عفت مرعشی: تا آخرین نفس از هاشمی و اهدافش دفاع می کنم
عفت مرعشی یک تاریخ شفاهی یا ارزش است؛ او زنی است که در تمام مراحل مبارزه قبل از انقلاب و پس از آن در فراز و فرودهای سیاست ایران در کنار آیت ا... هاشمی بوده و هست.
سالنامه آرمان - مطهره شفیعی: عفت مرعشی یک تاریخ شفاهی یا ارزش است؛ او زنی است که در تمام مراحل مبارزه قبل از انقلاب و پس از آن در فراز و فرودهای سیاست ایران در کنار آیت ا... هاشمی بوده و هست. هنوز هم در اکثر مواقع با فاطمه یا محسن و فائزه همراه پدر می شوند و در مراسم هایی حضور دارند که همین همراهی پیام خاصی دارد. خانواده ای محکم که در برابر توفان هجمه ها اخم بر چهره نیاورده اند.
عفت مرعشی خودش این پیام را اینگونه برای آرمان تصویف می کند: «تا آخرین نفس از آقای هاشمی و اهدافش دفاع می کنم.» او نه تنها همسر آیت ا... هاشمی بلکه همراه او در موضوعات دیگر هم هست. مثلا خود می گوید آغازگر رابطه ایران و عربستان سعودی پس از کشتار حاجیان ایرانی در سال ۱۳۶۶ بوده است: «بعد از جریان کشتار حجاج ایرانی در سال ۶۶، به تنهایی به عربستان سفر کردم. در این سفر، خانم ملک عبدا... میهمانی داد و یک عده را دعوت کرد و جلسه گذاشت. آنها از من خواستند که میهمانی را بپذیرم و من هم پذیرفتم. وقتی پذیرفتم روابط برقرار شد.»
عفت مرعشی از فرزندانش رضایت دارد و با برشمردن فعالیت آنها تاکید دارد که آنها از اهالی سیاست دور هستند. او زنی است که هر اقدامش یک درس زندگی برای فرزندانش است. مثل ظهر جمعه که همه خانواده را به منزل دعوت می کند تا ناهار به دور هم باشند. او درباره شرایط زندگی زنی که خود را پا به پای سرو کرده است با «آرمان» به گفت و گو پرداخته است که در ادامه می خوانید.
همسر یک شخصیت مشهور بودن پیچیدگی های خود را دارد. علاوه بر این، اغلب همسران شخصیت های شناخته شده در سایه شخصیت شوهرانشان قرار می گیرند. موقعیت شما به عنوان همسر آیت ا... هاشمی چقدر باعث شد که شخصیت شما در سایه قرار گیرد و آیا موضوع را از این زاویه نیز می توان نگاه کرد که این موقعیت به رشد و شکوفایی شخصیت شما انجامیده است؟
ابتدا باید بگویم که وقتی من ازدواج با آقای هاشمی را پذیرفتم ایشان مشهور نبود. طلبه جوانی بود که به لحاظ دنیداری و استعداد مورد تایید آشنایان خانواده مرعشی بود، نساب خانواده ام به دو جهت به علمای مشهور می رسیدند، پدربزرگ مادرم آیت ا... سیدمحمد کاظم طباطبایی یزدی صاحب عروه الوثقی و پردم نیز سیدصادق مرعشی از علمای آن روز بودند.
اما بعد از ازدواج با آقای هاشمی زندگیم تحت تاثیر شخصیت و افکار بلند ایشان قرار گرفت و تمام تلاشم این بود که بتوانم به عنوان یک پشتیبان و همراه آقای هاشمی را در رسیدن به اهداف بلندش یاری کنم و ایشان به ویژه در مبارزه حداقل در مورد خانواده خود نگرانی نداشته باشد و طبیعی است که این زندگی با آقای هاشمی در این نزدیک به شصت سال در افکار و شخصیت من تاثیر برجسته ای گذاشته است.
