چرا «پزشکان» از ایران می‌روند؟

فرارو: رئیس سازمان نظام پزشکی کشور گفته است: با توجه به شرایط موجود، خطر عقبگرد به ۴۰ سال قبل و استفاده از پزشکان خارجی در کمین است. سیاست‌های نادرست، جامعه پزشکی را ناامید کرده و منجر به سیل مهاجرت و انصراف از پزشکی خواهد کرد.

محمد رئیس‌زاده با بیان اینکه در بسیاری از رشته‌های ضروری، جراح و پزشک متخصص نداریم، گفت: اگر به همین روال پیش برود، مجبور خواهیم شد بیماران را برای مداوا به خارج از کشور بفرستیم یا عقبگرد داشته باشیم و پزشکان خارجی به کشور بیاوریم.

رئیس سازمان نظام پزشکی عنوان کرد: پزشکان ما رغبتی برای تحصیل در دوره‌های تخصص و فوق تخصص ندارند. نتیجه این اتفاق این است که در سال‌های آینده پزشک نخواهیم داشت.

رئیس زاده با بیان اینکه گرایش به رشته جراحی قلب کاهش چشمگیری داشته و متقاضی ندارد، گفت: امسال رشته جراحی اطفال فقط دو نفر فارغ التحصیل داشته است.

همچنین مسعود پزشکیان عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس با بیان اینکه مجلس و دولت با اتخاذ تصمیمات غلط باعث فرار نخبگان از کشور شده اند، گفت: کشور‌هایی مثل امارات برای نخبگان ما دام پهن کرده‌اند که حتی این روند دیگر مختص نخبگان و پزشکان نیست بلکه سرمایه گذاران هم در حال ترک کشور هستند.

وی با اشاره به دلایل فرار نخبگان از کشور اشاره کرد و گفت: مقررات و قوانینی که در مجلس اتخاذ کردیم و سیاست‌هایی که در دولت تصمیم گیری می‌شود، همه باعث به وجود آمدن این روند شده است؛ مثلا وقتی سال گذشته به استاد تمام، ۳۲ میلیون می‌دادند و امسال هم اعلام کردیم که از ۳۷ میلیون تومان بیشتر حق ندارید به آن‌ها حقوق بدهید معنی این حرف این است که اگر بعد از ۳۰ سال زحمت، استاد شدید، ۱۱۰۰ دلار پول خواهید گرفت! درحالی که اگر یک دانشجو همین الان به خارج برود ۶۰۰۰ دلار پول دریافت خواهد کرد و همین استاد ۱۰ هزار دلار حقوق خواهد گرفت! پس با این شرایط هر کسی فرصتی پیدا کند، کشور را ترک خواهد کرد.

در ایران پزشکان بر سرنوشت خود حاکم نیستند

عباس عبدی تحلیلگر مسائل سیاسی و اجتماعی در گفتگو با فرارو با اشاره به دلایل مهاجرت پزشکان، گفت: انگیزه و دلایل پزشکان در این باره گوناگون است، یک بخش این است که آن‌ها نخبه‌ترین گروه حرفه‌ای در ایران هستند و سطح حرفه‌ای آنان نیز بسیار بالا است، به طوری که قابل مقایسه با هیج حرفه دیگری در ایران نیست و اعتبار پزشکی ایران در جهان بالا و قابل قبول است، ولی همواره بویژه در چند سال گذشته پزشکان از سوی حاکمیت مورد بی مهری قرار گرفته اند و در این زمینه توجه کافی به نظرات و مطالبات جامعه پزشکی نشده است.

وی افزود: برخی وزرای این وزارتخانه در دفاع از شبه‌علم فعال بودند و بخش عمده‌ای از آن‌ها به سوگندی که به عنوان یک پزشک خورده‌اند، پایبندی کافی نداشتند و به نوعی دانش پزشکی را نادیده گرفته اند و به مسائلی، چون طب سنتی توجه دارند که معلوم نیست صدر و ذیل آن چیست. در این شرایط پزشکان احساس می‌کنند بیگانه‌اند و به نوعی نادیده گرفته می‌شوند، فراموش نکنید که همواره پزشکان جزء مشاغلی بوده اند که در نظر مردم از لحاظ اعتماد در رتبه اول و یا دوم بوده اند، به نوعی پزشکان در کنار معلمان همواره مورد احترام و اعتماد مردم بوده اند.

