راغفر: مردم را تشویق کردند تا وارد قمارِ سهام شوند
استاد اقتصاد دانشگاه الزهرا گفت: همین الان ۱۲۰۰ هزار میلیارد تومان از سپرده‌هایی که مردم نزد بانک‌ها دارند؛ تسهیلات داده نشده و معلوم نیست کجاست؟ یعنی مردم سپرده گذاشته اند ولی بانک های این میزان پول را تسهیلات نداده‌اند!
شبکه اطلاع‌رسانی راه دانا گفت‌وگویی تفصیلی با دکتر حسین راغفر، اقتصاددان و استاد دانشگاه الزهرا انجام داده است که بخش‌های مهم آن در ادامه می‌آید.
مردم را تشویق کردند تا وارد قمار بازار سهام شوند
- مهم‌ترین عامل افزایش نرخ تورم در کشور افزایش نرخ ارز است؛ چون پیامدهای آن خیلی گسترده است و روی همه حوزه‌های زندگی مردم اثر می‌گذارد؛ زیرا مسئله کاهش ارزش پول ملی را عملاً سبب می‌شود.
- این روی حوزه‌های زندگی افراد و تصمیمات، ترجیحات و اولویت‌هایشان اثر می‌گذارد و به همین دلیل خیلی‌ها را واقعاً به اتخاذ تصمیمات غلط وا می‌دارد و این تصمیمات غلط بازهم آسیب‌های خیلی جدی روی زندگی‌شان دارد.
- مثل‌اینکه مردم را تشویق می‌کند که وارد یک قمار بازار سهام شوند بدون اینکه هیچ پوشش قانونی و هیچ نظارت قانونی دقیقی بر بازار برای حفظ منافع کسانی که وارد این بازار می‌شوند وجود داشته باشد و احتمالاً سوءاستفاده‌هایی که حتی نهادهای رسمی از این بازار انجام می‌دهند و هیچ نظارتی متأسفانه برای آن‌ها وجود ندارد.
نظام اقتصادی بعد از جنگ در خدمت صاحبان قدرت و ثروت بود
-بسیاری از قوانین و مقررات گمرکی و حتی تقلب در کدهای گمرکی اعمال کردند، خودروی تمام‌شده را به اسم قطعات خودرو وارد کشور کردند، قیمت ارز را از همین طریق به خاطر نفوذ این‌ها به‌شدت افزایش دادند و این سبب شد که درآمدهای بی‌سابقه‌ای را عملاً به جیب زدند.
- این نظام جدید اقتصادی بعد از جنگ که در خدمت صاحبان قدرت و ثروت بود، عملاً منجر به این شد که تسهیلات بانکی با سهولت خیلی زیاد به دوستان و رفقا اعطا شود و این وضعیت به‌خصوص از دولت نهم به این‌طرف به‌شدت افزایش پیدا کرد و تاکنون هم کماکان این مسیر و جریان پرشتاب ادامه دارد.
چرا تولید در ایران شکل نمی‌گیرد؟/ چرا کسی نگران ویلا سازی‌ها نشد؟
- علیرغم همه شعارهایی که داده شد و حتی عنوان‌هایی که برای سال‌های مختلف که عمدتاً هدفش تقویت تولید بود؛ چرا تقویت تولید رخ نداد؛ خیلی ساده و روشن است زیرا فعالیت‌های مبتنی بر دلالی و سفته‌بازی بر اقتصاد کشور حاکم است و مادامی که چنین وضعی حاکم است اصلاً امکان تحقق تولید وجود ندارد.
- هیچ فعالیتی نمی‌تواند سودهای ۲۰۰۰ درصدی در سال ایجاد کند؛ مثلاً از آخر سال گذشته (اسفند ۹۸) تا تیرماه ۹۹ قیمت سهام بعضی از شرکت‌ها در بورس ۱۰ برابر شده یعنی در مدت ۶ ماه ۱۰۰۰ درصد سود داشتند حالا کدام فعالیت می‌تواند در یک سال ۲۰۰۰ درصد سود ایجاد کند؟
- بنابراین خیلی‌ها فعالیت اقتصادی‌شان را تعطیل می‌کنند و پول‌های خود را وارد بازار سفته‌بازی و سوداگری می‌کنند؛ این‌همه زمین‌های کشاورزی شمال نابود و به‌جای آن ویلا سازی شد و هنوز هم ادامه دارد.
راهی به‌جز بازگشت به تولید نداریم
- ما راهی به‌جز بازگشت به تولید نداریم و برای اینکه اثربخشی تحریم‌ها را بشدت کاهش دهیم، اگر که تحریم‌ها اثربخشی خود را از دست بدهند، غرب ناگزیر به تغییر این سیاست هستند
تولید و کاهش نابرابری راه شکست تحریم‌ها است
- اگر ظرفیت‌های تولید را تقویت کنیم و نابرابری‌ها را در جامعه کاهش دهیم؛ یعنی اعتماد مردم را به نظام سیاسی و تصمیم‌گیری‌های اساسی در کشور تقویت کنیم مطمئن باشید که تحریم کنندگان فشار خودشان بر خواهند داشت؛ زیرا تحریم اثربخشی خودش را از دست خواهد داد.
