جنگ جهانی سوم از کجا آغاز خواهد شد؟

گجت نیوز: با تهاجم روسیه به اوکراین و افزایش تنش‌های بین‌المللی، به مرور پنج منطقه بحرانی می‌پردازیم که می‌توانند آغازگر جنگ جهانی سوم باشند.

در سال ۲۰۲۲، جهان برای اولین بار پس از زمان پایان جنگ سرد، به جنگ جهانی دیگری نزدیک شد. در راس آن، آغاز تهاجم تمام‌عیار و ناگهانی روسیه به اوکراین بود که بلافاصله به مجموعه‌ای از تحریم‌ها و حمایت مستقیم نظامی از کیف منجر شد. در اوایل بهار، ایالات متحده و متحدانش در راه دنبال کردن سیاست‌هایی بودند که علاوه بر کشته شدن سربازان روسی، نابودی تجهیزات نظامی روسیه و تخریب طولانی مدت اقتصاد این کشور را هدف قرار می‌داد.

جنگ میان روسیه و اوکراین، جهان را نیز تحت تاثیر قرار داد و به‌طور چشم‌گیر آتش اختلافاتی که برای چندین دهه میان کشورها در جریان بود را شعله‌ور کرد. با افزایش تنش‌های بین‌المللی و احتمال وقوع جنگ جهانی سوم، امکان آغاز این درگیری در پنج منطقه بسیار بالا است که در ادامه به مرور هر یک می‌پردازیم.

پنج منطقه خطرناک که می‌توانند آغازگر جنگ جهانی سوم باشند

۱. اوکراین

اگرچه احتمال استفاده روسیه از سلاح‌های هسته‌ای در اوکراین از تابستان سال جاری کاهش یافته و این کشور اکنون در بن‌بست ویرانگر جنگ قرار گرفته، اما تشدید تنش هم‌چنان یک نگرانی جهانی است. ناتوانی روسیه در رسیدن به اهداف خود، تهدیدی برای ثبات دولت پوتین خواهد بود و می‌تواند مسکو را به افزایش درگیری‌ با اوکراین سوق دهد.

از سوی دیگر، نگرانی در مورد توانایی اوکراین برای ادامه این جنگ فرسایشی نیز ممکن است کیف را وادار کند تا اقداماتی مخاطره‌آمیز را برای شکست بن‌بست فعلی انجام دهد. گسترش جنگ به حوزه ناتو نیز با آنکه بعید به‌نظر می‌رسد، اما غیرممکن نیست؛ همان‌طور که استفاده روسیه از تسلیحات هسته‌ای هم‌چنان گزینه روی میز مسکو است.

با اینکه دولت بایدن و متحدانش در اروپا از ریسک‌های احتمالی تشدید تنش‌ها آگاه هستند، اما واشنگتن در این زمینه امکان دخالت مستقیم نداشته و ممکن است کیف یا مسکو با پذیرش خطر ورود به یک درگیری گسترده‌تر، پای دیگر کشورها را نیز به جنگی تمام‌عیار باز کنند.

۲. تایوان – از مناطق بالقوه برای آغاز جنگ جهانی سوم

نگرانی در مورد احتمال درگیری قریب‌الوقوع میان تایوان و چین طی ماه‌های گذشته با افزایش موارد ابتلا به کووید-۱۹ در چین کاهش یافته است. بااین‌حال، بدون شک تنش‌ها در تنگه تایوان هم‌چنان قابل توجه بوده و مواضع بایدن در مورد دفاع از تایوان نیز گواهی دیگر در مورد نگرانی واشنگتن در ارتباط با حمله نظامی چین است. در عین حال، این اظهارات و هم‌چنین سفر نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا به تایوان نیز خطر تشدید تنش‌ها را به‌همراه دارد.

همان‌طور که پیش از حمله روسیه، تحرکات نظامی این کشور در نزدیکی مرز اوکراین به‌وضوح قابل مشاهده بود، در صورت بالا گرفتن اختلافات میان چین و تایوان نیز چنین نشانه‌هایی مورد تشخیص خواهند بود. بااین‌وجود، تقریبا هر درگیری قابل تصوری میان این دو کشور، با دخالت ایالات متحده و احتمالا ژاپن همراه خواهد شد و می‌تواند مقدمه‌ای برای آغاز جنگ جهانی سوم باشد.

