گفت‌و‌گو با منصور بهرامی؛ ستاره ایرانی تنیس نمایشی

برترین ها: از دو دهه پیش تا کنون تنیس جهان با تغییرات زیادی روبرو شده است، از نوع بازی و شکل راکت‌ها گرفته تا پایان عصر سمپراس-آغاسی و آغاز دوران با شکوه فدرر-نادال. در این مدتی چیزی که بی تغییر مانده، "کاریزمای جادویی" منصور بهرامی است.

از بالغ بر بیست سال پیش که بازی او را برای اولین بار در ورزشگاه انقلاب تهران دیدم تا همین حالا در ویمبلدون، بهرامی تماشاگران را "در مشت" دارد. فرقی نمی‌کند اهل کجا باشید، او با یک حرکت تمام هواداران را غافلگیر و با حرکتی دیگر آن‌ها را از " خنده روده‌بر می‌کند".

او در مسابقات نمایشی زیادی در سراسر دنیا ظاهر شده و حتی اسطوره‌هایی مانند بوریس بکر و جان مک‌انرو هم در این زمینه نمی‌توانند به او نزدیک شوند. در این گفتگو آقای بهرامی از رمز و راز این محبوبیت می‌گوید و همین طور در مورد ستاره‌های حال حاضر تنیس جهان مانند فدرر، نادال و سرینا ویلیامز.

از حدود بیست سال پیش که برای اولین بار بازی شما را دیدم، تا الان کسی را ندیده‌ام که مثل شما هواداران را در مشت داشته باشد، راز این تداوم چیست؟

دلیلش شاید ایرانی بودن من است. من تنیس را تنهایی یاد گرفتم و هیچ وقت مربی نداشتم. با خاک‌انداز و ماهیتابه شروع کردم. شاید رازش این است و علاقه من به این که مردم را به وجد بیاورم. راز دیگری ندارد که بخواهم پنهان کنم.

بوریس بکر، مارات سافین، آندره آغاسی و تعداد زیادی از تنیس‌بازها در بازی‌های نمایشی شرکت کرده‌اند، اما کسی نتوانسته به شما نزدیک هم شود. شاید بتوان گفت ایلی ناستازی تا حد بسیار کمی توانسته گوشه‌ای از کارهای شما را انجام دهد.

شهرت من در جهان تنیس به بازی‌های نمایشی است و کارهایی که من انجام می‌دهم را هیچ‌کدام از این‌ها نمی‌توانند بکنند. خیلی‌ها سعی می‌کنند، ادای من را در بیاورند. مثلا دو سال پیش نواک جوکوویچ که آن موقع نفر اول رده‌بندی بود، وقتی در رختکن مشغول صحبت با بوریس بکر بودم، جلو آمد و گفت، منصور من باید به تو بگویم که ویدئوهایت را در یوتیوب دیده‌ام. دو ساعت از خنده مردم. بعد به من گفت اگر به من اجازه بدهی، دارم چهار پنج‌تا از کارهای تو را کپی می‌کنم و امیدوارم ناراحت نشوی. گفتم، ببین این که نفر اول دنیا از کار من تقلید کند، افتخار بزرگی برایم است. گفتم خیلی افراد دیگر هم هستند و برو و این کار را انجام بده.

دنبال این هستید که شیرین‌کاری‌های جدید را به مجموعه قبلی اضافه کنید؟ برای این کار تمرین می‌کنید؟

اصلا. هیچ بازیکنی نمی‌تواند بگوید دیده‌ام که منصور بهرامی تمرین می‌کند که مثلا توپ را از پشت سر به شکلی خاص بزند یا آن را از بین پاهایش رد کند. این کارها را من وقتی هشت نه ساله بودم با خاک‌انداز و چوب می‌کردم و اولین‌باری که به من راکت دادند، همه چیز برایم خیلی ساده‌تر شد. حالا هم توپ که سمت من می‌آید، به طور غریزی کاری برای شاد کردن مردم می‌کنم.

چه مقدار از سال را در مسابقات می‌گذرانید؟

۲۵ هفته در سال سفر می‌کنم. در بازی‌های نمایشی من و جان مک‌انرو از همه فعال‌تر هستیم.

با مک‌انرو مشکلی ندارید، آدمی نیست که خیلی به خوش خلق بودن شهرت داشته باشد.

مک‌انرو دوست خیلی خوبی است. اما خب بازیکنی است آمریکایی و فقط می‌خواهد ببرد. برای او برد از همه چیز مهم‌تر است. برای من به شخصه این که مردم در دو ساعتی که بازی را نگاه می‌کنند، اوقات خوشی داشته باشند از همه چیز مهم‌تر است.

