اتفاقات ۱۴۰۳، آمدن ترامپ و خیال‌های واهی سقوط
صادق زیباکلام در گفتگو با روزنامه شرق خلاف باور عده‌ای، می‌گوید ۱۴۰۴ سال سقوط و فروپاشی نیست. او البته دلایل خودش را دارد.
برترین‌ها: برترین‌ها صرفا این مطلب را بازنشر کرده و انتشار آن به منزله رد و تایید محتوای مذکور نیست. صادق زیباکلام در گفتگو با روزنامه شرق خلاف باور عده‌ای، می‌گوید ۱۴۰۴ سال سقوط و فروپاشی نیست. او البته دلایل خودش را دارد:
متأسفانه ما با یک وضعیت افراطی و تفریطی مواجهیم. برخی مشکلات و معضلات جامعه ایران در همه ابعاد سیاسی، اقتصادی، دیپلماتیک، معیشتی، اجتماعی، فرهنگی و حتی امنیتی را نمی‌بینند و فکر می‌کنند کشور هیچ‌گونه چالشی ندارد. در مقابل هم ما با جریان برانداز روبه‌رو هستیم که سال‌هاست مرتب بر القای برخی موضوعات مانند بن‌بست، فروپاشی، تغییر نظام و نظایر آن تأکید می‌کند.
من به شما بگویم که نه این نگاه افراطی درست است و نه آن نگاه تفریطی. من از منظر یک استاد علوم سیاسی به مباحث می‌نگرم. شاید به واسطه این تحلیل، من را هم به برخی عناوین متهم کنند؛ چون ما در یک فضای افراطی و تفریطی آن‌چنان گرفتار شده‌ایم که اگر ارزیابی متفاوتی داشته باشیم، یا شما را متهم به حمایت از سیستم می‌کنند یا در بهترین حالت، شما را یک فرد ساده‌لوح و سطحی می‌پندارند. اما واقعیت مطلب این نیست.
ما باید برای ارزیابی خود از تحولات سال ۱۴۰۴ و اصولا هر موضوعی، یک نگاه درست و مبتنی بر واقعیت داشته باشیم. مطمئنا کشور، نه بدون مشکل است و نه وضع آن‌گونه است که قائل به وجود بن‌بست باشیم؛ حداقلش این است که من چنین تصوری ندارم.
جریان برانداز تا قبل از روی کار آمدن دونالد ترامپ در ۲۰ ژانویه (اول بهمن)، اگر موضوعاتی مانند وجود بن‌بست یا فروپاشی را گزینه آلترناتیو و راه‌حل می‌دانست، با عملکرد حدود یک‌ماهه ترامپ اکنون این موضوعات به یک یقین برای آنها تبدیل شده است که احتمالا در سال ۱۴۰۴ محقق می‌شود.
ترامپ و دولت دوم او به شکل مشخص چند خواسته از ایران دارند؛ اول اینکه اگرچه جمهوری اسلامی ایران عنوان کرده است که به دنبال ساخت سلاح هسته‌ای نیست، اما ترامپ می‌گوید باید برنامه هسته‌ای ایران به نحوی پیاده‌سازی شود که اساسا پتانسیل و ظرفیت ساخت سلاح هسته‌ای از تهران گرفته شود. ضمن آنکه دولت ترامپ در خواسته دوم خود معتقد است توان موشکی و پهپادی ایران باید به‌گونه‌ای باشد که اساسا ظرفیت تهدیدسازی را نداشته باشد. این موضوعات قابل بحث است. اما همان‌گونه که گفتید فعلا امکان مذاکره نیست. ولی این را هم بگویم که احتمال دارد واقعا متناسب با شرایط، این مذاکرات انجام شود و موضوع هم مربوط به کشور ثالث نیست. ممکن است قطر، عمان، عربستان، سوئیس، بلژیک یا هر کشور دیگری باشد. مهم اینجاست که این مذاکرات انجام شود.
اگر مذاکرات به نتیجه نرسد آن زمان دیگر باید اذعان کرد که بهترین فضا برای تندروهای اسرائیلی و به‌خصوص شخص نتانیاهو فراهم خواهد شد که سناریوی حمله نظامی را محقق کند. البته این موضوع هم قطعا با واکنش جمهوری اسلامی ایران مواجه خواهد شد. ولی این را هم بگویم که در صورت تحقق این اتفاق، ما شاهد دور باطلی از کنش‌ها و واکنش‌ها بین ایران و اسرائیل در حمله به همدیگر خواهیم بود. آن وقت است که دوباره به مصاحبه قبلی با شما باز می‌گردم که این اتفاق ویرانی‌های زیادی را در پی خواهد داشت. البته این موضوع هم باز به معنای فروپاشی نیست. با وجود اینکه به بسته‌شدن در مذاکرات بین ایران و آمریکا اشاره کردید، اما واقعا جا دارد این را هم اشاره کنم که ترامپ به‌عنوان رئیس‌جمهور آمریکا یک شخصیت رُک و بدون تعارف است و آن چیزی را که در ذهن خود ترسیم کرده است، صراحتا بیان می‌دارد. شما دیدید که ترامپ چگونه با زلنسکی و اوکراین برخورد کرد!