اعلب همسران شخصیت های شناخته شده در سایه شخصیت شوهرانشان قرار می گیرند. موقعیت شما به عنوان همسر آیت ا... هاشمی چقدر باعث شد که شخصیت شما در سایه قرار گیرد و آیا موضوع را از این زاویه نیز می توان نگاه کرد که این موقعیت به رشد و شکوفایی شخصیت شما انجامیده است؟
آقای هاشمی تمام تلاشش را دارد که مسائل کاری به داخل خانواده نیاید و بسیار کم درباره مسائل کاری و اخبار و مطالب در خانه صحبت می کند، اما این اعضای خانواده هستند که به دلیل ارتباط زیادی که با مردم دارند از فرصت درو ن خانواده نیز برای انتقال مشکلات و نظرات مردم به ایشان استفاده می کنند که به نظر ن اتفاق خوبی نیست و به نوعی آسایش و آرامش ایشان در منزل را تحت تاثیر قرار می دهد اما وقتی مردم به ما مراجعه می کنند و حرف ها و مشکلاتشان را مطرح می کنند، نمی توانیم بی تفاوت باشیم و باید مشکلات مردم را به آقای هاشمی منتقل کنیم.
موقعیت آیت ا... هاشمی شاید کار و وظیفه شما را در رسیدگی به فرزندان سخت تر می کرده است. سختی های بزرگ کرد فرزندان یک سیاستمدار بزرگ چیست؟
در بیست سال نخست زندگی مشترکم با آقای هاشمی، که سخت ترین دوره بزرگ کردن ۵ فلرزند ایشان بود، آقای هاشمی یک سیاستمدار نبود، یک مبارز بود و من و بچه ها همواره پشت در زندن ها منتظر دیدن ایشان بودیم. در دوران زندان های دهه چهل بیماری فاطمه و نرجوری محسن و در پنجاه بهانه گیری مهدی و یاسر واقعا برای من سخت بود.
در طول ۱۵ سال مبارزه و زندانی و شکنجه و محاکمه شدن آقای هاشمی عملا من باید هم پدر می بودم و هم مادر و هم پشتیبان آقای هاشمی که خدای نکرده به اعدام محکوم نشود و این شرایط به نحوی بود که بعضی مواقع که ما با بچه ها به ملاقات آقای هاشمی در زندان می رفتیم بی تابی بچه ها برای ایشان حتی زندانبانان و جلادان ساواک را هم به گریه می انداخت، یک بار که به ملاقات ایشان رفتیم آقای هاشمی به قدری شکنجه شده بود که نمی توانست روی پای خود راه برود. زندانبان او را آوردند و بچه ها خود را به بغل او انداختند اما وقت ملاقات را بلافاصله تمام کردند و نمی شد محسن را که خردسال بود از پدرش جدا کرد به نحوی که اکثر مامورانی که آنجا بودند به گریه افتادند.
در دوره بعد از انقلاب نیز آقای هاشمی خود را وقف کشور کرده بود. در زمان جنگ مرتب به جبهه می رفت و حتی زمانی که تهران بود هم به خاطر فشردگی کار حتی شب ها در دفترش می خوابید و بسیاری از مواقع چند روز می شد که به خانه نمی آمد و به نوعی باز هم بار بزرگ کردن فرزندان به ویژه مهدی و یاسر که در دوره کودکی و نوجوانی بودند بر دوش من بود و امیدوارم توانسته باشم وظیفه ای را که خداوند بر دوشم گذاشت در همراهی و حمایت از ایشان به خوبی انجام داده باشم.
فرزندانتان چه در گذشته و چه در حال حاضر بیشتر با شما راحت هستند یا با آیت ا... هاشمی؟ پسران و دختران شما حرف هایشان را با چه کسی می زنند؟
بچه ها با من خیلی راحت تر از پدرشان هستند و بیشتر حرف های جدی و کاری را با پدرشان می زنند و درددل ها و مطالب دیگر را با من مطرح می کنند و فرقی بین دخترها و پسرها در این موضوع نیست. بچه ها بخش زیادی از حرف هایشان با پدرشان را قبل از طرح با ایشان هم به من می گویند.
آیا مواردی چه در گذشته و چه در حال وجود داشت است که فرزندانتان از شما بخواهند مساله ای را با آیت ا... هاشمی در میان بگذارید و به اصطلاح شما را واسطه درخواستی از ایشان کنند؟
معمولا وقتی مساله کمک به فرد وکار خیری مطرح است بچه ها برای اینکه نتیجه بهتری بگیرند من را واسطه می کنند.
