میلیاردرهای مشهور دنیای فوتبال

مجله تماشاگر: حضور رومن آبراموویچ میلیاردر روسی در عرصه فوتبال خرید ۱۰۰ میلیون پوندی باشگاه چلسی خیلی زود حضور مالکان قاره های مختلف را در تیم های دیگر به وجود آورد و تجارتی به نام فوتبال را رونق داد. حضور آبراموویچ فوتبال را از سیطره چند تیم و نام خارج کردو این مسئله را ثابت کرد که می توان روی همه باشگاه های دنیا سرمایه گذاری کرد.


چلسی با آبراموویچ از یک باشگاه متوسط در لندن به یک باشگاه بزرگ اروپایی با همه افتخارات لازم نائل آمد. با اینحال برخلاف این میلیاردر روسی، کار بسیاری از سرمایه داران با چالش های عظیمی روبرو شد و بسیاری نتوانستند آنطور که باید و شاید در این عرصه دوام پیدا کنند و بسیاری عطای کار را به لقایش سپردند. در زیر نگاهی داریم به کارنامه متمولان شاخص دنیای فوتبال که به نوعی در نظر دارند از این طریق خود را نشان بدهند.

سلیمان کریمف

۷ آگوست ۲۰۱۳ سلیمان کریمف مالک باشگاه آنژی ماخاج قلعه اعلام کرد که قصد دارد بودجه باشگاه خود را کاهش دهد و از سوی دیگر بازیکنان شاخص تیم را به فروش برساند. بدین ترتیب در فاصله دو سال باشگاهی که قرار بود با خرید بازیکنان شاخص در جهان به یک غول فوتبال در اروپا تبدیل شود، از هم پاشیده شد. آنها به جز بازیکنان گاس هیدینگ سرمربی پرآوازه خود را هم از دست دادند و در ادامه فصل آنچنان بد کار می کنند که در مقام بیستم لیگ برتر روسیه قرار دارند و به احتمال زیاد در فصل آینده سقوط خواهند کرد.

ماخاچ قلعه نام شهری است در منطقه قفقاز جمهوری داغستان روسیه با شهروندانی مسلمان که جمعیتی بالغ بر ۶۰۰ هزار نفر دارد. باشگاه ماخاچ قلعه در سال ۱۹۹۱ توسط یکی از بازیکنان سابق باشگاه تاسیس شد اما در ژانویه سال ۲۰۱۱ سلیمان کریمف میلیاردر داغستانی با ثروتی معادل ۷ بیلیون دلار این باشگاه را خرید و اعلام کرد که قصد دارد آن را به یک باشگاه بزرگ تبدیل کند.


سلیمان کریمف با سرمایه در بخش های گاز و نفت مسکو و گاز پروم، طلا و ... غیره به یک ثروت افسانه ای دست یافته و قصد داشت تجارت پرسودش را در فوتبال نیز ادامه دهد. تیم قفقازی به تازگی به لیگ برتر روسیه راه یافته بود و کمتر کسی آنها را می شناخت اما سرمایه گذار بومی با آوردن بازیکنان و مربیان مشهور به آن اعتبار بخشید و توریست های زیادی را به منطقه رهنمون کرد.
کریمف بازیکنان زیادی را با قراردادهای نجومی به باشگاه منتقل کرد. ساموئل اتوئو از اینتر با 23 میلیون یورو، ویلیان بورگس از شاختار دونستک با 35 میلیون یورو، لوسیانو ترائوره از کوبان با 15 میلیون یورو، کریستوفر سامبا از بلکبرن راورز با 12 میلیون یورو، ژیرکوف از چلسی با 13میلیون یورو به همراه بازیکنان گرانقیمتی چون لاسارا دیارا، روبرتو کارلوس، دیه گو تاردلی و اورتون به این تیم ملحق شدند.

