نقل و انتقالات مرموز؛ مبالغ راز آلود دنیای فوتبال

وبسایت نود: چند عامل در معادله ارزش حقیقی یک بازیکن تأثیرگذار هستند. در لیگ برتر، قانون «مالیات نقل و انتقالات» وجود دارد. مطابق این قانون، هر گاه که یک باشگاه مبادرت به خرید بازیکنی بکند، موظف به پرداخت ۴ درصد اضافه بر مبلغ قرارداد به سازمان لیگ است. سازمان لیگ نیز یک مالیات ۵ درصدی را بر عهده دارد. به نقل از ESPN، علاوه بر این باید هزینه هایی همچون حق رشد، حق العمل همکاری، مبلغ حق تصاویر و حق الزحمه مدیر برنامه ها (واسطه ها) نیز به مبلغ اصلی اضافه شوند. البته در این نوشتار بر روی هزینه های عمده، تمرکز کرده و نام «مبلغ و مزد استهلاک» را بر روی آن می گذاریم.

«استهلاک» یک اصطلاح در علم حسابداری است اما در فوتبال چه معنایی دارد؟ این واژه در فوتبال بدین معناست که وقتی یک بازیکن خریداری می شود، مبلغ انتقال وی در طول قراردادش گسترش می یابد. به عنوان مثال، هنگامی که باشگاهی اقدام به خرید یک بازیکن به ازای ۴۰ میلیون پوند با قرارداد ۵ ساله می کند، آن مبلغ ۴۰ میلیون پوند به طور مساوی در بازه زمانی ۵ ساله تقسیم شده و در واقع به معنای ۸ میلیون پوند در هر سال است.

مبلغ نقل و انتقالات عملاً به صورت یک جا یا در چند قسط به باشگاه فروشنده پرداخت می شود اما وقتی که باشگاه ها در حال تنظیم بودجه نقل و انتقالاتی خود هستند، به عامل استهلاک بازیکن نیز توجه می کنند. یوفا و لیگ برتر بر همین اساس به «قوانین بازی جوانمردانه مالی» نگریسته و مبالغ نقل و انتقال یک بازیکن را مورد ارزیابی قرار می دهند.

نحوه محاسبه هزینه های یک بازیکن از اهمیت ویژه ای برخوردار است. «مخارج خالص» صرفاً شامل هزینه های انتقال یک بازیکن از باشگاهی به باشگاه دیگر می شود اما دستمزدهای بازیکن در آن مورد محاسبه قرار نمی گیرد در حالی که بزرگ ترین هزینه های هر باشگاه به دستمزدهای بازیکن تعلق می یابد. مخارج خالص در نقل و انتقال های آزاد بازیکن ها نیز یک مدل محاسباتی غیر کارامد است. به عنوان مثال، هر گاه یک بازیکن با قرارداد آزاد به یک باشگاه ملحق می شود، ظاهراً باشگاه خریدار هیچ هزینه ای بابت خرید وی به باشگاه مبدأ پرداخت نمی کند اما در واقعیت، کلیه دستمزدها و پاداش های توافقی این بازیکن بر دوش باشگاه خریدار خواهد بود که در بسیاری از موارد، هزینه های زیادی برای این باشگاه در بر دارد.

با توجه به موارد فوق الذکر، به نظر می رسد که «مخارج خالص» هرگز یک معیار کامل برای سنجش هزینه های یک باشگاه برای به خدمت گرفتن بازیکن های جدید نیست اما همچنان در همه جای دنیا، ارقام قراردادها بر اساس همین معیار در رسانه های بیان می شود. به نظر می رسد که تعمدی در این زمینه وجود داشته و در حقیقت عدم شفافیت عمدی در صنعت فوتبال، مورد قبول همه دنیا واقع شده است. بنابراین اگر مبلغ انتقال یک بازیکن از باشگاه X به باشگاه Y را شنیدید، هرگز گمان نبرید که همه هزینه ها به این رقم اعلان شده تعلق دارد و حداقل باید دستمزد ماهیانه و پاداش های بازیکن را نیز به این رقم اضافه کنید. در بسیاری از موارد، جمع دستمزدهای هفتگی یا ماهیانه و سایر پرداخت ها یا پاداش ها از کل مبلغ انتقال همان بازیکن تجاوز خواهد کرد. صورت حساب دستمزدهای میانگین باشگاه های لیگ برتر بیش از ۱۰۰ میلیون پوند بوده که بیان گر حدود ۶۰ درصد درآمد این باشگاه ها است.

و اما به سراغ چند نقل و انتقال مهم در تابستان جاری رفته و هزینه های واقعی هر باشگاه را بابت خرید چند فوق ستاره دنیای فوتبال مورد ارزیابی قرار می دهیم. بدین منظور باید مبلغ انتقال یک بازیکن را به طول مدت زمان قرارداد تقسیم و سپس دستمزدها را به حاصل تقسیم، اضافه کنیم. عدد حاصل معرف میزان «هزینه کرد» واقعی باشگاه بابت خرید بازیکن مورد نظر است. شاید بهترین مثال موردی در این زمینه، گل سر سبد نقل و انتقالات تابستان ۲۰۱۶ یعنی انتقال پل پوگبا از یوونتوس به منچستر یونایتد باشد.

