عبدالرضا هلالی و حامد زمانی: سیاسی هستیم!

همشهری جوان: همکاری عبدالرضا هلالی با خواننده پر سروصدای این روزها، حامد زمانی در قطعه «امام رضا(ع)»، بهانه ای شد برای اینکه سراغ این دو چهره برویم.

هلالی و حامد زمانی: سیاسی هستیم!

می گوید از اینکه توانسته خیلی از جوانان را پای منبر بکشاند خوشحال است اما موضوع گفتگویی که پیش روی شماست، قرار نیست مداحی باشد. اصل ماجرا به ماه رمضان امسال مربوط است؛ جایی که بعد از شنیده شدن صدای بسیاری از چهره های پاپ در قالب تیتراژهای تلویزیونی (که هفته قبل در همین صفحه مفصل در مورد آنها نوشتیم)، یک صدا و یک چهره جدید باعث شد خیلی ها حس کنجکاویشان گل کند و پی خبر را بگیرند: «رضا هلالی در کنار حامد زمانی تیتراژ برنامه جشن رمضان را خوانده است».

خبر خیلی زود مورد توجه قرار گرفت و رسانه ها سراغش رفتند تا ته و توی ماجرا را دربیاورند اما هلالی سکوت کرد و حاضر به گفتگو نشد. حضور «حامد زمانی» که پیش از این صدای او را در فیلم «قلاده های طلا» و چند کار سیاسی دیگر هم شنیده بودیم، مزید بر علت شد تا خیلی ها برای شنیدن قطعه «امام رضا (ع)» با صدای این دو چهره کنجکاو شوند.

متن حاضر نتیجه گفتگوی دو ساعته «همشهری جوان» با هلالی و زمانی است که ساعت سه صبح در یکی از جمع های دوستانه این دو نفر انجام شده است.

از اینجا شروع کنیم که «رضا هلالی» مداح معروف، به عنوان خواننده تیتراژ وارد عرصه موسیقی می شود. چه اتفاقی باعث شد این پیشنهاد را قبول کنید؟

- هلالی: من همیشه مداح هستم و هیچ وقت تغییر نمی کنم. سعی می کنم اصالت خودمرا که مداحی اهل بیت (ع) است از دست ندهم. این نوکری امام حسین (ع) و خدمتگزاری اهل بیت (ع) هیچ وقت نباید ترک شود. اما به خاطر اینکه اول از همه نام مبارک امام رضا (ع) مطرح بود و بعد قرار بود به نیت امام هشتم شیعیان رأس ساعت هشت شب پخش شود، برایم جذاب شد. من خادم امام رضا (ع) هستم و این را یک نوکری و خدمت برای خودم تلقی می کنم. احساس می کنم یک وسیله ای است برای اینکه بیشتر بتوانم دل ها را به این آستان و حرم نورانی نزدیک کنم و این موسیقی هم که در آن بیشتر صدای «حامد زمانی» را می شنوید، در راستای همان نوکری بوده است.

این تیتراژ از کجا پیشنهاد شد و چه شد که حامد زمانی به فکر همکاری با رضا هلالی افتاد؟

- زمانی: تهیه کننده برنامه آقای «احسان ارغوانی» از قبل آیتم امام رضا (ع) را در کنداکتور قرار داده بود. منتها قرار بود یکسری تصاویر از حرم ضبط و با یک موسیقی پخش شود. به دلیل دوستی با آقای ارغوانی، در جریان آمدن و رفتن شعرها بودم و بعد از یکسری پیشنهاد، آن چیزی که می خواستیم به دست نیامد. چون خواندن از ارزش های اعتقادی یا مذهبی یا سیاسی به نظر من درد می خواهد. نهایتا به این نتیجه رسیدند که این آیتم را من بسازم. حاج رضا در جریان است و ایشان ملودی کار را بارها خوانده اند و این ملودی کاملا هیئتی است و با آن سینه می زنند. این ملودی جواب داده و بارها شنیده شده بود و مردم هم دوستش داشتند! شعر را عوض کردیم چون حاج رضا بر تکلف بیشتر این شعر معتقد بود. من می خواستم که شعر ساده تر باشد ولی بعد از همفکری هایی که داشتیم، به «پیمان طالبی» یک تم دادم و او ویرایش کرد. کارهای این تیپ دقیقه نودی است و تنظیم آن یکروزه بود.