شما بیش از ۶۰ سال دارید و از نظر بدنی کاملا روی فرم هستید، برنامه تمرینی‌تان چگونه است؟

وقتی که بازی می‌کنم، هیچ کار دیگری نمی‌کنم. مثلا امروز بازی داشتم (در ویمبلدون) و کاری نکردم. یا دیروز بازی نداشتم اما من را دعوت کردند به جایگاه سلطنتی. من اولین ایرانی هستم که آنجا بودم و برایم افتخار است. اما دیروز هیچ کاری نکردم و فقط بازی نادال و جوکوویچ را نگاه کردم. زمانی که در تور‌ نیستم، دو بار یا حداکثر سه بار بین ۳۰-۲۵ دقیقه در هفته تمرین می‌کنم، هیچ کار دیگری هم نمی‌کنم.

بدن‌سازی و کار با وزنه ندارید؟ فقط دو ساعت در هفته تنیس؟

هفته‌ای دوبار وقتی در خانه‌ام در پاریس هستم، یک فیزیوتراپ دارم که با من داخل استخر تمرین می‌کند. سالن بدن‌سازی اصلا نمی‌روم. آن کار را دوشنبه و پنجشنبه تمام زمانی که در پاریس هستم، انجام می‌دهم. یک ساعت تمرین می‌کنم و سعی می‌کنم عضلات اطراف زانوهایم را قوی نگه دارم.

در میان تنیس‌باز‌ها غیر از راجر فدرر، تنها کسی که دیده‌ام محبوب همه است، شما هستید. خود شما کسی را دیده‌اید که دوستتان نداشته باشد؟

در تمام این سال‌ها فقط یک خانم بود در مسابقات هرلینگام لندن. مسابقات هرلینگام ۲۵ سال است که برگزار می‌شود و همیشه من را دعوت می‌کنند، سال آینده برای بیست و ششمین سال هم می‌روم. دو سال پیش برای اولین بار در زندگی‌ام پیش آمد. یک خانمی آمد و به انگلیسی گفت، آقای بهرامی من ۲۳ سال است که بازی شما را اینجا نگاه می‌کنم و از کارهایی که می‌کنی، خوشم نمی‌آید. گفتم خانم چرا خودت را اذیت می‌کنی، خب نیا من را ببین. یک دفعه، دو دفعه، ده دفعه آمدی، حالت از بازی من بهم می‌خورد، خب نیا.

این هم در نوع خودش یک رکورد است؛ کسی که شما را دوست ندارد، ۲۳ سال برای تماشا می‌آید.

امسال و پارسال هم شاید آمده باشد اما دیگر جلو نیامد تا با من حرف بزند.

برای وقتی که دیگر نتوانید بازی کنید، برنامه‌ای دارید؟

من ۲۰۰ سال که عمر نمی‌کنم. الان ۶۲ ساله هستم و بیشتر از ده پانزده سال دیگر که بیشتر عمر نمی‌کنم. ۵۵ سال است که تنیس بازی می‌کنم. ۵ صبح بیدار می‌شدم و ۱۰ ریال می‌دادند که برای مردم توپ جمع کنم، تا ساعت ۱۰ شب. دو سه سال دیگر هم بازی می‌کنم و بعد هم تلاش می‌کنم از تنیس خیلی دور نباشم.

نواک جوکوویچ در صربستان آکادمی تنیس دارد، نادال چندی قبل در مایورکا آکادمی تنیس راه انداخت. شاید این حرف تا حدی رویایی به نظر برسد، اما هیچ وقت به آکادمی تنیس منصور بهرامی در ایران فکر کرده‌اید؟

می‌دانید، امکانات زیادی می‌خواهد. در ایران متاسفانه آن قدر مشکلات زیاد است که آکادمی تنیس آخرین چیزی است که به ذهن می‌رسد. وضع مردم متاسفانه خوب نیست، من می‌بینم که دوستان و فامیل خودم در شرایط سختی زندگی می‌کنند. سعی می‌کنم تا جایی که می‌توانم مردم وطنم را خوشحال بکنم، اما آکادمی منصور بهرامی شاید ۵۰ سال دیگر اتفاق بیفتد.

کمی از تنیس حال حاضر جهان صحبت کنیم، راجر فدرر در یک‌چهارم نهایی ویمبلدون حذف شد. کل مسابقاتش تا قبل از این مسابقه حدود ۶ ساعت طول کشید اما مقابل کوین اندرسون بیشتر از ۴ ساعت در زمین بود.

دو تا مچ‌پوینت (امتیاز منجر به پیروزی در مسابقه) داشت و می‌توانست سه ستی مسابقه را تمام کند، اما فرصت را از دست داد. بازیکنی مثل کوین اندرسون چیزی برای از دست دادن مقابل فدرر ندارد و ریسکی‌تر بازی می‌کند و این بار جواب داد. من از همان وقتی که گفت در رولان گاروس بازی نمی‌کند، معتقد بودم اشتباه کرد.

فدرر ۳۶ ساله است و سخت بتواند در تمام مسابقات بازی کند، به خصوص روی خاک رس که کمترین مهارت را دارد. او پارسال هم همین کار را کرد و قهرمان ویمبلدون شد.

