یوسین بولت، سریع ترین مرد کره‌ی زمین

هفته نامه همشهری جوان - محمد حسین عباسی: وقتی به محض عبور از خط پایان دوی ۱۰۰ متر «کینگستون جامائیکا» قبل از انجام خوشحالی خاص همیشگی و اشاره منحصر به فردش به آسمان تصمیم گرفت زمین مسابقه را ببوسد، همه می دانستند که یک لحظه تاریخی در زندگی «یوسین بولت» از راه رسیده است. او تصمیم اش را برای بازنشستگی گرفته بود و حالا برای آخرین بار در زادگاهش برنده یک مسابقه می شد. بولت این بار ۱۰۰ متر را در زمان ۱۰.۰۳ ثانیه سپری کرد؛ زمانی که درست یادآور اولین رقابت حرفه ای او در جامائیکا بود.

بهترین دونده تاریخ دو ماه دیگر در جریان رقابت های دوومیدانی قهرمانی جهان در لندن، از میادین خداحافظی خواهد کرد. برای پسر احساساتی جامائیکا، این یک تصمیم دشوار بود اما پایان همه این سال های باشکوه بالاخره باید از راه می رسید. «محمد علی» دونده ها، دو سرعت را به دوران قبل و بعد از خودش تقسیم کرد و از خطوطی رد شد که دست یافتنی به نظر نمی رسیدند و رکوردهایی را شکست که شکستن شان غیر ممکن تلقی می شد.

همه این مدال ها و رکوردشکنی ها اما شخصیت خاص و رفتار دوستانه جوکر سیاه را تغییر ندادند. سی و یک سالگی، برای وداع یک نابغه با ورزش کمی زود به نظر می رسد. بولت هنوز هم از همه رقبا بهتر است اما باید مراقب تصویر شکوهمندی که در این سال ها از خودش ساخته باشد و اجازه ندهد شکست، راهی برای نفوذ به کارنامه اش پیدا کند. دهه بولت، حالا به روزهای پایانی اش نزدیک شده اما شاید برای تکرار شدن اعجاز پسر بادپای جامائیکایی به چندین سال زمان نیاز باشد.

شاهزاده شروود

یک فروشگاه مواد غذایی در یک دهکده کوچک در منطقه شروود جامائیکا؛ بیشتر دوران کودکی یوسین همین جا سپری شد. والدین او صاحب یک فروشگاه بودند و او یکی از سه فرزند خانواده بولت به شمار می رفت. فوتبال و کریکت، اولین علایق زندگی یوسین محسوب می شدند. در اولین سال های نوجوانی هیچ چیز به اندازه ورزش در ذهن او جا نداشت اما ایده تبدیل شدن به یک ورزشکار بزرگ هنوز دورتر از آن بود که به باور بولت خطور کند.

ناهار سرنوشت ساز!

همه چیز از یک شرط بندی آغاز شد. بولت دوازده ساله بود که دوست پدرش تصمیم گرفت مسابقه ای بین او و سریع ترین همکلاسی اش برگزار کند و از بین این دو نفر، به هر کسی که زودتر خودش را به نقطه تعیین شده برساند، یک ناهار مجانی بدهد. یوسین سریع تر از همکلاسی دوید و زودتر از او به نقطه پایان رسید و این جمله را از دوست پدرش شنید: وقتی ویکتور را شکست دادی، پس می توانی در دوی سرعت هر کسی را شکست بدهی. این سرآغاز علاقمندی یوسین بولت به دوی سرعت بود.

ورزش اول

یوسین بولت، کریکت را به عنوان اولین رشته ورزشی اش انتخاب کرد اما سرعت او در زمین به اندازه ای زیاد بود که اولین مربیانش تصمیم گرفتند یوسین را از کریکت جدا کنند و استعداد دوومیدانی او را محک بزنند. ۱۶ سال قبل، او در رشته دو ۲۰۰ متر اولین مدال زندگی ورزشی اش را به دست آورد. یک مدال نقره که در رقابت های ورزش دبیرستانی به دست آمد تا استعداد خیره کننده بولت را حداقل به خودش ثابت کند. علاقه به کریکت اما هنوز هم در این سوپراستار وجود دارد. او هر سال بخشی از تقویمش را با سفر به هندوستان برای بازی حرفه ای کریکت پر می کند.

