ناظم الشریعه: مقایسه‌ام با کی روش درست نیست

خبرگزاری مهر: سیدمحمد ناظم الشریعه تنها مربی فوتسال ایران بود که توانست طلسم شکنی کند و با تیم ملی به عنوان سومی مسابقات جام جهانی دست یابد؛ افتخاری که پیش از این هیچکدام از مربیان تیم ملی به آن دست نیافته بودند. ناظم الشریعه با حضور در خبرگزاری مهر، درباره نحوه حضورش در تیم ملی، اختلافاتش با خسوس کاندلاس سرمربی پیشین تیم ملی، نیازهای فوتسال ایران برای پیشرفت بیشتر، علاقه اش برای نزدیک شدن به سبک فوتسال اروپا و ضرورت ساخت یک سالن ۲ هزار نفری در ورزشگاه آزادی پرداخت و همچنین تاکید کرد که مدتی پیگیر تمرینات برانکو ایوانکوویچ و علی دایی بوده است.

ناظم الشریعه همچنین با بیان اینکه دوست دارد فرزندانش فوتسالیست شوند، گفت که دیوانه فوتسال است و حتی اسم «وای فای» منزلش هم «فوتسال» است!

مشروح گفتگوی سرمربی تیم ملی فوتسال در زیر می آید:

محمد ناظم الشریعه از چه زمانی وارد فوتبال و فوتسال شد؟

- ناظم الشریعه: من از سال ۶۳ فوتبال را شروع کردم. آن زمان در مدارس فعال بودیم و بازیکن تیم مرصاد شیراز هم بودم و در لیگ دسته دو حضور داشتیم تا سال ۷۲ که با افشین پیروانی به خدمت سربازی رفتیم. افشین به من گفت به ژاندارمری بیا ولی به خاطر مشکلاتی خانوادگی در شیراز ماندم. بعد از آن کارمند وزارت مسکن و در شیراز ماندنی شدم. سال ۷۵ اولین دوره مسابقات فوتبال سالنی برگزار شد. در آن زمان در تیم منتخب فارس هم حضور داشتم. در فوتبال سالنی کشور عنوان سوم را به دست آوردیم. بعد از آن به ذهنم رسید که دنبال فوتسال بروم. در وزارت مسکن امکانات سالنی داشتیم. سال ۷۶ اولین دوره فوتسال کشور را با تیم صدرا برگزار کردیم و چهارم کشور شدیم. آن موقع مربی - بازیکن بودم. الان می توانم به جرات بگویم عنوان قدیمی ترین باشگاه فوتسال دنیا برای ما است.

* پشیمان نیستید که به جای فوتسال دنبال فوتبال نرفتید؟

- من در خانه فرزند اول بودم و به خاطر مشکلات خانوادگی نتوانستم دنبال فوتبال بروم. حتی افشین (پیروانی) هم بارها گفت که کار تو را در تیم ژاندارمری درست می کنم ولی به این تیم نرفتم.

* در کدام پست بازی می کردید؟

- من در پست فوروارد و هافبک راست بازی می کردم.

* بازیکنان زیادی را هم در مدت حضورتان در فوتسال به تیم ملی تحویل دادید.

- افتخارم این است که اولین باشگاه فوتسال را در ایران تاسیس کردم و بازیکنان زیادی به تیم ملی دادم. سال ۸۲ شش بازیکن تیم ملی از بازیکنان ما بود. همان زمان مرا دعوت کردند که مربی تیم امید شوم. تا سال ۸۵ مربی تیم امید بودم. مصطفی نظری، حسین سلطانی، مسعود دانشور و محمد طاهری همه از همان زمان هستند. بعد از کنار رفتن محمد دادکان از ریاست فدراسیون فوتبال، آقای ترابیان هم عذر ما را از تیم امید خواست. ترابیان به من یک نامه داد که عضو کمیته فنی فوتسال شده ام؛ کمیته ای که هیچوقت جلساتش هم تشکیل نشد. من نزدیک به ۲۱ بازیکن به تیم های مختلف ملی دادم. آنها هم از نظر فنی و هم اخلاقی بهترین های ایران بودند.

* با وجود اینکه تیم ملی را قهرمان آسیا و سوم دنیا کرده اید ولی هنوز هم خیلی ها نسبت به سابقه شما با شک و تردید صحبت می کنند.