فرزندان بسیاری از سیاستمداران به دلیل سختی هایی که زندگی در یک خانواده سیاسی وجود دارد علاقه به سیاستمدار شدن ندارند. فرزندان شما اما تقریبا همه سیاستمدار هستند و مسئولیت های مختلفی بر عهده دارند. جدای از همسر یک سیاستمدار بودن، مادر چند سیاستمدار بودن چه مسائلی را به دنبال دارد؟
هیچ یک از فرزندان من سیاستمدار نیستند، فاطمه بزرگ ترینن فرزندم خود را وقف امور خیریه و کمک به بیماران کرده، محسن به فعالیت های عمرانی و سازندگی علاقه زیادی دارد، فائزه در حوزه ورزش و فعالیت های زنان وقت خود را صرف می کند. مهدی به فعالیت های صنعتی و توسعه علاقه زیادی دارد و یاسر نیز به امور تحقیقاتی و دانشگاهی مشغول است. اما به دو دلیل سیاست فرزندان را رها نمی کند، بعضی از احزاب سیاسی می خواهند که از با ارتباط با فرزندان آقای هاشمی از اعتبار ایشان استفاده کنند و جناح مقابل نیز با پرونده درست کردن و آزار فرزندانم می خواهد حساب خود با آقای هاشمی را تسویه کند.
شاید برای کسانی که از بیرون به خانواده آیت ا... هاشمی نگاه می کنند این خانواده این طور به نظر برسد که پر از رفت و آمد، جلسات و بحث های سیاسس است. چقدر این خانواه با خانواده های دیگر فرق دارد و آیا جایی برای پرداختن به مسائلی که دیگر خانواده ها انجام می دهند هم وجود دارد؟
خانواده ما تفاوتی با سایر خانواده ها ندارد، زندگی متوسطی داریم البته به دلیل مشغله آقای هاشمی و مسائلی که باید از طریق خانواده به ایشان منتقل شود طبیعتا کمتر از خانواده های دیگر برای استراحت و تفریح فرصت داریم، اما در مجموع از این شرایط ناراضی نیستیم به ویژه وقتی که مشکلی از مردم به واسطه ما حل می شود لذتی بالاتر از تفریح و استراحت دارد.
شما در اکثر مراسم ها و کنفرانس ها و همایش ها همراه آیت ا... هاشمی حضور دارید آیا این دلیل خاصی دارد؟
درگذشته که فرزندانم کوچک تر و در خانه بودند این فرصت را نداشتم اما اکنون بعضی از مراسم ها را همراه آقای هاشمی شرکت می کنم هم برای خودم جالب است و هم این معنا را دارد که تا آخرین نفس از آقای هاشمی و اهدافش دفاع می کنم.
شما، آیت ا... هاشمی و فرزندانتان چقدر تلویزیون می بینید؟ آیا شبکه های ماهواره ای را هم تماشا می کنید؟ چه برنامه هایی؟
وقت زیادی برای تلویزیون دیدن نمی گذاریم شاید روزی در حد نیم ساعت تا یکساعت، از بعضی از ماهواره هم بعضا استفاده می کنیم اما دیدن ماهواره در خانواده ما از جامعه خیلی کمتر است.
شما به نسلی تعلق دارید که در آن مشارکت زنان از مشارکت اجتماعی و اقتصادی گرفته تا مشارکت سیاسی در بسیاری موارد مورد قبول نبود. با وجود این، علاوه بر اینکه خودتان مشارکت هایی از این دست دارید دخترانتان در برخی زمینه ها پیشتاز بوده اند. نظرتان راجع به فعالیت سیاسی دخترانتان چیست؟
همان طور که گفتم دخترانم فعالیت سیاسی ندارند و برخی احزاب و گروه های سیاسی با ارتباط با آنها به دنبال کسب اعتبار هستند اگر منظور از فعالیت سیاسی این گروه ها کسب قدرت باشد با آن موافق نیستم و اگر گفتن حق و دفاع از انقلاب و مظلومین باشد با آن موافقم.
به صورت کلی در سال های اخیر زنان مطالبه مشارکت بیشتر در حوزه های مختلف از جمله سیاست داشته اند. با وجود این هنوز موانعی بر سر راه این مشارکت هست و برای مثال تعداد زنان نماینده همچنان درصد کمی از کل نمایندگان مجلس است. امسال حضور زنان در مجلس رکورد شکست. نظرتان راجع به این رکوردشکنی چیست؟ و حضور بیشتر زنان در مجلس و مناصب اجرایی چقدر می تواند مشکلات زنان را برطرف کند؟
من با فعالیت های زنان در صورتی موافقم که اولا مانع وظایف اصلی آنها یعنی حفظ خانواده و تربیت فرزندان نشود و ثانیا حضور زنان در جامعه نمایشی نباشد، یعنی به صرف زن بودن و برای زینت مجلس یا دولت از زنان استفاده نشود بلکه براساس شایستگی های آنان باشد و در این حضور نیز همراه با حفظ اخلاق و حریم خانواده باشد. می توانم بگویم در این موضوع نظرم به نظر رهبر انقلاب نزدیکتر است.
