قانون جرم سياسی گامی به جلو
علي نجفي توانا؛ وكيل پايه يك دادگستري در روزنامه آرمان نوشت: جرم سياسي و تعريف مربوط به آن از دستاوردهاي قرن بيستم و براساس تفكر انديشمنداني است كه وجود منتقدان را براي اصلاح امورگرامي ميدانستند.
جرم سياسي جرم فاخر در ميان جرايم تلقي ميشود و اصولا از لحاظ هدف، انگيزه، شيوه، عملكرد وشخصيت مرتكبين با جرايم عادي متفاوت است. بههمين دليل مجرم سياسي به افرادي تلقي ميشود كه براي بهبود امور به نقد حاكميت، انجام اصلاحات در روش حاكميت وتغيير جزيي نظام حاكم ميپردازند.
به همين جهت به لحاظ انگيزه، مجرمان سياسي بعد از تحولات سياسي به ويژه انقلاب فرانسه در اروپا و متعاقب آن در دنيا در مقايسه با مجرمين عادي، مجرمين سياسي ازمنظر شيوه محاكمه وحيثيت اجراي آن امتيازاتي براي آنها در نظرگرفته ميشود كه به تدريج درقاموس جزايي اكثر كشورها وارد و به عنوان يك جرم متمايز شناسايي شد. مجرمين سياسي با انگيزههاي شرافتمندانه در راه بهبود اصول و اوضاع دست به فعاليتهاي انتقادي و سياسي عليه حاكميتها ميزنند.
فراموش نكنيم كه مجرمان سياسي معمولا به تدريج بر افكارعمومي و راه بهبود عموم اثرگذاشته ومنجر به پالايش كژيها، نادرستيها و سومديريت در جامعه ميشوند. مجرمين سياسي ديروز ميتوانند مديران بعدي جامعه يا حداقل بخشي از آن باشند. برهمين اساس مجرمين سياسي و شيوه محاكمه آنان كاملا با مجرمان عادي متفاوت است. وجود هيات منصفه از جمله ضمانتهاي قانوني براي رعايت حال مجرمان سياسي و وجود امتيازاتي مانند در اختيار گذاشتن كتاب و شيوه متفاوت نگهداري آنان است.
درقوانين و لوايحي كه در سالهاي اخير درمجلس شوراي اسلامي ارائه شد با دو نگاه از سوي حاكميت مواجه بود كه البته درجزييات به ويژه درتعريف جرم سياسي ميان پيشنهادات ارائه شده تفاوت كثيري وجود داشت. جرم سياسي، جرم انديشه و نگاه منتقداني است كه به بخشي يا تماميت حاكميت در يك كشور دارند و خواهان بهبود امورهستند. البته يك نگاه جهاني ازمنظر تقنيني به ويژه پس از ويژگيهايي مانند بروز خشونت، استفاده از مواد منفجره و ضرب و جرح بيگناهان موجب تغييرات بنيادي در جرم سياسي دراكثركشورهاي جهان شد.
دموكراسي جرم منتقداني است كه معترض به تغيير يا بخشي از كل حاكميت در كشورهاي مختلف هستند اما استفاده روشهايي مانند ترور، انفجار يا اسلحه براي تغيير بخشي از تمام حاكميت موجب شد كه دردنيا كشورها به روشي روي آورند كه براساس آن در راستاي برقراري يك تفكر سياسي اقداماتي مانند ضرب و جرح بيگناهان ممنوع و از دايره شمول جرم سياسي خارج شود.
جرم سياسي صرفا جرم انديشه و اقدامات ناشي از انديشه عليه بخش يا تمام حاكميت تلقي ميشود. ميد به روزي كه مفهوم جرم سياسي در ايران عمقتر شود، هر چند كه تعريف اين مهم ميتواند از مناظر مختلف و در ابتداي راه مثبت نگاشته شود.
ارسال نظر