دنیای «کیم جونگ اون»؛ در مورد رهبر جوان کره شمالی چه می‌دانیم؟

وب سایت روزیاتو - حسین علی پناهی: در حالی که باید کیم جونگ اون را یکی از جنجالی ترین رهبران دنیای سیاسی کنونی نامید، اما برخلاف سایر رهبران جهان اطلاعات زیادی از او در دست نیست و جهانیان چیز زیادی در مورد این جوان جاه طلب نمی دانند. احتمالاً سال تولد این مرد جوان تغییر داده شده تا با تاریخ تولد پدربزرگ افسانه اش کیم ایل سونگ نزدیکی بیشتری داشته باشد؛ درست همان کاری که پدرش کیم جونگ ایل انجام داد. برخی می گویند او سه فرزند دارد و شاید هم به گفته ی یکی از همکلاسی های دوران دبیرستانش در سوییس، کیم جونگ اون جوان، اخلاق تندی داشته و خیلی زود عصبانی شود. برخی کارشناسان می گویند که او بیمار است و از نقرس رنج می برد. حتی برخی بر این باورند که او در کشور خود نیز ایزوله شده و در خطر به زیر کشیده شدن قرار دارد و البته این که برنامه هایی برای ترور وی وجود دارد.


بسیاری بر این باورند که وی بیش ازحد لوس بوده و تمامی اطرافیانش انسان هایی متملق و چاپلوس هستند. در کل بسیاری بر این باورند که مدت زمان زیادی طول نمی کشید که اقتدار و حکمرانی این دیکتاتور جوان به پایان برسد هر چند در حال حاضر هیچ نشانه ای از این سقوط دستکم در آینده ای نزدیک دیده نمی شود. پس از یک سال پربار در زمینه آزمایش های موشکی و تهدیدات متعدد ایالات متحده مبنی بر دخالت نظامی در صورت دست نکشیدن کره شمالی از این آزمایش ها، کره شمالی برای اولین بار در دو سال اخیر، بار دیگر تنها خط ارتباطی خود با مسئولان کره جنوبی را برقرار کرده و برای گفتگو اعلام آمادگی نموده است. اگر چه هدف از این تماس تنها گفتگو در مورد مشارکت کره شمالی در مسابقات المپیک زمستانی عنوان شده که ماه آینده در کره جنوبی برگزار می شود اما امیدواری هایی مبنی بر گسترش این گفتگوها در موضوعات دیگر نیز وجود دارد.


کیم جونگ اون هنوز نگفته است که از تلاش هایش برای توسعه توانمندی های هسته ای کشورش دست بر می دارد. از زمان رسیدن او به قدرت و در دست گرفتن رهبری جمهوری خلق دموکراتیک کره، این رهبر جوان کمتر فرصتی را برای دنبال کردن مسیر دوگانه سیاست های پدربزرگش در زمینه توسعه نظامی و رشد اقتصادی به صورت همزمان از دست داده است. او پیوسته در مانورهای نظامی حضور می یابد و رسانه های کشور نیز او را یک نابغه نظامی توصیف می کنند. وی به طور مستمر از پایگاه ها و پاسگاه هایی که به کره جنوبی دید دارند سر زده و ظاهر خود را مانند یک فرمانده مقتدر و مصمم به نمایش می گذارد.

از طرف دیگر وی تمرکز قدرت کشور را از ارتش برداشته و بار دیگر در حزب کارگر این کشور قرار داده است. کیم جوان سال گذشته برای اولین بار پس از ۳۶ سال اولین گردهمایی و جلسه کنگره حزبی تنها حزب سیاسی کشورش را برگزار کرد. او به دنبال توسعه افتصادی و گسترش پروژه های ساختمانی عظیم بوده و بر روی توسعه قدرت هسته ای متمرکز شده است به نحوی که می توان او را از پدر و پدربزرگش نیز در این زمینه مصمم تر دانست. اما به همان اندازه که این اقدامات جنگ طلبانه و قلدرمآبانه بیشتر به دلیل مواجهه با تهدیدات رقبای درونی است که به قدرت رهبری وارث جوان رهبری در کره شمالی است و همزمان ظاهری قوی و بدون نقطه ضعف را از او و کشورش نشان می دهد.

