چرا مربیان حاضر در جام جهانی بهترین نیستد؟

ورزش سه: فوتبال مدرن، در سطح باشگاهی دورانی از حضور مربیان تکخال و فوق‌العاده را پشت سر می‌گذارد، وضعیتی که در تاریخ این ورزش کم‌سابقه بوده. از پپ گواردیولا و خوزه مورینیو در انگلستان گرفته تا ماسیمیلیانو آلگری و دیه‌گو سیمئونه در دیگر کشورها. ولی در فوتبال ملی شاهد چنین شرایطی نیستیم.

از ۳۲ سرمربی‌ای که در روسیه هدایت تیم‌های ملی را به عهده خواهند داشت، شمار کسانی که می‌توان از آنها به عنوان مربیان درجه‌یک روز دنیا نام برد از تعداد انگشتان یک دست بیشتر نیست. مربیانی که بدون خیالپردازی بتوانند به نشستن روی نیمکت یکی از باشگاه‌های بزرگ اروپایی امیدوار باشند. یواخیم لوی آلمانی یکی از این مربیان انگشت‌شمار است. همینطور خورخه سمپائولی، سرمربی آرژانتین که در سال ۲۰۱۵ با شیلی قهرمان رقابتهای کوپا آمریکا شده.

تیته‌ی برزیلی را هم می‌توان جزء این دسته به حساب آورد، مربی‌ای که در آمریکای جنوبی با کورینتیانس، موفقیت‌های فوق‌العاده‌ای بدست آورده. دیدیه دشان فرانسوی هم می‌تواند یکی دیگر از حاضرین در این لیست باشد. ولی به جز این چند نفر، اضافه کردن مربیان دیگر به فهرست ما بسیار دشوار خواهد بود.

فوتبال ملی که زمانی جام زرین و معبد مربی‌گری فوتبال به حساب می‌آمد، در سالهای اخیر با سرعتی فزاینده، دگرگون شده و شکل و شمایلی دیگر پیدا کرده. و مثل همیشه، پول در این فرایند مهمترین نقش را بازی کرده. در بین مربیان حاضر در جام جهانی روسیه، یواخیم لو بیشترین دستمزد را می‌گیرد، دستمزدی که گفته می‌شود به ۳.۳۱ میلیون پوند در سال بالغ می‌شود. بعد از او دشان با ۳.۰۲ میلیون پوند و خولن لوپتگی، سرمربی اسپانیا با ۲.۵۸ میلیون پوند در رتبه‌های دوم و سوم ایستاده‌اند.

برای اینکه مبنایی برای مقایسه در اختیار داشته باشیم، کافی است بدانیم قرارداد جدید پپ گواردیولا با منچسترسیتی بنا بر ادعاهای مطرح شده، سالانه ۲۰ میلیون پوند خواهد بود. موریسیو پوچتینو هم در قالب قرارداد جدید خود با تاتنهام هر سال ۸.۵ میلیون پوند دریافت خواهد کرد. حتی مانوئل پلگرینی، سرمربی جدید وستهام هم با دستمزد ۷ میلیون پوندی خود، در سال بیش از دو برابر یواخیم لو درآمد خواهد داشت.

این روزها یک مربی، اوج دوران حرفه‌ای خود را از لحاظ مادی در فوتبال باشگاهی سپری می‌کند. درحالیکه ۱۰سال پیش اوضاع به گونه‌ی دیگری بود. زمانی که دستمزد ۴ میلیون پوندی فابیو کاپلو به عنوان سرمربی انگلستان، او را در سطح سر الکس فرگوسن در منچستریونایتد و آرسن ونگر در آرسنال قرار داده بود و تنها کمی از درآمد افسانه‌ای ژوزه مورینیو، تکخال چلسی کمتر بود.

اوضاع و شرایط مربی‌گری ملی از آن زمان تا امروز تغییر کرده. حالا که به خدمت گرفتن بهترین سرمربی‌های دنیا برای تیم‌های ملی تا حد زیادی غیرممکن شده، غولهای بزرگ فوتبال نوع نگاه خود را تغییر داده و با شرایط جدید سازگار کرده‌اند. گرایش غالب جام جهانی امسال این است که بسیاری از کشورها برای هدایت تیم‌های ملی‌شان به مربیان داخلی رو آورده‌اند. نمونه‌ی بارز این گرایش را می‌توان گرت‌ ساوت‌گیت دانست که کار خود را به عنوان رئیس مرکز تخصصی تیم‌های ملی انگلستان شروع کرده، سپس مربی تیم ملی زیر ۲۱سال انگلیس شده و حالا سکان هدایت تیم ملی اول انگلیسی‌ها را در اختیار دارد.

در اسپانیا هم لوپتگی بعد از مربی‌گری در تیم‌های ملی زیر ۱۹سال، زیر ۲۰سال و زیر ۲۱سال این کشور، به تیم ملی بزرگسالان دعوت شده. اوضاع در کره‌ی جنوبی هم به همین منوال بوده و شین تائه یونگ، مدارج ترقی را درون سیستم طی کرده و توسط فدراسیون فوتبال کشورش سکاندار تیم ملی در جام جهانی شده. در سنگال هم الیو سیسه بعد از هدایت ملی‌پوشان زیر ۲۳سال کشور، به سرمربی‌گری تیم ملی بزرگسالان رسیده. این فهرست بلندبالا اعضای دیگری هم دارد. سرمربی کرواسی، زلاتکو دالیچ سابقاً کمک‌مربی تیم ملی زیر ۲۱سال کشورش بوده، و هیمیر هالگریمسون ایسلندی از کمک‌مربی‌گری ارتقا یافته و حالا روی صندلی سرمربی‌گری تیم ملی وطنش نشسته.

روی هم‌‌رفته از ۳۲ سرمربی حاضر در روسیه، ۱۳ نفر در تیم‌های ملی کشورشان یا به عنوان کمک‌مربی یا به عنوان مربی تیم‌های رده‌های سنی، سابقه‌ی فعالیت دارند. در جامهای جهانی ۲۰۰۶، ۲۰۱۰ و ۲۰۱۴، تعداد این دسته مربیان در هر جام جهانی، هفت نفر بوده.