مارلون براندو، پدرخوانده سینمای جهان

برترین ها:

نام: مارلون براندو

تولد: ۳ آوریل ۱۹۲۴ - اوماها، نبراسکا

مرگ: ۱ ژوئیه ۲۰۰۴ میلادی (۸۰ سال) لس‌آنجلس، کالیفرنیا

سال‌های فعالیت: ۲۰۰۴ - ۱۹۴۴

همسر(ها): آنا کاشفی (۱۹۵۹-۱۹۵۷) - مویتا کاستاندا (۱۹۶۲-۱۹۶۰) - تریتا تریپیا (۱۹۷۲-۱۹۶۲)


مارلون براندو (به انگلیسی: Marlon Brando, Jr.) (تولد ۳ آوریل ۱۹۲۴ - درگذشته ۱ ژوئیه ۲۰۰۴) بازیگر آمریکایی برندهٔ جایزه اسکار و ستایش شده‌ترین بازیگر تاریخ سینمای جهان است. او پیشکسوت سبک معروف «متد اکتینگ» بود که بلافاصله پس از او بازیگرانی مانند جیمز دین و مونتگومری کلیفت و سالها بعد پل نیومن، داستین هافمن و رابرت دنیرو با درخشش خود این سبک را در سینمای آمریکا تثبیت کردند.

زندگینامه

مارلون براندو ساعتی پس از نیمه شب سوم آوریل ۱۹۲۴ در اوماها در ایالت نبراسکا به دنیا آمد.

او یکی از تاثیرگزارترین بازیگران تاریخ سینما است. بسیاری بهترین نقش او را پدرخوانده می‌دانند. این بازیگر آمریکایی در بین بسیاری از علاقه‌مندان به سینما و منتقدان به عنوان «بهترین بازیگر تاریخ سینما» شناخته می‌شود. آنچنان که خودش بیان کرده هرگز فکر نمی‌کرده در جهان سینما به چنین شهرتی برسد و می‌گوید همه چیز اتفاقی شد. او در دوران نوجوانی به اجبار پدر وارد آکادمی نظامی شد، ولی آن را نیمه تمام گذاشت و بعدها به آکادمی بازیگری استلا آدلر (زنی که تا کنون یکی از بزرگترین استادان بازیگری مخصوصا در رشته تاتر شناخته می‌شود) رفت، و سپس به تاتر برادوی راه یافت. در واقع بیشتر بازیگران بزرگ هالیوود مدتی را در تاتر برادوی خاک خورده‌اند.


با نمایش اتوبوسی به نام هوس که بعدها در فیلم آن را نیز نقش آفرینی کرد نامش سر زبانهاافتاد. همچنین بنا به گفته خودش نقدهایی که بعد از تاتر اتوبوسی به نام هوس در روزنامه‌ها نوشته شد یکی از دلایلی هست که او در تمام عمر خود رابطهٔ خوبی با روزنامه‌ها و مجلات نداشت، روزنامه‌ها در مورد این نمایش که مارلون در آن نقش یک مرد نظامی بی احساس و وحشی خوی را بازی می‌کرد نوشته بودند که مارلون براندو در حقیقت شخصیت خود را در این نمایش به صحنه برده است. اون بعد از سه سال پیایی بازی در نمایش اتوبوسی به نام هوس بالاخره قراردادهایی با کمپانی‌های سازنده فیلم نوشت و در اولین فیلم سینمایی اش به نام مردان که در آن نقش یک سرباز جانباز را بازی می‌کرد ظاهر شد.

او خیلی زودتر از هر کسی در جهان سینما راه خود را به سوی ترقی و شهرت باز کرد و طی سالها نقش آفرینی در مقابل دوربین همیشه به سلطان صحنه‌ها مشهور بود.

ابتدای زندگی

مارلون براندو جونیور، سوم آوریل ۱۹۲۴ در اوماهای نبراسکا چشم به جهان گشود، مادرش بازیگر تئاتر بود و پدرش در تولید مواد شیمیایی فعالیت داشت. یازده ساله بود که همراه با خانواده به ایلی نویز مهاجرت کرد. در این زمان والدینش از یکدیگر جدا شدند و مدتی کوتاه همراه با خواهرش جوسلین و فرانسز با مادرش زندگی کرد.

تمایل مارلون به بازیگری در تئاتر وابسته به حرفه و ترغیب‌های مادرش بود. پیش از مارلون، خواهرش جوسلین جذب بازیگری شد. جوسلین به نیویورک رفت تا در آکادمی هنرهای دراماتیک آمریکا به آموزش بازیگری مشغول شود. بعدها او سر از برادوی درآورد و بازیگری در تلویزیون و سینما را نیز به تجربیات خود افزود.


