پیچیده‌ترین فیلم‌های تاریخ سینما (۱)

برترین ها - ترجمه از حسین علی پناهی: بهترین فیلم ها آن هایی هستند که ذهن شما را تا روزها پس از دیدن آن رها نکنند زیرا ایده، معنا و پیام داستان آن چنین پیچیده و عمیق است که برای درک و هضم آن به زمانی بیش از یکی دو ساعت نیاز خواهید داشت. در بسیاری از این فیلم ها برای درک بهتر لازم می شود که چند بار دیگر نیز به فیلم مراجعه کرده تا ارتباطات و لینک های خاصی که در تماشاهای قبلی پیدا نکرده اید را بیابید.

در دنیایی که هالیوود پر شده از فیلم های ابرقهرمانی تجاری و پولساز و گاهی نیز بسیار بی محتوا، این فیلم ها نه به دلیل زرق و برق و هزینه های سرسام آور بلکه به خاطر مفهوم عمیق و پیام سنگین خود ماندگار شده اند. در ادامه این مطلب قصد داریم شما را با ۲۰ مورد از پیچیده ترین فیلم های تاریخ سینما آشنا کنیم.

20- دشمن

فیلم «دشمن» (Enemy) توسط دیوید ویلنوو کارگردانی شده و جیک جیلنهال در آن نقش یک معلم تاریخ را بازی می کند که یک روز یکی از دوستانش از او دعوت می کند فیلم خاصی را تماشا کند. در حالی که وی مشغول تماشای فیلم مذکور است، متوجه می شود که یکی از بازیگران فیلم کاملاً شبیه خود اوست. این اتفاق عجیب باعث می شود او برای یافتن این بازیگر و این که موضوع شباهت این دو از چه قرار است سفری پیچیده را آغاز می کند. فیلم «دشمن» خط سیر روایی معمول و مستقیم را رعایت نمی کند و زمانی که فیلم به پایان می رسد تازه گیجی و سردرگمی تماشاگر آغاز می شود و سعی می کند به درکی ملموس از تصویرسازی سوررئال رویاگونه فیلم برسد.

این فیلم به زیبایی تصویربرداری شده و دارای رنگ زرد خاصی در تصاویر خود است که گیجی و ملال آور بودن زندگی شخصیت آدام را نشان می دهد و در تناسب با رنگ روشن زندگی آنتونی تفاوت های این دو مشخص می شوند. جیک جیلنهال با بازی خیره کننده خود در این فیلم باعث شده که تماشاگر درماندگی و رنج شخصیت را به خوبی حس نماید. «دشمن» یک تریلر روانشناسانه مسحور کننده و گیج کننده است که تماشاگرش را به یک سفر خوفناک پر از سوررئالیسم می برد.

19- تقدیر

فیلم «تقدیر» (Predestination) یک تریلر فانتزی استرالیایی به کارگردانی پیتر و مایکل اسپیریگ و با بازی ایتان هاک است که علیرغم داشتن داستانی تراژیک اما به دلیل تنوع ژانری خود تماشاگر را سرگرم می کند. این فیلم بسیار اورجینال و خلاقانه بوده و از سبک کلاسیک «داستان بی صدا» سود می برد. هاک در نقش یک شخصیت بی نام بازی بی نقصی از خود ارایه داده و سارا اسنوک نیز با توانایی های متنوع بازیگری خود تماشاگر را تحت تاثیر قرار می دهد.

هاک در این فیلم نقش یک مسافر در زمان را روایت می کند که برای یک آژانس سری کار می کند و از توانایی های خود برای متوقف کردن جارایم قبل از وقوع استفاده می برد. در آخرین ماموریت وی باید یک تروریست که در سال ۱۹۷۵ در شهر نیویورک سیتی بمبگذاری کرده و باعث مرگ ۱۱.۰۰۰ نفر شد را در کار خود ناکام بگذارد. این فیلم مسحور کننده و بسیار هوشمندانه تا صحنه پایانی تماشاگر را روی صندلی خود معلق ساخته و در پایان ذهن او را برای مدت طولانی درگیر خواهد کرد.

18- آقای هیچکس

فیلم «آقای هیچکس» (Mr. Nobody) یک درام فانتزی به کارگردانی ژاکو ون دورمل است که داستان آن در سال ۲۰۹۲ رخ داده و در مورد آخرین انسان فانی باقیمانده روی زمین است که جارد لتو نقش او را بازی می کند. او در مورد گذشته خود و به انتخاب هایی که می توانست داشته باشد فکر می کند. این فیلم با تصویرسازی خارق العاده خود دارای پیچیدگی های زیبایی شناختی و روایی است که برای درک آن ها تماشاگر باید با دقتی بی سابقه به جزییات داستان و تصاویر نگاه کند. «آقای هیچکس» یک تجربه جدید، بی نظیر و عمیق را برای تماشاگر بوجود می آورد. این فیلم با بازی خیره کننده لتو، تصویر سازی ترسناک و تاثیر گذار و البته موسیقی متن بی نقص خود تماشاگر را با یک تجربه به یاد ماندنی که برای روزهای متوالی بعد از تماشای فیلم همراه او می ماند رها خواهد کرد.

