بازگشت ترکیب دو مهاجمه به سطح اول فوتبال؟

وبسایت نود: لیگ برتر انگلیس در عین حال که از نظر تنوع بازیکن، مربیان و فرهنگ‌های متفاوت، بین‌المللی‌ترین لیگ در قاره سبز اروپا محسوب می‌شود، اما به نوعی هم با برگشت‌های کلاسیک خود شهره شده است. به طور مثال، پپ گواردیولا در آخرین گفته‌های خود از اهمیت تصاحب توپ‌های دوم صحبت کرده است و در سمت مقابل، سرمربی دیگر تیم مدعی قهرمانی، یورگن کلوپ درباره تطبیق تیمش با شرایط خاص آب و هوایی در انگلیس صحبت کرده است.

از منظر تاکتیکی، شرایط کمی متفاوت است و اکنون جدیدترین تغییر رقم خورده در جزیره، بازگشتی به اوایل هزاره سوم است: زوج سازی در خط حمله! در شرایطی که اکنون در فوتبال جهان، بیشتر شاهد استفاده از شماره 9 کاذب هستیم و کمتر ترکیب 4-4-2 و سانتر از جناحین را می‌بینیم ولی در طی چند هفته اخیر تیم‌های لیگ برتری روی به تاکتیکی آورده‌اند که به نظر بازگشت به عقب می‌رسد؛ بازگشت به ترکیب دو مهاجمه و استفاده از یک زوج در نوک خط حمله که ازقضا نیز با موفقیت‌هایی روبرو شده است.

یکی از بهترین و شاخص‌ترین نمونه‌ها، به بازی هفته قبل آرسنال - منچستریونایتد بر می‌گردد، این مسابقه هنوز هم که هنوز است حال و هوای جدال‌های کلاسیک دو تیم را در دهه ۹۰ میلادی تداعی می‌کند و این بار این رنگ و بو بیش از قبل هم حس می‌شد. هر دو تیم در این مسابقه با دو مهاجم روانه زمین شدند؛ البته با ترکیب‌هایی متفاوت (که یادآور جدال‌های کلاسیک دو تیم در دوران فروغ ونگر و فرگوسن بود.) آرسنال با ترکیب ۳-۴-۱-۲ راهی زمین شده بود؛ اوزیل پشت دو مهاجم مرکزی تیمش قرار داشت: اوبامیانگ و لاکازت. در آن سمت از زمین یونایتد با سیستم ۴-۴-۲ راهی زمین شده بود و رشفورد شماره ۱۰ تیم بود و لوکاکو مهاجم شماره ۹.

چنان که عنوان شد؛ اگرچه دو تیم از دو مهاجم در ترکیب خود استفاده می‌کردند ولی شکلی متفاوت از چینش در جلوی زمین داشتند؛ منچستریونایتد با سیستم لوزی در خط هافبک خود پای به امارات گذاشت و رشفورد و لوکاکو به گوشه‌های زمین نیز تمایل داشتند که گاهی اوقات باعث می‌شد فاصله بین دو مهاجم زیادتر از حدی شود که برای مکمل سازی و کار ترکیبی نیاز است. در سمت مقابل، آرسنال یک طراح متخصص را پشت دو مهاجم خود بازی داده بود تا از فضاهای موجود در تیم حریف استفاده کند اوزیل در لاین میان دفاع و هافبک یونایتد قرار گرفته بود.

اما در زمین چه شد؟ اگرچه آرسنال موفق شد نتیجه را به نفع خود کند و سولسشائر در دقایقی از بازی این حس را داشت که باید تغییراتی در ترکیب تیمش ایجاد کند تا بهتر بتواند آرسنال را پرس کند ولی در مجموع ترکیب رشفورد و لوکاکو در نوک خط حمله بهتر از ترکیب همتای خود در زمین کار کرد. رشفورد و لوکاکو در کنار هم زوج خوبی را ساختند، به عقب بازمی گشتند، کار ترکیبی را به نسبت خوب انجام دادند و در زمین هم یکدیگر را خوب پیدا کردند. در سه نوبت متفاوت تلاش این دو بازیکن موقعیت‌های مسلمی را برای گلزنی ایجاد کرد ولی هریک به شکلی از دست رفت و منجر به گل نشد.

در عمل انتظار می‌رفت دفاع سه نفره آرسنال در کنار دو بازیکن کناری دیگر در خط دفاع، بتوانند از پس زوج رشفورد و لوکاکو برآیند ولی این دو نفر به نظر می‌رسید از هماهنگی و بازیخوانی خوبی نسبت به هم برخوردارند. هر چند هنوز بازی‌های زیادی در کنار هم در ترکیب دو مهاجمه کار نکرده‌اند و به سطح زوج کول - یورک نرسیده‌اند ولی جای پیشرفت وجود دارد. روی نیمکت تیم مربی‌ای حضور دارد که خود تجربه بازی در ترکیب دو مهاجمه را دارد و در همان تیمی حضور داشت که یورک - کول می‌درخشیدند.