شما خواسته یا ناخواسته درگیر مشکلاتی هستید که سیاستمداران با آن مواجهند؛ تهمت زدن، کینه ورزی و... این مسال به ویژه در چند سال اخیر درباره آیت ا... هاشمی وجود داشته است. چطور با این مساله کنار آمده اید و همسر آیت ا... هاشمی در روزهای سخت چگونه به شوهر و فرزندانش کمک می کند؟
اخلاق و شخصیت و صبر آقای هاشمی به گونه ای است که ایشان این مسائل را به روی خود نمی آورند و معمولا چیزی نمی گویند و ظرفیت تحمل بسیار زیادی در برابر بی اخلاقی ها، تهمت ها و دروغ ها دارند به نحوی که بعضا صبر ما نسبت به بی حرمتی و ظلمی که به ایشان می شود تمام می شود و ایشان اعضای خانواده را آرام می کنند.
فرزندان شما به ویژه، مهدی، فائزه و فاطمه در چند سال اخیر با مسائلی رو به رو شدند و حتی فائزه و مهدی زندان رفتند. آیا فکر می کردید روزی فرزندانتان به زندان بروند؟
مهدی و فائزه به زندان رفتند و من هیچ وقت فکر نمی کردم که کار کشور به اینجا برسد که افراد بی گناه را به خاطر مسایل سیاسی به زندان بیاندازند.
آیا شما در زندان با زمانی که فائزه در اوین بود و یا حالا که مهدی آنجاست، ملاقاتی داشته اید؟ از حس و حال مادر یک زندانی بودن برایمان بگویید.
من هیچ فرصتی را برای ملاقات با فائزه از دست نمی دادم و هر هفته به ملاقاتش می رفتم البته فائزه که خیلی وقت است در بیرون است. حال هم فرصت ملاقات با مهدی را از دست نمی دهم. البته بعضی مواقع شده است که به من اجازه داده نشود و نتوانستم فرزندانم را ببینم، احساسی که دارم شبیه احساسی است که در زندان و زمان ملاقات آقای هاشمی داشتم، البته از یک جهت خوشحالم که الان نیز در کنار مردم هستم و مثل مادران سایر زندانیان با من رفتار می شود و از یک جهت ناراحت که چرا باید کار به اینجا بکشد.
وقتی فرزندانتان کارهایی انجام می دهند که شما نمی پسندید چگونه با آنها برخورد می کنید؟ برای مثال در حوزه سیاست یا مسائل اجتماعی همواره اختلاف نظرهایی میان نسل های مختلف وجود دارد. این اختلاف نظرها را تا کجا به رسمیت می شناسید و چگونه با آن برخورد می کنید؟
مثل هر مادری به وظیفه ام که تذکر دادن و راهنمایی فرزندانم هست عمل می کنم، اگر به رفتار اشتباهی از فرزندانم ببینم به آنها تذکر می دهم و اگر تکرار کنند جدی تر تذکر می دهم.
ازدواج فرزندان از جمله مسائلی است که مادران در خانواده های مختلف با آن درگیر هستند. ازدواج فرزندانتان چقدر شما را درگیر کرد؟ چقدر در انتخاب های آنها دخالت داشتید و حالا درباره ازدواج نوه هایتان چه نگرانی هایی دارید؟
فرزندانم همه به لطف خدا ازدواج های موفقی داشتند، فاطمه و فائزه با فرزندان مرحوم آقای لاهوتی که رفیق و هم زندانی آقای هاشمی قبل از انقلاب بود در همان اوایل پیروزی انقلاب ازدواج کردند و محسن، مهدی و یاسر نیز از دختران فامیل همسرشان را انتخاب کردند و زندگی خوبی دارند. نوه ها نیز ازدواج کردند و من هم مثل هر مادر و یا مادربزرگی در جریان ازدواج فرزندان و نوه هایم بوده ام و خداوند را به خاطر لطفش در این موضوع نیز شکر می کنم.
یکی از مشکلات حال حاضر جامعه ما ازدواج جوانان است چه اتفاقی افتاده است که جوانان کمتر به فکر ازدواج می افتند؟ مشکلات پیش روی ازدواج جوانان چیست و چگونه باید رفع شود؟
جوانان ما به دنبال ازدواج و تشکیل خانواده هستند اما متاسفانه مشکلات اقتصادی به خصوص بیکاری مانع این کار خیر می شود، من هر روز با تقاضاهای زیادی از مردم برای پیدا کردن شغل برای فرزندانشان مواجه هستم و به نظرم مهم ترین اولویت مسئولان به جای خیلی از کارها باید ایجاد شغل و رفع بیکاری باشد، دولت و مجلس و هر مسئولی که در این راه وظیفه دارد نباید در ایجاد شغل کوتاهی کند، چون آثار بسیار بدی در جامعه دارد.
