چرایی افزایش هجمه‌ها به دولت روحانی

روزنامه «جهان صنعت» چرایی افزایش هجمه‌ها به دولت را بررسی کرده است.

مردم در تنگنای معیشتی سختی قرار گرفته‌اند و اداره زندگی برایشان روز به روز دشوارتر می‌شود. بار سنگینی که میزان و سرعت تورم بر دوششان قرار داده قابل انکار نیست اما روند بیان انتقادات در این زمینه نیز قدری مشکوک به نظر می‌رسد. تمرکز برخی سیاسیون و رسانه‌های جریان اصولگرا روی قیمت مرغ و موز و… آن هم در شرایطی که بارها و بارها در راستای ریشه‌یابی مسائل اقتصادی و معیشتی سخن رفته است، قدری عجیب به نظر رسیده و حتی شائبه انتخاباتی بودن نیز دارد.

به خصوص وقتی که نامزد احتمالی که از قضا در رای یک قوه مهم نشسته است، چند ماه پیش با تعیین ضرب‌الاجل و فشار به دولت برای خروج از پروتکل الحاقی کشور را در ریل مقابله با دنیا که قطعا تبعات اقتصادی ناگواری دارد، قرار می‌داد و این روزها نگرانی‌اش برای نرخ مرغ تمامی ندارد! یا وقتی که روزنامه‌ها و سایت‌های اصولگرا با هم همنوا شده و به اسم مطالبه‌گری یا بیان حرف مردم، دولت را بیش از آنچه که هست در وضع موجود مقصر جلوه می‌دهند!

مقصود دفاع از دولت یا کتمان دشواری تحمیل شده به مردم نیست اما اگر در ارزیابی و قضاوت خود نیم‌نگاهی هم به امکانات و اختیارات دولت اندازیم، یا نقش نهادهای دیگر در حکمرانی در ایران را نادیده نگیریم، همچنین اگر حواسمان باشد که سه ماه تا انتخابات مانده و قاعدتا در این بازه زمانی هیچ حرفی بدون غرض بیان نمی‌شود، به این نتیجه خواهیم رسید که آقایان آن قدر که ادعا می‌کنند داعیه‌دار حقوق مردم نبوده و نگران سفره آنان نیستند.

درست یا نادرستی این برداشت البته خیلی زود و احتمالا بعد از آنکه منتقدان امروز، پاستورنشین شدند مشخص خواهد شد. عمری اگر به دنیا باشد و از پس کرونا یا سایر قضایا برآییم، خواهیم دید که بعد از استقرار دولت اصولگرا، باز هم می‌توان اینطور انتقاد و ابراز نگرانی کرد یا خیر. معلوم خواهد شد که آنهایی که امروز از بیرون گود فرمان لنگش کن می‌دهند، خود چند مرده حلاج‌اند و چطور کشورداری می‌کنند.

رد اهداف انتخاباتی

آنچه که امروز تصور می‌شود اما سیاسی و به عبارت دقیق‌تر انتخاباتی بودن این انتقادات است. این را داریوش قنبری، فعال سیاسی اصلاح‌طلب در گفت‌وگویی با «جهان صنعت» می‌گوید. او رویکرد اصولگرایان در دفاع از مردم و پررنگ کردن مشکلات معیشتی را یک بازی انتخاباتی و تبلیغاتی می‌خواند و با تاکید بر اینکه «تمام این انتقاداتی که از سوی جبهه اصولگرا به دولت وارد می‌شود، تبلیغاتی، سیاسی و برای بهره‌مندی در انتخابات آتی است» گفت: «کیست که نداند مشکلات ما ناشی از تحریم است؟! آیا این منتقدان دولت واقعا عقل‌شان آن قدر کم است که این مساله ساده را درک نمی‌کنند یا اینکه می‌دانند و قصد بهره‌مندی سیاسی دارند؟! به اعتقاد من که می‌دانند.»

وی افزود: «آنها می‌دانند که مدیریت دولت تا چه اندازه در این وضعیت موثر است. می‌دانند که مدیریت نیازمند امکانات است و وقتی که منابع محدود باشد و امکاناتی در کار نباشد، مدیریت معنا ندارد. وقتی منابع مالی وارد کشور نمی‌شود و عمده درآمد ما از فروش نفت است که در آن زمینه هم مشکل داریم، دولت چطور باید کشور را مدیریت کند؟!»

