پشت پرده بُنجل پوشی ملی پوشان

شهروند: حادثه وقتی یک‌بار اتفاق می‌افتد، حادثه است! اگر دو بار،‌ سه بار و یا بیشتر یک اتفاق تکرار شد،‌ وقت آن می‌رسد که به اتفاقات و مسائل شک کرد و درباره آن تأمل داشت. داستان قراردادهای لباس تیم‌های ملی فوتبال ایران بی‌ربط با این مثل معروف نیست. فدراسیون فوتبال در سال‌های اخیر انواع و اقسام قراردادهای عجیب را با شرکت‌های مختلف امضا کرده و جالب اینجاست که در هیچ‌کدام از این قرارداد‌ها اتفاق مثبتی برای درآمدزایی فدراسیون رخ نداده است. بررسی قراردادهای لباس تیم‌های ملی خود به خود ما را با واقعیت‌های تلخی رو‌به‌رو می‌کند که نشان می‌دهد انگار اراده بر این بوده تا قراردادهای عجیب و غریب امضا شود.

شروع کار با دایی

شروع کار فدراسیون فوتبال با مدیریت علی کفاشیان با بحران چند ماهه تأخیر در انتخاب سرمربی تیم‌ملی همراه بود. همه به یاد دارند که در همان مقطع حرف‌و‌حدیث‌‌های زیادی درباره انتخاب سرمربی تیم‌ملی وجود داشت و فدراسیون مذاکره با چند مربی را در دستور کار خود قرار داد. درنهایت کسی سرمربی تیم‌ملی شد که هیچ‌کسی انتظار آن را نداشت! علی دایی در شرایطي که مدیران فدراسیون با افشین قطبی به توافق نهایی رسیده بودند، با حمایت دولت سرمربی تیم‌ملی شد و با شروع کار او تولیدی پوشاک دایی هم برای مدتی اسپانسرینگ البسه تیم‌ملی را برعهده گرفت و جالب اینجاست که فدراسیون برای این قرارداد مجبور شد به تولیدی دایی پول هم بدهد؛ درنهایت با جدا‌شدن دایی این همکاری به پایان رسید.

لگیاي ایتالیایی و تولیدی آقای پیشکسوت!

با روی کارآمدن افشین قطبی در تیم‌ملی توافقی با شرکت تولیدی پوشاک مجید انجام شد و برای مدتی هم این شرکت لباس‌های تیم‌ملی را تولید کرد تا این‌که فدراسیون فوتبال پس از مدت‌ها با شرکتی قرارداد امضا کرد که برای هیچ‌کسی شناخته شده نبود. از همان ابتدا هم ابهام‌هایی درباره مدل عقد این قرارداد وجود داشت؛ اما هر چه بود اختیار تصمیم‌گیری در اختیار کمیته بازاریابی پر از ایراد فدراسیون بود که تصمیم گرفت شرکت ایتالیایی ناشناخته لگیا را اسپانسر لباس‌های تیم‌ملی کند. برند ناشناخته لگیا از همان اول این نوید را به اهالی فوتبال داده بود که باز هم لباس‌های بی‌کیفیت در اختیار تیم‌های ملی قرار بگیرد. این شرکت به لطف تصمیمات عجیب و غریب فدراسیون فوتبال اسپانسر تیم‌ملی شد و درآمد خوبی هم از فوتبال ایران به دست آورد؛ منتهی جنس لباس‌های این شرکت به قدری بد بود که صدای همه درآمد.

مدت‌ها بعد با افشاگری جنجالی رسانه‌ها مشخص شد که لباس‌های لگیا در تولیدی یکی از پیشکسوتان ورزشی شناخته‌شده فوتبال ایران تولید می‌شود و مارک شرکت ایتالیایی روی آن حک می‌شود! فدراسیون فوتبال از همان اول جواب قانع‌کننده‌ای برای این افشاگری‌ها نداشت؛ کار به جایی رسید که با اعتراض ملی‌پوشان و فشار رسانه‌ها درنهایت مدیران فدراسیون یادشان افتاد که لباس‌های لگیا کیفیت مناسبی ندارد و به همین ترتیب رسما اعلام کردند که قرارداد خود را با این شرکت فسخ می‌کنند!