- شنیده ام بعضی ها می گویند من کجای فوتسال بوده ام. در حالی که خیلی ها اصلا در فوتسال نبودند و اگر بخواهم اسم ببرم درست نیست. خیلی ها که ادعایشان می شود اصلا در فوتسال نبوده اند. من اصلا دنبال سر و صدا و جنجال نبودم و کارم را پیش برده ام.

* چه شد که بعد از کار در تیم های باشگاهی، به یکباره مربی تیم ملی شدید و در کنار خسوس کاندلاس قرار گرفتید؟

- زمان حضورم در تیم حفاری، یکبار در تهران با تیم میثاق بازی داشتیم و با اختلاف این تیم را شکست دادیم. در همان سالن بازی، سیدرضا افتخاری رئیس وقت کمیته فوتسال و خسوس مرا دیدند و با هم صحبت کردیم. بعدا با من تماس گرفتند که رزومه ات را بیاور و سپس سرمربی تیم امید شدم. بعد از من خواستند که به تیم ملی هم بروم تا ارتباط بین دو تیم امید و بزرگسالان برقرار شود.

* چرا به یکباره از چشم خسوس افتادید و فقط یک سفر همراه تیم ملی رفتید؟

- یک سفر با تیم ملی به چین رفتیم تا در تورنمنت این کشور شرکت کنیم. همانجا یک چیزهایی به خسوس گفتم که فکر می کنم بدش آمد! خسوس تئورسین خوبی است ولی در ترکیب چینی و کوچینگ مشکل دارد. برای همین دیگر مرا برای سفر به کرواسی نبردند و من هم کار استعدادیابی را شروع کردم.

* با این حال ارتباطتان را با خسوس حفظ کرده بودید؟

- برای مسابقات جام باشگاه های آسیا در اصفهان بودیم که خسوس هم بعد از یک دوره غیبت طولانی آمده بود. آنجا فهمیدم که خسوس خیلی دلش می خواهد من هم در تیم ملی باشم. به خسوس گفتم با شما صادق هستم و اگر چیزی می گویم به خاطر تیم ملی است. او اعتقاد داشت در ایران با او صادقانه رفتار نمی شود.

* در تورنمنت چین چه چیزی به خسوس گفتید که ناراحت شد؟

- در تورنمنت چین بازیکنان ما به خاطر شرایط غذایی چیز زیادی نمی خوردند و فقط صبحانه کاملترین وعده غذای ما بود. اما خسوس بلافاصله بعد از صبحانه تمرین می گذاشت. یعنی بازیکنان ساعت ۹ صبحانه می خوردند و ساعت ۱۰ تمرین می کردند. بازیکنان هم حالشان بد می شد و بهم می ریختند. به خسوس گفتم ما ایرانی هستیم و غذا برای ما مهم است. با این حال وقتی خسوس به اصفهان آمده بود، به افتخاری گفتم خسوس هر کاری می خواهد برایش انجام بدهید تا در تیم ملی بماند. محمد هاشم زاده شاهد است. حتی امتیازات خوبی برای خسوس در نظر گرفتند ولی خودش گفت مشکل خانوادگی دارم و نمی مانم.

* بعد از آن به یکباره نام شما به عنوان سرمربی تیم ملی مطرح شد.

یک روز به من گفتند به تهران بیایم. در حالی که من به مشهد رفتم! همان روز با من تماس گرفتند و اعلام کردند هیات رئیسه تشکیل شده است و صحبت از شما برای انتخاب سرمربیگری تیم ملی است. علی صانعی هم در آن جلسه بود که ما با هم تلفنی صحبت کردیم. به صانعی گفتم شما تجربه جهانی و آسیایی داری و اگر کمک کنی، من هم می آیم. بعد از آن هم به عنوان سرمربی انتخاب شدم.

* نقاط ضعف و قوت تیم ملی زمان خسوس کاندلاس چه بود؟ شما برای حل این نقاط ضعف چه کار کردید که تیم ملی پیشرفت چشمگیری داشت؟

- کار دفاعی خسوس خوب بود. او تئورسین خوبی در فوتسال است. ضمن اینکه آدم خیلی خوب و صادقی بود. یکی از ضعفهایی که واقعا از خسوس دیدم، کوچینگ ضعیفش بود. یکی دیگر از مشکلات خسوس این بود که می گفت بازیکن باید نفر مقابلش را دریبل بزند. این به تیم ملی ضربه می زد. در حالی که مبنای من تاکتیک است نه تکنیک. تیم ملی ما فقر تاکتیکی دارد. باید به سمت فوتسال اروپا برویم. ما خودمان تکنیک برزیلی ها را داریم. معضل ما تاکتیک است و باید به سمت فوتسال اروپایی برویم. البته خسوس یک مقدار عصبی هم بود و این عصبیت به تیم منتقل می شد. من سعی کردم آرامش را به تیم برگردانم و بازیکنان راحت باشند.