دیدید چگونه با کانادا، پاناما، مکزیک و حتی اروپا برخورد کرد! و دیدید که چگونه با موضوع فلسطینی‌ها و غزه برخورد کرد! بد یا خوب، ترامپ نشان می‌دهد که بدون کوچک‌ترین تعارفی آن چیزی را که برای خود برنامه‌ریزی کرده است، مطرح می‌کند. پس وقتی دونالد ترامپ اشاره‌ای به موضوع فروپاشی یا مسائلی از این دست نمی‌کند، نشان می‌دهد که واقعا او چنین موضوعی را در سر ندارد و صرفا می‌خواهد مذاکراتی را در راستای توافقی انجام دهد که به دو نگرانی خود درباره ساخت سلاح هسته‌ای و همچنین توان موشکی و پهپادی ایران پایان دهد.
من، چه قبل از روی کار آمدن دونالد ترامپ و چه بعد از آن، اساسا معتقد بودم که براندازی هم غیرممکن است و هم نامطلوب. همواره هم مخالفت خود را با این موضوع عنوان کرده‌ام. معتقدم نباید سال ۱۴۰۴ را آن‌گونه که برخی تلقین می‌کنند، ترسناک دید. من قطعا جزء آن دسته از تحلیلگران و فعالان سیاسی هستم که با گزینه تغییر نظام به‌شدت مخالفم؛ چراکه اولا راه‌حل غیرممکنی است و حتی اگر هم چنین موضوعی با توجه به انبوه مشکلات و بحران‌ها وجود داشته باشد، آن را به صلاح کشور نمی‌دانم. براندازی راه‌حل نیست؛ براندازی پیشرفت نیست؛ براندازی یک قدم به جلو نیست. ما در سال ۱۴۰۴، مشکل کم نداریم، اما بن‌بست و فروپاشی وجود ندارد. این ادبیات در طول این سال‌ها و دهه‌ها مرتب تکرار شده است. مشخصا از دی‌ماه ۱۳۹۶، هر سال گفته می‌شد که سال بعد، سال فروپاشی و سقوط است. سال ۹۸ هم همین را گفتند. سال ۱۴۰۱ هم همین را گفتند. بعد از هفتم اکتبر و عملیات طوفان‌الاقصی در سال ۱۴۰۲ نیز همین را گفتند.
در سال ۱۴۰۳ هم این ادعا تکرار شد. در همین سال ۱۴۰۳ و با نزدیک‌شدن به انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا و روی کار آمدن دونالد ترامپ مجدد این ادعا تکرار شد. بعد از اینکه دونالد ترامپ به کاخ سفید رفت، همه اینها گفته شد. وقتی که ترامپ فرمان بازگشت کمپین فشار حداکثری را امضا کرد، باز هم این ادعا تکرار شد. بله وضعیت سخت‌تر شده و سخت‌تر هم خواهد شد و من منکر آن نیستم، اما فروپاشی در کار نیست.
من به شما می‌گویم که سال ۱۴۰۴ هم هیچ اتفاقی نمی‌افتد و موضوع فروپاشی اساسا هیچ انطباقی با واقعیت‌ها ندارد. این را هم بگویم که من به دنبال تطهیر یا دفاع از وضع موجود نیستم؛ بااین‌حال، به‌عنوان یک ناظر و تحلیلگر سیاسی و استاد دانشگاه که ۳۰ سال تاریخ ایران را تدریس کرده‌ام، معتقدم نباید و نمی‌توان در تحلیل خود از شرایط و ارزیابی از سال ۱۴۰۴ دچار افراط و تفریط شد.
من پیشگو نیستم که بگویم این اتفاق می‌افتد یا نه، اما به شما می‌گویم که سال آینده سال بن‌بست نیست. حالا اینکه بحران و مشکلات، کشور را به کدام سمت‌وسو می‌برد، بحث دیگری است.
نظر کاربران
شما درست میفرمایید..شما تو جوانی هاتون هم درست می فرمودین