شروع امپراتوری آل اشپورت

بعد از فسخ قرارداد با لگیا باز هم بازی با اسم برندهای مشهور تولیدی پوشاک خارجی شروع شد. تجربه‌های قبلی به همه ثابت کرده بود که مدیران اقتصادی فدراسیون امکان ندارد به سراغ کمپانی‌های معتبر بروند. در‌ سال ٢٠١١، وقتی فدراسیون قراردادش را با لگیا فسخ کرد، یک پیشنهاد قابل توجه از شرکت «بوردا» به کمیته بازاریابی رسید. بوردا شرکتی بود که در آن مقطع لباس تیم‌های ملی بلژیک،‌ تونس و باشگاه‌های توئنته هلند و ولورهمپتون انگلیس را تأمین می‌کرد. آنها به فدراسیون فوتبال پیشنهاد داده بودند ٨٠٠‌هزار دلار لباس با قیمت عمده‌‌فروشی به تمام رده‌های تیم‌ملی بدهند و علاوه بر آن تا‌ سال ٢٠١٤ سالانه مبلغ ٣٠٠‌هزار دلار به فدراسیون پرداختی داشته باشند.

میک مک در مورت که آن مقطع دستیار کی‌روش بود هم به نمایندگی از سرمربی تیم‌ملی کیفیت لباس‌ها را تأیید کرده بود. منتهی در آن مقطع برند آل‌اشپورت که به‌تازگی وارد بازار ایران شد با حمایت چند نفر از مدیران عالی‌رتبه فوتبال ایران اسپانسر لباس تیم‌ملی شد و همزمان با سازمان لیگ هم برای تولید توپ‌های مسابقات لیگ قرارداد بست. از آن زمان به بعد به یک‌باره کمپانی آل‌ اشپورت بازار پوشاک ورزشی ایران را در دست گرفت. نکته قابل تأمل این‌جا بود که آل اشپورت زمانی با فدراسیون فوتبال قرارداد بست که اسپانسر پوشاک هیچ تیم‌ملی‌اي نبود و فقط به خاطر تولید لباس و دستکش دروازه‌بانی اسم و رسم پیدا کرده بود.

حاشیه‌های بزرگ برای برند آلمانی

تیم‌ملی در شرایطی از لباس‌های آل اشپورت استفاده می‌کرد که در اکثر مواقع کیفیت لباس‌های این شرکت مناسب نبود و مورد اعتراض بازیکنان و مربیان تیم‌ملی قرار می‌گرفت. بررسی‌ها نشان می‌دهد که لباس‌های ارایه‌شده برای حضور تیم‌ملی در جام‌جهانی برزیل و جام ملت‌های آسیا استرالیا بیشترین کیفیت را در زمان همکاری‌هاي دو طرفه داشت و در مقاطع دیگر خیلی‌ها بر این باور بودند که اجناس آل اشپورت متعلق به تولیدی‌های این شرکت در ایران است که در اختیار تیم‌ملی قرار می‌گیرد. یکی از جنجالی‌ترین اتفاقات مربوط به همکاری این برند با مدیران فدراسیون فوتبال مربوط به اتفاقات قبل از جام‌جهانی ٢٠١٤ برزیل بود که کارلوس کی‌روش خواهان دریافت پاداش از این شرکت شده بود و ماه‌ها بر سر این مسأله درگیری وجود داشت و درنهایت مرد پرتغالی در ازای دریافت ١٠٠‌هزار دلار قبول کرد که تیم‌ملی در جام‌جهانی لباس آل اشپورت را بپوشد.

جیووا! بدترین قرارداد تاریخ!

همکاری مدیران فدراسیون فوتبال و آل اشپورت هم البته به پایان رسید و فشارهای کی‌روش و بازیکنان تیم‌ملی و بسیاری از باشگا‌ه‌ها فضایی را به وجود آورد که آل اشپورت تصمیم گرفت قرارداد خود با فدراسیون فوتبال را فسخ کند. این اتفاق رخ داد و در شرایطی که همه امیدوار بودند مدیران فدراسیون فوتبال از اشتباهات بزرگ خود در گذشته درس بگیرند و این بار یک برند معتبر را به‌عنوان اسپانسر پوشاک تیم‌های ملی معرفی کنند،‌ باز هم این اتفاق رخ نداد. باز هم در شرایطی که این امكان وجود داشت که با برندهای باکیفیت و شناخته‌شده قرارداد امضا شود،‌ علی کفاشیان و همکارانش تصمیم گرفتند در شرایطی که چند روز به پایان دوره ریاست این مدیر باقی مانده بود و در آستانه انتخابات ریاست فدراسیون فوتبال قرار داشتیم،‌ قرارداد اسپانسرینگ جدید پوشاک تیم‌های ملی را با شرکت جیووا انتخاب کنند.

