«اورزولا فن در لاین»؛ زنی در رویای جانشینی آنگلا مرکل

روزنامه هفت صبح: «اورزولا فن در لاین» وزیر دفاع آلمان آرزوهای زیادی در سر دارد؛ جانشینی «آنگلا مرکل» یکی از بزرگ ترین آنهاست. آنگلا مرکل روزهای سختی را پشت سر می گذارد. اگرچه احزاب مخالف به ادامه مذاکرات برای تشکیل دولت ائتلافی تن داده اند اما بر کسی پوشیده نیست که مرکل مجبور است از بسیاری از مهم ترین طرح هایش دست بکشد تا بتواند دوباره به عنوان صدراعظم آلمان به کار خود ادامه دهد.

ادامه مذاکره بر سر دولت ائتلافی مدنظر احزاب آلمانی می توانست مشکل شود اگر کنگره حزب سوسیال دموکرات آلمان به رهبری مارتین شولتس به از سرگیری مذاکرات ائتلاف بزرگ با احزاب محافظه کار رای نمی داد. با این حال حرف های شولتس نشان می دهد که مرکل دیگر آن سیاستمدار پرقدرت روزگار گذشته نیست. شولتس گفته است ورود به مذاکرات ائتلافی به منظور مشارکت در ساختن آینده بهتر برای شهروندان آلمانی و اروپایی است. او اشاره کرده در گفت و گوهای مقدماتی با احزاب محافظه کار، توافق هایی بر سر بهبود نظام درمانی و بیمه ها صورت گرفته است.

او به توافق سوسیال دموکرات ها با احزاب متحده مسیحی بر سر محدود کردن صادرات اسلحه از آلمان، حفظ مزایای بازنشستگی و تامین امنیت مالی در دوران تقاعد اشاره کرده است. در انتخابات سپتامبر، احزاب متحده و حزب سوسیال دموکرات با ریزش چشمگیر آرای سنتی خود رو به رو شدند و حزب مرکل اکثریت لازم را کسب نکرد. سپس در تلاش برای ائتلافی که به جامائیکا مشهور شد، احزاب سوسیال مسیحی و دموکرات مسیحی، سبزها و دموکرات آزاد، گفت و گوهایی را شروع کردند که بی نتیجه ماند.

پس از شکست مذاکرات بر سر تشکیل دولتی ائتلافی، فرانک والتر اشتاین مایر، رییس جمهوری آلمان از حزب سوسیال دموکرات خواست برای ائتلاف بزرگ با احزاب سوسیال مسیحی و دموکرات مسیحی وارد مذاکره شود. در مذاکرات مقدماتی سندی 28 صفحه ای به امضا رسید که از جمله شامل موضوع پناهجویان یا سیاست های مالیاتی است. در این سند برخلاف تمایل حزب سوسیال دموکرات، مالیات بر درآمدهای کلان از 42 درصد به 45 درصد افزایش نمی یابد. حزب سوسیال دموکرات همچنین تسلیم سیاست پناهجویی احزاب متحده شده که پذیرش پناهجویان را محدود کرده است. در چنین شرایطی مرکل باید به فکر آینده و دوران کناره گیری از قدرت باشد. این گونه است که همه نگاه ها به سوی یک چهره جالب می شود: اورزولا فن در لاین.

چهار سال؛ «اروزولا فن در لاین» چهار سال فرصت دارد که بجنگد، دیگران را متقاعد کند و اگر همه چیز همان طور که او انتظار دارد مطابق آرزوهای بلندپروازانه اش پیش برود. جانشین «آنگلا مرکل» و صدراعظم آلمان شود. او نخستین زنی است که در دولت آلمان به مقام وزارت دفاع رسیده است. «اورزولا» حسابی به پیچ و خم های دنیای سیاست آگاه است و چیز زیادی در این زمینه نباید یاد بگیرد. در این مدتی که او در دولت حضور دارد، نشان داده است که چقدر بر هنر مذاکره و چانه زنی در دنیای سیاست تسلط دارد. او پیش از این که به مقام وزارت دفاع آلمان برسد، وزیر کار بوده و سابقه اداره دو وزارتخانه دیگر را هم دارد. برخلاف «آنگلا مرکل»، ستاره تازه حزب دموکرات مسیحی آلمانی از زمانی که کودک بوده با سیاست سر و کار داشته و در خانواده ای سیاسی بزرگ شده است.

