روزهای تاریک ورزش در سال ۱۴۰۱

خبرآنلاین: مرگ حق است! جمله‌ای که بارها و بارها به گوش هر کسی رسیده است، ما چه بخواهیم و چه نخواهیم روزی با این اتفاق روبرو خواهیم شد، در دنیای ورزش نیز ما هر سال عزیزانی را به خاک می‌سپاریم که روزی غم و خوشحالی یک ملت را با خود به دوش می‌کشیدند. سال ۱۴۰۱ نیز تلخی های زیادی را برای ما و جامعه ورزش به همراه داشت که با هم آنها را مرور خواهیم کرد؛

قاسم غزالیان (۱۳۱۶ – ۱۴۰۱)

۲ فروردین

قاسم غزالیان که مسن ترین مربی استعدادیاب وزنه برداری محسوب می‌شد در سن 85 سالگی دار فانی را وداع کرد. او در این سن سال هم هر روز زودتر از شاگردانش درب سالن وزنه برداری قائمشهر را باز می‌کرد تا به پرورش استعدادهای نوجوان آن شهر و شهرهای اطراف بپردازد. مرحوم غزالیان در این سالها شاگردان زیادی را تحویل جامعه وزنه برداری داده است که از جمله سرشناس ترین آنها باید به فرزند مرحومش فریدون غزالیان (قهرمان اسبق آسیا)، بهداد سلیمی (قهرمان جهان و المپیک)، علیرضا یوسفی (قهرمان المپیک نوجوانان) و آیت شریفی (قهرمان جوانان آسیا) اشاره کرد.

حمید خوشخوان (۱۳۱۸ – ۱۴۰۱)

۹ فروردین

حمید خوشخوان یکی از داوران برجسته و قدیمی فوتبال کشور در سن ۸۳ سالگی جان به جان آفرین تسلیم کرد. ایشان داور ملی فوتبال بود و سابقه قضاوت دو دربی را در کارنامه داشت. دیدار نخست در سال ۶۲ که در حضور ۱۲۰ هزار تماشاگر، استقلال با تک گل پرویز مظلومی برنده از زمین خارج شد. دیدار دوم نیز در سال ۶۸ با تک گل رضا عابدیان به سود پرسپولیس به پایان رسید. حمید خوشخوان که یکی از معلمین زحمت کش و بازنشسته کشور بود، همچنین به عنوان ناظر و مدرس داوری در سطح کشور نیز فعالیت می کرد.

جاسم اهل یرف (۱۳۲۵ – ۱۴۰۱)

۱۱ فروردین

جاسم اهل‌یرف، مربی بازیکن‌ساز و شناخته‌شده‌ای در فوتبال ایران بود. مردی که پیش از انقلاب در شاهین اهواز بازی می‌کرد، سپس به‌کار مربی‌گری در تیم شاهین اهواز روی آورد، ستاره‌هایی نظیر صفر ایرانپاک و ایرج سلیمانی را تقدیم تیم ملی کرد و همراه با تیم منتخب جوانان خوزستان به قهرمانی جام بین‌المللی رسید. شادروان اهل‌یرف، بعد از انقلاب نیز هدایت تیم منتخب اهواز، سپس تیم منتخب خوزستان در اولین دوره لیگ سراسری قدس را به‌عهده داشت و مجموعه‌ای از بازیکنان طراز اول را به فوتبال ایران معرفی کرد. اهل‌یرف علاوه بر شاهین اهواز هدایت چند تیم باشگاهی نظیر صنعت‌آب اهواز، شهرداری خرمشهر، نفت اهواز و صنعت‌نفت آبادان را در کارنامه مربیگری‌اش یدک می‌کشید و به اخلاق‌مداری در ورزش استان شهرت داشت. وی همچنین سرمربی تیم ملی ناشنوایان ایران بود و با این تیم به قهرمانی آسیا رسید. او طی سالیان اخیر دوران بازنشستگی را سپری می‌کرد و مشغول مداوای بیماری‌ قلبی‌اش بود و سرانجام در روز یازدهم فروردین 1401 درگذشت.