طلای شماره یک

بولت جوان فقط ۱۵ سال داشت که نامش در جامائیکا سر زبان ها افتاد. او در رقابت های دوومیدانی قهرمانی جوانان جهان پذیرفته شد و با نمایشی فوق العاده به فینال رسید. بولت اولین مدال طلا را در همین رقابت ها به دست آورد و کاری کرد تا همه متوجه شوند آینده ورزش جامائیکا در المپیک ها به سرعتش وابسته خواهد بود. از خوش شانسی او، رقابت های قهرمانی جوانان جهان آن سال در جامائیکا برگزار می شد و این موضوع اعتماد به نفس بیشتری برای رسیدن به اولین طلا در اختیار یوسین قرار داد.

متولد متر شصتم!

بولت همه مسابقه هایش را کندتر از رقبا آغاز می کند و اساسا در خط استارت، یکی از کندترین دونده های تمام جهان است. این کندی تا ۵۰ متر اول ادامه پیدا می کند و معمولا در شرایطی که نیمی از مسافت سپری شده، یوسین از همه رقبا عقب تر است. سبقت بزرگ بولت در دو ۱۰۰ متر، در فاصله بین ۶۰ تا ۸۰ متر اتفاق می افتد. او ناگهان با سرعتی دیوانه وار از همه جلو می زند و زودتر از دیگران از خط پایان عبور می کند. قد بلند و پاهای کشیده، به بولت اجازه میدهد برای رسیدن به خط پایان نسبت به حریفان گام های کمتری بردارد.

بولت بولد شد

اولین طلای المپیک در سال ۲۰۰۸ به گردن یوسین آویخته شد اما شگفت انگیزترین سال دوران ورزشی او یک سال بعد از المپیک پکن رقم خورد. او که زمانی رویای دور از دسترس طی کردن ۱۰۰ متر در زمانی کمتر از ۱۰ ثانیه را محقق کرده بود، در رقابت های قهرمانی جهانی سال ۲۰۰۹ در برلین، این مسافت را در ۹.۵۸ ثانیه طی کرد و به رکوردی دست یافت که هنوز هیچ کس حتی به آن نزدیک هم نشده است. این تنها رکوردشکنی بولت در برلین نبود. او در همین رقابت ها رکورد دو ۱۰۰ متر جهان و المپیک را با سپری کردن ۹.۱۹ ثانیه زیر و رو کرد؛ رکوردی که حتی از استانداردهای همیشگی خود او هم فراتر رفته بود.

عاشقانه المپیک ها

پسر جامائیکا هجده ساله بود وقتی برای اولین بار در میدان بزرگ المپیک قرار گرفت.بی تجربگی و اضطراب به او اجازه ندادند در یونان همه توانایی هایش را به نمایش بگذارد. او هنوز کاملا حرفه ای نشده بود و یک برنامه تمرینی بی نقص برای نتیجه گرفتن در آتن نداشت. او آتن را با رده پنجم ترک کرد اما چهار سال بعد با قدرتی سحرآمیز به المپیک برگشت تا چشم ها را خیره کند.

بولت در المپیک پکن هم در دو ۱۰۰ متر و هم در رشته ۲۰۰ متر، مدال طلا را به دست آورد. در المپیک لندن علاوه بر این دو رشته، در ۴ در ۱۰۰ متر هم طلا گرفت و در المپیک ریو هم سه مدال طلا را تصاحب کرد تا اولین دونده تاریخ باشد که در سه دوره متوالی المپیک صاحب خوش رنگ ترین مدال می شود. او در مجموع هشت طلای المپیک برای جامائیکا به دست آورد. جامائیکا در تمام تاریخش بدون بولت فقط ۱۴ طلای المپیک را تجربه کرده است.

دیوانه جامائیکا

شیفتگی بولت برای کشور زادگاهش هرگز انکار شدنی نبوده است. او یک عادت عجیب دارد و تا امروز که در آستانه بازنشستگی از دنیای ورزش است هرگز این عادت را ترک نکرده و قصد ترکش را هم ندارد. بولت به جز جامائیکا در هیچ کشوری تمرین نمی کند و اساسا تا امروز هرگز دوره های آماده سازی اش را در هیچ نقطه ای از کره زمین به جز جامائیکا برگزار نکرده است. فرقی نمی کند مسابقه او در کدام کشور و در کدام شرایط جغرافیایی و آب و هوایی برگزار شود، بولت تنها در جامائیکا برای رسیدن به پیروزی های بزرگ تمرین می کند و تنها از خورشید و اکسیژن این کشور نیرو می گیرد.

