نحسی ۱۳ و نوروز تلخ برای باستان شناسان
به اعتقاد سید محمد بهشتی، نحسی عدد ۱۳ اینبار عمل نکرد و گردهماییهای سالانهی باستانشناسی به عدد ۱۳ رسیدند.
رئیس پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی و گردشگری با اظهار تأسف از اتفاقی که در موزه موصل عراق توسط داعش رخ داده است، گفت: در طول سالها فعالیتم زمانی که با جامعه باستانشناسی صحبت میکردم همگی یک دغدغه مشترک داشتیم و آن غصه خوردن به حال جایگاه باستانشناسی در روزگار خوشی و ناخوشی بود، چون رفتاری که باید با اهل این دانش میشد هیچگاه صورت نگرفته است.
در باستانشناسی «عدل» نیست
او با تأکید بر لزوم وجود کلمهی «عدل» در جامعهی باستانشناسی اظهار کرد: معتقدم این کلمه در میان جامعه باستانشناسی وجود ندارد، چون تا کنون با باستانشناسان به صورت عادلانه رفتار نشده است. اگر توقعاتی که از این علم وجود دارد جدی باشد، نخست باید باستانشناسی را در جایگاه واقعی خود قرار دهیم.
وی اضافه کرد: این قضیه از دو زاویهی رفتار بیرونی با این دانش و رفتاری که از داخل با جامعه باستانشناسی صورت میگیرد قابل تامل است، اما این دو وجهی بودن، نباید بهانهای باشد که نسبت به باستانشناسی بیتوجه باشیم. در واقع باید قبل از اینکه از خارج از جامعه باستانشناسی توقع داشته باشیم، از داخل این توقع وجود داشته باشد و در واقع عدل را جایگزین آن کنیم.
بهشتی که صبح امروز (یکشنبه ۱۰ اسفند) در مراسم افتتاح سیزدهمین گرهمایی سالانهی باستانشناسی ایران سخن میگفت؛ با اشاره به گذشتهی نامطلوبی که باستانشناسی در طول چند سال گذشته پشتسر گذاشته، گفت: نه فقط در این حوزه بلکه در همه رشتههای مرتبط با میراث فرهنگی یک دوره تلخ را پیشت سر گذاشتیم. در این دوران و شاید قبل آن شاهد یک فضای ناعادلانه بودیم که در حال حاضر برای سروسامان دادن به آن باید خیلی چیزها از تاریکی بیرون بیاید و ما به یک افق روشن برسم، به همین دلیل از همه خواستهام تا برای ایجاد یک برنامهی راهبردی در حوزه باستانشناسی، کمک کنند.
او در ادامه با تأکید بر لزوم تدوین اخلاق حرفهای در حوزهی باستانشناسی گفت: شاید لازم باشد یکبار دیگر این اخلاقیات را تدوین و به آنها پایبند باشیم.
سال ۹۴ برای باستانشناسی درخشان نیست
وی همچنین با بیان این نکته که به نظر میرسد سال آینده نوید درخشانی در حوزهی باستانشناسی نداریم، گفت: هنوز چیزی نشنیدهایم که امکانات کمّیمان در این حوزه افزایش پیدا کند، هرچند شاید مشکلات ما کمتر از سال ۹۳ باشد، اما به نظر میرسد سال ۹۴ دوران گشایشها نخواهد بود. با این وجود این یک فرصت است که بتوانیم به جنبههای دارای وجه کیفی بپردازیم.
مشاور رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری وجود «عدل» را مستلزم فکر، برنامهریزی و پایبندی به برنامهها دانست و افزود: امیدوارم سال ۹۴ بتوانیم قدمهای بلندی برداریم.
او همچنین نوروز ۹۴ را نوروزی تلخی از بابت اتفاقاتی که گروه خشونتطلب داعش با میراث فرهنگی عراق انجام داده، دانست و گفت: اگر قرار باشد رفتارهایی که قبلا طالبان بر سر آثار تاریخی آوردند در داعش تبلور پیدا کند، احتمال از دست دادن شهرهای تاریخی زیادی مانند شهر «هترا» و سوزاندن کتابها و بقاع متبرکی که تاکنون توسط داعش انجام شده، وجود دارد.
موزه، محل جمعآوری آثار نیست
به گزارش ایسنا، در ادامه این همایش مهناز گرجی، رئیس موزه ملی ایران اظهار کرد: از زمان تأسیس موزه ایران باستان تا میانه دهه ۶۰ شمسی این موزه در مقام موزه مادر و اصلیترین موزه باستانشناسی کشور به برنامهریزی و معرفی باستانشناسی ایران پرداختند. همچنین بسیاری از پیشکسوتان باستانشناسی تجربههای زیادی درحوزه پژوهش و موزهداری در پیشینه خود دارند.
وی ادامه داد: امروزه پژوهشهای کارشناسان موزه ملی ایران به دور از نویافتههای کاوشهای باستانشناسی و میدانی است. بر این باوریم که این موزه نمود بیرونی باستان شناسی ایران به عموم مردم، گردشگران و همه پژوهشگران داخل و خارج از کشور در حوزههای گوناگون است.
او توسعه کمّی و کیفی موزه ملی ایران و فاصله گرفتن از دیدگاهی که موزه را صرفا مرکز جمعآوری اشیاء باستانی میداند از ضرورتهای باستانشناسی ایران و از ملزومات رویکرد پژوهشی در فعالیتهای موزهداری دانست و افزود: اگر قرار است کشتی باستانشناسی ایران در جایگاه واقعی خود قرار گیرد باید موزه ملی ایران مسیر رشد و توسعه را بپیماید. همچنین پرداختن به امور پژوهشی از ملزمات اصلی این موزه است.
گرجی اضافه کرد: موزه ملی ایران در دو سال گذشته با تشکیل کمیته پژوهشی و برگزاری ۸۰ جلسه کاری اقدامات موثری مانند تهیه و تدوین آییننامه داخلی، برگزاری ۲۳ نشست علمی به صورت تخصصی، ساماندهی و نظارت بر اجرای طرحهای پژوهشی کوتاه مدت و میان مدت را انجام داده است.
او همچنین برگزاری نمایشگاه تخصصی مانند نشانههایی از ۲۰۰ هزار سال همبودی انسان و جانوران در ایران و نمایشگاه اشیاء استردادی خوربین از بلژیک، همچین تهیه فیلمهای مستند درباره معرفی و آموزش و مشارکت در برگزاری نخستین گردهمایی بینالمللی سینمای مستند و باستانشناسی ایران را از جمله اقدامات موزه ملی ایران در طول سال گذشته دانست.
مراسم افتتاحیهی سیزدهمین گردهمایی سالانهی باستانشناسی ایران با برگزاری بزرگداشتی از پروفسور «امبرتو شراتو» باستانشناس ایتالیایی توسط «فونتونو» و «برونو جنیتو» دو شاگرد باستانشناس وی انجام شد، همچنین از کتاب سه جلدی تالیف شدهی «شراتو» توسط سلطانیفر رونمایی و در ادامه از دو باستانشناس پیشکسوت ایرانی «رضا مستوفی» و «محمدیوسف کیانی» تقدیر و در پایان سلطانیفر از نمایشگاه یافتههای کاوشهای باستانشناسی سال ۹۲ و نمایشگاههای جانبی گردهمایی افتتاح شد.
این همایش تا دوازدهم اسفندماه در موزه ملی ایران ادامه دارد و هر کدام از باستانشناسانی که در طول سال ۱۳۹۲ کاوش و فعالیتی داشته،به ارائهی نتایج کاوشهای خود میپردازد.
ارسال نظر