۳. یونان-ترکیه

در میان بحث‌ها بر سر حمایت ناتو از اوکراین در پاسخ به تهاجم روسیه، بحرانی جدید در جناج جنوبی این پیمان آغاز شد. در طول سال گذشته، تنش‌ها بین یونان و ترکیه به‌طور قابل ملاحظه‌ای افزایش یافته که عمدتا به‌دلیل چرخش سیاست خارجی ترکیه و آسیب‌پذیری داخلی رژیم اردوغان رقم خورده است. اختلافات بین آتن و آنکارا برسر اکتشاف انرژی در دریای اژه، از جمله عوامل بروز تنش فعلی بوده، اگرچه اختلافات ارضی کهنه نیز در تشدید این درگیری بی‌تاثیر نیستند.

اگرچه بعید به‌نظر می‌رسد که یک متحد ناتو به‌طور آشکارا به دیگر عضو این پیمان حمله کند، درگیری‌های گذشته این دو کشور علی‌رغم تعهداتشان، یونان و ترکیه را در آستانه جنگی بزرگ قرار داده است. در صورت آغاز درگیری، ناتو بدون‌شک مداخله خواهد داشت و احتمالا شاهد دخالت‌های فرصت‌طلبانه روسیه نیز خواهیم بود.

۴. شبه جزیره کره – از مناطق بالقوه برای آغاز جنگ جهانی سوم

طی چند ماه گذشته، تنش‌ها میان سئول و پیونگ‌یانگ به‌طور پیوسته در حال افزایش بوده و اقدامات تحریک‌آمیز کره شمالی که اغلب به‌واسطه ارزیابی‌های عجیب رژیم کیم جونگ-اون از جامعه بین‌الملل انجام می‌شود با واکنش‌های تند لفظی از سوی مقامات کره جنوبی مواجه شده است.

اگرچه این تنش‌ها جدید نیستند، اما از جنبه تاریخی توسط جنگ سرد و نظم بین‌المللی لیبرال که پس از آن حاکم شد، محدود شده‌اند. پیونگ‌یانگ در این برهه هر لحظه ممکن است تصمیمی ناگهانی بگیرد و این احتمال وجود دارد که سئول نیز به‌خاطر بداخلاقی‌های همسایه خود دست به اقدامی تلافی‌جویانه بزند.

در صورت آغاز این جنگ، آثاری مخرب‌تر از جنگ روسیه و اوکراین در انتظار جهان خواهد بود و استفاده از سلاح‌های خطرناک هسته‌ای و به‌دنبال آن تلفات وحشتناک برای هر دو طرف قابل پیش‌بینی است.

۵. چین-هند

درگیری‌های پراکنده میان چین و هند سابقه‌ای طولانی دارد و اگرچه خطرات کنترل بر تکه‌های کوچک قلمرو در مناطق کوهستانی تقریبا غیرقابل سکونت هم‌چنان در هاله‌ای از ابهام است، اما هیچ‌یک از این دو کشور دست از تنش نکشیده‌اند.

درحالی‌که درگیری این دو کشور در ابعاد محدود هم‌چنان ادامه دارد، میل به دفاع از اعتبار ملی می‌تواند به‌سرعت می‌تواند حتی عاقل‌ترین رهبران را نیز به سوی جنگ سوق دهد. فارغ از اینکه آیا مودی و جین‌پینگ، با چنین توصیفی مطابقت دارند یا نه، دولت‌های تحت رهبری آنها نتوانسته‌اند راهی برای حل این مناقشه پیدا کنند. بدین ترتیب، بعید نیست که در برهه‌ای، هندی‌ها یا چینی‌ها برای تشدید تنش وارد عمل شوند که ممکن است مقدمه‌ ایجاد درگیری در ابعادی بسیار مخرب‌تر و بزرگ‌تر را فراهم کند.

جمع‌بندی

اگرچه بعید است اختلافات فعلی منجر به بروز جنگی در ابعاد جهانی شوند، اما درگیری میان روسیه و اوکراین ثابت کرد که در صحنه سیاسی بین‌الملل، هر احتمالی وجود دارد. تهاجم روسیه به اوکراین، هر چه که نداشت، نشان داد که علی‌رغم تلاش‌های بی‌وقفه جامعه بین‌المللی، هنوز هم وقوع جنگ‌های بزرگ کاملا محتمل است.

حفظ صلح، مستلزم دولتمردی دقیق است و کاهش تنش‌ها در طول جنگ نیز به مهارت فوق‌العاده‌ای نیاز دارد. در نهایت امید داریم که رهبران قدرت‌های بزرگ در جهان در سال جاری، با ذخایر عظیم سلاح‌هایی که تحت کنترل خود دارند، نهایت ملاحظات را اعمال کنند.