مردم خاک بر سر خودشان می‌ریختند، خیلی خنده داشت!

این خاطره مربوط به روز یکشنبه اول اردیبهشت سال 1257 است؛ در این روز، ناصرالدین‌شاه در مسیر سفر به سمت روسیه به منطقۀ جمال‌آباد در آذربایجان ایران رسیده است.

نکتۀ عجیب و تامل‌برانگیز در این خاطره، توصیف تاسف‌بار ناصرالدین‌شاه از حاکمی است که به فرمان خود او بر آنجا حکومت می‌کند و نیز خندیدن شاه به احوالات مصیبت‌بار مردم یا به قول خودش «عرضه‌چی‌هایی» که برای عرض شکایت و درخواست به دنبال او آمده بودند.

عرضه‌چی‌های عجیب اینجاها پیدا می‌شود. می‌آیند عریضه در دست یک‌باره می‌دوند رو به کالسکه و همه یکدفعه داد زده به شکم روی زمین می‌افتند و خاک بر سر می‌کنند و خودشان را می‌زنند؛ خیلی خنده دارد . . .

چادرها را توی باغ زده‌اند. شکوفه هلو، سیب، بادام و غیره داشت. اسفند هنوز اینجا گل نکرده است. نزدیکی جمال‌آباد دهی است، آقا محمدعلی می‌گفت [گیاه] دنبلان‌ بسیار خوب دارد و آورده بود. دنبلان تازۀ خوب بزرگ؛ باید [دستور بدهم] چاپار بعد از این تازه تازه به تهران بیاورد.