عفت مرعشی خودش این پیام را اینگونه برای آرمان تصویف می کند: «تا آخرین نفس از آقای هاشمی و اهدافش دفاع می کنم.» او نه تنها همسر آیت ا... هاشمی بلکه همراه او در موضوعات دیگر هم هست. مثلا خود می گوید آغازگر رابطه ایران و عربستان سعودی پس از کشتار حاجیان ایرانی در سال ۱۳۶۶ بوده است: «بعد از جریان کشتار حجاج ایرانی در سال ۶۶، به تنهایی به عربستان سفر کردم. در این سفر، خانم ملک عبدا... میهمانی داد و یک عده را دعوت کرد و جلسه گذاشت. آنها از من خواستند که میهمانی را بپذیرم و من هم پذیرفتم. وقتی پذیرفتم روابط برقرار شد.»
عفت مرعشی از فرزندانش رضایت دارد و با برشمردن فعالیت آنها تاکید دارد که آنها از اهالی سیاست دور هستند. او زنی است که هر اقدامش یک درس زندگی برای فرزندانش است. مثل ظهر جمعه که همه خانواده را به منزل دعوت می کند تا ناهار به دور هم باشند. او درباره شرایط زندگی زنی که خود را پا به پای سرو کرده است با «آرمان» به گفت و گو پرداخته است که در ادامه می خوانید.
همسر یک شخصیت مشهور بودن پیچیدگی های خود را دارد. علاوه بر این، اغلب همسران شخصیت های شناخته شده در سایه شخصیت شوهرانشان قرار می گیرند. موقعیت شما به عنوان همسر آیت ا... هاشمی چقدر باعث شد که شخصیت شما در سایه قرار گیرد و آیا موضوع را از این زاویه نیز می توان نگاه کرد که این موقعیت به رشد و شکوفایی شخصیت شما انجامیده است؟
ابتدا باید بگویم که وقتی من ازدواج با آقای هاشمی را پذیرفتم ایشان مشهور نبود. طلبه جوانی بود که به لحاظ دنیداری و استعداد مورد تایید آشنایان خانواده مرعشی بود، نساب خانواده ام به دو جهت به علمای مشهور می رسیدند، پدربزرگ مادرم آیت ا... سیدمحمد کاظم طباطبایی یزدی صاحب عروه الوثقی و پردم نیز سیدصادق مرعشی از علمای آن روز بودند.
اما بعد از ازدواج با آقای هاشمی زندگیم تحت تاثیر شخصیت و افکار بلند ایشان قرار گرفت و تمام تلاشم این بود که بتوانم به عنوان یک پشتیبان و همراه آقای هاشمی را در رسیدن به اهداف بلندش یاری کنم و ایشان به ویژه در مبارزه حداقل در مورد خانواده خود نگرانی نداشته باشد و طبیعی است که این زندگی با آقای هاشمی در این نزدیک به شصت سال در افکار و شخصیت من تاثیر برجسته ای گذاشته است.
اعلب همسران شخصیت های شناخته شده در سایه شخصیت شوهرانشان قرار می گیرند. موقعیت شما به عنوان همسر آیت ا... هاشمی چقدر باعث شد که شخصیت شما در سایه قرار گیرد و آیا موضوع را از این زاویه نیز می توان نگاه کرد که این موقعیت به رشد و شکوفایی شخصیت شما انجامیده است؟
آقای هاشمی تمام تلاشش را دارد که مسائل کاری به داخل خانواده نیاید و بسیار کم درباره مسائل کاری و اخبار و مطالب در خانه صحبت می کند، اما این اعضای خانواده هستند که به دلیل ارتباط زیادی که با مردم دارند از فرصت درو ن خانواده نیز برای انتقال مشکلات و نظرات مردم به ایشان استفاده می کنند که به نظر ن اتفاق خوبی نیست و به نوعی آسایش و آرامش ایشان در منزل را تحت تاثیر قرار می دهد اما وقتی مردم به ما مراجعه می کنند و حرف ها و مشکلاتشان را مطرح می کنند، نمی توانیم بی تفاوت باشیم و باید مشکلات مردم را به آقای هاشمی منتقل کنیم.
