لقب دهقان فداکار از کجا آمد؟

بادبان – نیمانوربخش: آیا می‌دانید نخستین بار چگونه داستان فداکاری «اَزبرعلی حاجوی» معروف به ریزعلی خواجوی یا همان دهقان فداکار معروف به مطبوعات و کتاب‌های درسی راه یافت؟ داستان این بود که او در آبان ۱۳۴۰، در سن ۳۲ سالگی شب‌هنگام در حالی که در کنار ریل قطار حرکت می‌کرد متوجه مسدود شدن مسیر قطار به علت ریزش کوه شد. در آن هنگام برای نجات قطار و مسافران آن، لباس خود را آتش زد و به سمت قطار حرکت کرد؛ این کار نتوانست مسئولان قطار را آگاه سازد و در نهایت با شلیک چند گلوله از تفنگ شکاری خود، توانست باعث توقف قطار شود.

اما فراگیر شدن شهرت زنده یاد خواجوی از آنجا شروع شد که روزنامه اطلاعات به عنوان پرتیراژترین روزنامه نیمه نخست قرن ۱۴ خورشیدی در گزارش کوتاهی واقعه نجات قطار را در صفحه نخست خود منتشر کرد. به این ترتیب سردبیر وقت این روزنامه، جرقه را زد و خبر مثل بمب ترکید.

روزنامه اطلاعات در شماره ۱۰۶۴۹ خود به تاریخ سه شنبه ۱۶ آبان سال ۱۳۴۰ در تیتر گزارشش نوشت : «فداکاری یک دهقان جان صدها مسافر را نجات داد». جالب آنکه آن زمان سوتیترها در ابتدای گزارش چاپ می‌شد ولی امروزه معمولا سردبیران، سوتیترها را در میانه گزارش چاپ می‌کنند و نهایتا از یک زیرتیتر در توضیح خبر بهره می‌برند. در سوتیتر سوم آمده : «هیات مدیره راه‌آهن به این دهقان فداکار جایزه و پاداش داد» و درست در همین سوتیتر بود که لقب دهقان فداکار برای همیشه با نام ریزعلی خواجوی در یاد مردم ایران ماندگار شد. این نمونه کوچکی است از اثرگذاری یک روزنامه بر حافظه تاریخی یک ملت.