مردی که کهکشانی‌ها را به یک کهکشان دیگر برد!

وقتی که زین الدین زیدان ستاره بزرگ فرانسوی در سال ۲۰۰۶ از دنیای فوتبال خداحافظی کرد، هیچ علاقه ای به مربیگری نداشت و هدف اصلی اش ادامه یک زندگی معمولی با همسر و ۴ پسر خود بود. وبسایت Goal طی یک مقابله، از تغییر سرنوشت زیدان و تبدیل او به یکی از موفق ترین مربی های دنیا صحبت می کند.

وبسایت نود: وقتی که زین الدین زیدان ستاره بزرگ فرانسوی در سال ۲۰۰۶ از دنیای فوتبال خداحافظی کرد، هیچ علاقه ای به مربیگری نداشت و هدف اصلی اش ادامه یک زندگی معمولی با همسر و ۴ پسر خود بود. وبسایت Goal طی یک مقابله، از تغییر سرنوشت زیدان و تبدیل او به یکی از موفق ترین مربی های دنیا صحبت می کند.

کاکا ستاره برزیلی و هم تیمی اسبق زیدان در رئال مادرید فاش کرد که زیدان یک روز به وی گفت:

پس از خداحافظی از مستطیل سبز، قصد مربیگری ندارم.

کاکا در ادامه گفت:

او می خواست کنار خانواده اش بماند، از زندگی لذت برده و به مسافرت برود. بعد از دو یا سه سال، او دلتنگ زمین فوتبال و بوی چمن شد و پیش خودش چنین فکر کرده که حالا دیگر وقت بازگشت به میادین است.

زیدان در سال ۲۰۰۹ به رئال مادرید برگشت یعنی همان جایی که ۵ سال را به عنوان بازیکن، سپری کرده بود. فلورنتینو پرز در پُست مشاور از وی استفاده کرد و زیدان به مدت ۷ سال دیگر در باشگاه رئال مادرید به سعی و کوشش پرداخت تا مسیر جدید خود را بسازد. او مشاور ویژه باشگاه در دوران مربیگری ژوزه مورینیو شد و پس از مدتی نیز در پُست های اجرایی تر از جمله مدیر ورزشی، دستیار و سرانجام سرمربی تیم دوم رئال مادرید (کاستیا) به فعالیت پرداخت. زیدان طی این مدت توانست قابلیت های خود در عرصه مدیریت و مربیگری را به اثبات رسانده و تبدیل به همان گزینه مقابل پپ گواردیولا در باشگاه رقیب گردد، همان گزینه ای که فلورنتینو پرز به دنبال آن بود.

مردی که کهکشانی‌ها را به یک کهکشان دیگر برد!

انتصاب زیدان به مثابه توفان و صاعقه ای بود که آسمان رئال مادرید را پس از رافائل بنیتز صاف کرد. گویی کلیه خصومت ها و ناآرامی ها به همراه بنیتز از باشگاه بیرون رفت. سرخیو راموس، کریستیانو رونالدو و حامس رودریگز بازیکن های بزرگی بودند که روابط خوبی با بنیتز نداشته و از اجرای دستورات وی ناراضی به نظر می رسیدند.

اما تحت هدایت زیدان، حس غیر قابل انکار اتحاد در تیم رئال مادرید به وجود آمد. او همچون کیمیاگری که وجودش برای رئال مادرید بسیار ضروری بود، پا به میدان گذاشت و توان بالقوه این تیم را تبدیل به قدرت بالفعل کرد.

زیدان علی رغم کسب تجربه طی چند دهه متمادی، هنوز هم از لحاظ مربیگری به حد و کیفیت بنیتز نرسیده بود. زیدان را به عنوان یک بازیکن دارای نبوغ می شناختند ولی او در روابط اجتماعی نیز به عنوان یک فرد دقیق و خونسرد شهرت دارد.

رئال مادرید در نخستین فصل حضور زیدان به سرعت اوج گرفت و به قهرمانی در لالیگا نیز بسیار نزدیک شد هر چند که در نهایت و با فاصله اندکی نسبت به بارسلونا، این عنوان را به حریف همیشگی خود واگذار کرد. البته مادریدی ها با پیروزی در ضربات پنالتی، فاتح لیگ قهرمانان اروپا در فصل گذشته شدند هر چند که برخی از منتقدین این قهرمانی را چندان جدی نگرفته و آن را به قرعه های آسان یاران زیدان در مرحله حذفی لیگ قهرمانان اروپا ربط دادند.

بدبین ها گفتند که مادرید با وجود این همه بازیکن با کیفیت از لحاظ انفرادی، فقط با تکیه بر خوش شانسی در مسیر این موفقیت قرار گرفت. نقش زیدان در این موفقیت نیز همچون قهرمانی رئال مادرید در اروپا، دست کم گرفته شد. شاید بتوان به زیدان، لقب سلطان دست کم گرفته شدن را داد!