محمد شریف‌زاده (۱۳۱۳ – ۱۴۰۱)

۱۹ فروردین

زنده یاد محمد شریف زاده بازیکن سابق تیم ملی والیبال ایران بود که در طول سال های فعالیت ورزشی توانست موفقیت های زیادی را برای کشورمان به ارمغان آورد. او کاپیتان اسبق تیم ملی والیبال ایران و نخستین کاپیتان تیم ملی والیبال ایران که در بازی‌های آسیایی ۱۹۵۸ عضو تیم ملی بود و با این تیم مدال نقره آسیا را بر گردن انداخت، این بازیکن والیبال پیشکسوت که دارنده مدال نقره بازی های آسیایی ژاپن بوده و در این دیدار ها به عنوان کاپیتان تیم ملی انجام وظیفه می کرد.

حسین غفوری زاده (۱۳۳۳ – ۱۴۰۱)

۲۶ اردیبهشت

حسین غفوری زاده قهرمان و پیشکسوت دو و میدانی که سابقه شرکت در المپیک ۱۹۶۰ رم را در کارنامه داشت پس از سال ها جنگیدن با سرطان، جان به جان آفرین تسلیم کرد. غفوری زاده از جمله قهرمانان دو و میدانی ایران بود که سابقه حضور در بازی‌ های المپیک ۱۹۶۰ رم را در ماده ۴۰۰متر دارد.

مصطفی رستمی (۱۳۲۵ – ۱۴۰۱)

۵ خرداد

مصطفی رستمی ملی پوش سابق بوکس ایران و از مربیان سازنده در استان خوزستان در سن ۷۶ سالگی، پس از سال ها تحمل درد ناشی از بیماری، درگذشت. مرحوم رستمی اهل خوزستان و از ملی پوشان سابق بوکس ایران و از قهرمانان تیم ملی و مسابقات ارتش های جهان بود. رستمی همچنین از مربیان سازنده بوکس خوزستان محسوب می شود و قهرمانان زیادی را به کشور معرفی کرده بود.

گارنیک مهرابیان (۱۳۱۶ – ۱۴۰۱)

۱۵ خرداد

گارنیک مهرابیان، بازیکن باشگاه استقلال در دهه ۴۰، عضو سابق تیم ملی و از موفق‌ترین مربیان تاریخ فوتبال ارامنه، در سن ۸۵ سالگی در سال 1401 چشم از جهان فروبست. زنده‌یاد مهرابیان بازیکنان متعددی از جمله آندرانیک اسکندریان و کارو حق‌وردیان را به فوتبال ایران معرفی کرد و در دهه ۵۰ عضو کادرفنی تیم ملی ایران بود.

جمشید پاک‌منش

۱۹ خرداد

جمشید پاک‌منش قهرمان پیشین بوکس آسیا و مربی سابق تیم ملی که سال‌ها مسئولیت کمیته اجرایی فدراسیون بوکس را برعهده داشت، پس از طی کردن یک دوره طولانی بیماری به دیدار باقی شتافت. زنده‌یاد جمشید پاک‌منش مدال برنز مسابقات قهرمانی آسیا در سال ۱۹۷۰ و سابقه مربیگری در تیم ملی ایران را در کارنامه خود داشت و اولین مدال‌آور آسیایی استان مازندران بود.

حسن سلیمان زاد

۱۴ مرداد

بازیکن سابق منتخب خوزستان، تیم ملی جوانان ایران، تاج و هخامنش مسجدسلیمان به دلیل بیماری در سال 1401 دارفانی را وداع گفت. سلیمان زاد به همراه تیم ملی جوانان با سرمربیگری حشمت الله مهاجرانی و بازیکنانی چون غلامحسین پیروانی، حسین فرکی، حمید علیدوستی، سید طاهر موسوی، ابراهیم قاسمپور، عبدالرزاق خادم پیر، مجید بشکار، بهتاش فریبا و... توانست در مسابقات قهرمانی فوتبال جوانان آسیا در بانکوک تایلند عنوان قهرمانی را به دست آورد.

