ترس از کلیشه «سام و پژمان» در سینمای کمدی

هفته‌نامه همشهری شش‌و‌هفت - نیلوفر ذوالفقاری: از آن روزهایی که سام درخشانی با بازی در مجموعه شب زدگان به جمع بازیگران کشورمان پیوست بیش از ۱۷ سال می گذرد. سال های پر فراز و نشیبی که کارنامه بازیگری درخشانی را پر از نام فیلم ها و سریال های متعدد کرده است.

این روزها تصویر این بازیگر بر سردر سینماها با فیلم «تگزاس» به چشم می خورد؛ فیلمی که جزء پرفروش ترین های جدول فروش سینماها هم هست. با سام درخشانی در حیاط سرسبز خانه اش درباره موضوعات مختلف از دنیای بازیگری گرفته تا تفریح و داشتن حس خوب در زندگی گپ زده ایم.

آخرین کاری که در آن ایفای نقش کرده اید چیست؟

- آخرین کاری که به تازگی تصویربرداری آن به پایان رسید، فیلم سینمایی به نام «پالتو شتری» است که نویسندگی و کارگردانی آن را مهدی علی میرزایی بر عهده دارد و تهیه کننده آن شیخ انصاری است. «پالتو شتری» کار ویژه ای است که داستان آن در فضایی دانشجویی و فلسفی می گذرد. دستمایه های طنز هم در آن وجود دارد اما فیلم یک اثر جدی محسوب می شود کمدی نیست.

فیلم سینمایی پالتو شتری

آثاری که این اواخر از شما روی پرده سینما رفته همه کمدی بودند. دغدغه کلیشه شدن در نقش کمدی را ندارید؟

- در کل این نوع بازیگری دغدغه من نیست. اساسا بازیگر نقش های جدی بوده ام. البته بازیگری در فیلم های کمدی کار سختی است چون خنداندن تماشاگر ایرانی اصلا کار ساده ای نیست. مشکلات مختلف باعث شده مردم روحیه چندان مناسبی نداشته باشند. به همین دلیل وقتی بازیگر می خواهد نقش کمدی بازی کند، باید کار را نه از صفر بلکه از منفی شروع کند. به همین دلیل هم بازیگران نقش های کمدی باید انرژی دو چندانی صرف کنند. با این حال کمدی بازی کردن دغدغه اصلی ام نیست. دوست دارم نقش هایی را بازی کنم که برایم چالش برانگیز باشد و بتوانم با ایفای آنها خودم را محک بزنم.

پس چرا هنوز هم بازی در نقش های کمدی را می پذیرید؟

- به هر حال هر بازیگری دوست دارد فیلمی را که در آن بازی می کند دیده شود. این روزها هم فیلم های کمدی هستند که می توان فروش آنها را تضمین کرد. اگر جدول فروش سال گذشته و امسال را بررسی کنید می بینید که به جز در ژانر کمدی، فیلمی که پر فروش و سودآور باشد نداشته ایم.

همبازی شدن با پژمان جمشیدی هم به مشخصه آثار کمدی که بازی می کنید تبدیل شده است.

- این همراهی فقط در ۲ فیلم «خوب، بد، جلف» و «تگزاس» اتفاق افتاده، پخش سریال پژمان هم که به حدود ۵ سال پیش بازمی گردد. البته تعداد پیشنهادها برای حضور ما در فیلم های کمدی خیلی زیاد بوده و هر دو تلاش کرده ایم مانع این اتفاق شویم. اگر می خواستیم پیشنهادهای بیشتری را قبول کنیم تا به حال دست کم ۱۵ فیلم کمدی با حضور ما روی پرده رفته بود. اما من و پژمان نمی خواستیم در دام کلیشه شدن در تقش زوج کمدی بیفتیم. حضورمان در «تگزاس» هم با اصرار من اتفاق افتاد چون حدس می زدم تماشاگران از فیلم استقبال خوبی خواهند کرد و خوشبختانه حدسم درست از آب در آمد. هر چند که خروجی این همراهی جذاب بود و مورد توجه مخاطبان قرار گرفت، اما قصدی برای ادامه آن نداریم.