پس از آنکه دیگر خواهر مارلون به نیویورک رفت تا در رشته هنر تحصیل کند او نیز راه خواهرش را در پیش گرفت. براندو دوران کودکی تلخ و سختی را از سر گذراند و چندین بار از مدرسه اخراج شد تا در ۱۶ سالگی به مدرسه نظام رفت جایی که پدرش قبلاً به آنجا رفته بود. مارلون نوجوان در مدرسه نظامی به فعالیت‌های نمایشی مشغول شد. او نظم محیط‌های نظامی را تاب نمی‌آورد. بارها از مدرسه فرار کرد و دستگیر شد هر چند هم کلاسی‌هایش او را دوست داشتند و از او حمایت می‌کردند، اما عاقبت تصمیم گرفت تحصیل در مدرسه نظام را نیمه کاره رها کند.

ورود به تئاتر

براندو در سال ۱۹۴۲ به مدرسه تئاتر حرفه‌ای آمریکا پیوست و در این مکان به تجربه‌های کارگاهی تئاتر دست زد. پس از آن بود که سر از اکتورز استودیو درآورد و تحت آموزش استلا آدلر استاد بزرگ بازیگری زمان قرار گرفت و در این دوران، بازیگری به شیوه استانیسلاوسکی را آموخت. هر چند همواره با آدلر در کشمکش بود و عاقبت اکتورز استودیو را رها کرد.

براندو به خاطر خلق و خوی معترض و ناخوشایندی که داشت، باعث شده بود تا از یکی دو کار تئاتری اخراج شود. بعد به عضویت یک گروه محلی درآمد و با نمایش «مادر را به یاد می‌آورم» به برادوی پا گذاشت.

در سال ۱۹۴۸ و در سن ۲۴ سالگی به نقش استنلی کوالسکی در نمایش «اتوبوسی به نام هوس» در برادوی روی صحنه رفت. ایفای نقش یک کهنه سرباز در نمایش «کافه تراک لاین» نامش را بر سر زبان‌ها انداخت. هر چند این نمایش با شکستی تجاری همراه شد، اما منتقدان چنان از قدرت بازیگری براندو به وجد آمده بودند که او را «متعهدترین بازیگر برادوی» نامیدند.

در سال ۱۹۵۳ براندو در نمایش «سلاح‌ها و مرد» به کارگردانی لی فالک نیز خوش درخشید. او برای بازی در این نقش پیشنهاد دستمزد هفته‌ای ۱۰۰۰۰ دلاری در برادوی را رد کرد تا در این نمایشنامه در بوستون روی صحنه برود در حالی که تنها ۵۰۰ دلار دستمزد هفتگی می‌گرفت، این آخرین نقش آفرینی مارلون براندو روی صحنه تئاتر بود.


زندگی حرفه‌ای و فیلم‌های شاخص



پس از درخشش روی صحنه در نمایش «اتوبوسی به نام هوس» از سوی الیا کازان فیلمساز نامدار دوران دعوت شد تا در نسخه سینمایی این نمایش به نقش آفرینی مشغول شود. شخصیت استنلی کوالسکی در نسخه سینمایی نمایشنامه کلاسیک «اتوبوسی به نام هوس» با نام براندو عجین شد و شهرتی جهانی یافت. این فیلم و فیلم «در بارانداز» (هر دو به کارگردانی الیاکازان) در دهه ۱۹۵۰ نام براندو را به عنوان استعدادی جدید در بازیگری سینما بر سر زبان‌ها انداخت. او در میان سالی با ایفای نقش دن ویتو کورلئونه در فیلم «پدرخوانده» نام خود را جاودان ساخت. نقشی که دومین جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش اول مرد را برایش به ارمغان آورد.

مردان (۱۹۵۰)

براندو نخستین بار در فیلم «مردان» بازی کرد. او برای ایفای این نقش یک ماه در بیمارستان مجروحین جنگی بستری شد تا به جزئیات رفتاری نقش دست یابد، کاری که از دید بسیاری از بازیگران مجرب آن دوران مانند لارنس الیویه یا کلارک گیبل حماقت محض محسوب می‌شد.

اتوبوسی بنام هوس (۱۹۵۱)



پس از درخشش روی صحنه در نمایش "اتوبوسی به نام هوس" از سوی الیا کازان فیلمساز نامدار دوران دعوت شد تا در نسخه سینمایی این نمایش به نقش آفرینی مشغول شود. بازی نامتعارف براندو در نقش استنلی کوالسکی در این فیلم به انقلابی در تکنیک‌های بازیگری تعبیر شد و شیوه بازیگری متد را با تغییری اساسی مواجه ساخت. پس از آن برای تست بازیگری در نقش اصلی فیلم "یاغی بی هدف" به استودیوی برادران وارنر رفت. نقشی که عاقبت جیمز دین برای ایفای آن برگزیده شد. بازی قدرتمندش در نسخه سینمایی اتوبوسی به نام هوس نامزدی جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش اول مرد را برایش به ارمغان آورد. نامزدی اسکار در سه سال بعدی نیز با فیلم‌های "زنده باد زاپاتا"،" جولیوس سزار" و "در بارانداز" تکرار شد و برای فیلم آخر، نخستین بار این جایزه را به خانه برد.