اما کره جنوبی، در طرف دیگر ماجرا همواره دیدگاه متفاوتی داشته و همسایه ی شمالی خود را کشوری ضعیف، منزوی و بدون ثبات توصیف کرده است. مقامات این کشور بارها اعلام کرده اند که اطلاعاتی دقیق و قابل اطمینان در مورد این کشور و رهبرش دارند که بعدها مشخص شده اشتباه بوده اند. برای مثال در سال ۲۰۱۵ اعلام شد که رهبر جوان کره شمالی در اقدامی باورنکردنی، ما وون چون طراح و سازنده فرودگاه جدید پیونگ یانگ را اعدام کرده زیرا از طراحی آن راضی نبوده است اما مدتی بعد این طراح ساختمانی در رسانه های این کشور ظاهر شده و به نظر می رسید که مشکلی ندارد. برآوردهای مقامات کره جنوبی در مورد انگیزه ها و اقدامات رهبر کره شمالی در بهترین حالت از نوع گمانه زنی و در بدترین حالت نیز از نوع ادعاهای هیستریک بسیار غیرمنطقی است.

سال های اولیه زندگی کیم جونگ اون

در دهه ۱۹۹۰ بود که کیم جونگ اون همراه با برادر و خواهرش برای درس خواندن به شهر برن در سوییس فرستاده شدند، در آن جا با زبان های آلمانی و فرانسوی آشنا شدند و البته با دیگر دانش آموزان خارجی ترکیب شدند. خاله این سه که از ان ها مراقبت می کرد بعدها به ایالات متحده پناهنده شد. او و همسرش اطلاعاتی در مورد خانواده کیم را در اختیار سرویس امنیتی این کشور قرار دادند که بدون کمک آن ها هیچگاه کسی پی به آن ها نمی برد. خاله آن ها، کو یونگ سوک، در مصاحبه ای با واشنگتن پست در این باره چنین گفت:" من او (کیم جونگ اون) را تشویق می کردم که دوستانش را با خود به خانه بیاورد زیرا می خواستیم که آن ها زندگی نرمالی داشته باشند. من برای آن ها اسنک درست می کردم. آن ها کیک می خوردند و با لگو بازی می کردند. کیم جونگ اون در آن زمان ۱۲ سال سن داشت".

او می گوید که همراه این سه کودک به پارک تفریحی والت دیزنی در پاریس رفته، در فرنچ ریویرا شنا کرده، در رستوران های ایتالیا شام خورده و در کوه های آلپ سوییس اسکی کرده است. همین دیدارهای گسترده بین المللی و آشنایی با فرهنگ اروپایی بود که باعث شد وقتی کیم جونگ اون به رهبری کشورش برسد، مقامات اروپایی به آینده این کشور و رابطه اش با غرب امیدوار شوند. آن ها امید داشتند که با این رهبر جوان دوره ی جدیدی از روابط آزاد با کشورهای خارجی ایجاد خواهد شد. کو یونگ سوک در آن دوران گفته بود که کیم جونگ اون عاشق بسکتبال است و امروزه مشخص شده که این ادعای او حقیقت داشته است.

به گفته خاله اش، او دائماً بسکتبال بازی می کرده و حتی در حالی که توپ بسکتبال را در آغوش داشت به خواب می رفت. بعدها همکلاسی های او به رسانه ها گفتند که کیم همواره جدیدترین دستگاه پلی استیشن سونی همراه به کامل ترین بازی های بسکتبال را داشت و همیشه بهترین و جدیدترین کفش های جردن ایر را می پوشید. به گفته ی خاله اش اما کیم جونگ اون از روز تولد هشت سالگی اش که یک یونیفورم نظامی با درجات ژنرالی به وی هدیه داده شد می دانست که برای کارهای بزرگتری در نظر گرفته شده است.

در این مراسم ژنرال های ارتش کره شمالی در برابر این کودک هشت ساله ادای احترام کرده بودند. وی در این باره چنین گفته است:" برای او غیرممکن بود که به عنوان یک کودک نرمال و معمولی بزرگ شود وقتی اطرافیانش اینچنین با وی رفتار می کردند".

خانم کو می گوید که او و همسرش زمانی که خواهرش، مادر کیم جونگ اون، به سرطان سینه مبتلا شد تصمیم به فرار گرفتند. وقتی که مادر کیم جوان از دنیا رفت آن ها دیگر می دانستند که کسی در حلقه داخلی خانواده رهبر کره شمالی وجود ندارد که از آن ها در برابر تهدیدات محافظت نماید. آن ها به ایالات متحده فرار کرده و وارد کسب و کار خشکشویی شدند و البته فرزندانشان را نیز به کالج های آمریکایی فرستادند. در مصاحبه با واشنگتن پست، خانم کو از امید خود برای بازگشت به کره شمالی سخن گفت.