با اینحال در امر نتیجه در دو سال اول چندان موفق عمل نکرد. در سال اول تیم در لیگ به رتبه بهتر از پنجمی دست نیافت و در فصل 2013-2012 هم گاس هیدینگ در لیگ تیم را به رتبه سوم رساند و در فینال جام حذفی در ضربات پنالتی از زسکا مسکو شکست خوردند تا رویای جام در داخل روسیه هم از بین برود.

بسیاری از بازیکنان بزرگ ماخاچ قلعه تنها در روز بازی های به شهر وارد می شدند و معمولا در هتل های لوکس مسکو ساکن بودند از همین رو ارتباط خوبی بین آنها و بازیکنان برقرار نشد. در فصل جدید بعد از برگزاری بازی های هفته های اول، گاس هیدینگ از هدایت تیم کناره گیری کرد و جای خود را به هموطنش رنه مونلستین دستیار فرگوسن در منچستریونایتد داد. هر چند او نیز در ادامه باشگاه را ترک کرد تا تیم با یک مربی بومی به بدترین وضعیت، کار خود را ادامه دهد.

تمام ستاره های این باشگاه از جمله اتوئو، دیارا، بورگس، سامبا و غیره از تیم جدا شدند و دیگر هیچ اثری از تیم باقی نمانده که قرار بود به یک تیم بزرگ در شهری کوچک در جهان تبدیل شود.

ناصر الخلیفی

ناصر بن غانم الخلیفی یک بازیکن سابق تنیس و تاجر قطری و رئیس سازمان سرمایه گذاری قطر است که یک سازمان قدرتمند و متخصص در سرمایه گذاری های داخلی و خارجی کشور قطر محسوب می شود. ناصر الخلیفی همچنین مدیریت شبکه پردرآمد الجزیره اسپورت را برعهده دارد.

در سال 2011 او توسط شرکت سرمایه گذاری خود 70 درصد سهام باشگاه پاری سن ژرمن را برعهده گرفت و پای ستارگان زیادی را به عروس زیبای اروپا باز کرد و مردم این شهر مهم اروپایی را با افتخارات فوتبالی آشنا کرد. از سال 2011 تا 2014 باشگاه پرایسی تحت اداره شیخ قطری بالغ بر 400 میلیون یورو صرف خرید بازیکنان طراز اول جهان کرده است. برای حضور هر کدام از این ستاره ها مبلغی بیشتر از همه باشگاه ها هزینه شده است و حتی شیخ قطری در نظر داشت از بین رونالدو و مسی یکی از آن ستارگان را به تیم خود اضافه کند.


از جمله خریدهای مشهور ناصر الخلیفی می توان به زلاتان ابراهیمویچ (۲۰ میلیون یورو)، ادینسون کاوانی (۶۴ میلیون یورو)، لوکاس مورا (۴۵ میلیون یورو)، ادینسون کاوانی (۶۴ میلیون یورو)، لوکاس مورا (۴۵ میلیون یورو)، پاستوره و تیاگو سیلوا (۴۲ میلیون یورو) و مارکینهوس (۳۱ میلیون یورو) اشاره کرد.

همچنین پای بازیکنانی چون دیوید بکهام، آلکس، لاوزیف کابایه، سیسوکو، وراتی و تیاگو موتا به همراه مربیانی چون آنچلوتی و لورن بلان هم به این باشگاه ثروتمند باز شد.

حضور چنین ستارگان ارزشمندی در فصول اولیه با موفقیت های داخلی همراه بود. آنها توانستند در فصل گذشته بعد از ۱۹ سال برای سومین بار به مقام قهرمانی لاپامپیونه دست یابند و در این فصل هم مدعی اصلی فتح دوباره لیگ و همینطور جام حذفی هستند. بدون شک موفقیت های داخلی نمی تواند برای شیخ قطری موفقیت کامل به حساب آید. آنها قصد دارند در آینده خودشان را به پای تیمی چون رئال مادرید برسانند و به عنوان یک تیم فوق کهکشانی معرفی شوند.

