چه بازیگرانی پس از مرگ نیز بازیگری را ادامه دادند!

روزنامه صبا - ترجمه از آرش واحدی: شاید تمام علاقه‌مندان به سینما بر سر این موضوع توافق نظر دارند که بازیگری چون پل نیومن تکرارنشدنی است. این ستاره چشم آبی برای همیشه در ذهن ما با فیلم‌هایی چون «بوچ کسیدی و ساندنس کید» ماندگار شده است، اما نکته مهم عصر تکنولوژی اینجاست که او در انیمیشن «ماشین‌ها۳» محصول سال ۲۰۱۷ صداپیشگی کرده است. نیومن که در سال ۲۰۰۸ دار فانی را وداع گفت با استفاده از تکنولوژی پیشرفته این روزها بار دیگر با صدایش به شخصیت داک هادسون جان بخشیده است.

این مسئله تازه‌ای در سینما محسوب نمی‌‌شود و از سال ۱۹۵۹ توسط بدترین فیلمساز تاریخ سینما یعنی اد وود پایه‌ریزی شده است. پس از آن در طول تاریخ فیلم‌های زیادی دیده‌ایم که میزبان برخی از بازیگران پس از درگذشت آن‌ها بوده‌اند. تجربه‌های موفق در این زمینه بسیار کم است زیرا از سویی این مسئله اتفاقی خاص و نادر است که گاهی مسئولان استودیوها را تا مرز ورشکستگی پیش می‌برد و از سویی زمانی که همه‌چیز برای جان‌بخشیدن به بازیگر درگذشته در فیلمی نیمه‌کاره آماده می‌شود باز هم هیچ تضمینی وجود ندارد که نتیجه کار موفقیت‌آمیز از کار در بیاید.

به همین دلیل فهرست فیلم‌های موفق در این مبحث زیاد طولانی نیست ولی در مطلبی که پیش‌رو دارید با بهترین و عجیب‌‌ترین این بازگشت‌ها آشنا می‌شویم. در کلامی دیگر ما در این فهرست با بازیگرانی مواجه هستیم که به‌صورت حقیقی و به‌معنی دقیق کلمه حتی مرگ نیز نمی‌‌تواند آن‌ها را از پرده عریض سینماها دور کند. زیرا درنهایت سالن‌های سینما خانه اصلی بازیگران به شمار می‌رود و یاد آن‌ها برای همیشه در ذهن و خاطره علاقه‌مندان باقی می‌ماند.

۱ - بروس لی در «بازی مرگ»

شیوه زنده‌کردن بازیگر: برشی از مقوا

سال ۱۹۷۸ فیلم «بازی مرگ» توسط رابرت کلوز اکران شد. این در شرایطی بود که پنج سال از مرگ شوکه‌کننده بروس لی، ستاره فیلم‌های رزمی گذشته بود. کلوز که اصرار داشت این پروژه را به سرانجام برساند با استفاده از بدل و عکس‌هایی که از برداشت‌های اصلی به‌جا مانده بود بسیاری از صحنه‌های حساس اثرش را فیلمبرداری کرد. نکته جالب این‌جاست که کلوز برای ادامه ساخت این پروژه سختی‌های بسیار زیادی را متحمل شد، او تنها ۱۱ دقیقه فیلم از ستاره جوانمرگ شده‌‌اش داشت، حتی برای درآوردن صحنه مبارزه‌ها در ساختمان پنج طبقه سندیکای جنایتکاران بازیگر جایگزینش را مجبور به تحمل جراحی پلاستیک کرد. یکی از صحنه‌های مشهور و بی‌نهایت ناراحت‌کننده فیلم، مربوط می‌شود به نمایی بسته از بروس لی که در آن چهره‌‌اش روی مقوایی برش‌خورده بر صورت بازیگر بدل چسبیده شده است.