اما ترکیب لاکازت - اوبامیانگ در آرسنال کمی عجیب است. خارج از زمین این دو رابطه‌ای صمیمانه دارند، یک روح در دو بدن! در زمین بازی هر چند در کنار هم می‌توانند به میدان بروند و کارآیی داشته باشند ولی زوج سازی‌شان خیلی در سطح بالایی قرار ندارد. ضمن اینکه این سؤال باقی است که آیا استفاده از این زوج و مثلاً سیستم 3-4-1-2 می‌تواند خروجی مناسبی از دیگر بازیکنان آرسنال بگیرد؟ اوزیل در این سیستم عملکرد خوبی نداشته هر چند که روی کاغذ شماره 10 و بازی پشت مهاجم، بهترین موقعیت برای بازی او است.

مثال خوب دیگر و بهره گیری عالی از سیستم ۳-۵-۲ با حضور دو مهاجم، در ترکیب تیم وولورهمپتون دیده شده است. انها طی ۱۰ روز گذشته با همین ترکیب دو نتیجه فوق العاده را کسب کرده‌اند؛ از شکست چلسی تا چند ثانیه مانده به پایان بازی (که در نهایت با تساوی عوض شد) و حذف منچستریونایتد مدعی از جام حذفی انگلیس.

نونو در ماه‌های اولیه حضورش در وولوز، اصرار زیادی به استفاده از ترکیب ۳-۴-۳ داشت؛ اما تصمیم نونو اسپیریتو برای اضافه کردن یک هافبک و کم کردن یک مهاجم، دو مزیت برای تیمش داشته است: اول اینکه مهاجمان وولوز در بخش هجومی فضای کار بیشتری برای نفوذ به سمت محوطه جریمه دارند و دوم آنکه ترکیب دو نفره دیگو جوتا و خیمنز خیلی خوب جواب داده است. به طور مثال در بازی با یونایتد، همکاری این دو نفر بود که در هر دو گل به ثمر رسیده‌شان، پررنگ جلوه می‌کرد.

خیمنز و جوتا نشان داده‌اند که اگر از تخصصشان دقیقاً استفاده شود چقدر می‌توانند بهره وری مناسبی برای تیم داشته باشند. در اکثر دقایق بازی با چلسی در استفموردبریج، وولوز عقب نشسته بود و نزدیک به محوطه جریمه خودی بازی می‌کرد؛ اما به طور مثال روی صحنه به ثمر رسیدن گل اول وولوز، خیز یک باره خیمنز و جوتا از نزدیکی میانه‌های زمین و استارت این دو به سمت دروازه حریف همراه با هماهنگی‌شان، موجب به ثمر رسیدن گل اول بازی شد. هفته قبل از آن نیز این دو بازیکن در دیدار با کاردیف درخشیدند.

در بازی با کاردیف به شکل دیگری هماهنگی و کار ترکیبی این دو منجر به ثبت گل برای وولوز شد. این دو در کنار هم خوب کار می‌کنند و زوج خوبی را ساخته‌اند چرا که بازیکنانی با خصایص متفاوت نسبت به هم هستند. این دو در این فصل روی هم 18 گل و 10 پاس گل برای وولوز به نام خود ثبت کرده‌اند.

نمونه دیگر، زوج آیوزه پرز و سولومون روندون در نیوکاسل است. هفته پیش بود که نیوکاسل در جدال با اورتون موفق شد به پیروزی ارزشمند ۳-۲ برسد و ثبت این برد با درخشش این زوج رقم خورد. بنیتس در ابتدا تیمش را با سیستم ۴-۵-۱ راهی زمین کرده بود، اما بعدتر در نیمه دوم سیستم را به ۴-۴-۲ تغییر داد و در نهایت کلاغ‌ها پیروز زمین شدند. هماهنگی و کار ترکیبی پرز و روندون روی گل اول نیوکاسل بسیار دیدنی بود. همچون ترکیب دو مهاجم وولوز در ثبت گل اول در استمفوردبریج تماشایی بود.

در نهایت اینکه؛ سیستم دو مهاجمه و زوج سازی در خط حمله برای چندین و چند تیم لیگ برتری یک گزینه و نقشه جانشین خوب شده است. واتفورد یکی از آن تیم‌های نیمه بالای جدول است که خیلی از اوقات از ترکیب دو مهاجمه بهره می‌برد. هفته پیش برای جدال با منچسترسیتی، خاوی گارسیا ترجیح داد تیمش را با سیستم ۴-۵-۱ به زمین بفرستد ولی در نیمه دوم و زمانی که آنها ۳-۱ عقب بودند، دوباره به سیستم دو مهاجمه بازگشت و واتفورد شرایط بهتری در زمین پیدا کرد.

نکته مهم اینجاست؛ در سالیان اخیر آن قدر تیم‌ها با یک مهاجم بازی کرده‌اند که اکثر مدافعین خود را با بازی در مقابل یک مهاجم وفق داده‌اند و حالا بازی در مقابل دو مهاجم و پوشش دادن فضاها و یارگیری این دو مهاجم، بدل به یک مسئله برای آنها شده است. این مشکلی جدید و غریب برای مدافعین است. از این جهت، بازگشت به سیستم دو مهاجمه، نمی‌تواند کاملاً قدمی به عقب باشد خصوصاً اگر تیمی بتواند از قوای هجومی خود به بهترین شکل بهره ببرد و برای مدافعین حریف دردسر ایجاد کند.