هافبک فرانسوی در ازای مبلغ ۸۹،۳ میلیون پوند و با یک قرارداد ۵ ساله (با گزینه یک سال اضافه تر) از یوونتوس به منچستر یونایتد پیوست. حقوق هفتگی او ۲۱۰ هزار پوند است که اگر در تعداد هفته های هر سال ضرب کنیم (هر سال را ۵۲ هفته در نظر می گیریم):

۲۱۰۰۰۰*۵۲=۱۰۹۲۰۰۰۰

همان طور که مشاهده می کنید، پوگبا حدود ۱۱ میلیون پوند را در هر سال به عنوان دستمزد از باشگاه منچستر یونایتد دریافت می کند. اگر مبلغ انتقال وی به اولدترافورد یعنی ۸۹،۹ میلیون پوند را به ۵ تقسیم کرده و با ۱۱ میلیون پوند جمع کنیم، هزینه سالانه باشگاه انگلیسی بابت خرید پوگبا معادل با ۲۸،۸ میلیون پوند خواهد شد.

اگر گمان کرده اید که محاسبات ما به پایان رسیده و مبلغ ۲۸،۸ میلیون پوند را صورت حساب نهایی می دانید، باید بگوییم که سخت در اشتباهید. هنوز عوامل دیگری نیز وجود دارند که باید به این مبلغ اضافه شوند. حقوق هفتگی ۲۱۰ هزار پوند که به طور رسمی اعلام شده، جدا از پاداش ها و یا حق تصویر است. یک بسته خسارتی!!! معادل حداقل ۶۰ هزار پوند در هفته نیز به آن مبلغ ۲۱۰ هزار پوند اضافه می شود. باور کنید که کار به این جا نیز ختم نمی شود اما از این به بعد ماجرا وارد یک تاریکخانه می شود. ما کف های روی آب را به شما نشان دادیم اما سایر هزینه ها در قرارداد پوگبا و هر بازیکن دیگری «کاملاً محرمانه» است. حق پخش تلویزیونی، قراردادهای حقوق بین المللی توافق شده و حقوق دنیای دیجیتال؛ و البته سهم بازیکن از این مبالغ هنگفت که گاهی با مجموع همه هزینه های فوق الذکر همچون دستمزد هفتگی و پاداش برابر خواهد شد.

ملی پوش ارمنستانی در ازای ۳۵ میلیون پوند با یک قرارداد ۴ ساله و دستمزد هفتگی ۱۸۰ هزار پوند از دورتموند به منچستر یونایتد ملحق شد. مطابق مدل محاسباتی قبل، باشگاه منچستر یونایتد به طور سالیانه مبلغ ۱۸،۱ میلیون دلار بابت خرید و دستمزد مخیتاریان هزینه می کند.

جان استونز با مبلغ ۴۷،۵ میلیون پوند و قرارداد ۶ ساله از اورتون به منچستر سیتی ملحق شد. حقوق هفتگی او ۱۲۰ هزار پوند است و در مجموع، باشگاه منچستر سیتی بابت خرید و دستمزد وی باید ۱۴،۱۶ میلیون پوند در هر سال هزینه کند. این مبلغ برای یک مدافع بسیار گران بوده و اولین بار حدود دو سال قبل، انتقال داوید لوئیز از چلسی به پاریسن ژرمن تابوی گران فروشی بازیکن های خط دفاعی را شکست. تنها می توان سن کم استونز را توجیه این ولخرجی دانست.

درآمد انگولو کانته ۲۵ ساله از حقوق ۴۰ هزار پوند در هفته که فصل گذشته از لستر سیتی می گرفت به حقوق هفتگی ۱۵۰ هزار پوند در چلسی ارتقاء یافت. ۳۰ میلیون پوند بابت خرید وی از سوی چلسی به لستر پرداخت شد و باشگاه لندنی به طور سالانه باید ۱۳،۸ میلیون پوند را برای انتقال و دستمزد هافبک تخریبی فرانسوی هزینه کند. او بهترین تکل زن لیگ برتر است ولی نمی دانیم که هر تکلی را چند پوند حساب کردند برای آقای کانته!

گرانیت ژاکا هافبک سوئیسی آرسنال نیز تقریباً به اندازه انگولو کانته روی دست باشگاه جدیدش هزینه گذاشته است.

ساوتهمپتون دو سال پیش در آخرین لحظات نقل و انتقالات تابستانی، سادیو مانه را با مبلغی کمتر از ۱۲ میلیون پوند خریداری کرده ولی چندی پیش به ازای ۳۴ میلیون پوند طی یک قرارداد ۵ ساله به لیورپول واگذار کرد. برخی از کارشناس ها معتقدند که مبلغ انتقال مانه به لیورپول بسیار بالاتر از توانایی های این بازیکن است. او حقوق هفتگی ۱۱۵ هزار پوند را از باشگاه جدیدش دریافت خواهد کرد.

آخرین مثال را هم به زلاتان ابراهیموویچ اختصاص می دهیم. در خبرها آمده بود که زلاتان به عنوان بازیکن آزاد از پاریسن ژرمن جدا و به منچستر یونایتد پیوسته است. زلاتان بهترین مثال برای بیان اهمیت مطالبی است که درباره «مخارج خالص» اشاره شد. باشگاه منچستر یونایتد بابت انتقال وی به اولدترافورد هیچ پولی به پاریسن ژرمن پرداخت نکرد اما حقوق هفتگی ۲۲۰ هزار پوند به ازای قرارداد یک ساله را برای این مهاجم سوئدی در نظر گرفت. در حقیقت باشگاه انگلیسی بابت دستمزد زلاتان، مبلغ ۱۱،۴ میلیون پوند را طی یک سال هزینه کرده است ضمن این که به طور عرفی در انتقال های آزاد، پاداش های بزرگی لحاظ می شود. برخی از مردم از انتقال آزاد، تصور یک انتقال رایگان را دارند اما همان طور که مشاهده می کنید، هرگز چنین نیست.