۲ - فیلیپ سیمور هافمن در «بازی‌های عطش: مرغ مقلد قسمت دوم»

شیوه زنده‌کردن بازیگر: مقدار زیادی وودی هارلسون

سال ۲۰۱۴ فیلیپ سیمور هافمن، بازیگر برنده جایزه اسکار درگذشت. او که درحال نقش‌آفرینی در سری فیلم‌های «بازی‌های عطش» بود به ناگهان مسئولان کمپانی لایون گیتز را مجبور به نگارش دوباره فیلمنامه کرد. در نسخه‌های جدیدتر نقش وی برای شکل دادن به انقلابی که کتنس اوردین قصد به سرانجام رساندنش را داشت بسیار کم شد. در هر صورت یکی از صحنه‌های کلیدی فیلم مربوط می‌شد به ملاقات شخصیتی که سیمور هافمن نقش آن را ایفا می‌کرد با ستاره این سری فیلم‌ها یعنب جنیفر لارنس. مشخصا چهره این بازیگر توانا توسط مسئولان جلوه‌های ویژه کامپیوتری از آرشیو آثار برجسته وی قرض گرفته شد ولی نکته قابل‌توجه این‌جاست که وودی هارلسون بازیگری بود که چهره‌‌اش را برای بازگشت هافمن (برای آخرین‌بار) بر پرده‌های سینما در اختیار وی قرار داد.


۳ - روی شیدر در «صلیب آهنی»

شیوه زنده‌کردن بازیگر: ماسک لاتکس

زمانی که روی شیدر ستاره بلاک باستر به‌یادماندنی «آرواره‌ها» به‌شکل شوکه‌کننده‌ای در میانه راه فیلمبرداری تریلر «صلیب آهنی» درگذشت، تهیه‌کنندگان فیلم تصمیم گرفتند برای ادامه دادن فرآیند فیلمبرداری از بدلی که گریم شیدر را با ماسک لاتکس روی چهره داشت استفاده کنند. شیدر برای چند صحنه پس از درگذشت‌‌اش در «صلیب آهنی» حضور داشت و بدلی که ماسک را برچهره داشت موفق شد بار دیگر تا پایان مرحله فیلمبرداری خصوصیات منحصربه‌فرد این بازیگر دوست‌داشتنی را به تصویر بکشد.


۴ - الیور رید در «گلادیاتور»

شیوه زنده‌کردن بازیگر: بدل و مقدار زیادی سی جی آی

زمانی که بازیگر افسانه‌ای انگلیسی در اواسط فیلمبرداری اثر حماسی و بزرگ ریدلی اسکات درگذشت، این فیلمساز بزرگ نیز تمام تمرکز خود برای ادامه ساخت «گلادیاتور» را از دست داده بود. پس از مدتی اسکات تصمیم گرفت از بدل در نماهای باز استفاده کند تا پروسه فیلمبرداری متوقف نشود، کمی بعد ماجرای جلوه‌های ویژه کامپیوتری جدی‌تر شد و مسئولان این امر موفق شدند با استفاده از آرشیو فیلمبرداری شده از الیور رید صحنه‌های باقی‌مانده از وی را فیلمبرداری و تکمیل کنند. نکته جالب این‌جاست که پس از اکران فیلم کمتر کسی متوجه واقعی نبودن حضور الیور رید در اکثر صحنه‌های سی‌جی‌ای شد و این قضیه به اندازه‌ای پیش رفت که این بازیگر کهنه‌کار برای آخرین حضور سینمایی‌‌اش نامزد جایزه نقش مکمل بفتا شد.

الیور رید که نقش مربی برده‌داران و شخصیت محوری فیلم پروکسیمو را ایفا می‌کرد، در‌حقیقت تنها نامزدی جوایز بفتا را زمانی به‌دست آورد که درگذشته بود و نیمی از صحنه‌های حضورش را بدلی که چهره رید توسط تکنیک سی‌جی‌ای روی سرش تصویر شده بود بازی می‌کرد.