بالاخره معلوم نشد جرقه اولیه ای که در نهایت به همکاری با رضا هلالی انجامید، از کجا آمد؟

- زمانی: اگر به مداحی هایی که در سایت حاج رضا وجود دارد دقت کنید، یک زیر مایه موزیک دارد. این دقیقا تفکر باز و روشنفکری حاج رضا را می رساند؛ البته روشنفکری به آن معنی نه! این را می رساند که اگر موزیک خوب باشد چرا از آن استفاده نکنیم و چرا درونمایه مذهبی و موسیقی با هم جمع نشود. ما با حاج رضا کارهای زیادی برای محرم و فاطمیه و ... انجام دادیم و اولین کار نبود. اتفاقا کار حضرت مهتاب را که ساختیم، برای خواندن به حاج رضا پیشنهاد کردم اما بنا به دلایلی نشد. مندوست دارم هر وقت که کار راجع به اهل بیت (ع) باشد، از او مشورت بگیرم. این فضای خوبی بود و ضمن استقبال حاج رضا، شبکه هم کمک کرد و مجوز پخش کار را دادند.

آقای هلالی، جامعه موسیقی ایران به خصوص موسیقی پاپ، موقع حضور چهره های جدید بارها شاهد تشنج و داستان های گوناگون بوده است. خیلی ها حتی نسبت به حضور بازیگرها در عرصه موسیقی اعتراض داشتند. آیا هیچ وقت به این فکر نکردید که شاید حضور شما با حاشیه های مختلفی روبرو شود که در بلند مدت به رزومه قبلی شما صدمه بزند؟

- هلالی: هر کاری یکسری تشنج های مخصوص خودش و یکسری بازخوردهایی دارد که مثبت یا منفی هستند. بالاخره مثل ماهی که خلاف جهت شنا می کند، برخی کارها انسان را پخته تر می کند. منظور من این است که خلوص و معرفت در هر کاری اگر باشد انشاءالله از سمت اهل بیت (ع) برکت می آید. در کنار آن حاشیه هایی هم وود دارد و ممکن است مورد پسند یکسری باشد و مورد پسند برخی دیگر واقع نشود. در کل فکر می کنم در هر اتفاقی اگر خلوص باشد، مسائل دیگر را به جان می خریم. در بحث مداحی شاید خیلی آن مقوله «شور» را نمی پسندند و می گفتند از شکل سنتی نباید خارج شود.

ولی شما اصرار کردید و ظاهرا توانستید سبک خودتان را جا بیندازید.

- هلالی: در زمانه ای که به سادگی نمی توان دل جوان ها را با این اوضاع فساد و اعتیاد و ماهواره به دست آورد. این داستان سینه زنی و شور توانست تحول خوبی ایجاد کند و خیلی از جوان ها را از سر کوچه ها جمع کرد و پای منبر امام حسین (ع) آورد.

حامد، تو یک رزومه قبلی با اتفاقات و ماجراهای مختلف داشتی. با همخوانی با یک مداح معروف نترسیدی که موسیقی ات زیر سایه مداحی قرار گیرد؟

- زمانی: من فضایی را انتخاب نکردم که جنجال برانگیز باشد یا اینکه بحث موزیک و فرم بر محتوا غالب باشد. اگر دقت کرده باشید، زیر صدای حاج رضا یک فضای خیلی خلوت است و در آن صدای سه تار شنیده می شود. ما می خواستیم حرکت مداحی حفظ شود. شما اگر کار من را از ابتدا تا الان بررسی کنید، می بینید که در کارهایم همیشه حرفی که می زنم حرف اهل بیت (ع) و قرآن است.

حامد زمانی در مصاحبه های مختلف بارها گفته «من خواننده سیاسی هستم.» آیا رضا هلالی نگران همکاری با یک خواننده سیاسی نیست؟

- هلالی: من هم یک آدم سیاسی هستم. چطور یک بقال، در بقالی خود حرف سیاسی می زند ولی یک مداح نباید حرف سیاسی بزند؟ برخی می گویند آقا شما را چه به سیاست؟! به نظرم این جور نگاه درست نیست.