محمد زهتاب (۱۳۰۶ – ۱۴۰۱)

۱۵ شهریور

استاد زهتاب، بی‌شک یکی از چهره‌های شاخص و ماندگار ورزش کشور است؛ کسی که بیش از ۷۵ سال به ورزش و وزنه‌برداری ایران خدمت کرد. او تنها بازمانده اردوی تیم ملی وزنه‌برداری برای اعزام به المپیک ۱۹۴۸ لندن به شمار می‌رفت؛ اردویی که با حضور ۸ وزنه‌بردار تیر ماه ۱۳۲۷ در دانشکده افسری تهران برگزار شد.

زهتاب سال‌ها به عنوان دبیر فدراسیون وزنه‌برداری فعالیت داشت و با ۵ رئیس فدراسیون کار کرد. به این سوابق باید چندین سال مربیگری و سرمربیگری در تیم ملی را هم اضافه کرد. از جمله شاخص‌ترین دوران فعالیت مربیگری محمد زهتاب به حدفاصل سالهای ۱۹۶۴ تا ۱۹۷۰ باید اشاره کرد که ابتدا به عنوان دستیار در کنار رگوفسکی لهستانی در المپیک توکیو حضور داشت و سپس به عنوان سرمربی تیم ملی را در بازی‌های آسیایی بانکوک هدایت کرد.

زهتاب که خود وزنه‌برداری را زیر نظر مستقیم جهان پهلوان محمود نامجو آموزش دید، بعدها به عنوان کاشف قهرمان اسطوره‌ای وزنه‌برداری، محمد نصیری، یکی از کسانی بود که در پرورش این قهرمان نقش داشت. او همچنین سال‌ها به عنوان داور بین‌المللی در عرصه ملی و جهانی قضاوت کرد و در تمام این سال‌ها ارتباط نزدیکی با شودل و آیان، روسای سابق فدراسیون جهانی وزنه‌برداری داشت.

آخرین قضاوت محمد زهتاب در عرصه بین‌المللی به سال ۲۰۱۵ در مسابقات جوانان جهان برمی‌گردد که آنجا عضو هیئت ژوری مسابقات بود تا در ۸۸ سالگی لقب مسن‌ترین داور فعال IWF را دریافت کند.

سام فاتحی (۱۳۶۷ – ۱۴۰۱)

۲۸ مهر

سام فاتحی خلبان پاراگلایدر و اسپیدفلایر ۳۴ ساله ایرانی که نزدیک به پانزده سال سابقه پرواز در تمامی زمینه‌های پروازی پاراگلایدر اعم از دونفره و مسافت را داشت، نخستین خلبان واقعی اسپیدفلایینگ در ایران محسوب می‌شد. او به عنوان اولین خلبان پاراگلایدر ایرانی در رویداد بین‌المللی مالدیو پرواز کرد و چندین سال از پروازهایش در فستیوال‌های نمایشی اولودنیز فتحیه در ترکیه می‌گذشت. این خلبان پاراگلایدر که در بین سایر ورزشکاران این رشته از محبوبیت بسیار بالایی برخوردار بود، روز سه‌شنبه در حال پرواز با اسپیدفلای بر فراز منطقه اولودونیز در شرایطی که می‌خواست از برخورد با یک پروازکننده‌ دیگر جلوگیری کند، مسیرش را به سمت دیگر تغییر می‌دهد و در لحظه‌ای که می‌خواهد از بین دو درخت عبور کند، درحالی که با سرعتی بالغ بر یکصد کیلومتر بر ساعت در حال پرواز بود، گوشواره اسپیدفلای‌اش به درخت گیر می‌کند و با همان سرعت به سمت یک تخته‌سنگ سرنگون می‌شود. برخورد شدید سام با این تخته سنگ با چنان شدتی رخ داد که او بلافاصله پس از این اتفاق از هوش رفت و با وجود انتقال سریع به بیمارستان، نزدیک به نیم ساعت بعد در اثر ضربه‌ مغزی درگذشت.