محیط زیست، تجارت و زندگی

سریع ترین انسان کره زمین، شیفته سریع ترین جانور روی زمین است. بولت به همین خاطر سرپرستی یک بچه یوزپلنگ را پذیرفته است و هر سال مبالغ زیادی برای رشد او هزینه می کند. او به طور کلی علاقه زیادی به محیط زیست دارد و هر سال بخشی از درآمدش را برای پروژه هایی در جامائیکا، کنیا و نایروبی می پردازد تا جهت کمرنگ کردن فقر قدم بردارد. جالب این جاست که بر اساس قرارداد تجاری این ستاره با کمپانی پوما، این برند هر سال حجم زیادی از لوازم ورزشی را در اختیار شهر تولد بولت قرار می دهد تا شاید یوسین بولت های بعدی از همین نقطه دوباره کشف شوند.

یوسین یکی از پر هوادارترین ورزشکارهای تمام دنیا محسوب می شود و از این ظرفیت برای تجارت هم استفاده کرده است. او در جامائیکا صاحب یک رستوران است و برند شخصی اش را برای تولید لباس، کفش، ساعت و عطر به کار می برد. زندگی کردن هرگز اولویت دوم یوسین نبوده است و ورزش هرگز موجب نشده او از تفریح فاصله بگیرد. او حتی در زمان نزدیک شدن به رقابت های بزرگ، شب ها تا دیر وقت برای بازی های کامپیوتری بیدار می ماند. بولت شیفته موسیقی است و سیگار، تتو و البته بچه در فهرست علاقه مندی هایش قرار نمی گیرند.

اعتیاد به ناگت مرغ!

در زمان برگزاری المپیک پکن، بولت به هیچ وجه نمی توانست با غذای چینی کنار بیاید. همین اتفاق او را به سمت رستوران مک دونالد سوق داد و از آنجایی که این ستاره اساسا با گوشت خوردن هم میانه ای نداشت، تنها و تنها ناگت مرغ مصرف می کرد. او به گفته خودش در زمان برگزاری رقابت های المپیک۲۰۰۸ نزدیک به ۱۰۰۰ ناگت مرغ را به تنهایی بلعید! رژیم افتضاحی که ممکن بود قهرمانی المپیک را از یوسین بگیرد.

او سال ها با بیماری اسکولیوز اکتسابی دست و پنجه نرم کرده است و بسیاری از هوادارانش حتی از این موضوع خبر هم ندارند. او به بیماری گوژپشتی مبتلاست و ستون فقراتش انحنایی غیر طبیعی دارد. جالب اینجاست که این انحنا به سرعت باور نکردنی و خارق العاده او در مسابقه ها کمک زیادی کرده است.

لندن؛ خانه دوم

لندن همیشه خانه دوم یوسین بولت بوده است و خداحافظی از ورزش در این شهر، یک تجربه جذاب برای او خواهد بود. سال هاست که ستاره جامائیکایی، بدون اضطراب و با اطمینان از پیروزی به مصاف رقبا می رود اما حالا به گفته خودش، رقابت های قهرمانی جهان در انگلستان دوباره استرس را به بدن و ذهن او بازگردانده و این ورزشکار حتی تصمیم گرفته در رشته دو ۲۰۰ متر در این تورنمنت شرکت نکند. او برای رقم زدن یک پایان باشکوه باید با مدال طلا روی سکوی اول دیده شود.

بالاخره فوتبالیست شد

تنها آرزوی بزرگی که بولت هرگز به آن نرسید، آرزوی امضای قرارداد با منچستریونایتد بود. او همیشه دوست داشت فوتبالیست شود و بارها برای تشویق یونایتد به اولدترافورد رفته بود. بولت همیشه منتظر تماس الکس فرگوسن برای پیوستن به شیاطین سرخ بود اما این تماس هرگز گرفته نشد. برای مدتی نیز از دورتموند به عنوان مقصد فوتبالی یوسین نام برده می شد اما او در نهایت روی دویدن تمرکز کرد و به موفقیت های فوق العاده ای رسید. او بالاخره در یک دیدار خیریه پیراهن منچستر را بر تن کرد. بولت در سری جدید بازی کامپیوتری PES۲۰۱۸ بالاخره یک فوتبالیست حرفه ای شده است. کمپانی سازنده این بازی، او را به عنوان سریع ترین فوتبالیست تمام تاریخ به بازی اش اضافه کرده است.