همه می توانند نظر بدهندو موضع گیری و صحبت در فضای دوستانه داشته باشند. برای چه نباید «رضا هلالی» در بحث سیاسی نظر ندهد و سکوت کند؟ مخصوصا در جایی که احساس کند به دین ضربه می خورد. چرا آن رپر خارج از کشور که به راحتی وارد دنیای موسیقی شده و شروع کرده به مقدسات شیعیان توهین کردن، می تواند این اجازه را به خودش بدهد ولی حامد زمانی از راه موسیقی پاسخ ندهد؟ به نظر من اتفاقااو کار بسیار درستی انجام داده.

- زمانی: حرف سیاسی ما همان حرف امام حسین (ع) است و اینها در یک مجموعه هستند به خاطر همین است که حاج رضا با من می خواند چون همه اینها در راستای یک گفتمان است. اگر خارج از این باشد، من دیگر خواننده سیاسی نیستمو این سیاست را قبول نخواهم داشت.

- هلالی: ببین! شما قبل از اینکه یک خبرنگار باشید، محب امام حسین (ع) و یک شیعه هستید. قبل از هر چیزی ایشان هم بالاخره شیعه است و این مساله قابل انکار نیست. ایشان خواننده است و باید دین خود را نسبت به چهارده معصوم (ع) ادا کند. همانطور که شما هم دین خودتان را ادا می کنید.

بزرگترین حسرت زندگی «عبدالرضا هلالی» در فضای کاری اش چیست؟

- اگر بگویم نمی گویید که می خواهد وارد فضای احساسی بشود؟! خداوند همه چیز به من داده و واقعا سپاسگزار او هستم. بزرگترین آرزوی من یک چیز است؛ دیدن امام زمان (عج) شاید هیچ وقت او را نبینم ولی می خواهم در آن دنیا بگویم که من خیلی تلاش کردم و دوست داشتم شما را ببینم. بزرگترین آرزوی من همین است و برای آن تلاش می کنم.


حاشیه های مصاحبه

از سوء استفاده هنری تا «محسن رجب پور»!

برخی صحبت ها و نقل قول ها در لابلای صحبت های اصلی زمانی و هلالی حین مصاحبه رد و بدل شد که حیفمان آمد از کنارشان بگذریم. در این ستون برخی از این نقل قول ها را مرور کرده ایم.

- زمانی: همه مردم واقعا صدای حاج رضا را دوست دارند و من هم خودم را ابتدا به امام رضا (ع) و بعد به فضایی که حاج رضا در کارهایش دارد نزدیک کردم.

- هلالی: موضوع این است که تمام افراد در ایام محرم یکپارچه عزای امام حسین (ع) را دارند. ایشان هم یک خواننده است ولی در جای خودش یک محب اهل بیت (ع) و امام رضا (ع) است. اگر بتواند به نحو احسن از موزیک خود به نفع این جریان استفاده کند، برد کرده است.

- هلالی: عملکرد آن خواننده رپ، سوء استفاده از هنر است. من اجازه ندارم به اسم اینکه موسیقی دان هستم به بقیه توهین کنم.

- زمانی: ضربه ای که من از خواندن در این فضا می خورم، هیچ کدام از خواننده ها نمی خورند. بایکوتی که من می شوم صرفا به خاطر ارزشی خواندن است. جالب است این را بگویم که در بخش مسابقه یکی از برنامه های شبکه تهران همه تیتراژهای ماه عسل و ماه رمضان شرکت داده شده اند به جز کارهای من. به نظر شما خنده دار نیست؟

- زمانی: سال ۸۹ بود که من با «محسن رجب پور» قرارداد آلبوم عاشقانه داشتم و می توانید از محسن رجب پور بپرسید که چرا بهم خورد؟ قرارداد بسته شده موجود است. اگر آن را ادامه می دادم الان یک خواننده عاشقانه یا کارهای قوی بودم ولی سر قضیه آن خواننده رپ، انتخاب من شروع شد. الان دارم ضربه های آن را می خورم ولی این ضربه خیلی هم شیرین است. چون برای اعتقاداتم است.

- هلالی: می خواهم یادی کنم از مرحوم «سید جواد ذاکر» که واقعا مظلوم بود. مردم نشناخته و متعصبانه موضع گرفتند و او را تخریب کردند.