17- جان مالکوویچ بودن

«جان مالکوویچ بودن» (Being John Malkovich) یک فیلم دیوانه کننده و عجیب و غریب در مورد یک عروسک گردان است که دروازه ای را می یابد که مستقیماً به درون مغز جان مالکوویچ، ستاره هالیوود، باز می شود. این فیلم به کارگردانی اسپایک جونز و به نویسندگی چارلی کافمن، بسیار زیبا، منحصر بفرد و سرگرم کننده ساخته شده است. جان کیوزاک و کامرون دیاز در این فیلم چنان بی نقص ظاهر شده اند که اصلاً آن ها را نمی شناسید و البته جان مالکوویچ نیز فرصت این را پیدا می کند که نقش خودش را بازی کند و این کار را به بی نقص ترین شکل ممکن نیز انجام داده است. این فیلم عجیب و غریب و سوررئال تماشاگران را به درون دنیای مالکوویچ می کشاند. «جان مالکوویچ بودن» فیلمی با جزییات و طنزی ظریف است که دهه های متوالی طول خواهد کشید تا شاهد فیلمی شبیه آن باشیم.

16- پرتقال کوکی

«پرتقال کوکی» (A Clockwork Orange) یکی از بحث برانگیزترین فیلم هایی است که تاکنون سینما به خود دیده است. این فیلم از همان ابتدا شما را اسیر خود کرده و روی صندلیتان میخکوب خواهد کرد و حتی پس از پایان فیلم نیز شما را رها نخواهد کرد. «پرتقال کوکی» حاوی احساسات شدید، بیگانگی، انحراف و خشونت در بیشترین حد ممکن خود است. این شاهکار ساخته استنلی کوبریک از زمانه خود جلوتر بود و هنوز نیز با جامعه مدرن امروزی همخوانی داشته و تاثیر طولانی خود را حفظ کرده است. این فیلم داستان یک جوان دچار مشکلات اخلاقی به نام الکس و انقلابی اجباری که توسط دولت در او رخ می دهد را روایت می کند که شما را وادار می سازد بیرحمی و شقاوت موجود در جهان را در نهایت خود شاهد باشید.

«پرتقال کوکی» از هر دیدگاهی یک فیلم جالب و دوست داشتنی است اما کمال گرایی کوبریک و بازی خیره کننده مالکوم مک داول در نقش الکس از بیننده مطالبه می کند که تفکر عمیق تری در مورد دنیای اطرافش داشته باشد. این فیلم سوالی دردناک و سخت می پرسد: اگر حق انتخاب افراد در برگزیدن خوب و بد را از آن ها بگیریم آیا این کار به مثابه گرفتن انسانیت نیز از آن ها نیست؟!

15- اطلس ابر

فیلم علمی تخیلی «اطلس ابر» (Cloud Atlas) به کارگردانی تام تایکور و واچوفسکی ها، شش دنیای متفاوت در زمان های متفاوت را به تصویر می کشد که یکی پس از دیگری تغییر می کنند. سبک و ساختار این فیلم آن را به فیلمی پیچیده و گیج کننده تبدیل می کند. در این فیلم از بازیگرانی طراز اول استفاده شده که هر یک نهایت استعداد خود را به نمایش می گذارند هر چند برخی نیز این فیلم را به خاطر جاه طلبی بیش از حد و شخصیت های بسیار پیچیده اش مورد انتقاد قرار داده اند. «اطلس ابر» بخشی علمی تخیلی، بخشی درام تاریخی، بخشی رمانتیک و بخشی کمدی است که لذت تماشای چند فیلم در یک فیلم را برای تماشاگر ممکن می سازد.

14- چشمه

فیلم «چشمه» (The Fountain) ساخته دارن آرونوفسکی درس ال ۲۰۰۶ مورد استقبال منتقدان و تماشاگران قرار نگرفت اما در سال های بعد از آن به فیلمی کالت و تحسین شده بدل گشت. در این فیلم، آرونوفسکی سبک داستان پردازی متداول را کنار می گذارد و درک های متعدد و متفاوتی می توان از داستان فیلم او داشت. زیبایی این فیلم در جزییات دقیق و نکات ظریفی است که به بیننده این امکان را می دهد که از دیدگاه منحصر به فرد خود به تعبیر و درک داستان بپردازند. «چشمه» سه دنیای متفاوت را به تصویر می کشد که در آن ها شخصیت اصلی داستان، تام، با بازی هیو جکمن، سه شکل متفاوت به خود می گیرد.

