«الناز رکابی»؛ قهرمان سنگ نورد ایران و آسیا

روزنامه ایران - یوسف حیدری: در مسیرهای سخت صعود، درس زندگی را مشق کرده است. صخره‌های سخت و بلندی که در دل هر بنی بشری تار ترس می‌تند، در دل او گل اشتیاق می‌کارد و دشواری مسیر، لذت صعود را برایش دوچندان می‌کند. دختری که می‌خواهد به همه نشان دهد، جایگاه زن فراتر از آن چیزی است که برخی تصور می‌کنند؛ همین هم هست که به کنایه‌های اطرافیان ریشخند می‌زند و با عزمی صدچندان به صخره‌ها هجوم می‌برد و بر بلندای آنها می‌ایستد.

در تمام این سال‌ها، دست‌هایش همواره سنگ‌ها ی سخت را به مبارزه طلبیده و چشم‌هایش دمادم مسیرهایی را دنبال کرده است که در انتهای‌شان قهرمانی انتظارش را می‌کشیده... «الناز رکابی» دختر ۲۸ ساله ایرانی امروز بر بام آسیا ایستاده است. سنگنورد قهرمانی که بسیاری از سنگنوردان و کوهنوردان نام آشنا و همچنین مردم را به تحسین واداشته است. با او پس از بازگشت از رقابت‌های قهرمانی کاپ آسیا [در چین] به گفت‌و‌گو نشستیم تا برای ما از زندگی خود و از موانعی که در مسیر زندگی‌اش پشت سر گذاشته است، بگوید.

زندگی از نگاه این دختر پرجربزه ایرانی یعنی «مبارزه با سنگ‌های سخت و دشوار و انتخاب بهترین مسیر برای رسیدن به موفقیت». او با قهرمانی در رشته بولدرینگ (سنگ نوردی بدون طناب) رقابت‌های کاپ آسیا، نام ایران را بر بام آسیا بلندآوازه کرد. او رمز موفقیت‌اش را حمایت خانواده و بی‌توجهی به سنگ‌هایی می‌داند که بر سر راهش قرار می‌گیرند و تلاش می‌کند تا به‌عنوان نخستین بانوی ایرانی برای نخستین بار در رشته سنگنوردی در المپیک 2020 به رقابت بپردازد. این دختر زنجانی سال‌هاست بدون مربی تمرین می‌کند و نقاط ضعف خود را از روی فیلم تمرینات خودش برطرف می‌کند.

صخره‌ای به نام زندگی

از همان کودکی پر شر و شور بود و همیشه تلاش می‌کرد تا انرژی کودکی‌اش را در بازی‌هایی که کمتر دختری سراغ آنها می‌رفت، خالی کند. سال 68 در خانواده‌ای علاقه‌مند به ورزش در زنجان به دنیا آمد؛4 خواهر و یک برادر. زمانی که برادر بزرگتر وارد رشته سنگنوردی شد، احساس کرد که او هم به این رشته علاقه‌مند است و می‌تواند از صخره‌های سنگی که به نظر ترسناک می‌آیند، بالا برود. الناز از دوران کودکی و آشنایی با صخره‌ها این گونه می‌گوید: از همان کودکی از دیوار راست بالا می‌رفتم.

دختر خیلی پر انرژی‌ای بودم و پدر و مادرم تلاش می‌کردند تا بدون انجام کارهای خطرناک و آسیب دیدن انرژی‌ام را در ورزش تخلیه کنم. پدر هیچ گاه تفاوتی بین دخترها و تنها پسرش قائل نبود و همیشه ما را به ورزش تشویق می‌کرد. برادرم زودتر از من وارد رشته ورزشی سنگنوردی شد و زمانی که تمرینات او را می‌دیدم جذب این رشته شدم. همیشه از اینکه یک انسان با قدرت بدنی خودش و با هوش و ذکاوت از دیواره‌های سخت بالا رفته و فاتحانه آن را تسلیم اراده خویش می‌کند لذت می‌بردم.

وقتی به 12 سالگی رسیدم علاقه‌ام را با خانواده در میان گذاشتم و جالب اینکه پدر و مادرم هیچ گاه مانع من نشدند. هیچ گاه به من نگفتند که این ورزش سختی است که انتخاب کرده‌ای و مناسب تو نیست. آنها با تشویق و دلگرمی حمایت کردند و در 12 سالگی برای نخستین بار از صخره مصنوعی بالا رفتم. آن روز به سالن سنگنوردی رفتم. نخستین بار بود که زیر دیواره می‌ایستادم و آن را نگاه می‌کردم. بلند بود و شاید در نگاه اول ترس داشت. سعی کردم خونسرد باشم و با توجه به تمریناتی که داشتم طناب را به خودم بستم و از دیواره بالا رفتم. حس خیلی خوبی بود. وقتی به بالای دیواره رسیدم احساس کردم همه دنیا زیر پای من قرار دارد. در طول مسیر ترس من تبدیل به هیجان شده بود و فقط به بالا نگاه می‌کردم تا با تقسیم قدرت بدنی‌ام بتوانم صعود کنم.