- هلالی: من روضه خوان هستم وبیشتر به این جلسات و روضه های علاقه دارم. هر هفته جلساتی داریم و من هر هفته یک آلبوم منتشر می کنم! ولی هیچ وقت برنامه ریزی برای به قول شما انتشار آلبوم نداشتم.


حامد زمانی و داستان حرف های تندش درباره خواننده رپ آن ور آبی

بیش از 5 هزار ایمیل تهدیدآمیز داشتم!

به هر حال کار کردن به عنوان یک خواننده سیاسی، ماجراهای خاص خودش را دارد. در قسمت هایی از این گپ و گفت، موضوع صحبت به سمت حواشی و اتفاقات رنگارنگ سال های گذشته رفت و حاشیه هایی که خود زمانی و هلالی در مورد آنها خیلی واضح و شفاف سخن گفتند:

این بی پروایی در پرداختن به موضوعات سیاسی باعث نشده هیچ وقت نگران عکس العمل منتقدان یا مخالفان باشی؟

- زمانی: مخالف که زیاد دارم. شاید برای هیچ خواننده ای اینقدر مخالفت و هجمه توهین نبوده. این در ذات کار من است. ذات کار رادیکال، سنگ زدن است. اگر محافظه کاری می کردم و دو پهلو می خواندمن، شاید هیچ مخالفت و هجمه ای نبود! اینکه من خودم می گویم خواننده سیاسی و ارزشی هستم، نشان می دهد که ترسی ندارم. سر قضیه آن «رپر» خارج از کشور، بیش از 5 هزار کامنت و ایمیل تهدید و فحش داشتم و تلفن های عجیبی نیز می شد که خیلی از آنها حتی رپ خوان را نمی شناختند و صرفا با موضع گیری من مشکل داشتند. گفتم سیاستی که ما داریم سیاست اهل بیت (ع) است. من فوق لیسانس علوم سیاسی دارم و کحلا سیاست را خوب می شناسم.

تو روی صفحه شخصی خودت نوشتی که من 10 میلیون تومان به قاتل آن خواننده رپ خارج از کشور می دهم به مقدسات اسلامی توهین کرده است. اگر تو می آمدی و یک اثر هنری تولید می کردی و آن توهین ها را با هنرت جواب می دادی، تاثیرپذیری آن چکی که می خواهی بزنی بیشتر نبود؟

- زمانی: اصلا من نمی خواستم این بحث رسانه ای شود. همان موقع که این اثر را شنیدم، یک حسی به من دست داد و در صفحه شخصی ام، یک مطلبی نوشتم و فردای آن روز دیدم در خبرگزاری ها پیچیده. در ماه رمضان هستیم و خدا شاهد است اصلا قصد نداشتم که این اتفاق خبری شود.

- هلالی: ما یکسری خط قرمزها داریم. شاید خیلی ها صحبت های زیادی در مورد اهل بیت (ع) داشته باشند و سوال می کنند. اگر من صحبتی دارم، باید بیان کنم و جواب بگیرم ولی جواب کسی که توهین کرد، توهین است. من در مقابل اعتقادات خودمسکوت نمی کنم، کما اینکه مسیحیت هم در برابر توهین به پیغمبر خودش سکوت نمی کند. ما باید حدود ادیان را رعایت کنیم و احترام بگذاریم.

- زمانی: اینها از امام هادی (ع) شروع می کنند تا حساسیت شیعه را بسنجند! بعد اگر بخاری بلند نشد، نعوذ بالله بروند سراغ دیگر ائمه! چرا امام خمینی (ره) در برخورد با «سلمان رشدی» کتاب ننوشت و آن حکم را صادر کرد. به دلیل اینکه تودهنی بزند و کسی جرأت تکرار آن را نداشته باشد.

- هلالی: اصلا این مسائل برنامه ریزی شده است. اینها می خواهند ببینند حساسیت شیعه نسبت به اعتقادات چقدر است. از آن طرف اگر یادتان باشد یک فیلمی برای پیامبر (ص) درست کردندو دیدیم که چند مسلمان شیعه و اهل سنت اعتراض کردندو کشته هم شدند. ما اگر نسبت به اعتقادات خود حساس نباشیم و دیگران یاد نگیرند که به اعتقادات میلیون ها شیعه احترام بگذارند، برخورد ما هم عین خودشان می شود.