نگاهی به زندگی جوکر سیاه

المپیک آینده قطعا دوتا از جذاب ترین ستاره هایش را از دست خواهد داد؛ یوسین بولت و مایکل فلپس در المپیک ۲۰۲۰ حضور نخواهند داشت. سریع ترین مردان دنیا روی زمین و آب. دنیای ورزش در نبود نام هایی مانند یوسین بولت، قطعا چیزی کم خواهد داشت، ورزشکاری که در حرفه اش به هر چیزی که می خواست، رسید و در همین ماه با تمام افتخاراتش بازنشسته خواهد شد.

۲۱ آگوست ۱۹۸۶

یوسین بولت در بیمارستان ترلاونی در ایالت شروود متولد شد. پدر و مادر او ولزلی و جنیفر بولت، صاحب یک فروشگاه مواد غذایی در همین منطقه بودند.

۷ می ۱۹۹۹

یوسین به عنوان نماینده کلیسای شهر محل زندگی اش در یک مسابقه دو محلی حاضر شد. این همان جایی بود که خیلی ها به استعداد دوندگی این پسر کوچک پی بردند.

۵ ژوئن ۲۰۰۲

مدال طلای دوی ۲۰۰ متر در رقابت های قهرمانی جوانان جهان، از بولت یک چهره ملی ساخت. او در همین رقابت ها دو مدال نقره را نیز به دست آورد و درخشیدن در رقابت های بین المللی را آغاز کرد.

۲۰ سپتامبر ۲۰۰۴

ستاره جامائیکایی برای اولین بار در المپیک به میدان رفت. او با تیم المپیک جامائیکا به یونان سفر کرد اما مصدومیت در آتن موجب شد المپیک ۲۰۱۴ برای بولت بدون مدال به پایان برسد.

۲۱ می ۲۰۰۸

یوسین در نیویورک سیتی، رکورد جهانی دو ۱۰۰ متر را ۲۱ صدم ثانیه ارتقا داد. او حالا صاحب رکورد ۹.۷۲ ثانیه در دو ۱۰۰ متر شده بود.

۱۲ آگوست ۲۰۰۸

اولین مدال طلای المپیک در رشته ۲۰۰ متر نصیب بولت شد. او در تماشایی ترین رقابت المپیک یعنی دوی ۱۰۰ متر نیز با شکستن دوباره رکورد جهان، مدال طلا را از آن خود کرد تا پکن را با دو مدال خوشرنگ ترک کند.

۱۸ آگوست ۲۰۰۹

۹.۵۸ صدم ثانیه. بولت در برلین یک شاهکار آفرید و این بار با اختلاف زیادی از رکورد جهان و المپیک عبور کرد. این رکورد در دو ۱۰۰ متر دیگر حتی برای خود او هم در دسترس نبوده است. او در همین رقابت ها رکورد دو ۲۰۰ متر جهان را ارتقا داد.

۲۰۱۲

سه مدال طلا در المپیک. بولت در سه رشته مختلف در لندن حاضر شد و در هر سه رشته مدال طلا به دست آورد. او در اوج دوران ورزشی اش بود و اختلاف چشمگیری با رقبا داشت.

۲۰۱۳

یوسین عنوان قهرمانی دوی ۱۰۰ متر جهان را پس از یک دوره ناکامی در مسکو پس گرفت. او دوباره در ۱۰۰ متر، ۲۰۰ متر و ۴ در ۱۰۰ متر، سریع ترین مرد جهان لقب گرفت.

۲۰۱۶

آخرین المپیک یوسین، المپیک ۲۰۱۶ ریو بود. او ششمین، هفتمین و هشتمین طلای المپیکی اش را هم تصاحب کرد. در همین سال، او با اعلام خداحافظی از دنیای ورزش، همه هوادارانش را شگفت زده کرد.