پارسال جواب داد و امسال نه. او در ۲۰۱۷ هم در اوپن فرانسه شرکت نکرده بود و امسال اگر در دور دوم آن مسابقات هم حذف می‌شد، می‌توانست نفر اول رده‌بندی شود. اما به هر حال فدرر اسطوره است و من سال‌هاست که او را می‌شناسم. یک بار خودش به من گفت که در ۱۱ سالگی در مسابقه من و جیمی کانرز توپ جمع کن بود. او یک ماه دیگر ۳۷ ساله می‌شود، به نظر من یکسال دیگر هم ادامه می‌دهد و بعد تنیس را کنار می‌گذارد.

فدرر از پارسال و در بازگشت از مصدومیتی که داشت ضربه بک‌هندش را به کل بازسازی کرد و حالا به مراتب قوی‌تر ضربه می‌زند. چطور این کار را کرد و چرا در تمام این سال‌ها به فکر اصلاح این ضربه نبود؟

ببینید او ۶ ماه مصدوم بود، از تنیس دور بود، رفت و سعی کرد بازیش را عوض کند. به نظرم استفان ادبرگ هم خیلی به او کمک کرد. وقت داشت که روی این کار بگذارد و برای آن تمرین کند. همین‌طور هم شد. شما فینال پارسال اوپن استرالیا مقابل نادال را ببینید. ۱-۳ از نادال در ست پنجم عقب بود. تمام آن ست آخر روی دو سه تا امتیاز تغییر ایجاد کرد. همین چیزی که شما می‌گویید را انجام داد و شاید تفاوت فقط در یکی دو سانتیمتر فاصله بود، اما این یکی از بهترین فینال‌ها بود و فدرر هم برد. یک مسئله دیگر هم این بود که فدرر بیشتر ریسک کرد و خوشبختانه جواب داد.

در مورد نادال هم پس از آمدن کارلوس مویا بازیش کاملا تغییر کرد و قبلا اصلا تا این حد جلوی تور نمی‌آمد...

درست می‌گویید. نادال قبلی با نادالی که الان سی و چند ساله است فرق دارد. ما وقتی توپ در دستمان زده می‌شود هیچ مشکلی نداریم و همه کار می‌کنیم، اما توپ که دورتر بیاید، تنیس‌بازها تا حدی سرعتشان را از دست می‌دهند. به نظر من نادال هنوز دو سه سال خوب دارد و تنها کسی است که می‌تواند رکورد فدرر را بزند. نادال سعی می‌کند رالی‌های زیاد را کوتاه‌تر بکند و همان طور که شما گفتید بیشتر سمت تور می‌رود. مقابل تور که هستید با دو سه ضربه نهایتا کار تمام می‌شود، اما عقب که بایستید او ۱۰۰ بار می‌زند و شما مجبورید ۱۰۱ بار ضربه بزنید.

بین تنیس‌بازهای جدید چه کسی را به عنوان نفر اول و جانشین فدرر یا نادال می‌بینید؟

در دو سه سال آینده نفر اول و دوم کاملا تغییر می‌کند اما سطح بازی ده پانزده سال گذشته با فدرر، نادال، جوکوویچ و ماری تکرار نمی‌شود. اما به نظرم زورف صد در صد نفر اول خواهد شد یا حتی تیم، اما هیچ وقت به سطح نفر اول یک دهه گذشته نخواهند رسید.

در واقع می‌گویید ما در عصر طلایی تنیس هستیم؟

بله در این سطح هیچ وقت فکر نمی‌کنم تنیس بازی شده باشد.

امسال برای اولین بار حتی یک نفر از ده زن برتر تنیس جهان نتوانست به یک‌چهارم نهایی ویمبلدون برسد و بازهم شاهد قدرت‌نمایی سرینا ویلیامز هستیم، با وجود این که جزو بخت‌های قهرمانی محسوب نشده بود.

بازی خانم‌ها کاملا فرق می‌کند. در هر مسابقه‌ای که سرینا ویلیامز بازی می‌کند، اگر از من بپرسند می‌گویم او قهرمان است و چهار دفعه از پنج دفعه هم حدسم درست است. الان بخت ۲۵ بود، اما بازی او در سطح سه چهار نفر اول دنیا است. این قضیه همیشه در تنیس زنان هست. مثلا اوستاپنکو می‌آید و قهرمان رولان گاروس می‌شود اما سال بعد در دور اول حذف می‌شود. این در بازی مردها خیلی کم پیش می‌آید، چون بازی زن‌ها به فشردگی آقایان نیست. فکر می‌کنم که او بازهم در ویمبلدون اول می‌شود.

به نظر شما دلیل این که کسی نمی‌تواند به خواهران ویلیامز برسد چیست؟

چون سطح رقابت زنان مثل سطح رقابت در تنیس آقایان نیست. بازیکنان به همدیگر نزدیک نیستند. وقتی نادال وارد زمین می‌شود خیلی سخت بتوان شکستش داد، اما وقتی نفر اول تنیس زنان بازی می‌کند، هر لحظه ممکن است ببازد.