حرف های متفاوت عبدالرضا هلالی درباره خوانندگان پاپ

به رضا صادقی و محسن چاوشی حس ناسیونالیستی دارم!

بخش هایی از این گفتگو به بازار موسیقی این روزها اختصاص داشت. بازاری که قطعا نگاه این دو چهره در مورد آن می تواند جالب باشد. رضا هلالی در این بخش صحبت های جالبی درباره علایق و انتخاب هایش در این حوزه داشت و زمانی نیز انتقادهایی را به نحوه حضور چهره ها و فیلترینگ در این حوزه داشت که تقابل نقطه نظرات این چهره ها باعث شد این بخش از گفتگو، حاوی نکات جالبی باشد.

حامد ایده آل تو برای ورود به جامعه موسیقی کجاست؟ دوست داری در این عرصه به چه چیزهایی برسی و سقف آرزوهای تو در عرصه موسیقی مذهبی کشور کجاست؟

- زمانی: ایده آل من وقتی است که هر جا حرفی از دین و انقلاب هست، موسیقی «حامد زمانی» هم آنجا باشد. من چون قاری قرآن بودم، به زبان عربی تسلط دارم و همچنین زبان انگلیسی. دوست دارم در این فضا کار کنم و پس از انتشار آلبوم بیشتر در فضای زبان های مختلف کار کنم تا کارها صرفا مختص ایران نباشد.

موسیقی در حال حاضر وارد فضایی شده که منتقدان واژه ابتدال را برای آن به کار می برند. فکر می کنید دلیل از مسیر اصلی خارج شدن موسیقی کشور و وارد فضاهای غیراعتقادی شدن چیست؟

- هلالی: تنبلی خود بزرگان است. حتما یکسری خلأهایی بوده. اینها را چرا بزرگان موسیقی پر نکردند؟ که الان از به وجود آمدن به قول خودشان ابتذال گلایه مند باشند؟ اگر یک کسی مثلا دزدی می کند، حتما خلأ دارد. می خواهم بگویم اگر یک روزی ابتذال وارد قضیه ای می شود به خاطر ضعف بزرگان آن راه است. تنبلی از این موضع است که سعی نکردند شاگردان و افرادی را تربیت کنند که در آن فضا و سلیقه خوب رشد کنند. حالا که می بینند مشکلات وجود دارد به جای آسیب شناسی و تربیت صحیح اسم ابتذال را می گذارند.

- زمانی: موسیقی ماشینی الان به عرف تبدیل شده که من اسم آن را موسیقی زودگذر می گذارم. موسیقی در کشور ما خیلی ارزان است؛ یعنی هر کسی به خودش اجازه می دهد وارد این عرصه بشود، در حالی که فیلترینگ خاصی وجود ندارد. این سبب می شود کسی که اسم خود را شاعر می گذارد، از نکات ابتدایی شعر هم آگاهی نداشته باشد. فیلترینگی وجود ندارد و کارها در اینترنت قرار می گیرند و طرف بعد از چند کاری که در ماشین ها از او پخش می شود، نام خود را خواننده می گذارد. این نوع موسیقی گوش مردم را هرز می کند و وقتی گوش مردم هرز شد، تفکیک موسیقی خوب از بد دشوار می شود و آن وقت باید برای درمان این معضل کلی هزینه کرد.

یکسری از خواننده های عرصه پاپ مثل «بنیامین بهادری» سابقه مداحی دارند. از اینکه این قبیل چهره ها از شاخه مداحی وارد موسیقی پاپ شده اند چه حسی دارید؟

- هلالی: من نمی دانم این اتفاق با چه دلیلی بوده. آنها حتما علت هایی برای خود دارند. سعی می کنم در مورد این موضوع نظری ندهم. فضای روضه و هیات خیلی سنگین است و شاید یکی نتوانسته و نخواسته در این فضا وارد شود و بعضی اوقات شاید کار پسندیده ای هم باشد. یک موقع من از عهده کاری برنمی آیم و خیلی قشنگ می گویم که نمی توانم. ولی نمی توان گفت که فلانی دیگر امام حسین (ع) را دوست ندارد. من خیلی کم سراغ دارم که در بحث مداحی آدم های موفقی وجود داشته باشند و بعد به سراغ ترانه رفته باشند.