محمود بیاتی (۱۳۰۷ – ۱۴۰۱ )

۱۲ آذر

بیاتی متولد 1307 و بچه خیابان بهار در حوالی امجدیه بود و از جوانی همواره بازوبند کاپیتانی را به بازو می‌بست و با عنوان آقا خطاب می‌شد. بزرگترین افتخار بیاتی قهرمانی با ایران در جام ملت‌های آسیا در سال 1968 است که اولین قهرمانی از سه گانه ایران در این تورنمنت معظم (از 68 تا 76) محسوب می‌شود.

همچنین صعود تیم ملی به المپیک مونیخ 1972 با هدایت وی به دست آمده است.

کریم باوی (۱۳۴۳ – ۱۴۰۱)

۱۶ آذز

ظهور کریم باوی در فوتبال ایران به اوایل دهه ۱۳۶۰ بازمی‌گردد، جایی که او با درخششی ناگهانی در تیم فوتبال شاهین، آقای گل رقابت‌های جام باشگاه‌های تهران در سال ۱۳۶۴ شد و پس از حضور پرویز دهداری در تیم ملی بدل به مهره اصلی خط حمله ایران در حضور بزرگان و نامدارانی مثل ناصر محمدخانی، فرشاد پیوس، عبدالعلی چنگیز، حمید علیدوستی و … شد. این ستاره خوزستانی که با مهاجرت به تهران، پیراهن تهران الف را به تن می‌کرد، پس از شاهین به پرسپولیس آمد و درخشش خود را در جمع سرخپوشان ادامه داد. در حالیکه همیشه درباره‌اش گفته می‌شد که به دلیل اینکه یک پایش از پای دیگرش کوتاه‌تر است نمی‌تواند به سادگی فوتبال بازی کند. او که به واسطه پرش‌های بلند و ضربات سر کوبنده در فوتبال ایران بسیار مطرح بود، در دهه هفتاد آرام آرام از فوتبال کناره گرفت و پس از آن دیگر کمتر از او خبری می‌شنیدیم تا در دهه ۱۳۸۰ حضوری ناگهانی در برنامه ۹۰ داشت. کریم باوی زننده اولین گل تیم ملی فوتبال ایران در جام ملت‌های آسیا ۱۹۸۸ در دیدار مقابل قطر است که روی کرنر فرشاد پیوس به دست آمد. در سالهای آخر عمر، باوی از بی توجهی‌ها گله داشت هرچند گروه اندکی از بازیکنان سابق فوتبال همچون اکبر یوسفی، حمید استیلی و … خواستار کمک به باوی برای رهایی از بیماری بودند و تا جایی که میشد نیز به او کمک کردند؛ در روزهای اخر نیز برخی از چهره‌های فوتبالی از جمله علی دایی اسطوره بزرگ فوتبال ایران خواستار رسیدگی فوری به وضعیت او و جراحی وی شده بودند؛ اما به هرروی تلاش ها برای بهبود باوی بی نتیجه ماند.به هر شکل کریم باوی درگذشت و عمرش پیش از آغاز دهه هفتم زندگی در عزلت و غریبانه به پایان رسید اما نام او در تاریخ به عنوان یکی از اعجوبه‌های خاص و بلندپرواز فوتبال ایران ماندگار خواهد ماند.

میروسلاو بلاژوویچ (۱۳۱۳ – ۱۴۰۱)

۱۹ بهمن

«مربی همه مربیان» در 10 فوریه 1935 در تراونیک به دنیا آمد، او خالق یکی از بزرگ‌ترین موفقیت‌های ورزش کرواسی، مدال برنز جهان در سال 1998 است.