«اورزولا»- که در سال ۱۹۵۵ میلادی به دنیا آمده- دختر «آرنست آلبرشت» است. «ارنست آلبرشت» در زمان «کوهل»، یکی از اعضای موثر حزب دموکرات مسیحی آلمان بود. «آلبرشت» اگرچه پدر هفت فرزند بود اما مرگ دختر ۱۱ ساله اش باعث شد که به «اورزولا» توجه ویژه ای داشته باشد. «اورزولا» بعد از مرگ خواهرش، در میان پنج برادر خود تنها ماند و این گونه به «Roschen»- به معنای رز کوچک- پدرش تبدیل می شود. او می توانست تحت توجه ویژه پدر سیاستمدار خود، خیلی زود به عنوان ادامه دهنده راه او برگزیده شود اما «اورزولا» اهداف دیگری در سر داشت.

او تحصیلات خود را در رشته اقتصاد در دانشگاه های «گوتینگن»، «مونستر» و «مدرسه اقتصاد لندن» شروع کرد اما در سال ۱۹۸۰ به پزشکی تغییر رشته داد و سرانجام در سال ۱۹۸۷ میلادی از مدرسه پزشکی «هانوفر» فارغ التحصیل شد. «اورزولا» بعد از اتمام تحصیلاتش، به همراه شوهرش، «هایکو» به دانشگاه استنفورد در کالیفرنیا رفت. او البته در یک زمینه به خوبی راه پدر را ادامه دارد: «اورزولا» از شوهر پزشکش هفت فرزند دارد. نسب شوهر او به یک خانواده اشرافی می رسد که ریشه های خانوادگی آنها به قرن هفدهم میلادی بر می گردد. این خانواده به صنعتگری در زمینه ابریشم شهره اند. «هایکوفن در لاین»، استاد پزشکی و مدیرعامل یک شرکت تجاری است.

اگرچه اورزولا زنی تحصیل کرده بود اما هوای سیاست مدام او را وسوسه می کرد. با همه این احوال او در زندگی خانوادگی و نگهداری از فرزندان زیادش هم چیزی کم نگذاشته است. این وضعیت اما باعث نشد او دل از سیاست بکند و بالاخره عزمش را جزم کرد تا در راهی جذاب اما سخت پا بگذارد که سال ها سودای آن را در سر داشت. اگرچه اورزولا در سال 1990 میلادی و در سن 31 سالگی به حزب دموکرات مسیحی آلمان پیوست اما تا سن 43 سالگی به عنوان یک سیاستمدار فعلا شناخته نمی شد. او از سال 43 سالگی به تدریج پیشرفت کرد و مراحل مختلف را یکی یک پشت سر گذاشت تا اکنون که به سیاستمداری ورزیده تبدیل شده است.

همکاران او در حزب دموکرات مسیحی، پشت لبخندهای همیشگی اش، شخصیتی جاه طلب و مصمم را کشف کرده اند. او چنان در کار خود جدی و مصمم بود که تلاش ها و قابلیت هایش از نگاه «آنگلا مرکل» دور نماند و در 22 نوامبر سال 2005 میلادی، او را به عنوان وزیر امور خانواده منصوب کرد. هنوز امضای حکم وزارت او خشک نشده بود که «اورزولا فن در لاین» به یک ستاره تبدیل شد. رسانه های خبری حسابی به زندگی این «مادر خانواده» که به مقام وزارت رسیده بود علاقه مند شدند. به همین دلیل رسانه ها روی او متمرکز شده و مطالب و برنامه های زیادی نوشته و تولید شد که به زندگی او می پرداخت. چیزی نگذشت که «اورزولا» با چهره ای که از خود نشان داد به مهمان همیشگی تاک شوهای تلویزیون های آلمان تبدیل شد.

در این میان وجهه پوپولیستی «اورزولا» نیز حسابی به کمکش آمد تا نظر مردم را جلب کند. او در زمانی که به عنوان وزیر امور خانواده مشغول به کار بود تلاش زیادی برای دفاع از حقوق زنان انجام داد و کوشید قانونی را تصویب کند که طبق آن سازمان های آلمانی موظف می شدند 30 درصد از نیروهای خود را از بین زنان انتخاب کنند. او در این راه تلاش زیادی به خرج داد و سرانجام به هدف خود نیز رسید. با این حال این پایان داستان زندگی سیاسی «اورزولا» نبود. آغاز دوره سوم صدراعظمی آنگلا مرکل خیلی چیزها را تغییر داد. زندگی سیاسی «اورزولا فن در لاین» نیز از این تغییرات در امان نماند.