* بعد از قهرمانی در جام ملتهای آسیا و عنوان سومی دنیا، چه چشم اندازی را برای فوتسال ایران می بینید؟

- کمبودهای فوتسال زیاد است. باید برای فوتسال ساختار نو نوشته شود. فدراسیون هم دارد تلاش می کند. این چیزها را دیگر ما باید از فدراسیون بخواهیم. ما باید برای مقام سوم کاری کنیم. باید شخصیت تیم ملی و بازیکنان را بالاتر ببریم. باور کنید در این مدت بالای ۵۰ درصد فکر من روی حفظ شان و شخصیت بازیکنان بوده است ولی این کمبودها را حس می کردم. ما داشتیم درست فکر می کردیم و شرایط تیم ملی هم همانطور که دیدید بهتر شد. باید طرح نو ایجاد کنیم. باید جوری باشد که بازیکن وقتی به تیم ملی می آید احساس کند به نقطه اوج آرزوهایش رسیده است.

* شما در حالی از ایجاد طرح نو حرف می زنید که تیم ملی حتی یک سالن استاندارد و به روز برای تمریناتش ندارد. حتی برای بازی با تیم روسیه مجبور هستید در تالار هندبال بازی کنید.

- به نظرم فدراسیون باید در ورزشگاه آزادی یک سالن ۲ هزار نفری بسازد که برای مسابقات اینچنینی «آویزان این و آن نشود». اگر بتوانیم این کار را بکنیم، عمده مشکلات ما حل می شود. برای بازی با روسیه مشکلاتی داشتیم. من خودم در فدراسیون بودم که برای گرفتن سالن ورزشگاه آزادی اقدام کردند ولی مسئولان ورزشگاه آزادی درخواست مبلغ زیادی برای این مسابقه داشتند. در نهایت مجبور شدیم بازی را به تالار هندبال منتقل کنیم.

* با وجود دعوت از چند بازیکن جوان، اما هسته اصلی تیم ملی فوتسال همان بازیکنان قبلی هستند. آیا الان زمان جوانگرایی فرا نرسیده است؟

- باید بازیکنان جوانی که به تیم ملی دعوت شده اند را ببینم. سعی داریم بازیکنان جوان را آب‌دیده کنیم. ضمن اینکه برای بازیکنان هزینه شده و آنها سرمایه ورزشی ما هستند. به راحتی نمی توان بازیکنان با تجربه را از دست ولی خودشان می دانند که باید تلاش کنند و جایگاهشان را از دست ندهند. ملاک ما صرفا سن و سال نیست.

* آیا باشگاه های لیگ در جوانگرایی روند مناسبی را طی می کنند؟

- باشگاه هایی که برای قهرمان شدن حساسیت دارند از این کارها نمی کنند. الان تیم هایی مثل حفاری، مقاومت و آذرخش جوانگرایی کرده اند ولی تیم هایی که هزینه زیادی داشته اند، این کارها را نمی کنند.

* آیا باشگاه ها و تیم ملی در مباحی فنی باهم همسو هستند؟

- باشگاه ها باید به سمت کار تاکتیکی بروند. برنامه های تیم ملی ما با باشگاه ها فرق دارد. دلیلش هم مشخص است. یکسری تیمها خیلی متمول هستند و یکسری تیم ها خیلی ضعیف. در جریان مسابقات جام جهانی سرمربی آمریکا حرف قشنگی به من زد. او گفت ما لیگ را با ۱۶ تیم شروع می کنیم و برای هر تیم یک اسپانسر داریم. این خیلی خوب است. یعنی اینکه همه این تیمها می توانند همزمان برای قهرمانی و یا برای سقوط نکردن تلاش کنند. این باعث می شود سرمربیان به کارهای نو و تاکتیک جدید رو بیاورند. در لیگ ما خیلی ها مجبورند با برنامه دفاع - ضدحمله بازی کنند. درست است دفاع خیلی مهم است ولی باید تاکتیک باشگاه ها با تیم ملی همسو باشد.

