کم‌فروش‌ترین فیلم‌های سینمای ایران

روزنامه صبا - محمد تقی‌زاده: در این پرونده به معرفی اجمالی این فیلم‌ها پرداخته‌ایم و اطلاعات دقیقی درباره فروش فیلم‌ها، تاریخ اکران و معرفی عوامل و خلاصه داستان ارائه دادیم. این اطلاعات می‌تواند برای مخاطب ایجاد تامل کند که چه فیلم‌هایی با چه خصوصیاتی نتوانستند در گیشه ناکام بمانند.

مثلا خلاصه داستانشان می‌تواند معیاری برای جذابیت کلی فیلم‌هایی باشد که عموما خط داستانی‌شان ساده، قابل حدس و تکراری است. همچنین مشاهده عوامل این فیلم‌ها می‌تواند برای ‌سازندگان و سینماگران ایجاد سوال کند که تا چه میزان فروش فیلم به عوامل جلو و پشت صحنه مربوط است و حتی بازیگران نفروش و غیرجذاب برای تماشاگر، شناسایی شوند.

در ادامه با ذکر چند بند کوتاه به بررسی موضوعی و آماری این فیلم‌ها که کم فروش‌ترین فیلم‌های سینمای ایران نیز لقب می‌گیرند نگاهی انداختیم:

حتی‌الامکان سعی شده در این لیست فیلم‌هایی انتخاب شوند که در دهه ۹۰ و یا حداقل اواخر ۸۰ نمایش داده شده‌‌اند تا از نظر تورم ریالی و بهای بلیت خیلی با شرایط حال حاض که بلیت فیلم در پردیس‌های سینمایی ۱۲ هزار تومان است چندان فاصله نداشته و قابل قیاس و تخمین باشند.

در انتخاب این ۱۰ فیلم سعی شده کمترین میزان فروش فیلم‌های سینمای ایران از سال ۹۰ به بعد انتخاب شوند، از این رو مقدار عددی فروش فیلم‌ها مهم‌ترین عامل انتخاب فیلم‌ها بوده و از این جهت ممکن است از یک سال چند فیلم و از یک سال فیلمی انتخاب نشده باشد.

میزان فروش همه این فیلم‌ها که از مرداد‌ماه سال ۹۰ تا اردیبهشت‌ماه سال ۹۶ انتخاب شده‌اند از هشت‌هزارتومان شروع شده و حداکثر تا هفت‌میلیون تومان ادامه داشته است. از این می‌توان این لیست را فیلم‌های زیر ۱۰میلیون تومانی دهه ۹۰ سینمای ایران نیز نامگذاری کرد.

عمده این فیلم‌ها در گونه‌های کودک و دفاع مقدس و گاهی تاریخی مذهبی تهیه و ساخته شده است. از این رو با توجه به تکراری‌بودن فیلم‌های مشابه جنگی و دفاع مقدسی و احتمال کلیشه و شعاری‌شدن فیلم‌های تاریخی مذهبی و همچنین حساس بودن و نبودن عوامل حرفه‌ای در ژانر کودک و نوجوان، می‌توان مهم‌ترین فیلم‌های شکست خورده در گیشه سینمای ایران را در این سه ژانر و به‌دلایل ذکر شده عنوان کرد.

زمان بد اکران، تبلیغات نامناسب تلویزیونی و شهری و نداشتن عوامل حرفه‌ای و شناخته شده، همه از عواملی هستند که در ناکامی این فیلم‌ها نقش مهمی بازی می‌کنند و بخشی از این مشکلات را می‌توان به خود فیلم و ‌سازندگان و برخی را به خارجی و بیرونی مربوط دانست: مانند نداشتن تیزر تلویزیونی و نبودن عدالت پخش آنونس در تلویزیون برای همه فیلم‌ها.

