در این کشورها حق همیشه با مستاجر است

مجله مهر: بر خلاف تصورات همیشگی، قوانین قرارداد بین مالک و مستاجر همیشه به سود مالک نیست، گاهی هم مستاجر از اجاره نشینی سود بیشتری می برد!

زندگی در خانه استیجاری شاید مهمترین مشغله فکری بسیاری از ما باشد. جستجو برای پیدا کردن مکانی مناسب برای زندگی، اثباب کشی، تامین اجاره و البته این روند سخت و طاقت فرسا برای مستاجران ادامه دارد. در این مطلب درمورد قوانین اجاره نشینی در کشورهای مختلف سخن به میان می آوریم که ذکرشان خالی از لطف نیست. قوانینی که شاید بعدها نیز برای ما مستاجرها اجرا شود.

مستاجر تا هر وقت بخواهد می تواند بماند!

قوانین اجاره منزل و خانه در هلند قابل تامل است و برخی از مهمترین ویژگی های آن را بصورت خلاصه ذکر می کنیم:

در هلند اگر فردی خانه ای را اجاره کرد، مستاجر تا هر زمان که بخواهد می تواند در آن خانه با پرداخت اجاره بهای مشخص زندگی کند (ده سال، بیست سال یا حتی بیشتر) و صاحبخانه تا زمانی که مستاجر نخواهد، نمی تواند مستاجر را از خانه بیرون کند.

صاحبخانه تنها در صورتی می تواند مستاجر را از خانه بیرون کرده و قرارداد را فسخ نماید که بتواند ثابت کند که مستاجر چند ماه اجاره خانه را پرداخت نکرده باشد. یا در صورتی که مالک بتواند ثابت کند قصد فروش خانه را داشته و یا اینکه خودش می خواهد در آن خانه ساکن شود.

مبلغ سالانه اجاره هر ساله با توجه به نرخی که دولت اعلام می کند می تواند افزایش پیدا کند و مالک نمی تواند مبلغ اجاره را خودسر اضافه نماید. برای مثال اگر شما خانه ای را (با مبلغ سیصد یورو در ماه اجاره کرده اید) مالک نمی تواند آن را برای سال آینده به طور خود سر به سیصد و پنجاه و یا چهارصد یورو افزایش دهد. بلکه تنها می تواند سالیانه با توجه به درصدی که دولت برای افزایش حق اجاره ها اعلام می کند به مبلغ اجاره اضافه کند.

نکته جالب در این خصوص آن است که شما در هلند خانه های بسیار بزرگ و شیک و مجللی را می بینید که مستاجر آن تنها ماهیانه سیصد یورو بابت اجاره آن پرداخت می نماید در حالیکه اگر کسی بخواهد آن را امسال اجاره کند حداقل باید ماهیانه هزار و چهارصد یورو برای آن پرداخت کند. علت این مساله آن است که آن خانه نزدیک به چهل تا پنجاه سال است که در اجاره یک نفر است و صاحبخانه نیز قصد فروش آنرا نداشته و مستاجر نزدیک به پنجاه سال است که در آن زندگی می کند و با توجه به نرخ سالیانه اعلام شده توسط دولت برای افزایش اجاره بها، مبلغ اجاره بها اضافه شده و در نهایت به مبلغ سیصد یورو در ماه رسیده است.

اگر صاحبخانه قصد فروش خانه را داشته باشد و بتواند آن را اثبات نماید؛ باید اول از همه آن را به مستاجر اعلام کند و در صورت انصراف مستاجر، می تواند آن را به فرد دیگری بفروشد و در صورت اعلام آمادگی مستاجر برای خرید خانه، قیمت خانه یا بصورت رضایت دو طرف و یا با نظر کارشناس رسمی مشخص و تعیین می گردد.

اگر مستاجر بخواهد به هر دلیلی زودتر از موعد مقرر خانه را تخلیه کند باید ابتدا صاحبخانه را راضی کند در غیر اینصورت باید کل اجاره خانه را تا پایان قرار داد پرداخت کند. در بعضی موارد صاحبخانه ها به شرطی با این مساله موافقت می کنند که مستاجر بتواند یک نفر را با همان مبلغ اجاره و به شرط تایید صاحبخانه جایگزین خودش کند.

ذکر این نکته خالی از لطف نیست که مستاجر اگر بخواهد در زمان اتمام قراردادش خانه را تخلیه کند باید دو تا سه ماه زودتر به صاحبخانه اطلاع دهد تا به فکر یک مستاجر جدید باشد در غیر اینصورت اگر در زمان اتمام قرارداد اجاره به صاحبخانه اعلام کند که دیگر نمی خواهد در این خانه اقامت داشته باشد باید اجاره یک، یا دو و یا حتی تا سه ماه را (با توجه به نظر صاحبخانه) به عنوان جریمه به صاحبخانه پرداخت کند.

اینجا کسی دوست ندارد صاحب خانه شود!

جالب است بدانید در کشور آلمان «اجاره نامچه» ها تاریخ پایان ندارند و به اصطلاح دائمی هستند! یعنی وقتی خانه خود را اجاره می دهید تنها در صورتی می توانید مستاجر خود را بلند کنید که شما خود بخواهید در آن خانه ساکن شوید. و این خود نیز مستلزم شرایطی است و آن این است که شما خانه دیگری نداشته باشید و یا اینکه مستاجرتان با ترک خانه در تامین زندگی خود دچار مشکل نشود در غیر این صورت دادگاه به او زمانی طولانی تر مثلا چند سال می دهد.

لازم به ذکر است که مبلغ اجاره در آلمان سالانه افزایش نمی یابد، بلکه شما هر سه سال و با توجه به تورم فقط می توانید تا سقف ۱۵% مبلغ اجاره را بالا ببرید! شاید مهمترین دلیل میزان اجاره نشینی در کشوری پیشرفته مانند آلمان قوانینی است که از آن به عنوان «قوانین حمایت از مستاجر» یاد می کنند.

وجود چنین قوانینی باعث شده تا چرخه تولید در این کشور بیشتر و بهتر بچرخد. زیرا سرمایه گذاری روی مسکن برای سرمایه گذار اصلاسود آور نیست و ماندن طولانی مدت مستاجر باعث می شود تا ارزش خانه از بین برود و به همین دلیل سرمایه گذار به جای اینکه سرمایه خود را صرف ساخت و ساز کند، به ناچار پول خود را در حوزه هایی سرمایه گذاری می کند که به اشتغال زایی و تولید، کمک بیشتری می کند.

البته در برخی کشورها قوانین جالب دیگری در مورد اجاره نشینی ذکر شده است که دانستن آن خالی از لطف نیست. مثلا در انگلیس قانونی در قراردادهای بین مالک و مستاجر ذکر می شود که عدم رعایت آنها توسط طرفین، آنها را به شدت دچار مشکل می‌کند.

اگر مستاجرید سعی کنید با همسایگان خود رفتار مناسبی داشته باشد. زیرا یکی از بند های قرارداد این است که اگر همسایگان نسبت به رفتار اجتماعی شما نظر مثبتی نداشته باشند مالک می تواند طبق قرارداد شما را از ادامه سکونت در خانه منع کند.