معیارهای ذهنی شما برای انتخاب نقش نسبت به زمانی که بازیگری را تازه آغاز کرده بودید تفاوت کرده اند؟

- از همان ابتدا دوست داشتم نقشی را بازی کنم که مردم آن را دوست داشته باشند و مخاطب داشته باشد. نمی خواستم فقط بازی در فیلم هایی را انتخاب کنم که تجربه شخصی خوبی هستند یا براساس روابط کاری پیشنهاد می شوند. دلیل اینکه نزدیک به ۸ سال از سینما فاصله گرفتم همین بود. این اصطلاح بین سینمایی ها رایج است که بعضی بازیگران فروش فیلم را تضمین می کنند و بعضی دیگر هم نفروش هستند. نمی خواستم تن به بازی در هر فیلمی بدهم. هم اکنون می خواهم خودم را به عنوان بازیگری که مخاطب دارد و مردم به خاطر دیدن بازی او بلیت می خرند اثبات کنم بعد می توانم با پیشنهاد بازی در فیلم های ویژه هم مواجه شوم و تجربه های متفاوت کسب کنم.

تا به حال از انتخاب نقشی پشیمان شده اید؟

- این تجربه ممکن است برای هر بازیگری اتفاق بیفتد. گاهی به اقتضای شرایط مالی و جایگاه شغلی ناچار می شویم نقش هایی را بازی کنیم که بعدا از انتخاب آنها پشیمان خواهیم شد. خوشبختانه در سال های اخیر این اتفاق برایم نیفتاده است. تنها اتفاق تلخ در دنیای بازیگری این سال ها برای من، سفری بود که همراه با گروهی دیگر از هنرمندان به جام جهانی برزیل داشتیم. برنامه ای که از ابتدا ابهاماتی در آن وجود داشت و همین موضوع باعث شد به تجربه ای تلخ در سال های بازیگری تبدیل شود.

نقشی هم بوده که دوست داشته اید به جای بازیگر اصلی، شما آن را بازی کنید؟

- چنین نقش هایی خیلی زیاد بوده. نقشی که با این ویژگی بیشتر در ذهنم باقی مانده، نقش محمدرضا فروتن در فیلم قرمز است. به یاد دارم وقتی این فیلم را در سینما دیدم بسیار تحت تأثیر نقش او قرار گرفتم که خیلی هم خوب آن را بازی کرده و نقطه عطفی در کارنامه بازیگری اش بود. تعداد نقش های درخشان که بعد از آن در فیلم ها دیدم و دوست داشتم بازیگر آنها بودم بی شمار است. این خاصیت و البته جذابیت دنیای بازیگری است که تنوع آن هرگز تمام نمی شود.

علاقه دارید با کدام بازیگر که تجربه همبازی شدن با او را ندارید در یک فیلم یا سریال حضور داشته باشید؟

- دوست دارم با پرویز پرستویی همبازی شوم. البته بازیگران دیگری هم هستند که با آنها همبازی نبوده ام و دوست دارم کار کردن در کنارشان را تجربه کنم. فکر می کنم هنوز راه طولانی در دنیای بازیگری در پیش دارم.

چند سال است که وارد دنیای بازیگری شده اید؟

- بیشتر از 17 سال است که بازیگری را شروع کرده ام. اما دنیای بازیگری آنقدر گسترده است که برای کشف آن، فرصت زیادی لازم است همیشه موقعیت بهتر شدن در جایگاه بازیگری برای بازیگر وجود دارد.

چشم اندازی برای بازیگری خود تعریف کرده اید که با رسیدن به آن احساس رضایت داشته باشید؟

- هدفی که برای خودم تعیین کرده ام محبوب بودن و ماندگار شدن است. دوست دارم در دنیای بازیگری به جایگاهی برسم که مردم فراموشم نکنند و دوستم داشته باشند.

اهل تماشای فیلم با مخاطبان در سینما هستید؟ چه بازخوردی از تماشاگران می گیرید؟

- اصلا فیلم دیدن فقط در سینما و در کنار مردم معنا پیدا می کند به خصوص در سال های اخیر که اکران مردمی فیلم ها رایج شده بیشتر تجربه دیدن فیلم های خودم را در کنار مخاطبان دارم. خدا را شکر می کنم که به خصوص درباره فیلم های اخیر، نظرات مثبتی از طرف مخاطبان به من منتقل شد. نمی دانم نظرات منفی هم درباره بازی من وجود داشته یا نه اما هیچ وقت مخاطبان درباره آن با من صحبت نکرده اند.