قراردادی که ابهامات زیادی درباره عجله عجیب مدیران در امضاکردن آن وجود داشت. جیووا هم با قدرت بدترین انتخاب تاریخ مدیریت فوتبال ایران برای لباس‌های تیم‌ملی بود. این اتفاق از همان مراسم عقد قرارداد و رونمایی از لباس‌های جدید طراحی شده این شرکت برای همه ثابت شد. طراحی و جنس این لباس‌ها به قدری زشت و بد بود که مردم ایران با انتقاد جدی آن را با لباس‌های زیر مردانه مقایسه کردند و تا مدت‌ها این موضوع سوژه اصلی فضای مجازی و فوتبال ایران بود. امیر عابدینی یک بار درباره جیووا این افشاگری را انجام داده بود که مدیران شرکت ایتالیایی همین لباس‌های ضعیف خود را به مدیران فدراسیون فوتبال نشان داده بودند و فدراسیونی‌ها با علم به درجه دو بودن قرارداد سنگین با جیووا امضا کردند. درنهایت هم وقتی کی‌روش ایرادهای اساسی به لباس‌ها گرفت و مردم همچنان به اجناس این شرکت اعتراض داشتند مدیران فدراسیون تصمیم گرفتند قرارداد خود با جیووا را فسخ کنند.

لباس‌های پاره و غیراستاندارد

در لباس‌های تولید‌شده جیووا حتی استانداردهای مد نظر فیفا در اندازه مارک برند و فدراسیون‌ها رعایت نشده بود و به‌طور مثال تیم‌ملی فوتسال در جام‌جهانی مجبور شد روی این مارک‌ها چسب بزند. خرابی و کیفیت بد لباس‌های جیووا هم که مدیران تدارکات را مجبور به دوخت و دوز آنها کرده بود سروصدای زیادی در محافل ورزشی به راه انداخت؛ البته این اتفاق برای تیم‌های ملی نوجوانان و جوانان هم رخ داد و درنهایت مدیران فدراسیون فوتبال اعلام کردند با آقای بردبار نماینده تام‌الاختیار این شرکت تفاهمنامه‌ای امضا کرده‌اند که قرارداد فسخ شود. با وجود این در روزهای اخیر شایعاتی درباره تلاش جیووا برای شکایت از فدراسیون و دریافت غرامت دو‌میلیون دلاری از فدراسیون به‌خاطر فسخ یک طرفه قرارداد مطرح شده که نگرانی‌هایی را هم به دنبال داشته است.

آدیداس هم با حاشیه قرارداد بست

بالاخره پس از سال‌ها اشتباه فدراسیون فوتبال که حالا ریاست آن به مهدی تاج رسیده بود‌، تصمیم گرفت با یک برند بزرگ همکاری داشته باشد. به این ترتیب با موافقت کی‌روش آدیداس انتخاب شد. منتهی از همان اول فدراسیون یک اشتباه استراتژیک انجام داد که بدون مذاکره با این شرکت اقدام به خریداری لباس در بازار آزاد از فروشگاه‌های آدیداس کرد. به این ترتیب چندین ماه تیم‌ملی بزرگسالان لباس‌های آدیداس خریداری‌شده که طراحی ساده‌ای هم داشت را مورد استفاده قرار داد. در این مدت فدراسیون باب مذاکره با آدیداس را برای عقد قرارداد اسپانسرینگ هم باز کرد که ابتدا وعده‌هایی برای امضای قرارداد ٤ساله داده شد. منتهی همین چند هفته قبل نتیجه مذاکرات این بود که فدراسیون برای تیم‌ملی بزرگسالان از آدیداس لباس با ٧٠‌درصد تخفیف با قیمت تک‌فروشی خریداری کند و به این ترتیب آدیداس حتی یک ریال هم به فدراسیون بابت اسپانسرینگ تیم‌ملی در جام‌جهانی پرداخت نخواهد كرد که این مسأله هم جنجال‌های بزرگی را به دنبال داشت که همه دیگر در فوتبال ایران در هفته‌های اخیر در جریان جزییات آن قرار گرفته‌اند. فقط بدنیست به این نکته هم توجه داشته باشید که الان شرکت مجید لباس‌های سایر تیم‌های ملی را در اختیار آنها قرار می‌دهد.