قنبری با انتقاد از رفتار متناقص اصولگرایان در قبال دولت و مردم گفت: «از یک طرف در مسائلی مثل FATF یا دیگر موضوعات سیاست خارجی دست دولت را می‌بندند و همسو با دشمنان ملت ایران عمل می‌کنند و از سوی دیگر خواستار حل مشکلات اقتصادی و معیشتی می‌شوند.»

وی با تاکید بر اینکه اصولگرایان این مباحث را با اهداف انتخاباتی مطرح می‌کنند، گفت: «هدفشان زیر سوال بردن دولت است و قصد دارند از این کار منافع جناحی خود را ببرند اما ما نباید فراموش کنیم که این وضعیت و مشکلات کنونی، دستپخت خودشان است. اگر امروز با تحریم‌های یکجانبه آمریکا مواجه هستیم باید بدانیم که این تحریم‌ها در حقیقت احیای همان تحریم‌هایی که است مدیریت قبل از دولت روحانی به کشور تحمیل کرده بود.

دولت روحانی البته در چارچوب برجام تلاش خود را کرد ولی به خاطر مخالفت ترامپ و دلواپسان داخلی عملا به نتیجه نرسید و امیدهای ایجادشده نیز به باد رفت. حتی اکنون که بعد از انتخابات آمریکا امیدهایی برای احیای برجام ایجاد شده، شاهدیم که همه تلاش خود را می‌کنند تا حتی در چارچوب برجام هم توافقی صورت نگیرد و مدام چوب لای چرخ دولت می‌گذارند. به عبارتی از یک طرف دست دولت را می‌بندند و از طرف دیگر انتظار عمل دارند.»

آگاهی افکار عمومی

این نماینده پیشین مجلس در پاسخ به اینکه افکار عمومی چقدر پذیرای این حرف‌ها از جریان اصولگراست و آیا این رویه موجب موفقیت آنان در انتخابات آتی خواهد شد گفت: «به نظر من افکار عمومی مساله را خوب فهمیده است. الان دیگر در دورافتاده‌ترین روستاهای ایران هم مردم می‌دانند که مشکلات اقتصادی کشور ناشی از چیست. حالا اگر اصولگرایان نمی‌دانند یا به خاطر اهداف انتخاباتی خود حرف‌هایی می‎زنند بحث دیگری است. اما قطعا و یقینا برایشان فایده ندارد زیرا مردم می‌فهمند که این حرف‌ها از کجا آب می‌خورد.»

وی این رویکرد جریان اصولگرا و منتقد دولت را نوعی بیراهه رفتن توصیف کرد و گفت: «حاضر هستند همه چیز و کشور را فدای انتخابات کنند و به خاطر دستمال انتخابات، قیصریه کشور را به آتش بکشند! مردم اما اهداف تبلیغاتی آن را خوب فهمیده‌اند. ضمن اینکه اینها جایگاهی بین مردم عامه ندارند. انتخابات ۹۸ نشان داد وزن واقعی آنها چقدر است. دیدیم که با بسیج نیروهایشان و تحریک مسائل قومی و قبیله‌ای و مذهبی که معمولا در انتخابات مجلس موثر است، به چه میزان مشارکت رسیدند.»

قنبری تصریح کرد: «این طیف بیش از ۱۰ درصد رای در جامعه ندارد و مخاطبش نیز در بیان این حرف‌ها همان گروه ۱۰ درصدی است. ضمن اینکه سعی می‌کند ۱۰ درصد دیگر نیز به مشارکت و آرای خود اضافه کند یعنی هدف‌شان در افزایش مشارکت نیز مبتنی بر خرد و عقلانیت نیست چون مشارکت خردمندانه با جار و جنجال و هیاهو ایجاد نمی‌شود. منتقدان دولت به جای احیا و بازیابی اعتماد عمومی ازدست‌رفته به نحوی عمل می‌کنند که همین اعتماد باقی‌مانده نیز از بین برود.»

اقدام به جای مچ‌گیری

اسماعیل گرامی‌مقدم فعال سیاسی اصلاح‌طلب نیز همین نظر را دارد. او تاکید بر اینکه «همه باید حق داشته باشند و بتوانند انتقادات خود را مطرح کنند» گفت: «بیان انتقادات غیرواقعی، با این حجم و به این شکل اما کاری بسیار ضداخلاقی و شانتاژگونه است. به نظر من اهداف انتخاباتی نیز دارد.»