با رای موافق اکثریت اعضای حزب سوسیال دموکرات به «ائتلاف بزرگ»، راه برای تشکیل سومین دولت آنگلا مرکل هموار و «آنگلا مرکل» برای سومین بار به عنوان صدراعظم آلمان انتخاب شد. «اورزولا» که پیش از این، پیشنهاد «مرکل» برای پذیرفتن وزارت بهداشت را رد کرده بود، به اولین زنی تبدیل شد که به مقاوم وزارت دفاع آلمان رسیده است. درواقع انتخاب یک زن برای وزارت دفاع یکی از ویژگی های دوره سوم صدراعظمی مرکل بود. خود مرکل در هنگام انتخاب یک زن برای وزارت دفاع آلمان گفته بود:

«اورزولا فن در لاین وزیر جدید دفاع خواهدبود. کسانی که او را می شناسند می دانند که او همیشه به مسائل بین المللی و نیز سیاست های اجتماعی علاقه مند بوده است. به نظر من، اورزولا فن در لاین، انتخابی عالی برای وزارت دفاع آلمان است. چنین وظیفه ای پر از چالش است و من مطمئن هستم او از عهده این مسئولیت به خوبی برخواهدآمد.»

انتصاب این بانوی پزشک به مقام وزارت دفاع آلمان آن هم بدون سوابق نظامی البته انتقادهایی نیز به همراه داشت. با این حال «اورزولا» که به دو زبان انگلیسی و فرانسه مسلط است، به آرامی سیاست های خود را پیگیری می کند. او یکی از نزدیک ترین چهره ها به آنگلا مرکل است و بسیاری او را به عنوان جانشین مرکل در آینده می شناسند. مدیریت نیروهای نظامی در آلمان کار ساده ای نیست. مسائل مربوط به بودجه و مخالفت شدید افکار عمومی با هر نوع مداخله نظامی خارجی- به ویژه به دلیل پیشینه جنگ طلبانه این کشور- عرصه را بر «اورزولا» تنگ می کند. اما او راه روشنی را پیش روی خود ترسیم کرده است؛ راهی که ممکن است به مقام صدراعظمی آلمان ختم شود.

اگرچه خانم وزیر همه تلاش خود را به کار گرفته است تا به چهره ای شناخته شده در سیاست آلمان تبدیل شود اما برخی معتقدند موقعیت متزلزل آنگلا مرکل صدراعظم کنونی آلمان می تواند تبعاتی برای او نیز به همراه داشته باشد. اورزولا کوشیده است چهره ای فعال در سطح اروپا و جهان از خود نشان دهد. او از هنر استفاده از رسانه های دیداری و شنیداری نیز برخوردار است و همیشه با روی خوش به استقبال رسانه های مختلف رفته است. در شرایطی که اروپا با خروج بریتانیا و اقبال احزاب راست افراطی روزهای نه چندان خوشی را می گذارند. خبرنگار اشپیگل معتقد است که اورزولا توانسته در اروپای بحران زده به خوبی سیاست های دفاعی دولت آلمان را به پیش برده و نشان دهد در طوفان هایی که ممکن است گریبانگیر این قاره و مردمانش شود، ناخدایی ماهر باشد.

خانم وزیر برای ساختن چهره موجه از خود سال ها تلاش کرده و حالا نمی خواهد موقعیت متزلزل مرکل و حزب متبوعش روی او و آینده سیاسی اش تاثیر بگذارد. شاید به همین دلیل است که او در مورد مذاکرات دولت ائتلافی اظهارنظری نکرده اگرچه همواره نشان داده است که با راست ها و رشد هرگونه راستگرایی در قاره اروپا مخالف است و تمام توان خود را به کار گرفته تا در بحران های ریز و درشت، چهره ای قدرتمند از خود و وزارتخانه اش نشان دهد. رویای اورزولا در دسترس است اگر رشد راست ها متوقف شود.