* به عنوان سرمربی تیم ملی فوتسال فکر می کنید در جامعه فوتسال چقدر مخالف دارید؟

- اگر مخالفی هم باشد، سلیقه ای است. سال ۲۰۱۶ سال رویایی تیم ملی فوتسال ایران بود. این هم حاصل تلاش من نبوده است. بازیکنان و سایر مربیان نقش اصلی را در این موفقیت داشتند بخصوص بازیکنان.

* پاسخ شفافی به سئوال قبل ندادید. آیا هنوز با وجود این موفقیتها مخالف دارید؟

- حتما اینطور است ولی خیلی توجه نمی کنم. عزت و ذلت دست خداست. مرور زمان خیلی چیزها را مشخص می کند. ضمن اینکه انسان جایز الخطاست. قرار نیست فوتسال برای من باشد. فوتسال برای تمام مربیان و تمام مردم ایران است.

* این دوره از مسابقات جام جهانی تقریبا تنها دوره ای بود که حرف زیادی از تیم اول و دوم نبود و بازیکنان همه در یک سطح بودند. برای این کار چه اقدامی انجام داده بودید؟

- من اعتقادی به تیم اول یا دوم ندارم. هیچ موقع اینطور نبودم حتی زمانی که در تیم حفاری مربیگری می کردم. دلم نمی خواهد تیم اول ۹۰ باشد و تیم دوم ۴۰. ترجیح می دهم هر دو تیمم ۶۰ باشند تا اینکه با هم تفاوت کنند. بازیکنان هم علیرغم میل باطنی خودشان کوتاه آمدند و به ما در این بخش خیلی کمک کردند. در آسیایی هم کارمان خیلی خیلی خوب بود.

* شنیده ایم در شیراز هم به عنوان سفیر ورزش آموزشگاهی انتخاب شده اید. می شود گفت خودتان را وقف فوتسال کرده اید؟

- من دیوانه فوتسال هستم. حرفم هم این است که تا وقتی هستیم تمام تلاشمان را بکنیم که بعدا حسرت نخوریم. الان حتی اسم «وای فای» منزل ما هم فوتسال است! دو پسرم هم فوتسال بازی می کنند و عشق فوتسال هستند.

* دوست دارید فرزندانتان هم فوتسالیست شوند؟

- بعضی از مربیان می گویند نمی خواهیم فرزندمان به این رشته بیاید ولی من دوست دارم فرزندانم وارد فوتسال و فوتبال شوند چون جامعه ما نیاز دارد که بچه های ما مشغول ورزش باشند. البته یکی از آنها مطمئنا فوتسالیست می شود. آن یکی اطلاعات عجیبی از فوتبال و فوتسال دارد و اسامی ای را می گوید که خودم تعجب می کنم. او هم آینده درخشانی دارد.

* با این حساب فرزندانتان خوشبخت هستند چون سرمربی تیم ملی به آنها آموزش می دهد؟

- (با خنده) بله آنها خوشبخت هستند.

* بعد از آنکه با تیم ملی فوتسال عنوان سومی جهان را کسب کردید، خیلی ها شما را با کارلوس کی روش مقایسه کردند. این مقایسه با یک مربی خارجی را چطور دیدید؟

- مقایسه کلا خوب نیست و دوست ندارم اینطور مقایسه شوم. ضمن اینکه فوتسال و فوتبال را نباید روبروی هم قرار بدهیم. همه روی فوتبال حساس هستند. ما دنبال این هستیم سطح فوتسال را آنقدر بالا بیاوریم که همه روی آن حساس شوند. نتایج ما به این امر کمک می کند. عشق من فوتسال است و دوست دارم و تا وقتی هستم، دنبال مسائل مالی نمی روم. از فوتسال هیچ وقت درآمدزایی نکرده ام. به خاطر همین زیر بار خیلی چیزها نرفته ام.

* آیا کمبود امکانات اذیت کننده نبوده است؟

- توقع دارم مثل یک انسان به فوتسالیست های ما نگاه کنند؛ به عنوان تیم سوم جهان نه کمتر.

* با این حال کارلوس کی روش هرطور شده امکانات مورد نیازش را می گیرد ولی این روحیه در شما دیده نمی شود.

