بررسی فنی مشکلات پرسپولیس در فصل جاری

وطن امروز: شاید کمی زود باشد بخواهیم وضعیت پرسپولیس را «بحرانی» توصیف کنیم. شاگردان یحیی گل‌محمدی در ۴ هفته گذشته ۲ برد، یک مساوی و یک باخت کسب کرده‌اند. نتایج کسب شده تا اینجا اهمیت بالایی ندارد؛ مشکل اصلی پرسپولیس عملکرد متوسط و بعضا ضعیفی است که نشان می‌دهد سرخپوشان تهرانی نسبت به فصول گذشته افت محسوسی داشته‌اند.

احمد نوراللهی با توجه به سطح فوتبال داخلی و آسیا، بازیکنی چندبعدی به شمار می‌رفت که در زمان مالکیت توپ می‌توانست بازی را کنترل کند، تیم را به جلو براند، به حملات تیم اضافه شود و در کارهای هجومی مشارکت فعال داشته باشد؛ نوراللهی در آخرین فصل حضور خود ۱۱ گل در لیگ برتر زد. اکنون رضا اسدی جایگزین او در میانه زمین شده که نمی‌تواند مانند احمد بازی کند، در واقع گل‌محمدی نمی‌تواند از سرلک یا او مانند نوراللهی بازی بگیرد. اسدی، سرلک و حتی کامیابی‌نیا هیچ‌کدام توانایی‌های هجومی نوراللهی مثل شوتزنی یا پیدا کردن فضاهای مناسب هنگام حمله را ندارند و انجام یک نقش هجومی برای آنها ممکن نیست.

گل‌محمدی در سیستم ۲-۴-۴ خود نقشی برای یک پلی‌میکر پست ۱۰ ندارد اما می‌تواند به فکر جذب یک بازیساز در میانه زمین باشد. در‌ ۲-۴-۴ کنار یک هافبک دفاعی (اسدی یا سرلک)، نیاز به زوجی بازیساز در میانه میدان حس می‌شود. اگر چه تیم‌های ایرانی در پرورش هافبک‌های بازیساز ضعیف هستند و پیدا کردن چنین بازیکنانی آسان نیست اما پرسپولیس باید بازیکنی شبیه بهترین‌های این پست در ایران یعنی ایمان مبعلی، محرم نویدکیا یا قاسم حدادی‌فر را پیدا کند. هافبکی پاسور و خوشفکر که دید مناسب و توانایی خلق موقعیت داشته باشد و به پرسپولیس اجازه دیکته بازی خودش بر حریف را بدهد. خط هافبکی شامل ۲ هافبک دفاعی تخریبی (اسدی و سرلک)، مناسب تیم‌های میانه و پایین‌جدولی است، نه تیمی که ادعای قهرمانی لیگ را دارد.

* مهاجم نوک مشکل اصلی پرسپولیس نیست

پرسپولیس در حال حاضر یک سهمیه بزرگسال دارد که طبق شایعه‌ها قرار است با خرید یک مهاجم نوک دیگر پر شود. درست است که جدایی شهریار مغانلو خط حمله پرسپولیس را تضعیف کرده اما باید در نظر داشته باشیم که مشکل اصلی پرسپولیس در حال حاضر نبود یک نوک تخصصی و تمام‌کننده نیست. ترکیب ۲-۴-۴ یک مهاجم هدف و یک مهاجم سایه دارد. این مهاجم سایه معمولا در جریان بازی قرار نمی‌گیرد، رو به جلو بازی می‌کند و میل به گلزنی بالایی دارد (مهاجمان سایه نظیر گریزمان یا دیبالا که بازیسازی و طراحی موقعیت انجام دهند بسیار کم هستند).

زمانی که نوراللهی جدا شد، پرسپولیس رابط خود در بخش هافبک را از دست داد تا ارتباط هافبک و حمله قطع شود. حضور همزمان ۲ هافبک دفاعی و حضور مهاجمانی که به بازیسازی کمک نمی‌کنند باعث شده پرسپولیس در ارائه یک بازی باطراوت و زیبا به مشکل بخورد. گل‌محمدی با علم به اینکه دیگر نوراللهی را ندارد؛ می‌توانست خود را برای ترکیب ‌۱-۳-۲-۴ و استفاده از بازیکن پست ۱۰ آماده کند تا با اضافه کردن یک هافبک، کنترل بیشتری در میانه زمین داشته باشد.

* وابستگی بیش از حد به مهدی ترابی

پرسپولیس اکثر حمله‌های خطرناک خود را از سمت چپ طراحی می‌کند و مغز متفکر تیم نیز مهدی ترابی است. ترابی تمایل به خلق موقعیت و ارسال پاس نهایی دارد. حرکات او در عرض زمین معمولا با شوتزنی با کات درون پا یا راه انداختن دیگر بازیکنان همراه است. حال کافی است تیم‌ها ترابی را مهار کنند، فضای کمی به او بدهند و از جریان بازی خارجش کنند یا اینکه خود ترابی فرم مناسبی نداشته باشد.