برای شما حس و حال خوب چه تعریفی دارد؟

- حال خوب داشتن به احساسات هر فرد باز می گردد. گاهی همین که قدم در ایوان می گذاری و نسیم خنک بهاری روی صورتت بنشیند حال خوبی پیدا می کنی. هر چند داشتن حال خوب به مجموعه ای از اتفاقات بر می گردد اما این روزها ساده ترین بهانه خوشحالی، بهار و آب و هوای خوب آن است. باران و هوای پاک بدون هیچ هزینه ای و خیلی راحت حس خوبی در ما ایجاد می کند.

سام درخشانی و همسرش

پس طبیعت روحیه شما را خوب می کند.

- طبیعت خیلی راحت می تواند احساس سرزندگی و شادابی را در من زنده کند و منبع ایجاد حال خوب باشد. فکر می کنم برای بسیاری از ما طبیعت در دسترس ترین راه برای انرژی گرفتن باشد.

به نظر شما داشتن حال خوب هزینه مادی دارد؟

- نمی توان گفت وضع مالی روی حال روحی افراد بی تأثیر است. به هر حال بخش زیادی از زندگی روزمره ما در گرو داشتن پول است، اما به این معنا نیست که فقط پول می تواند حس خوب را در ما ایجاد کند. افراد پولدار زیادی را می شناسم که حال روحی آنها خوب نیست و داشتن پول هم کمکی نکرده است. پول جای خالی بسیاری از چیزها را پر نمی کند. کافی است عشقی در زندگی نباشد، کسی را دوست نداشته باشیم یا دیگران دوستمان نداشته باشند یا سلامتی را از دست داده باشیم.

آن وقت می بینیم هیچ کدام از اینها با پول به دست نمی آیند. مهم تر از همه این که با پول نمی توان زمان را خرید. همه خاطرات خوب گذشته ما و لحظاتی که با هم آنها را مرور می کنیم، مربوط به روزهایی است که اتفاقا بی پول بودیم اما حال خوبی داشتیم، ساندویچ دو نانه می خوردیم، روی پشت بام خانه تئاتر تمرین می کردیم و با یک ماشین رنوی کوچک دسته جمعی راهی جاده شمال می شدیم. آن روزها اجازه نمی دادیم پول نداشتن مانع ساختن خاطرات خوب شود.

پس به نظر شما می توان با هزینه کم هم تفریح کرد و شاد بود؟

- بله! می شود. نمی خواهم مخاطبانی که گفتگوی ما را می خوانند حس کنند من بی خبر از مشکلات اقتصادی که این روزها همه به نوعی درگیر آن هستیم، برای همه نسخه واحدی می پیچم. امیدوارم تماشاگران فیلم ها باور کنند که بازیگر هم یکی از خود مردم است. من هم از همین خیابان ها عبور می کنم. از همین مغازه ها خرید می کنم و در همین هوا نفس می کشم. متفاوت بودن شغل نباید بین ما فاصله بیندازد.

واقعیت این است که همه ما در کنار هم مشکلات و روزهای سخت را تجربه می کنیم اما می شود بهانه های کوچک شاد بودن را هم پیدا کرد. آدم ها با توجه به گروه سنی و ویژگی های اخلاقی راه های مختلفی برای تفریح کردن انتخاب می کنند. مثلا نوجوانان همین را که با دوچرخه راهی بستنی فروشی شوند یک تفریح ساده می دانند یا جوانان برای تفریح، چادر زدن در طبیعت را انتخاب می کنندو نمی توانیم برای همه شهروندان راه حل یکسانی برای تفریح در نظر بگیریم اما در نهایت همه می توانند راهی برای فرار از روزمرگی و روحیه متن پیدا کنند.

تفریح کردن برای بازیگران و چهره های مشهور چه تفاوتی با بقیه شهروندان دارد؟

- من ناچارم تنها مواقعی از خانه بیرون بروم و تفریح کنم که روحیه مناسبی داشته باشم. رفتن به مکان های تفریحی مثل رستوران و مرکز خرید برای بازیگران مستلزم صرف انرژی بیشتر است چون مردم رفتار آنها را زیر نظر دارند. وقتی با خانواده راهی رستوران می شوم انگار وارد یک مهمانی بزرگ شده ام که باید در آن انرژی با بقیه سلام و احوالپرسی کنم و عکس بیندازم. به همین دلیل دوست دارم مردم چهره شاداب و پرانرژی از من ببینند و اگر حال خوبی نداشته باشم، از خانه بیرون نمی روم.