بیرحمی کیم جونگ اون

بدون شک کو و خانواده اش در صورت بازگشت به کره شمالی مورد استقبال گرم قرار نخواهند گرفت، زیرا کیم جونگ اون در جایگاه رهبری کره شمالی چنان بی رحمی، حتی در برابر افراد و نزدیکان خانوادگی اش، نشان داده که تصور می شد تنها در افسانه های مربوط به شقاوت خاندان کیم می توان آن ها را دید. برخلاف پدرش که سال ها قبل از رسیدن به مقام رهبری کره شمالی می توانستیم تاثیر و قدرت در سایه او را در اداره کشور متبوعش ببینیم، کیم جونگ اون تنها یک سال قبل از رسیدن به قدرت، آن هم به صورت بسیار محدود و انگشت شمار در انظار عمومی ظاهر شده بود و مدت کوتاهی قبل از مرگ پدرش به عنوان ژنرال چهار ستاره و معاونت کمیسیون نظامی کمیته مرکزی حزب کارگر انتخاب شد.

در دهه سوم زندگی این مرد جوان بود که مردم کره شمالی و دیگر کشورهای جهان رفته رفته با او آشنا شدند. وی برای اولین بار به طور ویژه در مراسم تدفین پدرش، کیم جونگ ایل و در کنار تابوت او در پیونگ یانگ در رسانه ها مورد توجه قرار گرفت. کیم جوان آن روز تلاش زیادی برای مخفی نگه داشتن احساسات خود نکرده و در حالی که اطرافیانش از ناراحتی روی زانوهای خود افتاده بودند، او اشک های صورتش را با دست پاک می کرد. جدیدترین کیم باید خیلی سریع برای آشنا شدن مردم کشورش با خود و ایده هایش در مقام رهبر کشور و به خصوص تسلطش بر حلقه نزدیکان پدر درگذشته اش دست به کار می شد. بسیاری از کارشناسان بر این باور بودند که رهبر جوان کره شمالی تنها یک عروسک خیمه شب بازی در دست رهبران نظامی و دیگر نزدیکان قدرتمند رهبر متوفی کره شمالی خواهد بود.

در آن زمان قدرتمندترین فرد در کره شمالی، دایی اش جانگ سونگ تائک و همسرش شناخته می شدند. پدرش که به مدت ۲۰ سال پیش از رسیدن به رهبری این کشور می دانست که رهبر آینده کشور است و همه از این موضوع آگاه بودند، پس از مرگ بنیانگذار کشور سه سال پیاپی عزای عمومی اعلام کرد و سخنرانی خاصی نداشت اما کیم جونگ اون تنها ۴ ماه پس از مرگ پدرش اولین سخنرانی عمومی خود را انجام داد. بعد از آن بود که خشونت و بی رحمی او آشکار شد و بسیاری از مقامات بلند مرتبه نظامی و سیاسی را تصفیه کرد. سپس دوره انزوای سیاسی آغاز شده و دستور اعدام دایی و استاد خود را صادر کرد. در سال ۲۰۱۵ اما تصفیه سازی های بیشتر و حشونت آمیزتری انجام گرفت.

علاوه بر این مسئله مهم تری نیز وجود داشت و آن هم مربوط به برادر ناتنی اش، کیم جونگ نام، بود که ظاهراً هیچگاه او را از نزدیک ندیده بود و زمانی که کیم جونگ ایل، رهبر جدید کشور را انتخاب کرد این برادر بزرگتر را نادیده گرفت. کمتر از یک ماه پس از رسیدن کیم جونگ اون به قدرت، یک روزنامه نگار ژاپنی، ایمیل هایی که بین او و کیم جونگ نام ردوبدل شده بود را منتشر کرد که در آن زمان در ماکائو و در تبعید به سر می برد. در این ایمیل ها وی اعلام کرده بود که بعید می داند برادر کوچکترش بتواند نیازی های مردم کشورش را تامین نماید. وی بارها تأکید کرده بود که کیم جونگ اون تنها رهبر اسمی کشور بوده و نخبگان سیاسی و نظامی کشور قدرت واقعی را در اختیار دارند. علاوه بر این وی انتقال قدرت به سومین نسل از یک خانواده واحد را به چالش کشیده بود که قاعدتاً برای خانواده حاکم بر کره شمالی ناخوشایند بنظر می رسید.

