شب شرمساری

درست در همان دقايقي كه بانوان ايراني پشت درب اصلي ورزشگاه ايستاده بودند، برخي از نمايندگان مجلس در ورزشگاه نشسته بودند و بازي را تماشا مي‌كردند. طيبه سياوشي، عضو كميسيون امنيت ملي مجلس شوراي اسلامي يكي از اين افراد بود. او پس از تماشاي اين ديدار عنوان كرد: «من برای اولین باراست که در مملکت خودم به ورزشگاه آزادی مي‌آيم و می‌توانم یک بازی فوتبال را از نزدیک ببینم. می‌توانیم اعتراف کنیم که خانم‌ها می‌توانند این مطالبه را داشته باشند. این مطالبه‌ای است که می‌تواند به راحتی در بین خودمان حل شود. ما در ورزش‌های دیگر مانند والیبال و بسکتبال نیز این مطالبه را با تفکیک کردن حل کردیم. اگر مشکل ورود خانواده‌ها به ورزشگاه حل شود، بسیاری از مشکلات فدراسیون فوتبال نیز حل می‌شود». اما نكته غم‌انگيز ماجرا جايي بود كه بانوان سوري به راحتي در ورزشگاه حاضر شده بودند و تساوي ملي‌پوشان كشورشان در برابر ايران را جشن گرفتند. آري، اينجا در ورزشگاه آزادي، بانوان ايراني ممنوع الورود بودند اما سوري‌ها به راحتي راهي ورزشگاه شدند، ديدار تيم‌ملي كشورشان را به تماشا نشستند و جشن گرفتند.

طيبه سياوشي درباره حضور بانوان سوري در ورزشگاه ‌گفت: «اگر در کشور ما چنین قانونی وجود ندارد که خانم‌ها به استادیوم بیایند، نباید بگذارند هیچ خانمی اجازه ورود به ورزشگاه را پیدا کند. ما در تلاش هستیم تا با کمک وزارت ورزش این مطالبه را حل کنیم». نكته جالب اين بود كه فاطمه ذوالقدر و پروانه سلحشورى نيز مجوز حضور در ورزشگاه را داشتند اما سلحشوري در اعتراض به عدم مجوز به ساير بانوان ترجيح داد در استاديوم حاضر نشود و ذوالقدر نيز در تهران حضور نداشت تا به ورزشگاه برود. به هر ترتيب بازي برگزار شد، سوري‌ها پس از تساوي مقابل ايران، اشك ريختند و توجه همه دوربين‌ها را به خود جلب كردند اما از سوي ديگر بانواني پشت درب ورزشگاه، حيرت‌زده در حال تماشاي يك جشن بودند. آن‌ها اشك ريختند اما دوربيني نبود كه تصاويرشان را ضبط كند. آزادي در آن دقايق سرشار از شرمساري بود.

نگين، يكي از بانواني است كه براي تماشاي ديدار ايران و سوريه به ورزشگاه رفته بود. او درباره اتفاقاتي كه اجازه نداد ديدار پاياني ملي‌پوشان را از نزديك تماشا كند، به «قانون» گفت: «ما روز بازي از طريق سايت بليت‌فروشي آنلاين مسابقات، استعلام گرفتيم و متوجه شديم كه جايگاه‌مان به شخص ديگري فروخته نشده است. حتي براي برخي از هواداران پيامك‌هايي ارسال شده بود كه پول‌شان را پس بگيرند اما براي ما چنين پيامكي نيامد. همين موضوع سبب شد تا با خوشحالي راهي ورزشگاه شويم». او در ادامه گفت: «وقتي از مترو پياده شدم،‌ مردان بسياري راهي ورزشگاه بودند. من تنها بودم و حدود ۱۵۰ نفر از آقايان در حال طي كردن پله‌هاي مترو بودند، آن‌ها هيچ واكنش خاصي به حضور من نداشتند و حتي از حضورم حمايت مي‌كردند. در روزهاي عادي اگر بخواهيم به ورزشگاه برويم، اجازه نمي‌دهند كه به درب اصلي نزديك شويم اما در اين بازي موفق شديم تا كنار درب اصلي ورزشگاه برويم. آنجا برخي از ماموران نيروي انتظامي كارت ملي را در دستان ما ديدند و زمزمه‌هايي شنيديم كه اين‌ها سوري هستند، مامور ديگري گفت نه ايراني هستند. همين شك و شبهه‌ها سبب شد تا از ما درباره مليت‌مان بپرسند. به ما گفتند شما سوري هستيد،‌ درست است؟ گفتيم خير ما ايراني هستيم. وقتي متوجه شدند كه هموطن‌شان هستيم، گفتند صبر كنيد تا اجازه‌هاي لازم را بگيريم. حدود ۲۰ دقيقه طول كشيد كه چند نفر از ماموران زن به سمت ما آمدند و گفتند به ما اعلام كردند شما را بازداشت كنيم اما ما نمي‌خواهيم چنين اتفاقي رخ بدهد، از اينجا برويد».