شیخ منصور بن زاید آل نهیان

دیگر شاهزاده عربی و البته اماراتی با خرید منچسترسیتی در سال ۲۰۰۸ از نخست وزیر پیشین تایلند، تاکسین شیناواترا، اعتبار بسیاری به باشگاهی داد که در سالیان گذشته سقوط به لیگ های رده پایینی انگلیس (لیگ رده ۳ انگلستان) را هم تجربه کرده بود. با اینحال مالک جدید از همان ابتدا سعی کرد نشان دهد که آمده است همه چیز را تغییر دهد و تیم دوم منچستر را بزرگتر از تیم اول کند.

آنها ابتدا روبینیو، نایجل دی یونگ و جو را با قیمت های نجومی به باشگاه آوردند که چندان موفق عمل نکردند ولی شیخ منصور ناامید نشد و با تغییر سرمربی و آوردن مانچینی بازیکنان نجومی دیگری چون ته وز، سیلوا، ژکو، بالوتلیف یحیی توره، نصری، لسکات، آدبایور، آگه ئرو را به تیم ملحق کرد که یک تیم کهکشانی را در انگلیس به وجود آورد که منجر به قهرمانی در جام حذفی سال ۲۰۱۱ و لیگ برتر در سال ۲۰۱۲ شد.


در فصل گذشتهس طح خریدها تا حدودی کاهش یافت و حتی بالوتلی هم به فروش رسید ولی در فصل جدید فرناندینیو ونگرادو با حضورشان در منچسترسیتی این تیم را ستاره باران کردند. دو احتمال با اینچنین وضعی متصور است. شاید سال ها بعد بعضی هواداران منچسترسیتی باورنکنند که تیمشان در سال ۱۹۹۹ در دسته سوم انگلیس هم بوده یا اگر شیخ منصور هم به ورشکستگی کشیده شود، بعضی ها باور نکنند که تیمشان قدرت اول خریدهای جهانی بود.

دمیتریریبولوولف

در سال ۲۰۱۱ در حالی که موناکو در قعر لیگ ۲ فرانسه دست و پا می زد و هواداران کشور شاهزاده نشین داخل فرانسه افسوس سال های خوش گذشته را می خوردند، یک میلیاردر روسی به داد آنها رسید و با خرید ۶۶ درصد سهام باشگاه از دست مالکین اشرافی باشگاه، یک تیم قدرتمند را برای فصول بعدی آماده کرد.


ریبولوولف ۴۸ ساله با ثروتی معادل ۹.۱ بیلیون دلار یک سرمایه گذار در بخش های گاز و پتاس اروپای شرقی است. خرج های او به کمک کلودیو رانیه ری موجب شد که این تیم با داشتن بازیکنانی چون ابراهیم توره به لیگ ۱ فرانسه منتقل شود. مالک روسی برای فصل جدید ستارگان زیادی را به جزیره زیبای موناکو منتقل کرد که رادمائل فالکوئو سوگلی آنها بود. فالکائو با ۵۲ میلیون یورو، جیمز رودریگرز با ۳۹ میلیون یورو و کودوگبیا با ۱۷ میلیون یورو از جمله خریدهای مهم موناکو در این فصل بودند که چیزی بالغ بر ۱۵۶ میلیون یورو برای حضور در لاشامپیونه برایشان خرج شده است. با اینحال حضور یک تیم متمول دیگر به نام پاری سن ژرمن باعث شده که فعلا در جایگاه پایین تری قرار بگیرند.

ریبولوولف در ابتدای فصل حتی با رونالدو نیز برای آمدن به این باشگاه گفتگو کرده بود که به نتیجه نهایی نرسید. این مالک روسی از علاقه خود به خرید باشگاه منچستر بر زبان آورده است، به نظر می رسد خرید منچستر یونایتد رویای بسیاری از مالکان پولدار دنیا شده است.

