خطای دید ساده‌ای که ذهن‌ها را به چالش می‌کشد

یک‌پزشک: خطای دید از انواع مختلفی تشکیل می‌شود، از پدیده‌های فیزیولوژیکی پیچیده گرفته تا تصاویر شناختی گیج‌کننده. یکی از انواع خطای دید که کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد، امبیگرام (Ambigram) است. این نوع از شگفتی‌های بصری بیشتر به طراحی خوشنویسی مرتبط هستند، اما این نمونه خاص از امبیگرام چرخشی از اعداد استفاده کرده تا مغزها را به چالش بکشد.

اغلب وقتی به بهترین خطاهای دید فکر می‌کنیم، ذهن ما به سمت طراحی‌های هندسی پیچیده و پویا می‌رود. اما نمونه‌های ساده‌تر، مانند توهم عدد ۲۳، به خوبی نشان می‌دهند که چگونه پیشنهادهای بصری می‌توانند خطای دید جذابی ایجاد کنند، حتی وقتی زاویه دید خود را تغییر می‌دهیم.

در تصویر این خطای دید، به سادگی عدد ۲۳ دیده می‌شود. این نمونه‌ای عالی از اصل «نظریه گشتالت» (Gestalt Principle of Closure) است، جایی که مغز ما به‌طور خودکار فضاهای خالی را پر می‌کند تا تصویر مبهمی را منطقی‌تر کند. هنگامی که تصویر را وارونه می‌کنید، این توهم به همان شیوه عمل می‌کند و به‌عنوان یک امبیگرام چرخشی (Rotational Ambigram) ساده و مؤثر دیده می‌شود.

امبیگرام‌ها در طراحی بسیار رایج هستند. شاید مشهورترین نمونه آن لوگوی گروه «آبا» (ABBA) باشد که یک امبیگرام دوطرفه (Bilateral Ambigram) است و وقتی از چپ به راست چرخانده می‌شود، همان‌گونه خوانده می‌شود. اما این توهم‌ها فقط به طراحی محدود نیستند؛ حتی در فضا هم می‌توان خطاهای دید شگفت‌انگیزی پیدا کرد. مثلاً برخی از توهمات بصری که در فضا دیده می‌شوند، ذهن را به چالش می‌کشند و واقعیت‌های ناشناخته‌ای را به نمایش می‌گذارند.