- خیلی ها پشت سرم حرف زدند که به خاطر از دست ندادن جایگاهم در تیم ملی حرفی برای امکانات نزده ام. مگر برای گرفتن این جایگاه به کسی التماس کردم و پشت سر کسی حرف زدم که حالا بخواهم بترسم؟ سرمربیگری تیم ملی افتخار است ولی به هیچکس التماس نکرده ام. اعتقاد دارم نباید با سر و صدا امکانات گرفت. اگر امکانات ندهند، خودشان ضرر می کنند؛ تیم ملی ضربه می خورد. ما اعتقادی به دعوا نداریم.

* گفته می شد حتی با هیات رئیسه فوتسال برای به خدمت گرفتن ماساژور و آنالیزور اختلاف دارید؟

- بحث ما صرفا شخص آنالیزور نیست. حرفمان این است که کمپ تیم ملی باید به امکانات آنالیز مجهز شود. در ضمن بنده با هیچکس اختلاف ندارم. من حرفم را می زنم و دلایلم را ارائه می کنم. کفاشیان و افتخاری هم به من گفتند هر امکاناتی نیاز باشد فراهم می کنیم. ما چیز اضافه ای نمی خواهیم. حتی درباره مسائل مالی هم حرفی نزده ایم؛ صحبت ما این است شخصیت بازیکنان حفظ شود.

* در جریان مسابقات جام جهانی از کشورهای آذربایجان و آمریکا پیشنهاد داشتید. چرا به این پیشنهادات پاسخ منفی دادید؟

- وقتی پیشنهاد سرمربیگری آمریکا شد، همان موقع به آنها گفتم با آقای ترابیان و افتخاری صحبت کنید تا ارتباط مشخص شود. در نهایت هیچ صحبتی هم نکردند و رفتند. به نظرم کار تیم ملی باید به یک جایی برسد؛ چه من باشم چه نباشم. دوست دارم با کشورهای اروپای غربی ارتباط داشته باشیم چون فوتسال آنها بر اساس کار تاکتیکی است که به ما شباهت دارد. فاصله ما با فوتسال اول جهان را خودمان ایجاد می کنیم به خاطر همین امکانات. اگر امکانات فراهم شود حتی می توانیم قهرمان دنیا شویم.

* چرا پیشنهاد آذربایجان را قبول نکردید؟

- کاکائو سرمربی آذربایجان در جام جهانی با من صحبت کرد. گفت می خواهم از آذربایجان بروم و شما را پیشنهاد داده ام ولی اصلا به این پیشنهاد حتی فکر هم نکردم. دوست دارم این کاری را که آغاز کرده ایم به یک جا برسانیم.

* آیا امکان دارد روزی در ایران فوتسال جای فوتبال را بگیرد؟

- با توجه به مسائل اقتصادی احتمالش زیاد است که فوتسال رقیب فوتبال و به این رشته نزدیک شود. یک باشگاه معمولی در لیگ دسته دوم باید دو میلیارد هزینه کند ولی تاپ ترین تیم فوتسال ما با یکی دو میلیارد بسته می شود. با توجه به شرایط اقتصادی و المپیکی شدن فوتسال، این احتمال زیاد است.

* آیا با مربیان خاصی هم در فوتبال در ارتباط هستید؟ یا سبک مربی خاصی را دنبال می کنید؟

- یک مقدار تمرینات علی دایی و برانکو ایوانکوویچ را پیگیری می کردم. همینطور علیرضا منصوریان و غلامحسین پیروانی که با آنها کمی در ارتباط بودم و تمریناتشان را می دیدم. در سبک ایده آل من، مالکیت توپ خیلی مهم است. وقتی تیمی توپ نداشته باشد، تعطیل است. برای همین دنبال تیم هایی هستم که حفظ توپ دارند مثل تیم فوتبال ذوب آهن. حتی بعضی از تمرینات فوتبال و فوتسال را با هم قاطی کردم تا حفظ توپ را افزایش بدهم. برای همین سبک گواردیولا در زمان حضورش در بارسلونا را هم دوست دارم. این کار سختی است ولی شدنی است.

* فکر می کنید اگر باشگاه های پرسپولیس، استقلال و تراکتورسازی در فوتسال تیمداری کنند، کمکی به این رشته می شود؟

- صد درصد نقش دارد ولی به شرطی که این باشگاه ها به فوتسال خود از بالا نگاه نکنند و مثل یک بچه سرراهی با آن رفتار نکنند. اگر این باشگاه ها با شرایط خوب بیایند قطعا لیگ فوتسال رونق می گیرد.