برخی سیاست‌های اقتصادی کشور در جهت اهداف آمریکا است
- به نظرم به دلیل سیاست‌های غلط اقتصادی که حاکم شده است و بعد هم به دلیل اینکه دولت عملاً در خدمت منافع ذینفع و ذی‌نفوذ بود؛ عملاً این سیاست‌ها ما را به سمت وضعیت بدتر پیش می‌برد و آن چیزی است که آمریکایی‌ها برای ما طراحی کرده بودند.
- آقای بولتون می گوید ما در بهمن ۹۸ که چهل‌سالگی انقلاب است، دلار در ایران به ۲۰ هزار تومان می‌رسد و از چند ماه قبل پیش‌بینی‌اش این بود درحالی‌که مسئولان کشور ما این کار را کردند و واقعاً جای تعجب دارد که چگونه سیاست‌های داخلی در جهت برنامه و اهداف آمریکایی‌ها حرکت می‌کند.
برجام یک توافق پرهزینه برای کشور بود
- برجام تجربه بسیار پرهزینه برای کشور بود و قطعاً باید در هر نوع تفاهم بعدی از این تجربه استفاده کنیم.
- در قواعد رفتاری دیگر و قراردادهای بعدی حتماً باید آراء محققین کشور و متخصصین از همه گروه‌ها شنیده و بعد منجر به عقد قرارداد شود.
- متأسفانه این در مورد برجام رخ نداد؛ البته همه این‌ها که از فردا اگر که همه تحریم‌ها رفع شود معنایش این نیست که اقتصاد ما می‌تواند یک اقتصاد پویا و بالنده شود.
بانک مرکزی می‌داند برخی بانک‌ها ورشکسته اند ولی کاری نمی‌کند
- ساختارهای اقتصاد ایران که هرروز که جلوتر آمدیم، بیشتر آسیب خوردند. بعد از جنگ که بانک خصوصی نداشتیم و از سال ۷۹ که سه بانک خصوصی ایجاد شدند از دهه هشتاد پیامدهای خصوصی‌سازی‌ها و گسترش بانک‌های خصوصی شاهدیم که سرطان اصلی اقتصاد کشور نظام بانکی کشور است. یکی از اصلاحات ساختاری ما این بخش است.
- کاملاً برای آن راه‌حل وجود دارد ولی اراده سیاسی برای حل آن وجود ندارد؛ یعنی همه می‌دانند که تعداد زیادی از این بانک‌ها ورشکسته هستند و این بانک‌های ورشکسته برای جبران مافات خودشان دست به اقدامات مخرب می‌زنند. این را بانک مرکزی می‌داند؛ منتها هیچ عزمی برای حل این مسئله وجود ندارد و علت اصلی ذینفع بودن تصمیم گیران است و یا اینکه سهم دارند.
صاحب قدرت و نفوذ در نظام تصمیم‌گیری هستند
- هرکدام این‌ها صاحب قدرت و نفوذ در نظام تصمیم‌گیری هستند؛ امروز یکی از مشکلات اساسی کشور این است که در ایجاد رئیس‌جمهور همه طمع دارند؛ چرا؟ برای اینکه اقتصاد و پول دست بخش اجرایی کشور است و سیاست‌هایی که دولت می‌تواند اتخاذ کند، می‌تواند حافظ همین منافع موجود باشد.
سرنوشت ۱۲۰۰ هزار میلیارد تومان از سپرده‌های مردم مشخص نیست
- همین الآن در پایان آذرماه ۹۹ فقط ۱۲۰۰ هزار میلیارد تومان از سپرده‌هایی که مردم نزد بانک‌ها دارند؛ تسهیلات داده نشده و معلوم نیست کجاست؟ یعنی مردم سپرده گذاشته اند دست بانک‌ها و ۱۲۰۰ هزار میلیارد تومان آن را بانک‌ها تسهیلات ندادند؛ این خودش یک مسئله جدی است.
- این حمایت‌هایی که از بانک‌های خصوصی و فساد بزرگی که این‌ها انجام دادند، صورت گرفت با هماهنگی بانک‌های مرکزی صورت گرفته و روسای بانک‌های مرکزی در این اقدام شریک و سهیم هستند.
- سیاست‌های اقتصادی که مصوب شد و این امکان را درواقع تسهیل کرد برای اقتصاد غارتی موجود؛ عملاً به نظرم این‌ها سهم بسیار اساسی در سیاست‌های اقتصادی دارد.
دولت برنامه دارد؛ اما برای خدمت به سرمایه‌دارها
- دولت برنامه داشت؛ منتها در خدمت صاحبان سرمایه بود و به همین دلیل با سیاست‌های اقتصادی دولت‌ها مخالف هستم.
نظر کاربران
ما به هر که گفتیم سهام قمار است باور نکرد این به یه کم مطالعه فکر ونگرش احتیاج داشت