زیدان برای جلوگیری از توفان های رسانه ای، هر کاری را انجام می دهد. وقتی که در ابتدای همین فصل، از زیدان پرسیدند که «فکر می کنی یک مربی خوش شانس هستی؟» در پاسخ گفت که «البته که خوش شانسم، چون در تیم بزرگی همچون رئال مادرید کار می کنم!»

همین نحوه پاسخ زیدان نشان می دهد که او به جای برانگیختگی در برابر این نوع پرسش ها، یک واکنش خنثی و خونسردانه را بروز داده و وجود چنین توانایی در شخصیت وی، نقش بسیار مهمی در کار زیدان به عنوان سرمربی رئال مادرید ایفا کرده است.

زیدان همان مربی است که وقتی به نخستین قهرمانی در لیگ قهرمانان اروپا دست یافت، با روبرتو دی متئو سرمربی سابق چلسی مقایسه شد که تنها چند ماه پس از قهرمانی در همین تورنمنت، برکنار و هرگز به سطح اول مربیگری بازنگشت. اما زیدان پس از چند ماه توانست تیمش را به قهرمانی در لالیگا رسانده و دومین قهرمانی پیاپی در لیگ قهرمانان اروپا را جشن بگیرد تا به جای دی متئو با مربیان بزرگی همچون آریگو ساکی و برایان کلاف مقایسه شود. حالا در سال ۲۰۱۷، زین الدین زیدان نخستین مربی پس از آریگو ساکی در سال ۱۹۹۰ است که دو قهرمانی پیاپی را در لیگ قهرمانان اروپا جشن می گیرد، کاری که هیچ یک از مربیان بزرگ دنیا طی سه دهه اخیر انجام ندادند.

این اتفاقات برای یک مربی خوش شانس رخ نمی دهند. زیدان یک مربی کهکشانی برای کهکشانی ها است. بودو ایگنر دروازه بان آلمانی و اسبق رئال مادرید اعتقاد دارد که زیدان با مربیان بزرگی همچون کارلو آنچلوتی یا ویسنته دل بوسکه قابل مقایسه بوده و از داشته های خود، بهترین استفاده را می کند. ایگنر راجع به زیدان گفت:

او بازیکن های درجه یک جهانی را در اختیار داشته و با آنها عالی کار می کند. او مربی ایده آلی برای رئال مادرید است. زیدان یک بازیکن دارای کلاس جهانی بود و به همین دلیل مورد احترام شاگردهای جوان خود قرار دارد. ستاره هایی مانند رونالدو به وی احترام گذاشته و زیدان می تواند چشم به چشم با رونالدو صحبت کند در حالی که رافا بنیتز چنین توانایی نداشت. علاوه بر این، شخصیت آرام و مدبر وی بسیار سودمند است.

دوره ای که زیدان به عنوان دستیار آنچلوتی در رئال مادرید حضور داشت، همان فصل «Decima» بود که دوره ای بحرانی برای یک مربی در حال رشد محسوب می شد. زیدان از کارلو آنچلوتی در رئال مادرید و پیش از وی نیز از مارچلو لیپی در یوونتوس آموخت که فوتبال ابتدا به استعداد بازیکن ها وابسته است. تیمی که سهم بیشتری از جوان های مستعد دارد، قادر به پیروزی در هر رقابتی خواهد بود. زیدان از این توانایی بزرگ برخوردار بوده که هم با ستاره های بزرگی همچون رونالدو کار کند و هم با استعدادهای جوانی همچون مارکو آسنسیو.

این مربی با پنهان کردن نقاط ضعف بازیکن هایش، قادر به تقویت قدرت درونی آنها بوده و بین کلیه شاگردهای خود، توازن برقرار می کند. آنچلوتی هرگز ایده های فراتر از توان تیمی را به شاگردهای خود تحمیل نکرد و زیدان نیز چنین کاری را انجام نخواهد داد. این واقعیت به منزله فراست و تیزهوشی تاکتیکی این مرد فرانسوی است. او از تیزهوشی فوق العاده ای فوتبالی بهره مند بوده که از سال ها بازی در بهترین تیم های فوتبال دنیا و کار با بهترین مربیان به دست آمده است. زیدان به خوبی می داند که چه عواملی در ساخت یک تیم موفق و همچنین ساخت بازیکن های بزرگ، دخیل هستند.

لوکاس واسکز پدیده جوان رئال مادرید راجع به زیدان چنین می گوید:

او به شاگردهای خود بسیار نزدیک بوده و با روابط دوستانه اش، به بازیکن ها کمک می کند. او همواره در جستجوی راهی است تا بازیکن ها احساس رضایت و راحتی داشته باشند.