موقعیت آیت ا... هاشمی شاید کار و وظیفه شما را در رسیدگی به فرزندان سخت تر می کرده است. سختی های بزرگ کرد فرزندان یک سیاستمدار بزرگ چیست؟
در بیست سال نخست زندگی مشترکم با آقای هاشمی، که سخت ترین دوره بزرگ کردن ۵ فلرزند ایشان بود، آقای هاشمی یک سیاستمدار نبود، یک مبارز بود و من و بچه ها همواره پشت در زندن ها منتظر دیدن ایشان بودیم. در دوران زندان های دهه چهل بیماری فاطمه و نرجوری محسن و در پنجاه بهانه گیری مهدی و یاسر واقعا برای من سخت بود.
در طول ۱۵ سال مبارزه و زندانی و شکنجه و محاکمه شدن آقای هاشمی عملا من باید هم پدر می بودم و هم مادر و هم پشتیبان آقای هاشمی که خدای نکرده به اعدام محکوم نشود و این شرایط به نحوی بود که بعضی مواقع که ما با بچه ها به ملاقات آقای هاشمی در زندان می رفتیم بی تابی بچه ها برای ایشان حتی زندانبانان و جلادان ساواک را هم به گریه می انداخت، یک بار که به ملاقات ایشان رفتیم آقای هاشمی به قدری شکنجه شده بود که نمی توانست روی پای خود راه برود. زندانبان او را آوردند و بچه ها خود را به بغل او انداختند اما وقت ملاقات را بلافاصله تمام کردند و نمی شد محسن را که خردسال بود از پدرش جدا کرد به نحوی که اکثر مامورانی که آنجا بودند به گریه افتادند.
در دوره بعد از انقلاب نیز آقای هاشمی خود را وقف کشور کرده بود. در زمان جنگ مرتب به جبهه می رفت و حتی زمانی که تهران بود هم به خاطر فشردگی کار حتی شب ها در دفترش می خوابید و بسیاری از مواقع چند روز می شد که به خانه نمی آمد و به نوعی باز هم بار بزرگ کردن فرزندان به ویژه مهدی و یاسر که در دوره کودکی و نوجوانی بودند بر دوش من بود و امیدوارم توانسته باشم وظیفه ای را که خداوند بر دوشم گذاشت در همراهی و حمایت از ایشان به خوبی انجام داده باشم.
فرزندانتان چه در گذشته و چه در حال حاضر بیشتر با شما راحت هستند یا با آیت ا... هاشمی؟ پسران و دختران شما حرف هایشان را با چه کسی می زنند؟
بچه ها با من خیلی راحت تر از پدرشان هستند و بیشتر حرف های جدی و کاری را با پدرشان می زنند و درددل ها و مطالب دیگر را با من مطرح می کنند و فرقی بین دخترها و پسرها در این موضوع نیست. بچه ها بخش زیادی از حرف هایشان با پدرشان را قبل از طرح با ایشان هم به من می گویند.
آیا مواردی چه در گذشته و چه در حال وجود داشت است که فرزندانتان از شما بخواهند مساله ای را با آیت ا... هاشمی در میان بگذارید و به اصطلاح شما را واسطه درخواستی از ایشان کنند؟
معمولا وقتی مساله کمک به فرد وکار خیری مطرح است بچه ها برای اینکه نتیجه بهتری بگیرند من را واسطه می کنند.
فرزندان بسیاری از سیاستمداران به دلیل سختی هایی که زندگی در یک خانواده سیاسی وجود دارد علاقه به سیاستمدار شدن ندارند. فرزندان شما اما تقریبا همه سیاستمدار هستند و مسئولیت های مختلفی بر عهده دارند. جدای از همسر یک سیاستمدار بودن، مادر چند سیاستمدار بودن چه مسائلی را به دنبال دارد؟
هیچ یک از فرزندان من سیاستمدار نیستند، فاطمه بزرگ ترینن فرزندم خود را وقف امور خیریه و کمک به بیماران کرده، محسن به فعالیت های عمرانی و سازندگی علاقه زیادی دارد، فائزه در حوزه ورزش و فعالیت های زنان وقت خود را صرف می کند. مهدی به فعالیت های صنعتی و توسعه علاقه زیادی دارد و یاسر نیز به امور تحقیقاتی و دانشگاهی مشغول است. اما به دو دلیل سیاست فرزندان را رها نمی کند، بعضی از احزاب سیاسی می خواهند که از با ارتباط با فرزندان آقای هاشمی از اعتبار ایشان استفاده کنند و جناح مقابل نیز با پرونده درست کردن و آزار فرزندانم می خواهد حساب خود با آقای هاشمی را تسویه کند.