دستان پرقدرت و رگ‌هایی که از عضلات بیرون زده است نخستین چیزی است که در وجود این دختر ورزشکار نمود عینی پیدا کرده است؛ قدرت بدنی فوق‌العاده‌ای که تنها با تمرینات سخت و طاقت فرسا به دست آمده است و این نکته را اثبات می‌کند که اراده، توانایی و قدرت ارتباطی با جنسیت ندارد.

الناز با بیان اینکه در بعضی از زمینه‌ها و حتی ورزش، زنان قوی‌تر از مردان هستند می‌گوید: ورزش سنگنوردی نیاز به قدرت بدنی بالا و داشتن ساعد و بازوی قوی دارد و من با تمرینات زیاد این قدرت را به‌دست آورده‌ام. از اینکه برخی به زنان به‌عنوان انسان‌های ضعیف نگاه می‌کنند ناراحت می‌شوم و با اطمینان می‌گویم که توانایی زنان در بسیاری از عرصه‌ها و ورزش کمتر از مردان نیست و حتی گاهی بیشتر است. در ورزش سنگنوردی زنانی از امریکا و اتریش امروز بالاتر از مردان حضور دارند و در مسابقات بسیار سریع‌تر و قوی‌تر مسیر سخت صخره‌ها را طی می‌کنند، البته برای رسیدن به این جایگاه گاهی اوقات با حرف‌ها و طعنه‌های برخی مواجه شدم. کسانی که می‌گفتند، «زن را چه به بالا رفتن از دیواره‌های سنگی و چنگ زدن به صخره‌ها و... زن باید در خانه بنشیند و فقط بچه‌داری کند و... این ورزش‌ها مناسب زن نیست».

شنیدن این حرف‌ها انگیزه مرا چند برابر می‌کرد و تلاش کردم تا به همه نشان بدهم که زنان توانایی زیادی دارند. در همه رقابت‌های بین‌المللی نیز با حجاب حضور داشتم. هنگام صعود از دیواره و بالا رفتن، انرژی زیادی نیاز است و باعث تعرق زیاد می‌شود و سال‌های اولی که در مسابقات برون مرزی شرکت می‌کردم ورزشکاران خارجی با تعجب به من نگاه می‌کردند و می‌پرسیدند چطور با حجاب می‌توانم از دیواره بالا بروم. آن روزها نگاه آنها کمی با تمسخر بود اما رفته رفته پذیرفتند حجاب اعتقاد است و من سال‌هاست با حجاب در مسابقات شرکت می‌کنم و حتی در تمرینات نیز حجاب دارم تا در شرایط مسابقه بتوانم موفق‌تر عمل کنم.

سکوی قهرمانی

ورزش سنگنوردی به من درس زندگی داده است. درس غلبه بر مشکلات؛ هرچند ناممکن باشد. این ورزش اعتماد به نفس مرا بالا برده و آموخته‌ام که در برابر سختی‌ها خونسرد باشم. دختر سنگنورد ایران با بیان اینکه زندگی‌اش در این ورزش خلاصه شده است گفت: سنگنوردی هنری است که با ورزش آمیخته شده است و همه احساسات و عواطف من در این ورزش خلاصه می‌شود. هدف و آرزوی من حضور در رقابت‌های جهانی و المپیک ۲۰۲۰ است. تاکنون در بسیاری از رقابت‌های بین‌المللی و آسیایی شرکت کرده‌ام و کسب مدال طلای ماده بولدرینگ کاپ آسیا برای من شیرین و دلچسب بود.

در ماده بولدرینگ، سنگنوردان بدون طناب و با استفاده از قدرت بدنی و سرعت از دیواره سنگی بالا می‌روند و خوشحالم که بالاتر از سنگنوردان سنگاپور، قزاقستان، چین و کره که در این رشته قوی هستند به مدال طلا برسم، البته در ماده «لید» که با استفاده از طناب است در فینال با ۸ سنگنورد قدرتمند آسیایی رقابت کردم و مدال برنز گرفتم. با توجه به اینکه قدرت بدنی حرف اول را در این رشته می‌زند باید همیشه خودم را آماده نگه دارم و نداشتن حریف تمرینی یکی از مشکلاتی است که با آن مواجه هستم و امکان اینکه در کنار پسرها تمرین کنم تقریباً وجود ندارد.

برای اعزام به خارج از کشور و برپایی اردو نیز به‌دلیل هزینه بالا این امکان نیست و متأسفانه اسپانسر قوی نداریم. در کنار ورزش سعی کردم تحصیلاتم را ادامه بدهم و موفق شدم در مقطع کارشناسی ارشد تربیت بدنی گرایش تغذیه ورزشی فارغ‌التحصیل شوم. من تنها بانوی اعزامی به مسابقات بودم و خوشحالم که با دستی پر بازگشتم تا به همه بانوان ایران نشان دهم که ما زنان هم می‌توانیم در عرصه‌ ورزش‌های سخت موفق باشیم. خوشبختانه سنگنوردی رشته‌ای است که چنانچه آمادگی بدنی حفظ شود، بازنشستگی ندارد و می‌توان تا آنجا که توان‌ داری ادامه‌اش دهی. من تلاش می‌کنم این ورزش را تا جایی که بتوانم ادامه بدهم و از یاد نبرم که همواره زنان و دختران جوان را هم به ورزش تشویق کنم. من به این حقیقت اعتقاد دارم که ورزش از ارکان اصلی و لازم یک زندگی موفق است.