زیدان در دومین فینال پیاپی لیگ قهرمانان به عنوان سرمربی رئال مادرید، باز هم توانست برگی دیگر از کتاب زندگی ورزشی آنچلوتی را تکرار نماید. آنچلوتی پیش از فینال لیگ قهرمانان ۲۰۱۴ مقابل اتلتیکو مادرید در لیسبون، یک فیلم را برای افزایش انگیزه روحی یاران خود به نمایش گذاشت. زیدان نیز سال گذشته چنین اقدام مشابهی را انجام داد تا به بازیکن های خود القاء کند که آنها یک تیم متحد و دارای مهارت و عزم راسخ هستند. زیدان پیش از دیدار با یوونتوس نیز فیلم سیصد را برای شاگردهای خود به نمایش گذاشت.

زیدان در کار مربیگری اش از ترفندهای ظریفی استفاده می کند. درست در زمانی که تعداد بازی های ایسکو یا حامس رودریگز در ترکیب اصلی رئال مادرید کاهش یافت، شاهد رونمایی از کاسمیرو در خط هافبک کهکشانی ها بودیم. همین اتفاق باعث ایجاد فضای بیشتر و سکوی پرتابی برای تونی کروس شد تا تأثیرگذاری این هافبک آلمانی در هنگام مالکیت توپ افزایش یابد. مصدومیت گرت بیل نیز منجر به بازگشت ایسکو بازیساز خالص و صرف به ترکیب اصلی مادریدی ها شد. ایسکو یکی از بهترین یاران زیدان در چند هفته پایانی فصل به ویژه در مسابقه رفت نیمه نهایی لیگ قهرمانان مقابل اتلتیکو مادرید بود.

برایند این اتفاقات منجر به افزایش قدرت تمام کنندگی کریستیانو رونالدو شد. شاید کمال هنر مربیگری زیدان در مدیریت روحی و فنی ابرستاره پرتغالی تیمش باشد. شخصیت رونالدو طوری است که عطش زیادی برای درخشش در هر بازی و ارائه هنر فردی خود دارد اما زیدان با هنر متقاعد کنندگی اش باعث گردید تا رونالدو در برخی از بازی ها استراحت نماید و بدین ترتیب، به اوج آمادگی ممکن در پایان فصل برسد. حاصل این تصمیم و اوج گیری رونالدو در اواخر فصل، قهرمانی دو گانه رئال مادرید در لالیگا و لیگ قهرمانان اروپا بود، اتفاقی بدیع برای کهشانی از سال ۱۹۵۸ تاکنون که تحت مدیریت زیدان به دست آمد. در واقع، زیدان یک کهکشانی را با یک کهکشان دیگر آشنا کرد.

یکی دیگر از تصمیمات بزرگ زیدان، استخدام یک مربی بدنساز کارکشته در تابستان گذشته بود. آنتونیو پینتوس مطابق نظر زیدان از لیون به رئال مادرید پیوست. زیدان طی دوران بازی در یوونتوس با وی آشنا شد و پینتوس را در بهترین زمان ممکن به کادر مربیگری رئال مادرید اضافه کرد. اگر چه این تصمیم زیدان چندان مورد توجه قرار نگرفت اما نقش به سزایی در آمادگی بدنی بازیکن های رئال مادرید داشت. در بسیاری از مقاطع فشرده فصل، هرگز افت بدنی را نزد شاگردهای زیدان ندیدیم.

یک تصور فریبنده این است که هر کسی می تواند ۱۱ بازیکن را جمع کرده و به زمین بفرستد و از آنها کار بکشد. دوران ناکام رافا بنیتز به ما آموخت که چنین فرضیه ای صحیح نیست. اگر مربیگری را دشوارترین شغل دنیا بدانیم، آن گاه حضور روی نیمکت رئال مادرید و مدیریت رختکن این تیم را هم باید دشوارترین شغل در دنیای فوتبال نامید.

زیدان در حالی که هنوز جوهر مدرک مربیگری اش در یوفا خشک نشده بود، به دو قهرمانی در لیگ قهرمانان اروپا و یک قهرمانی لالیگا دست یافت و به همگان نشان داد که گاهی اوقات، دشوارترین خواسته ها چه قدر ساده قابل دستیابی هستند. راز موفقیت در مدیریت زیدان این بود که ترجمان فوتبال خود را به طور کامل وارد ذهن شاگردهای خود کرد.

هر روز که می گذرد، «زیزو» از یک مرد خوش شانس در حال تبدیل به مردی است که عامل اصلی موفقیت های تاریخی رئال مادرید می باشد.