کلیزرها و بحران بدهی ها

به دنبال اختلافات آلکس فرگوسن با سهامداران اصلی منچستر در اوایل قرن جدید جا برای حضور خانواده گلیزرها فراهم شد که بتوانند آرزوی خیلی از متمولان دنیا را واقعیت بخشند. منچستر همیشه با خریداران زیادی روبرو بوده. از رابرت مرداک غول رسانه ای انگلستان تا رومن آبراهیمویچ که هدف اصلی اش خرید این باشگاه بود اما این خانواده گلیزرها به جز سرمایه گذاری در بخش مواد غذایی صاحبان چند تیم ورزشی نیز در آمریکا بودند که در عین تعجب همگان این باشگاه تصاحب کردند.


آنها به مرور اکثریت سهام این باشگاه را از سهامداران سابق به نام خودکردند. با اینحال این خانواده آمریکایی به هیچ عنوان تنوانستند در این باشگاه به محبوبیت برسند. به دنبال بدهی های گسترده آنها از خریدهای گرانقیمت صرفنظر کردند و حتی تا آستانه فروش ورزشگاه اولدترافورد پیش رفتند. در سال ۲۰۱۰ سود سالیانه باشگاه به ۴۵ میلیون دلار تقلیل پیدا کرد که موجب اعتراض شدید هواداران شد و آنها با لباس های طرح اولیه منچستر به رنگ سبز و طلایی اعتراض در مسابقات و تمرین خودشان را نشان دادند.

حتی بعضی از هواداران منچستر تحت مدیریت گلیزرها را به رسمیت نمی شناسند و تیم دیگری را تاسیس کرده اند.

قهرمانی فصل گذشته منچستر اندکی از اعتراضات به این آمریکایی ناخوانده کاسته است با اینحالآنچه این خانواده آمریکایی در یکی از پرطرفدارترین تیم های جهان به وجود آورده اند بدهی های زیادی است که مانع بسیاری از موفقیت های آنها شده است. با خروج فرگوسن و ناکامی مطلق منچستر در این فصل رابطه گلیزرها با هواداران ممکن است برخوردهای جدیدی را با خود داشته باشد. بعضی هواداران منچستر حتی تهدید به قتل این خانواده کردند ولی همچنان این خانواده راه خود را ادامه می دهد. مالکوم گلیزر بزرگ این خانواده کمتر برای حضور و تماشای اولدترافورد و باشگاه به انگلستان آمده است. به طور کل این خانواده سعی می کند کارهایش را با آرامش و دور از هیاهو انجام دهد.

دوران سیاه شوالیه کار

سال ۲۰۱۳ در هر منظری برای مرد کهنه کار سیاست ایتالیا سیلویو برلوسکنی نجس و شوم بوده است. او از سنای ایتالیا اخراج شده و از سیاست رانده شده است. هر روز اخبار جدیدی از فسادهای اخلاقی و اقتصادی او به گوش می رسد که او را در وضعیت ناجوری قرار می دهد. از طرف دیگر وضعیت میلان بزرگ نیز تعریفی ندارد و این باشگاه همچنان در رده های میانی جدول ایتالیا دست و پا می زند و ستارگانش یکی یکی از آن جدا می شوند. شاید حضور افرادی چون آدریانو گالیانی سبب شده که بازیکنانی چون هوندا و کاکا با قیمت های متناسب و متعارف به این باشگاه بزرگ بیاینداما میلان با کوچ ستارگان، بازنشستگی بزرگانش دیگر از یک تیم بزرگ اروپایی فاصله گرفته است و سیلویو برلوسکنی هم که زمانی مرهم زخم های این باشگاه بود اکنون با فرمان های فروش بازیکنان به سوهان روح آنها تبدیل شده است. برلوسکنی بخشی از مدیریت باشگاه را به دخترش سپرده و حتی از حضور سرمایه گذار خارجی در آینده نزدیک در باشگاه خبر داده است.