عبدی گفت: اما در تبلیغات، رسانه‌ها و نظام رسمی گویی پزشکان دشمنان مردم هستند، علیه آنان تبلیغ می‌شود و طبیعی است که در چنین ساختاری آن‌ها حاضر نباشند، کار کنند و به مهاجرت روی می‌آورند.

وی عنوان کرد: عامل دوم این است که آن‌ها در ایران حاکم بر امور خود نیستند، در صورتی که در تمام دنیا پزشکان قدرت دارند و حاکم بر امور خود هستند، طبیعتا در بین آن‌ها مثل هر قشر دیگر سوء استفاده هم وجود دارد و این مسئله ویژه‌ای نیست. هر کس از راه می‌رسد برای آنان تعیین تکلیف می‌کند.

این تحلیلگر مسائل اجتماعی اضافه کرد: همچنین پزشکی یک خدمات بسیار گران قیمت است، این درحالی است که طرف با دانش اندک روی به دلالی می‌آورد، به مانند فرزندان بسیاری از آقایان که به چه نحوی پولدار هستند، اما یک پزشک باید بیست سال در دانشگاه درس بخواند و طرح بگذارند و به جلو حرکت کند، تا در نهایت به یک جایگاه قابل قبولی دست پیدا کند. این شخص را که نمی‌توانید شما مقایسه کنید با افراد کم دانش که کلی خود را طلبکار می‌دانند و بناحق از هر نظر ارتقا هم می‌یابند.

وی ادامه داد: بنابراین میان جایگاه بالای اجتماعی و حرفه‌ای پزشکان با جایگاه پایین سیاسی و رو به ضعف اقتصادی آنان تعارض به وجود می‌آید، زیرا در ده سال گذشته درآمد پزشکان کم شده و چشم‌انداز امیدوار کننده‌ای هم ندارند، برای اینکه دولت‌ها خود را جلوی مردم محبوب کنند، فشار به تعرفه خدمات پزشکی می‌آورند، درحالی که اگر پزشک متخصص در کشور وجود نداشته باشد، شما برای درمان باید به خارج می‌رفتید و بخش مهمی از همین درآمد‌های ارزی باید صرف درمان در خارج از کشور می‌شد.

عبدی بیان کرد: همین الان اگر شرایط را مهیا کنند، توریسم سلامت و درمانی آنقدر رونق خواهد گرفت که می‌تواند به درآمد‌های ارزی کشور اضافه کند، اما در حال حاضر پزشکان در شرایطی نیستند که حاکم به سرنوشت امور حرفه‌ای خود باشند؛ بنابراین ما اگر میان حرفه‌های کشور از جمله پزشکی، مهندسی و...، مقایسه کنیم، واقعا در پزشکی سرآمد هستیم، اما جایگاه و اعتبار آن‌ها در ساخت سیاسی و قدرت بسیار پایین و در اقتصاد در حال نزول است و این موضوع میان جایگاه مطلوب و واقعی آنان شکاف ایجاد کرده است.

وی خاطر نشان کرد: بنابراین پزشکان این توهین و بی توجهی را می‌بینند و دلیل نمی‌بینند که به این وضع ادامه دهند، از سویی خروج پزشکان از کشور یک مشکل اساسی برای نهاد اقتصادی- اجتماعی بهداشت و درمان است، این مسئله اجتماعی بسیار مهم است، زیرا شما خدمات پزشکی را نمی‌توانید وارد کنید و به این راحتی نیست، افرادی که سن آن‌ها بالا است، می‌دانند پزشکان خارجی که می‌آیند، پزشکان معتبر و به درد بخوری نیستند، زیرا اگر ماهر بودند با این قیمت‌ها در کشور خودشان باقی می‌ماندند، بنابراین با ادامه این وضع دیر یا زود پزشکان طب سنتی برای مردم عنبرالنساء تجویز می‌کنند.

عبدی گفت: البته آقایان از خدمات پزشکی خارج کشور بهره‌مند خواهند بود. بنابر این علیرغم مشکلاتی جدی از بی‌توجهی و فساد که در نظام درمانی و پزشکی کشور می‌بینم، اما ریشه نارضایتی پزشکان و پرستاران را در همین نکاتی که اشاره شد، می‌دانم و متاسفانه بنیان پزشکی ایران در حال تضعیف شدن است و از طرف دیگر در پذیرش دانشجوی دانشکده‌های پزشکی نیز سوء استفاده‌هایی می‌شود و در مجموع با این وضعیت آینده روشنی پیش روی بخش نظام پزشکی کشور نمی‌بینم.