او در ادامه از دختران ايراني مي‌گويد كه با پرچم سوريه وارد ورزشگاه شده‌اند. نگين در اين باره به «قانون» گفت: «برخي از ماموران نيروي انتظامي به طور پنهاني به ما مي‌گفتند كه نگوييد ايراني هستيد و به ورزشگاه برويد اما ما زير بار نرفتيم، حتي برخي از بانوان ايراني با همين ترفند سوار اتوبوس هواداران سوري شدند و به ورزشگاه رفتند». او در پايان اظهار داشت: «ماموران نيروي انتظامي تلاش مي‌كردند با ما همكاري كنند اما گفتند كه از بالا به آن‌ها اعلام شده اجازه حضور در ورزشگاه را به ما ندهند. در نهايت نيز ما به خانه بازگشتيم و ديديم كه همان ماموران زني كه به ما اجازه حضور در ورزشگاه را ندادند، روي صندلي‌هاي استاديوم نشسته و بازي را تماشا مي‌كنند».

غزل، يكي ديگر از دختراني بود كه تلاش كرده بود راهي ورزشگاه شود اما اجازه حضور نداشت. او در اين باره به «قانون» گفت: «وقتي به ورزشگاه آزادي رفتيم، تعداد دختران ايراني بيشتر و بيشتر شد، همه ما بليت خريده بوديم و استعلام كرديم كه بليت‌هاي‌مان فروخته نشده باشد. اين اتفاق نيفتاده بود اما در مقابل ورزشگاه به ما اجازه حضور ندادند. ما گفتيم كه بليت خريده‌ايم اما ماموران زني كه به سمت ما آمده بودند، گفتند برويد پول بليت‌هاي‌تان را از وزارت ورزش دريافت كنيد». وي در ادامه گفت: «فضاي غم‌انگيزي مقابل ورزشگاه وجود داشت، نكته غم‌انگيز ماجرا اينجا بود كه برخي از مردان سوري با خانواده‌هاي‌شان به ورزشگاه آمده بودند. آن‌ها صبر مي‌كردند تا ديگر زنان سوري وارد ورزشگاه شوند و سپس آن‌ها را همراهي كنند اما برخي از مردان ايراني ما را سوژه كرده بودند و مي‌گفتند شما كه حق حضور در ورزشگاه را نداريد، چرا بليت خريده‌ايد؟ چرا اينجا آمده‌ايد؟ چند دختر از اصفهان نيز به ورزشگاه آمده بودند و مي‌گفتند چرا به خانه برويم؟ اين همه راه آمده‌ايم تا بازي را ببينيم».

او در ادامه درباره حضور بانوان ايراني با پرچم سوريه اظهار داشت: «برخي از دختران ايراني، تصاويري از بشار اسد را در دست داشتند و مي‌گفتند ما سوري هستيم درحالي‌كه نبودند. لحظه به لحظه از تعداد دختران ايراني كه پشت درب ورزشگاه ايستاده بودند كم مي‌شد، آن‌ها راهي استاديوم مي‌شدند و مي‌گفتند ما سوري هستيم». وي درپاسخ به اين سوال كه استعلامي از مليت دختراني كه مي‌خواستند وارد ورزشگاه شوند، گرفته مي‌شد يا خير،گفت: «به ما گفتند كه گذرنامه‌هاي آنان بررسي مي‌شود اما اين اتفاق رخ نداده بود. حتي يكي از ماموران نيروي انتظامي به ما گفت بگوييد سوري هستيم و به ورزشگاه برويد اما ما قبول نكرديم. من حتي با همين ترفند سوار اتوبوس هواداران تيم‌ملي سوريه شدم و به داخل ورزشگاه رفتم اما با خودم گفتم اين هويت من نيست و من نبايد درباره هويت خودم دروغ بگويم، بنابراين به بيرون از ورزشگاه آمدم. حتي به ما گفته بودند كه بانوان سوري جايگاه ويژه‌اي دارند و در آن‌ جايگاه‌ها مستقر خواهند شد اما ديديم كه اين‌گونه نبود». نكته جالب اين است كه دختران هوادار تيم‌ملي با طيبه سياوشي نيز تماس گرفته بودند. غزل در اين باره عنوان كرد: «هرچه با تلفن همراه طيبه سياوشي تماس گرفتيم، مسئول دفتر ايشان جواب داد و گفت به او مي‌گويم با شما تماس بگيرد اما اين اتفاق رخ نداد. ما به خانم سياوشي پيامك زديم و گفتيم درست نيست با ما چنين رفتاري شود، او پاسخ داد كه من در ترافيك بودم و به نيمه دوم بازي رسيدم، نمي‌دانستم شما از كدام درب وارد ورزشگاه مي‌شويد در غير اين صورت همراهي‌تان مي‌كردم. اين در حالي بود كه او مي‌دانست ما كجا هستيم. پس از اين اتفاق به ما گفتند كه اجازه نداريم در مقابل درب اصلي بنشينيم و بايد به سمت خيابان ديگري برويم، دقايق زيادي گذشت و ما مجبور شديم به خانه‌هاي‌مان بازگرديم».