وی با اشاره به اینکه «در این کشور کسی نیست که نداند مشکلات اقتصادی موجود عمدتا ناشی از تحریم است» گفت: «برای اینکه ببینیم آقایان چقدر درست می‌گویند و انتقادات‌شان چقدر وارد است باید اول دید سهم مدیریت دولت روحانی در وضع اقتصادی و معیشتی موجود چقدر است؟ همچنین باید دید سهم قوه قضاییه، مجلس، تحریم یا دلا‌ل‌بازی که رهبری هم اشاره کردند، چقدر است؟»سخنگوی حزب اعتماد ملی افزود: «آقای قالیباف که امروز این همه نقد دارد، سهم مجلس را در این گرانی‌ها چقدر می‌داند؟! اگر بگوید سهمی ندارد که باید توضیح دهد مجلس چه کاره است یا اگر سهم دارد که باید توضیح دهد چرا بهتر عمل نکرده‌اند.

درباره قوه قضاییه و… هم این سوال صدق می‌کند.»گرامی‌مقدم سهم تحریم‌ را بیش از سایر عوامل در بروز این شرایط دانست و گفت: «مساله تحریم دست هیچ یک از قوا نیست. دقت داشته باشید که وقتی ما تحریم هستیم یعنی درآمد حاصل از فروش نفت و گاز به کشور برنمی‌گردد. ذخایر ارزی ما کاهش یافته و قادر به تامین تقاضا نیستیم. در نتیجه همچنان که می‌بینیم ارزش پول ملی کاسته می‌شود. در این وضعیت واردکننده‌ای که باید مواد اولیه مثل خوراک دام یا… را با فرضا ۱۰ هزار تومان می‌خرید باید ۲۵ هزار تومان هزینه کرده و در نهایت قیمت‌ تمام‌شده محصول را افزایش دهد. این موضوع کاملا طبیعی است. البته ممکن است برخی بگویند در مورد سایر کالاهای تولید داخل چرا شاهد افزایش قیمت هستیم که باید یادآور شد آنها هم به نحوی به نرخ ارز و وضعیت تحریمی وابسته هستند.

بنابراین عمده‌ترین مشکل ما تحریم است.»این فعال سیاسی اصلاح‌طلب با تاکید بر اینکه «مجموعه نهادهای حکومتی سیستم و یک نظام را تشکیل می‌دهند و دولت تنها نیست» گفت: «متاسفانه اما شاهدیم برخی افرادی که چندین دوره نیز خود را در معرض رای مردم گذاشته و رای نیاورده‌اند به نحوی به دولت تهاجم می‌کنند و همه تقصیرها را گردن دولت می‌اندازند.»وی افزود: «این در حالی است که اگر می‌خواهند واقعا گرانی‌ها رفع شود باید مسائل کلی مثل تحریم را حل کنند. مثلا شجاعانه بگویند از همین الان می‌خواهیم سیاست‌ها را تغییر دهیم.

گام به گام همراه با آمریکا به برجام برگردند و اطمینان داشته باشند که دلار هم کاهش نرخ خواهد داشت همچنان که بعد از روی کار آمدن بایدن به خاطر امیدهای ایجادشده کاهش یافت.»گرامی‌مقدم خاطرنشان کرد: «اگر خواهان تغییر و حل مشکلات مردم هستیم باید به جای این شکل از انتقاد و رویه مبتنی بر مچ‌گیری و دنبال مقصر گشتن، برای حل مشکل کاری کنیم.»

جمع‌بندی

خلاصه آنکه هیچ کس از اوضاع و احوال اقتصادی موجود و فشاری که مردم تحمل می‌کنند، خشنود نیست اما مقصر جلوه دادن دولت در حال رفتن و نادیده گرفتن واقعیت‌های سیاسی و اقتصادی نیز به دور از انصاف است. لذا به آقایان منتقد در مجلس و سایر جاها و رسانه‌ها توصیه می‌شود قبل از صرف این همه وقت و انرژی برای مانور دادن روی قیمت مرغ و موز و … به قصد تخریب دولت و عزیز کردن خود به این توجه کنند که آیا جامعه و افکار عمومی حسن نیت آنان را باور داشته و این حرف‌ها را صادقانه ارزیابی می‌کند یا اینکه برایشان نتیجه انتخاباتی عکس دارد؟!