رضا صادقی همیشه می گوید علاقه ویژه ای به عبدالرضا هلالی دارد.

- هلالی: من توفیق نداشتم که ایشان را زیرات کنم اما او را یک انسان موفق می دانم. در ضمن به او تعصب ناسیونالیستی دارم، چون او هم یک جنوبی است! هم به او و هم آقای «محسن چاوشی». در مورد رضا صادقی می خواهم بگویم که می دانم بسیار زحمت کشیده است. می توانم درک کنم که او با زحمت و حس ایستادگی به اینجا رسیده است. خاک این راه را خورده است و فکر می کنم به زعم خیلی ها انسان موفقی است. به او تبریک می گویم.

محسن چاوشی هم چند اثر برای امام رضا (ع) نظیر «کلاغ روسیاه» را خوانده است که خیلی معروف شدند. آنها را شنیده اید؟

- هلالی: احساس می کنم با آقای چاوشی که کارهایی برای اهل بیت (ع) دارند. یک همبستگی دیگری دارم. من از آنها هستم و آنها از من. حس نزدیکی نسبت به آنها دارم و ندیده عاشق آنها می شوم چون از محبوب من می گویدو امکان ندارد او را دوست نداشته باشم.


حامد زمانی می گوید برخلاف حرف و حدیث ها سامی یوسف الگوی او نبوده

سامی یوسف سطحی می خواند

خیلی ها اعتقاد دارند که سبک و سیاق کاری حامد زمانی را باید نوعی تاثیرپذیری از «سامی یوسف» دانست که با آثار مذهبی اش با یک موسیقی مدرن توانسته طرفداران زیادی را در جهان به دست بیاورد اما خود این خواننده در این باره نظر دیگری دارد. زمانی معتقد است که آن عریانی و صراحتی که در آثارش وجود دارد، به هیچ وجه در قطعات و آلبوم های سامی یوسف دیده نمی شود. زمانی، سامی یوسف را خواننده ای با آثار سطحی می داند که تنها به بیان برخی اتفاقات حوزه مذهبی می پردازد و آثار خود را حرف دل عده ای داند که تاکنون خواننده نداشته اند.


خیلی ها تو را دنباله روسامی یوسف می دانند. البته او یک خواننده دینی ولی فراری از سیاست است. این تنها شاخه ای است که نوع فعالیت تو و سامی یوسف را جدا می کند؟

- زمانی: اصلا «سامی یوسف» الگوی من نبود. اولا که مذهب او با من فرق دارد و این طبیعتا در حرفی که می زند، تاثیر دارد. ثانیا ما در دو فرهنگ متفاوت زنداگی می کنیم. اصلا کارها از یک نوع نیست چون سیاست در کارهای او دخیل نیست. تندی و رادیکال بودن کار من به دلیلنمک «سیاست» است که وجود دارد و بههمین جهت است که اعتقادات من، رو است. کارهای سامی یوسف را سلیقه من نمی پسندد چون سلیقه من حرف عریان سیاسی و مذهبی زدن است. کارهای او شاید از لحاظ تکنیکی قوی باشد اما عمق ندارد. احساس می کنم او به درد همان جامعه می خوردو من به درد جامعه شیعه که حرف هایشان باید عمیق تر و رادیکال تر باشد.

فکر نمی کنم «سامی یوسف» با لطافتی که در نشان دادن دین به جامعه جهانی داشته، تاثیرگذار بوده و با دوری از سیاست، بیشتر توانسته در جامعه تاثیرگذار باشد؟

- زمانی: کارهای سامی یوسف از نظر من دارای یک محتوای سطحی است. یعنی به درد جامعه ای مثل جوامع غربی می خورد که معارفی شبیه معارف دینی ما در آنجا به چشم می خورد و به نوعی روحیه اسلام طلبی مسلمانان را ارضا می کند ولی در جامعه ای که ما زندگی می کنیم مردمی که پای منبر می نشینند، می خواهند خواننده حرف هایی که در هیات و پای منبر می شنوند را بیان کند. جنس کارهای من از آن نوع است. اصلا من دنبال جذب هم نیستم. من آمده ام حرف یک عده ای را بزنم که تا الان خواننده نداشتند.