وحشی (۱۹۵۳)

وحشی دیگر فیلم مهم براندو در دهه درخشان ۱۹۵۰ بود. او که در نقش یک موتورسیکلت سوار یاغی در این فیلم خوش درخشیده بود به بت نسل جوان تبدیل شد. تصویری که از او یک جوان عاصی عصر راک اند رول ارایه داد، به شمایل این عصر بدل شد.

از اینجا به بعد تاثیر پدیده براندو روی نسل جوان دو چندان شد. تصویر جدید جوانان یاغی در آمریکا بر اساس ویژگی‌های ظاهری براندو در فیلم «وحشی» (موتورسیکلت بزرگ، کاپشن چرمی و شلوار جین) شکل گرفت. پس از نمایش موفق این فیلم، فروش کارخانجات بزرگ موتورسیکلت آمریکا سیر صعودی به خود گرفت. «وحشی» در خارج از آمریکا نیز با توفیق تجاری روبرو شد تاثیراتی مشابه بر فرهنگ کشورهای دیگر جهان گذاشت.

در بارانداز (۱۹۵۴)

تحت کارگردانی الیاکازان و با همراهی گروهی از مستعدترین بازیگران دوران، براندو جایزه اسکار را برای ایفای نقش‌تری مالوی در «در بارانداز» به دست آورد. براندو و همبازی‌اش در این فیلم «راد استایگر»، برخی سکانس‌های نوشته شده توسط کازان را نپسندیده و در این صحنه‌ها به بداهه پردازی روی آوردند.

پنج فیلم نخست کارنامه بازیگری براندو، نام او را به عنوان یک استعداد بی‌نظیر و خارق‌العاده بازیگری در ذهن علاقه‌مندان و منتقدین سینما ثبت کرد. او سه سال متوالی جایزه فیلم بریتانیا (بفتا) را در سالهای ۱۹۵۱ تا ۱۹۵۱ به خود اختصاص داد.

در دهه پنجاه توفیق براندو با بازی در نقش‌هایی کم‌نظیر چون اسکای مسترسون در «مردان و عروسک‌ها» مترجمی ژاپنی تبار در «چای خانه ماه اوت» خلبان نیروی هوایی در «سایانورا» و یک افسر نازی در «شیرهای جوان» ادامه یافت. او برای «سایونارا» هم نامزد اسکار شد.

او در سالهای دهه ۱۹۵۰ در کنار جیمز دین و مونتگمری کلیفت به یکی از ستاره‌های مشهور هالیوود بدل شد.

دهه ۱۹۶۰

در دهه ۱۹۶۰ براندو فیلم‌هایی چون «شورش در کشتی بونتی»، «سربازهای یک چشم» (تنها فیلمی که براندو خود آن را کارگردانی کرد)، «تعقیب»، «انعکاس در چشمان طلایی» و «کوئیمادا، بسوزان» (فیلمی شکست خورده که براندو آن را بهترین اثر بازیگری خود می‌دانست) بازی کرد.

با این فیلم‌ها کارنامه هنری براندو در پایان دهه ۶۰ به شدت لطمه خورده و او می‌رفت تا به دست فراموشی سپرده شود به همین دلیل به سوی فیلم‌های کم بودجه یا مستقل روی آورد. برخی از مورخین سینما دلیل این عزلت گزینی را فعالیت‌های اجتماعی براندو، به ویژه حمایتش از گروه افراطی «پلنگ‌های سیاه» می‌دانند.

پدرخوانده (۱۹۷۲)


در آغاز دهه هفتاد براندوی میان سال با بازی در نقش خاطره انگیز «دن ویتو کورلئونه» در فیلم «پدرخوانده» به یکباره کارنامه هنری خود را دوباره احیا کرد.

فرانسیس فورد کوپولا کارگردان پدرخوانده در این باره می‌گوید: براندو خود تست چهره پردازی‌اش را انجام داد او با گذاشتن دو تیله در دهانش، فرم ویژه فک و صورت و شیوه پرخش گفتاری دن کورلئونه را شکل داد.