دیگران

از بزرگترین متمولانی که بعد از سال ها ریخت و پاش از عرصه فوتبال کناره گرفتند می توان به ماسیمو موراتی اشاره کرد که زمانی بزرگترین فوتبالیست های دنیا را به اینترمیلان می آورداما بحران اقتصادی زوال او را نیز به همراه داشت و او سرانجام در ماه دسامبر گذشته ۷۰ درصد سهام باشگاه را به اریک توهیر اندونزیایی واگذار کرد.


اریک توهیر از فصل آینده احتمالا کاهش خرید ستاره های اینتر در فصول گذشته را به پایان می رساند. او حتی از خرید مسی در فصل بعدی در صورت مهیا بودن شرایط خبر داده است که چندان جدی به نظر نمی رسد. موراتی زمانی با خرید رونالدوی برزیلی سروصدای بسیاری کرده بود.

در انگلیس این چندساله مالکان زیادی برای خرید باشگاه ها مراجعه کردند که اکثرا غیرانگلیسی هستند. در سال ۲۰۰۸ الیس شورت آمریکایی ساندرلند را خریداری کرد و این تیم را به لیگ برتر برگرداند. استن کرونکه آمریکایی ۶۷ درصد سهام آرسنال را در اختیار دارد ولی همیشه در تنش با سهامداران دیگر باشگاه آلیشیر عثمانف و فرهاد مشیری ایرانی است که خواستار سهم بیشتری از باشگاه هستند. هر چند گفته می شود به زودی در این باشگاه هم متمولان عرب سرانجام آن را در اختیار خواهند گرفت.


از دیگر آمریکایی های مشهور در سرمایه گذار فوتبال می توان به مالکین لیورپول اشاره کرد که گروه ورزشی «فن وای» نام دارد و رییس آن جان دبلیو هنری است. هنری مالکیت باشگاه را از مالکین نه چندان محبوب آمریکایی خریداری کرد و کم کم روال و آرامش و ثبات را به این باشگاه بازگردانده است. او به جز لیورپول صاحب باشگاه مشهور بیسبال بوستون رد ساکس آمریکا هم است. رندی لرنر آمریکایی هم باشگاه آستون ویلا را در سال ۲۰۰۶ با ۶۲ میلیون پوند تصاحب کرد و با خریدهایش این تیم را همیشه در میانه های جدول لیگ برتر نگه داشت اما از میان غیرانگلیسی های دیگر که وارد فوتبال جزیره شدند «وینسنت تان» مالزیایی باشگاه کاردیف سیتی ولز را تصاحب کرده است. او رنگ پیراهن باشگاه را از آبی به قرمز تغییر داده است و نماد باشگاه را هم دچار تحول کرده است.


هال سیتی هم بعد از سقوط در سال ۲۰۱۰ مالکیت خود را به عاصم علام مصری داد که توانست این تیم را به لیگ برتر برگرداند. این میلیاردر مصری صاحب کارخانه دیزل ژنراتور است. شهید خان پاکستانی هم در سال ۲۰۱۳ به سلطه ۱۶ ساله محمد الفاید در فولام پایان داد و این باشگاه را با ۲۰۰ میلیون پوند خریداری کرد. با اینحال در حاضر حاضر فولام در رده انتهایی لیگ برتر قرار دارد و این وضعیت شهید خان را برای فصول بعد سخت می کند.


در دیگر کشورهای اروپایی هم تاجران غیراروپایی رفت و آمد فراوانی می کنند. شیخ عبدالله الاحمد آل ثانی در سال ۲۰۱۰ مالاگا را خریداری کرد ولی در فصل کنونی سطح خریدهای خود را کاهش داد و رتبه تیم به رده های انتهایی رسید. او از سال ۲۰۱۲ به دنبال بدهی های سنگین به دنبال فروش این باشگاه بوده است. در برابر همه این سرمایه دارانی که می آیند و خیلی زود هم عطای کار را به لقایش می سپارند خانواده آنیلی در ایتالیا قرار دارند که سال ها است این تیم را در اختیار دارند و با همه فراز و نشیب ها و حاشیه ها آن را به عنوان یک تیم بزرگ و با ثبات و پرافتخار حفظ کرده اند.