قلب سفید قاصدک‌ها: ۸۴هزارتومان

تاریخ اکران : اردیبهشت‌ماه سال ۹۶

بازيگران: ماه‌چهره خلیلی، حبیب بختیاری، کاظم روزی‌طلب، آزاده شمس، علی نکته‌سنج، آرسام تهران‌چی، نفیسه قدرتی، سمیرا زندگانی، سحر مرادی، بهارک همراه، حسین اسماعیلی و مهدی شاه‌محمدی

کارگردان و نویسنده: افشین محمودی

تهیه‌کننده : علی رویین‌تن

تدوین : حسین زندباف

فیلمبردار : مصطفی کشفی

صدابردار و صداگذار: اصغر آبگون

خلاصه داستان :

«آغاز جنگ همراه می‌شود با تولد دختر بچه‌ای که در هنگام فوت کردن کیک تولد، بمب بر سرش می‌بارد و پدر و مادرش را از دست می‌دهد. او قلندروار سر می‌تراشد و هویت عوض می‌کند اما تحمل مسائل جنگ‌زدگی از او خانمی می‌سازد کامل، بزرگ و ماندنی.»

علی رویین‌تن که در این فیلم عنوان تهیه‌کننده را به دوش می‌کشد سابقه فیلم‌هایی چون «زمهریر» و «دلشکسته» را دارد که در زمان خود حواشی‌هایی به پا کرد و فیلم «دل‌شکسته»اش مورد توجه برخی منتقدان قرار گرفت.

سخن بازیگر فیلم:

حبیب بختیاری؛ بازیگر فیلم می‌گوید: «قلب سفید قاصدک‌ها» فیلمنامه قشنگی دارد، بازی‌هایش خوب است و فکر می‌کنم حتی اگر امروز برای مردم معروف باشد اما به‌مرور زمان و بعد از پخش آن از صداوسیما یا در رسانه‌های دیگر مخاطب را به‌خود جذب خواهد کرد زیرا این فیلم سفارشی نیست. وقتی کاری به شکل دلی انجام شود، به دل هم می‌نشیند. این اتفاق ویژه‌ای است که به‌نظرم در این فیلم افتاده و به آن تفاوتی بخشیده است. اتفاقی که باعث می‌شود مخاطبان برای تماشای آن به سالن سینماها بیایند


تا آمدن احمد(ساخت۱۳۹۳): ۳۰۰هزارتومان

تاریخ اکران: بهمن‌ماه سال ۹۴

بازیگران: مهدی فقیه، افسر اسدی، پرهام دلدار، ونوس حسن‌کانلی، بهرام ابراهیمی، حسین قفلی، جواد فولادی، سینوهه دانشمند و حسن علیرضایی

نویسندگان : عبدالجبار دلدار و پروانه مرزبان، بازنویسی: عبدالجبار دلدار و عباس عمرانی‌بیدی

تهیه‌کننده و مجری طرح : پروانه مرزبان

صداگذار: آرش قاسمی

موسیقی: بهزاد عبدی

جلوه‌های ویژه بصری: فرید ناظرفصیحی

خلاصه داستان:

«این فیلم برای اولین‌بار رشادت‌های مردم خارک در زمان دفاع مقدس را نشان و روایتی متفاوت و ناگفته‌ای از جنگ را نشان می‌دهد.»

سخن کارگردان:

صادق دقیقی؛ کارگردان فیلم درباره جلوه‌های بصری فیلم می‌گوید: جلوه‌های بصری، نقشی کلیدی در این فیلم دارد و با حساسیت فراوانی توسط فرید ناظرفصیحی طراحی شده است با این هدف که بیننده حتی یک لحظه به ذهنش خطور نمی‌کند که در این فیلم از جلوه‌های ویژه میدانی استفاده نشده است و همه‌ی پلان‌ها با تکنیک‌های پیشرفته کامپیوتری به‌صورت سه‌بعدی طراحی و اجرا شدند.

در بین کم فروش‌ها، اثری که به قعر جدول فروش سال ۹۳ چسبیده «تا آمدن احمد» صادق صادقی‌دقیقی است که فقط ۳۱۰هزارتومان فروخت! این فیلم هرچند اثری درباره دفاع مقدس است اما پرداخت داستانی ضعیف، شخصیت‌پردازی ناقص و از همه بدتر پخش ضعیف، باعث شد تا فیلم یک شکست‌خورده تمام عیار در گیشه باشد.