او تا 31 سالگی با پیراهن دینامو، لوکوموتیو، سارایوو، ریژکا و در نهایت سیون، فوتبال بازی کرد و سپس تصمیم گرفت در موتیه سوئیس مربی شود. او در سوئیس ماند، هدایت تیم ملی این کشور را برعهده گرفت، اما صعود او در سال 1979 آغاز شد، زمانی که او به ریه‌کا آمد و با این تیم به یک چهارم نهایی جام برندگان جام رسید و چیرو در دسامبر 1980 دعوت به دینامو را پذیرفت و تا تابستان 1983 سرمربی این تیم بود و در سال 1982 برای اولین بار پس از 24 سال عنوان قهرمانی یوگسلاوی را به دینامو آورد.

او سال‌ها بعد در تیم ملی کرواسی که تازه از یوگسلاوی جدا شده بود بعد از حذف ناعادلانه در یوروی 96، در جام جهانی 98 به مقام سوم جهان رسید که افتخاری بزرگ برای این کشور کوچک اروپایی به شمار می‌آید. چیرو پس از این کار بزرگ به ایران آمد و در تیمی که خود را برای صعود به جام جهانی 2002 آماده می‌کرد تبدیل به یک مربی محبوب شد، اما با همه شایستگی‌های آن نسل این تیم مغلوب یک بازی عجیب در بحرین شد و از صعود بازماند. بلاژویچ با وجود تمایل محسن صفایی فراهانی رئیس فدراسیون ایران، قراردادش با ایران را ملغی کرد و کار را به دستیارش برانکو ایوانکوویچ سپرد. مردی که در دوره بعدی صعودی موفقیت‌آمیز به جام جهانی داشت. چیرو که همواره با ادبیات جالب و مصاحبه‌ها و تیترهای درخشانش در یاد ما می‌ماند یک بار هم در کهنسالی برای اداره مس کرمان به ایران بازگشت که این سفر موفقیت‌آمیز نبود.

بلاژویچ در سال‌های اخیر درگیر بیماری سرطان بود و مرگ خود را از خدا درخواست کرده بود در سن 88 سالگی درگذشت.

محمدرضا میراحمدی، مهدی سعیدآوی و حامد مطرودی

۲۰ بهمن

یکی از اتفاقات تلخ سالی که گذشت زلزله سنگین در ترکیه بود، کشوری که ایرانیان زیادی در آن سکونت دارند به خاطر این بلای طبیعی 3 تن از بهترین بازیکنان فوتبال معلولین ایران را از ما گرفت. بعد از وقوع زلزله ابتدا خبر مفقود شدن این سه بازیکن به گوش رسید، نیروهای تجسس در پی پیدا کردن افراد زیر آوار بودند و خبری از ملی پوشان ایرانی نبود، تا اینکه در نهایت مرگ محمدرضا میراحمدی، مهدی سعیدآوی و حامد مطرودی در زلزله ترکیه تایید شد. نخست پیکر سعیداوی و مطرودی از زیر آوار خارج شد و ساعتی بعد نیز جسم بی‌جان مرحوم میر احمدی از زیر آوار هتل کرچوال ترکیه بیرون کشیده شد.

فرشید لک (۱۳۷۳ – ۱۴۰۱)

۱۳ اسفند

فرشید لک، بازیکن سابق تیم‌های نفت مسجد سلیمان، سایپا و نیروی زمینی تهران پس از اینکه چند روز در کما به سر می‌برد جان خود را از دست داد و درگذشت. طبق اعلام خانواده لک، این بازیکن سابق فوتبال در سفر به گناوه به دلیل مصرف کردن یک قهوه مسموم، دچار عارضه شده و مدتی را در کما به سر می‌برد. فرشید لک که به تازگی نیز ازدواج کرده بود، در بیمارستان سلمان فارسی بوشهر بستری شده بود و در این مدت نیز خانواده او خواستار انتقالش به شهر شیراز بودند که در نهایت او در بوشهر جان به جان آفرین تسلیم کرد.