۵ - پیتر سلرز در «دنباله پلنگ صورتی»

شیوه زنده‌کردن بازیگر: آرشیو فیلم‌های قدیمی

پیتر سلرز در نقش بازرس جنایی فرانسوی ژاک کلوزو در «دنباله پلنگ صورتی» به دنیای این سری آثار دوست‌داشتنی بازگشت. این ششمین فیلم «پلنگ صورتی» محسوب می‌شد که سلرز در آن حضور پیدا می‌کرد و این حضور تفاوت زیادی با دیگر نقش‌آفرینی‌های وی در قالب کلوزو داشت. پیتر سلرز تقریبا ۱۸ ماه پیش از مرحله فیلمبرداری این اثر دار فانی را وداع گفته بود. تهیه‌کنندگان این اثر در سال ۱۹۸۲ تصمیم گرفتند با استفاده از آرشیوهای دیده نشده زیادی که از فیلم‌های قبلی «پلنگ صورتی» در اختیار داشتند ماجرای پس گرفتن الماس گران قیمتی توسط سربازرس کلوزو را به تصویر بکشند.

نکته جالب این‌جاست که برت کوئک در نقش کاتو، دیوید نیون در نقش سِر چارلز لیتون و هربرت لم در نقش رئیس پلیس چارلز دریفوس تصمیم گرفتند اعتبار و هنر خود را در اختیار فیلمسازی چون بلیک ادواردز قرار داده و در این اثر عجیب ایفای نقش کنند. تمامی افراد دخیل در این پروژه علت همکاری خود را احترام و ادای دینی به هنر بی‌پایان پیتر سلرز عنوان کرده اند. لیندا فریدریک تنها شخصی بود که به‌صورت جدی مخالف چنین استفاده‌ای از تصویر پیتر سلرز بود و به همکاری خود در این سری آثار ادامه نداد. ناگفته نماند دیگر اعضای گروه بازیگری نیز با دریافت مبلغ قابل‌توجهی جذب پروژه شدند.


۶ - پل واکر در «سریع و خشمگین۷»

شیوه زنده‌کردن بازیگر: استفاده از برادرانش به‌عنوان بدل و تکنیک سی‌جی‌آی

سال ۲۰۱۵ کمپانی یونیورسال نزدیک به ۵۰ میلیون دلار هزینه کرد تا صحنه‌های کلیدی باقی مانده از ستاره سری فیلم‌های «سریع و خشمگین» یعنی پل واکر را به تصویر بکشد. پل واکر که در تصادفی دلخراش در سال ۲۰۱۳ درگذشته بود، یکی از بزرگ‌ترین شوک‌های تمام دوران این کمپانی را به آن‌ها وارد کرد. شوکی که نزدیک بود به فاجعه‌ای غیرقابل جبران برای آن‌ها مبدل شود. درنهایت مسئولان یونیورسال تصمیم گرفتند با استفاده از ترکیب برادران این بازیگر جوانمرگ شده یعنی کالیب و کودی واکر و تکنیک سی‌جی‌ای اثر خود را به سرانجام برسانند.

به این ترتیب پل واکر پس از مرگ شوکه‌کننده‌‌اش هم در فیلمی حضور پیدا کرد که نزدیک به ۱,۵ میلیارد دلار در سطح جهان فروش داشت. از سویی دیگر کالیب و کودی واکر برای حضور در قسمت‌های بعدی این سری فیلم‌ها با کمپانی یونیورسال وارد مذاکره شدند، آن‌ها علاقه داشتند کاراکتر برایان اوکانر را به‌یاد برادرشان زنده نگاه‌دارند، اتفاقی که رخ نداد و مسئولان امر ترجیح دادند با پایانی متفاوت به عمر این شخصیت روی پرده عریض سالن‌های سینما پایان دهند. موفقیت عظیم قسمت هفتم سری فیلم‌های «سریع و خشمگین» باعث شد پرفروش‌‌ترین اثر پل واکر در کارنامه‌‌اش زمانی رقم بخورد که خودش در یک‌سوم پایانی اثر حضور نداشت.