شاید برای کسانی که از بیرون به خانواده آیت ا... هاشمی نگاه می کنند این خانواده این طور به نظر برسد که پر از رفت و آمد، جلسات و بحث های سیاسس است. چقدر این خانواه با خانواده های دیگر فرق دارد و آیا جایی برای پرداختن به مسائلی که دیگر خانواده ها انجام می دهند هم وجود دارد؟
خانواده ما تفاوتی با سایر خانواده ها ندارد، زندگی متوسطی داریم البته به دلیل مشغله آقای هاشمی و مسائلی که باید از طریق خانواده به ایشان منتقل شود طبیعتا کمتر از خانواده های دیگر برای استراحت و تفریح فرصت داریم، اما در مجموع از این شرایط ناراضی نیستیم به ویژه وقتی که مشکلی از مردم به واسطه ما حل می شود لذتی بالاتر از تفریح و استراحت دارد.
شما در اکثر مراسم ها و کنفرانس ها و همایش ها همراه آیت ا... هاشمی حضور دارید آیا این دلیل خاصی دارد؟
درگذشته که فرزندانم کوچک تر و در خانه بودند این فرصت را نداشتم اما اکنون بعضی از مراسم ها را همراه آقای هاشمی شرکت می کنم هم برای خودم جالب است و هم این معنا را دارد که تا آخرین نفس از آقای هاشمی و اهدافش دفاع می کنم.
شما، آیت ا... هاشمی و فرزندانتان چقدر تلویزیون می بینید؟ آیا شبکه های ماهواره ای را هم تماشا می کنید؟ چه برنامه هایی؟
وقت زیادی برای تلویزیون دیدن نمی گذاریم شاید روزی در حد نیم ساعت تا یکساعت، از بعضی از ماهواره هم بعضا استفاده می کنیم اما دیدن ماهواره در خانواده ما از جامعه خیلی کمتر است.
شما به نسلی تعلق دارید که در آن مشارکت زنان از مشارکت اجتماعی و اقتصادی گرفته تا مشارکت سیاسی در بسیاری موارد مورد قبول نبود. با وجود این، علاوه بر اینکه خودتان مشارکت هایی از این دست دارید دخترانتان در برخی زمینه ها پیشتاز بوده اند. نظرتان راجع به فعالیت سیاسی دخترانتان چیست؟
همان طور که گفتم دخترانم فعالیت سیاسی ندارند و برخی احزاب و گروه های سیاسی با ارتباط با آنها به دنبال کسب اعتبار هستند اگر منظور از فعالیت سیاسی این گروه ها کسب قدرت باشد با آن موافق نیستم و اگر گفتن حق و دفاع از انقلاب و مظلومین باشد با آن موافقم.
به صورت کلی در سال های اخیر زنان مطالبه مشارکت بیشتر در حوزه های مختلف از جمله سیاست داشته اند. با وجود این هنوز موانعی بر سر راه این مشارکت هست و برای مثال تعداد زنان نماینده همچنان درصد کمی از کل نمایندگان مجلس است. امسال حضور زنان در مجلس رکورد شکست. نظرتان راجع به این رکوردشکنی چیست؟ و حضور بیشتر زنان در مجلس و مناصب اجرایی چقدر می تواند مشکلات زنان را برطرف کند؟
من با فعالیت های زنان در صورتی موافقم که اولا مانع وظایف اصلی آنها یعنی حفظ خانواده و تربیت فرزندان نشود و ثانیا حضور زنان در جامعه نمایشی نباشد، یعنی به صرف زن بودن و برای زینت مجلس یا دولت از زنان استفاده نشود بلکه براساس شایستگی های آنان باشد و در این حضور نیز همراه با حفظ اخلاق و حریم خانواده باشد. می توانم بگویم در این موضوع نظرم به نظر رهبر انقلاب نزدیکتر است.