در هر صورت، زمانی که ترابی خوب بازی نکند یا بازی او مختل شود، پرسپولیس نیز به مشکل می‌خورد و عملکرد دلچسبی ارائه نمی‌دهد. اگر پرسپولیس در جناح راست زمین نیز مهره تعیین‌کننده‌ای داشت، حملات تیم گل‌محمدی تنوع بیشتری پیدا می‌کرد، وظایف ترابی کاهش می‌یافت و خنثی کردن پرسپولیس نیز سخت‌تر می‌شد. سمت راست پرسپولیس در حال حاضر آورده هجومی خاصی ندارد. جذب یک وینگر راست (ترجیحا چپ‌پا) برای این ترکیب ۲-۴-۴ ضروری به نظر می‌رسد.

* ۳ دفاعه جواب نمی‌دهد؟

یحیی گل‌محمدی بعد از ۴۵ دقیقه بازی مقابل گل‌گهر تصمیم گرفت از سیستم ۳ دفاعه دست بکشد و به ۲-۴-۴ رو آورد، هر چند به نظر نمی‌رسد ۴۵ دقیقه برای ارزیابی و سنجیدن یک ترکیب زمان مناسبی باشد. تیمی که از دوران برانکو قالب مشخصی پیدا کرده و ۲-۴-۴ ترکیب پایه‌اش بوده است، نیاز به زمان بیشتری برای تطبیق و پذیرش ترکیب جدید دارد. نکته ناامید‌کننده اینجاست که پرسپولیس در نیمه دوم نیز با ترکیب همیشگی‌اش بازی بدی انجام داد تا نشان دهد مشکل چیزی فراتر از ۳ دفاعه یا ۴ دفاعه بودن است. ترکیب ۳-۴-۳ با توجه به حضور وینگ‌بک‌ها و رفت و برگشت پیستونی آنها، بهترین استفاده را از عرض زمین در دفاع و حمله دارد.

در این ترکیب می‌توان بالاخره برای وحید امیری و سیامک نعمتی ۲ پست ثابت تعریف کرد (وینگ‌بک‌های چپ و راست). اگر شایعات خرید ۲ بازیکن از استقلال تاجیکستان صحیح باشد، پرسپولیس ۲ بازیکن دیگر نیز به ترکیب اضافه خواهد کرد که به این فورمیشن آشنا هستند. با حضور صفروف و سیامک نعمتی پرسپولیس ۲ وینگ‌بک در سمت راست و با حضور امیری و آقایی ۲ وینگ‌بک در سمت چپ خواهد داشت که می‌توانند چرخشی بازی کنند. حضور وینگ‌بک‌های تازه‌نفس، فشار را در کناره‌های زمین حفظ می‌کند و پرسپولیس در کانال‌های کناری نیز زهردار ظاهر خواهد شد.

در خط دفاع نیز علی نعمتی چپ‌پا به عنوان مدافع جلوزن سمت چپ، وحدت هانانوف خرید جدید سرخ‌ها در سمت راست و سیدجلال حسینی نیز در مرکز ۳ دفاعه می‌توانند به کار گرفته شوند. ایده دیگر نیز استفاده از رضا اسدی به عنوان سوئیپر است. در خط هافبک نیز میلاد سرلک عضو جدایی‌ناپذیر ترکیب است. پهلوان تاکنون چندبار به عنوان هافبک تست شده و ایده استفاده از او به عنوان یک هافبک شاید بد نباشد. عالیشاه و ترابی می‌توانند پشت مهاجم بازی کنند و عیسی آل‌کثیر نیز مهاجم فیکس شود.

* ایراداتی که به گل‌محمدی وارد است

در اینجا قصد نداریم مربی پرسپولیس را به خاطر نقل و انتقالات و جذب بازیکن شماتت کنیم اما این تیم با بازیکنان فعلی خوب بازی نمی‌کند. فاصله زیاد بین خطوط، ضعف دفاعی پرسپولیس، از دست دادن توپ‌های دوم، بی‌نظمی و شاداب نبودن در فاز هجومی و افت بسیاری از بازیکن‌ها باعث شده پرسپولیس دیگر نشانی از یک قهرمان نداشته باشد.

امیدواریم یحیی گل‌محمدی به جای جنگیدن با دشمن فرضی و گفتن جملاتی نظیر «شاید خود من هم یکی از پروژه‌ها برای شکست و نابودی پرسپولیس باشم!» به رفع ایرادات تیمش بپردازد تا دوباره پرسپولیس را در جایگاهی ببینیم که هواداران انتظارش را دارند. فیفادی فرصت خوبی است تا تیم یحیی بازیابی شود و ادامه مسابقات را با روحیه و دیدی متفاوت آغاز کند.