در دنیای اول او نقش یک فاتح بزرگ در قرن شانزدهم را روایت می کند که برای یافتن درخت زندگی تلاش دارد. در دنیای دوم که دنیای کنونی است دکتر تام تلاش می کند درمانی برای همسر بیمار خود پیدا کند و در دنیای سوم نیز که مربوط به سال ۲۵۰۰ است تام فضانوردی است که سعی در پیدا کردن سیاره زیبالبا دارد. فیلم «چشمه» ضیافتی برای دیدگاه های متفاوت است که داستانی بی نقص و تصاویری خیره کننده دارد و شما را برای مدتی مات و مبهوت رها خواهد کرد.

13-آسمان وانیلی

تریلر روانشناسانه «آسمان وانیلی» (Vanilla Sky) جنبه های علمی تخیلی ملموسی نیز در خود دارد. این فیلم توسط کامرون کرو کارگردانی شده و بازسازی یک فیلم اسپانیایی با عنوان انگلیسی «چشم هایت را باز کن» می باشد. «آسمان وانیلی» تماشاگرش را به یک سفر احساسی می برد و در نهات او را ترسیده، غمگین و بی دفاع رها می کند. این فیلم درک شما از دنیای اطراف و واقعیاتی که به آن ها باور دارید را به چالش می کشد و تام کروز نیز با بازی خارق العاده خود در نقش دَیو سهم زیادی در بوجود آمدن این حس دارد.

«آسمان وانیلی» یکی از آن فیلم های هوشمندانه ای است که هر بار که به تماشای آن می نشینید، چیز جدیدی را درک خواهید کرد. این فیلم بی نظیر سرشار از احساسات بزرگنمایی شده عشق و غم است و تماشاگر را در تمام طول فیلم در حالت درگیری و ترس فرو می برد و در نهایت درک آن ها از زندگی خود را وارونه می سازد و به آنها می گوید که بدون چشیدن تلخی های زندگی هیچوقت شیرینی های آن را ارج نخواهید نهاد.

12- جزیره شاتر

فیلم «جزیره شاتر» (Shutter Island) به کارگردانی مارتین اسکورسیزی یک تریلر روانشناسانه نئونوآر است که در آن دو مارشال ایالتی به بررسی غیب شدن یک قاتل می پردازند که از یک مرکز روانی ساخته شده برای جانیان روانی فرار کرده است. این فیلم پر است از پیچیدگی ها و فراز و فرودهای داستانی که می تواند بیننده را به آسانی گیج کند. «جزیره شاتر» به زیبایی هر چه تمامتر حواس بیننده را مورد حمله قرار می دهد و آن ها را با یک معمای حل نشده رها می کند، در نهایت نیز به شدت شما را غافلگیر می نماید.

این فیلم را بدون شک در یک بار دیدن درک نخواهید کرد زیرا تمام جزییات داستان را نمی توان در یک بار تماشا متوجه شد. «جزیره شاتر» یکی از معدود فیلم هایی است که درک شما از داستان پردازی رایج تغییر داده و در بار دوم با دیدگاهی متفاوت به تماشای فیلم خواهید نشست. فیلم «جزیره شاتر» یک فیلم تاریک است که باعث می شود به سلامت عقلی و روانی خود نیز شک کنید.

11- ممنتو

فیلم گیج کننده «ممنتو» (Memento) به کارگردانی کریستوفر نولان و به نویسندگی او و جاناتان نولان، یک تریلر ترسناک، ویرانگر و بسیار منحصر بفرد است. در این فیلم گای پیرس نقش لئونارد شلبی را بازی می کند، مردی که توان شکل دادن به خاطره های تازه را در ذهن خود نداشته و باید راز مرگ همسر خود را کشف کند. این فیلم که دستاوردی بدیع و خارق العاده در دنیای مدرن سینماست، بیننده را وادار می سازد که در داستان پردازی شرکت کنند در حالیکه آن ها نیز مانند شخصیت اصلی فیلم از اتفاقات فیلم و واقعیات هیچ اطلاعی ندارند.

«ممنتو» به یک فیلم کلاسیک با سبک داستان پردازی انقلابی تبدیل شد که بن مایه های دراماتیک بی سابقه ای در خود داشت. این فیلم شما را درهر صحنه ای درمانده کرده و به شدت می ترساند. هیچ چیز در این فیلم آن طور که به نظر می رسد نیست، هیچ چیز قطعی نیست و هیچ چیز واقعی نیست. فیلم شما را در خود فرو می برد و برای پی بردن به واقعیت صحنه به صحنه آن را با دقت نگاه خواهید کرد و در نهایت با احساسی مانند دست انداخته شدن شما را رها می کند.

ادامه دارد...