کاپولا شیفته شخصیت پردازی براندو برای نقش ویتو کورلئونه شده بود. اما باید با مسئولان استودیو می‌جنگید تا براندو را که به بدخلقی و رفتار غیر مسئولانه سر صحنه فیلم‌ها شهرت یافته بود به آنان بقبولاند. مدیران کمپانی پارامونت می‌خواستند با دنی تامس برای ایفای این نقش قرارداد ببندند اما تامس که خود شاهد تمرین‌های براندو برای این نقش بود پارامونت را وادار ساخت تا با مسئولیت کاپولا این نقش را به براندو بسپارند.

آخرین تانگو در پاریس (۱۹۷۲)

بازی براندو به رغم خشونت‌های جنسی فراوان فیلم بسیار مورد تحسین منتقدان قرار گرفت و او در همان سال نامزد جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش اول مرد شد. مونولوگ مشهور او در کنار جسد همسرش از سوی راجر ایبرت به بهترین صحنه‌ی بازیگری در تاریخ سینما تعبیر شده است.

فعالیت‌های اجتماعی

فعالیت‌های اجتماعی براندو در زمینه احقاق حقوق مدنی سیاهان و سرخپوستان، بخش دیگری از شخصیت جذاب و چند بعدی این مرد را رقم می‌زند. ضمن آنکه او با رفتارهای تند وغیر عادی‌اش لقب «پسر بد هالیوود» را به خود اختصاص داد.

براندو در راهپیمایی مشهور حقوق مدنی ۱۹۶۳ نیز حضور داشت.

او در سال ۱۹۷۳ دندان‌های یک عکاس پاپاراتزی را شکست. خصوصیات اخلاقی غریب براندو، کودکی نامتعارف و پرمحنتش، زندگی خانوادگی از هم گسیخته و مصیبت بارش، سختگیری‌هایش هنگام حضور سر صحنه فیلم‌های متعدد از جمله عدم تمایل یا ناتوانی در حفظ دیالوگ‌ها و سرپیچی از فرامین کارگردان‌ها و رفتاری کودکانه، همه و همه می‌توانست کارنامه حرفه‌ای هر بازیگری را نابود سازد.

درگذشت

براندو روز یکم ژوئن ۲۰۰۴ (یازدهم تیر ۱۳۸۳) در سن ۸۰ سالگی در گذشت علت واقعی مرگ او به دلیل اصرارهای عجیب وکیلش هرگز به درستی و صحت فاش نشد.


بعدها بخش پزشکی دانشگاه UCLA علت مرگ براندو را مشکلات تنفسی ناشی از تصلب بافت‌های ریوی اعلام کرد. هرچند این نکته نیز هرگز مورد تایید وکیلش قرار نگرفت، علاوه بر آن براندو در سال‌های پایانی عمر دچار نارسایی قلبی بود و گفته می‌شود از بیماری قند و سرطان کبد رنج می‌برد.


آثار به یادماندنی

از فیلم‌های مشهوری که وی در آن‌ها ایفای نقش کرده‌است می‌توان به آثار زیر اشاره کرد

اتوبوسی به نام هوس در نقش «استنلی کووالسکی» به کارگردانی الیا کازان

در باراندازدر نقش «تری مالوی» به کارگردانی الیا کازان

پدرخوانده در نقش ویتو کورلئونه به کارگردانی فرانسیس فورد کاپولا

دزیره در نقش ناپلئون بوناپارت به کارگردانی هنری کاستر

وحشی در نقش جانی استرابلر به کارگردانی لازلو بندیک

اینک آخرالزمان در نقش سرهنگی رویگردان از ارتش که در کامبوج ارتش بومی خود را تشکیل داده به کارگردانی فرانسیس فورد کاپولا

جوایز

بهترین بازیگر مرد در جشنواره بین‌المللی فیلم کن، زنده باد زاپاتا!، ۱۹۵۲

بهترین بازیگر خارجی از آکادمی فیلم انگلستان، بفتا، زنده باد زاپاتا!، ۱۹۵۳

جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش اول مرد، در بارانداز، ۱۹۵۴

بهترین بازیگر خارجی از آکادمی فیلم انگلستان، بفتا، جولیوس سزار، ۱۹۵۴

بهترین بازیگر خارجی از آکادمی فیلم انگلستان، بفتا، در بارانداز، ۱۹۵۵

جایزه گلدن گلوب بهترین بازیگر مرد فیلم درام در بارانداز، ۱۹۵۴

جایزه گلدن گلوب بهترین بازیگر مرد فیلم درام پدرخوانده، ۱۹۷۲

جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش اول مرد (جایزه را نپذیرفت)، پدرخوانده، ۱۹۷۲

جایزه امی، ریشه‌ها: نسل‌های بعدی

منبع: ویکی پدیا