او در پايان گفت: «زمزمه‌هايي شنيديم كه قرار است ديدار بعدي ايران فقط با حضور بانوان برگزار شود اما نمي‌دانيم چه زماني اين اتفاق رخ مي‌دهد». اما نكته جالب اظهارنظر مهدي تاج، رييس فدراسيون فوتبال درباره چرايي عدم حضور بانوان در ورزشگاه است. او در اين باره گفت: «ورزشگاه‌های ما از لحاظ فیزیکی، آمادگی ورود بانوان را ندارند. به عنوان مثال باید گیت‌های ورود و خروج برای آن‌ها در نظر گرفته شود».

بازي كه به پايان رسيد، سوريه‌اي‌ها صعود تيم‌ملي كشورشان را به مرحله پلي‌آف رقابت‌هاي مقدماتي جام‌جهاني جشن گرفتند. اما هواداران ايراني پس از يك تساوي دردناك و شكستن ركوردهاي‌شان، تصاوير بانواني را كه پشت درب ورزشگاه ايستاده بودند، دست به دست كردند. اشك بانوان ايراني در شبي كه قرار بود جشن صعود تيم‌ملي برگزار شود، سرازير شد. اما غم‌انگيزتر از آن دوربين‌هايي بود كه دختران ايراني را سانسور كردند و تصاوير گريه‌شان پشت درب ورزشگاه آزادي را منتشر نكردند. واكنش‌ها پس از اين ديدار جالب بود، كانال خبري وزارت ورزش و جوانان فيلمي از مسعود سلطاني‌فر منتشر كرد كه او بيان كرده بود شرايط حضور خانواده‌ها در ورزشگاه را مهيا خواهد كرد.

اين در حالي‌است كه كارلوس‌كي‌روش گفته بازي‌هاي بعدي تيم‌ملي به احتمال فراوان در خارج از كشور برگزار مي‌شود. شهيندخت مولاوردي، دستيار رييس جمهور در امور حقوق شهروندي نيز پس از اين ديدار توييتي را منتشر كرد كه در آن نوشته بود: «ماده ۸۹ منشور حقوق شهروندي: حق همه شهروندان به ويژه زنان است كه به امكانات ورزشي، آموزشي و تفريحات سالم دسترسي داشته باشند و بتوانند با حفظ فرهنگ اسلامي - ايراني در عرصه‌هاي ورزشي ملي و بين‌المللي حضور يابند». سيده فاطمه حسيني، نماينده مجلس نيز با سوالي از وزير ورزش و جوانان، برنامه‌ريزي و اقدامات انجام شده براي حضور بانوان در ورزشگاه‌ها را جويا شد. غلامعلی جعفرزاده ایمن آبادی، نماینده مردم رشت در مجلس شورای اسلامی نيز به حضور بانوان بی حجاب زن سوری و عدم اجازه به ورود زنان ایرانی به ورزشگاه واکنش نشان داده و در توييتر نوشته است: «واقعا جای تاسف دارد که زن و دختر خارجی (غیر ایرانی) می توانند با هر وضعیتی از لحاظ حجاب و پوشش وارد ورزشگاه به اصلاح آزادی بشوند! ولی زن و دختر ایرانی حتی با پوشش مناسب و با تفکیک جنسیتی جایگاه تماشاچیان، مجاز به حضور در ورزشگاه آزادی، نباشند!».

هنوز چند ماه از روزهايي كه بانوان ايراني در كمپين‌هاي مختلف انتخاباتي به ورزشگاه مي‌رفتند و سخنراني كانديداهاي محبوب‌شان را مي‌شنيدند، نگذشته است. همان روزها نيز آن‌ها آرزو مي‌كردند پس از انتخابات، اجازه حضور در ورزشگاه را داشته باشند. وعده‌هاي زيادي نيز در اين باره شنيدند اما حسرت حضور در ورزشگاه با بانوان ايراني گره خورده است. آن‌ها اجازه حضور و تشويق ملي‌پوشان كشور خودشان را ندارند؛ درحالي‌كه بانوان كره‌اي، سوري و به‌طور كلي بانوان خارجي به راحتي مي‌توانند به ورزشگاه بروند. اين تبعيض جنسيتي براي همه آزاردهنده است و البته سبب تحقير زناني مي‌شود كه مادر هستند و يا روزي مادر خواهند شد. كاش اين رويا را به واقعيت تبديل كنيم، اين كمترين حق آن‌هاست.