شما خواسته یا ناخواسته درگیر مشکلاتی هستید که سیاستمداران با آن مواجهند؛ تهمت زدن، کینه ورزی و... این مسال به ویژه در چند سال اخیر درباره آیت ا... هاشمی وجود داشته است. چطور با این مساله کنار آمده اید و همسر آیت ا... هاشمی در روزهای سخت چگونه به شوهر و فرزندانش کمک می کند؟
اخلاق و شخصیت و صبر آقای هاشمی به گونه ای است که ایشان این مسائل را به روی خود نمی آورند و معمولا چیزی نمی گویند و ظرفیت تحمل بسیار زیادی در برابر بی اخلاقی ها، تهمت ها و دروغ ها دارند به نحوی که بعضا صبر ما نسبت به بی حرمتی و ظلمی که به ایشان می شود تمام می شود و ایشان اعضای خانواده را آرام می کنند.
فرزندان شما به ویژه، مهدی، فائزه و فاطمه در چند سال اخیر با مسائلی رو به رو شدند و حتی فائزه و مهدی زندان رفتند. آیا فکر می کردید روزی فرزندانتان به زندان بروند؟
مهدی و فائزه به زندان رفتند و من هیچ وقت فکر نمی کردم که کار کشور به اینجا برسد که افراد بی گناه را به خاطر مسایل سیاسی به زندان بیاندازند.
آیا شما در زندان با زمانی که فائزه در اوین بود و یا حالا که مهدی آنجاست، ملاقاتی داشته اید؟ از حس و حال مادر یک زندانی بودن برایمان بگویید.
من هیچ فرصتی را برای ملاقات با فائزه از دست نمی دادم و هر هفته به ملاقاتش می رفتم البته فائزه که خیلی وقت است در بیرون است. حال هم فرصت ملاقات با مهدی را از دست نمی دهم. البته بعضی مواقع شده است که به من اجازه داده نشود و نتوانستم فرزندانم را ببینم، احساسی که دارم شبیه احساسی است که در زندان و زمان ملاقات آقای هاشمی داشتم، البته از یک جهت خوشحالم که الان نیز در کنار مردم هستم و مثل مادران سایر زندانیان با من رفتار می شود و از یک جهت ناراحت که چرا باید کار به اینجا بکشد.
وقتی فرزندانتان کارهایی انجام می دهند که شما نمی پسندید چگونه با آنها برخورد می کنید؟ برای مثال در حوزه سیاست یا مسائل اجتماعی همواره اختلاف نظرهایی میان نسل های مختلف وجود دارد. این اختلاف نظرها را تا کجا به رسمیت می شناسید و چگونه با آن برخورد می کنید؟
مثل هر مادری به وظیفه ام که تذکر دادن و راهنمایی فرزندانم هست عمل می کنم، اگر به رفتار اشتباهی از فرزندانم ببینم به آنها تذکر می دهم و اگر تکرار کنند جدی تر تذکر می دهم.
ازدواج فرزندان از جمله مسائلی است که مادران در خانواده های مختلف با آن درگیر هستند. ازدواج فرزندانتان چقدر شما را درگیر کرد؟ چقدر در انتخاب های آنها دخالت داشتید و حالا درباره ازدواج نوه هایتان چه نگرانی هایی دارید؟
فرزندانم همه به لطف خدا ازدواج های موفقی داشتند، فاطمه و فائزه با فرزندان مرحوم آقای لاهوتی که رفیق و هم زندانی آقای هاشمی قبل از انقلاب بود در همان اوایل پیروزی انقلاب ازدواج کردند و محسن، مهدی و یاسر نیز از دختران فامیل همسرشان را انتخاب کردند و زندگی خوبی دارند. نوه ها نیز ازدواج کردند و من هم مثل هر مادر و یا مادربزرگی در جریان ازدواج فرزندان و نوه هایم بوده ام و خداوند را به خاطر لطفش در این موضوع نیز شکر می کنم.
یکی از مشکلات حال حاضر جامعه ما ازدواج جوانان است چه اتفاقی افتاده است که جوانان کمتر به فکر ازدواج می افتند؟ مشکلات پیش روی ازدواج جوانان چیست و چگونه باید رفع شود؟
جوانان ما به دنبال ازدواج و تشکیل خانواده هستند اما متاسفانه مشکلات اقتصادی به خصوص بیکاری مانع این کار خیر می شود، من هر روز با تقاضاهای زیادی از مردم برای پیدا کردن شغل برای فرزندانشان مواجه هستم و به نظرم مهم ترین اولویت مسئولان به جای خیلی از کارها باید ایجاد شغل و رفع بیکاری باشد، دولت و مجلس و هر مسئولی که در این راه وظیفه دارد نباید در ایجاد شغل کوتاهی کند، چون آثار بسیار بدی در جامعه دارد.
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان
اپلیکیشن برترین ها
را نصب کنید.
ارسال نظر