بعد از این که این ایمیل ها در کتابی منتشر شد، در تصاویری از دوربین های فرودگاه بین المللی کوالالامپور مالزی دو زن شناسایی شدند که صورت کیم جونگ نام را با ماده ای که بعدها مشخص شد عامل اعصاب وی ایکس بوده را با دستمال پاک می کردند.لحظاتی بعد جنازه کیم جونگ اون پیدا شد اما مقامات کره شمالی ادعا کردند که هیچ ارتباطی با قتل او ندارند. سرویس امنیتی کره جنوبی اعلام کرده که کیم جونگ اون مستقیماض دستور ترور برادر ناتنی اش را داده است. دو زنی که عملیات ترور را انجام داده بودند بعدها در دادگاه مالزی به اعدام محکوم شدند. برای صاحبنظران، کشتن برادر ناتنی نشان دهنده قساوت و بیرحمی کیم جوان برای قبضه کردن کامل قدرت و تصمیم قطعی او برای از بین بردن انتقاد علنی و پنهان و همچنین از بین بردن احتمال کنار زده شدن توسط شخص دیگری که روابط خوبی با غرب دارد را نشان می دهد.

از زمانی که وی به قدرت رسیده، تحمل انتقاد و خرده گیری از رهبر کشور و سیاست های او به میزان غیرقابل باوری کاهش یافته است. برای طبقه حاکم کره شمالی انتقاد از رهبر جوان کشور هیچ تفاوتی با نکوهش این کشور منزوی ندارد و کمپانی سونی پس از انتشار فیلم «مصاحبه» (The Interview) با این واقعیت روبرو شد. این فیلم کمدی داستان یک روزنامه نگار را روایت می کرد که توانسته بود اجازه مصاحبه با رهبر کره شمالی را بدست آورده و بدین ترتیب مقامات ایالات متحده او را مامور ترور این رهبر دیکتاتور می کنند.

وقتی که این فیلم اکران شد، کمیسیون دفاع ملی کره شمالی اعلام کرده که باراک اوباما مقصر اصلی فشار به کمپانی سونی پیکچرز برای اکران این فیلم در سراسر جهان است و سینماهایی که این فیلم را نشان می دادند تهدید کرد. بعدها که کامپیوترهای شرکت سونی هک شدند دولت کره شمالی ارتباط خود با این خرابکاری را انکار کرد. در این عملیات خرابکارانه شبکه ای بسیاری از سیستم های این کمپانی از بین رفته، ایمیل ها از کار افتاده، فیلم نامه ها ی متعددی به رسانه ها درز کرده و اسناد داخلی و سیاهه دستمزد کارکنان نیز منتشر شد.

شباهت کیم جونگ اون با پدربزرگ خود

تقریباً از همان ابتدا کیم حونگ اون قصد داشته که مردم کشورش را به یاد رهبر بزرگ و بنیانگذار این کشور و البته پدربزرگش، کیم ایل سونگ بیندازد. کیم ایل سونگ نماد سعادت و رشد کره شمالی است که در دوران حمایت اتحاد جماهیر شوروی در این کشور وجود داشت. شباهت غیرطبیعی که کیم جونگ اون با پدربزرگ خود دارد حتی با شباهت مدل مو و لباس هایی که می پوشد نیز بیشتر شده است. این ظاهر برای بسیاری از مردم کره شمالی خوشایند بنظر می رسد اما صحبت در مورد دوران زمامداری کیم جونگ ایل بدون در نظر داشتن خشکسالی و قحطی بزرگی که در دهه ۹۰ بیش از ۳ میلیون از مردم این کشور را به کام مرگ فرستاد غیرممکن است.

همواره فیلم هایی از کیم جونگ اون در حال ملاقات با مردم عادی، گرفتن دست و بغل کردن آن ها، سوال کردن از کارگران در مورد وظایف آنان و علاقه ی ظاهراض فراوان به جنبه های مادی زندگی در کارخانه ها پخش می شود که کاملاً با شناختی که مردم از پدرش به خصوص در سال های آخر زندگی اش که در انزوای کامل به سر برد و هر روز حضورش در انظار عمومی کمتر و کمتر می شد تفاوت دارد.علاوه بر این مردم کشور کره شمالی به این باور رسیده اند که در نهایت کیم جونگ اون جوان می تواند به هدفی که پدر و پدربزرگش نیز سعی در دستیابی به آن داشته اما موفق به انجام آن نشدند دست پیدا کند: تبدیل کردن کره شمالی به یک قدرت هسته ای به رسمیت شناخته شده.

برنامه ای نظامی که در زمان کیم ایل سونگ آغاز شده و در دوران کیم جونگ ایل نیز ادامه داشت اکنون از دیدگاه کیم جونگ اون تنها تضمین کننده بقا و دوام رژیم خود در کره شمالی است. این که او بتواند این رویای کره ای را به حقیقت تبدیل کند و این که بعد از آن چه اتفاقی خواهد افتاد هنوز قابل پیش بینی نیست و باید همچنان منتظر بود.