شرفناز (ساخت۱۳۹۳): ۱,۵ میلیون تومان

تاریخ اکران: آذر‌ماه سال ۹۵

بازیگران: حمیرا ریاضی، ضرغام استادی‌اصل، علی اوسیوند، ایوب افشار، سعید گل‌بچه، خلیل خانی و یاسمن اوسیوند همراه با تعدادی از هنرمندان بومی منطقه

نویسنده، تهیه‌کننده: حسن نجفی

مدیر فیلمبرداری : بایرام فضلی

تدوین: حسین حشمت‌نیا

خلاصه داستان:

«شرفناز می‌ترسد الیاس کوچکش به سرنوشت احمد دچار شود. او سال‌هاست که به فرار از این جهنم دره می‌اندیشد. سرانجام یک روز با الیاس به آن سوی کوه‌های رنگی می‌گریزد که همیشه آرزوی دیدنش را داشت.»

تهیه‌کنندگی «شرفناز» را در ابتدا جمال شورجه بر عهده داشت که در آغاز فیلمبرداری، تهیه‌کنندگی نیز به حسن نجفی واگذار شد. همه صحنه‌های فیلم در منطقه چابهار فیلمبرداری شده است. «شرفناز» اثری کاملا متفاوت با ساخته‌های پیشین نجفی است و با توجه به فضای بیابانی و مناطق کویری در شرایط تولید سختی فیلمبرداری شده است.

درباره کارگردان:

حسن نجفی ۱۳۴۵ در تبریز متولد شد. او فعالیت هنری خود را با داستان‌نویسی آغاز کرد و سال ۵۷ اولین حضور خود را در تئا‌تر تجربه کرد. سال ۶۲ با نمایش «نیستان اول» کار حرفه‌ای تئا‌تر را آغاز کرد و سال ۶۴ اولین فیلم کوتاه مستند خود را ساخت. پس از سال‌های ۷۶ تا ۷۱ به اجرای خیابانی تئا‌تر، ساخت کلیپ، و تله‌تئا‌تر پرداخت که برنده چند جایزه نیز شد. او همچنین از سال ۷۳ کار در تلویزیون را نیز آغاز کرد و با مجموعه «بمان و با من بخوان»، «سرزنش»، «پاتوق»، «می‌قات» و «آبی آفتابی» به ادامه فعالیت هنری خود پرداخت.

نجفی سال ۷۶ به عرصه سینما راه یافت و در فیلم «تولد یک پروانه» دستیار کارگردان بود. در کارنامه کارگردانی او تولید آثاری چون «اسب‌ها همچنان می‌تازند»، «آسمان هشتم» و «سهم گمشده» دیده می‌شود


فیلادلفی (ساخت۱۳۹۰): دو میلیون تومان

تاریخ اکران : بهمن‌ماه سال ۹۲

بازیگران: احمد نجفي، محمدرضا جامعي، هدا آهنگر، علي اوسيوند، فلور نظري، محمد عمراني، فخرالدين صديق‌شريف، رامسين كبريتي، محمدصادق يزداني، شايان جلالي، آرمان فروغي، مريم شهبازپور و (با حضور) چنگيز وثوقي

تهیه‌کنندگان: عزت‌اله جامعی ندوشن-مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی

نويسنده: اسماعيل رحيم‌زاده

مجري طرح : موسسه فرهنگي-هنري ندوشن فيلم

مدير فيلمبرداري : مهدي اميري

فيلمبردار: حسين اميري

خلاصه داستان:

«گروهي براي رساندن آذوقه و دارو از طريق تونل‌هاي زيرزميني از مرز رفح مصر به مرز رفح غزه اقدام مي‌كنند كه در طول مسير اتفاقاتي برايشان رخ مي‌دهد...»


این‌جا شهری دیگر است (ساخت۱۳۹۰): ۲,۵میلیون تومان

تاریخ اکران: تیر‌ماه سال ۹۳

بازیگران : پریوش نظریه، پژمان بازغی، هومن برق‌نورد، علیرضا کمالی‌نژاد، حسین سلیمانی و مسعود انتظاری

کارگردان : احمدرضا گرشاسبی

نویسنده فیلمنامه: حمید امجد

تهیه‌کننده: سعید سعدی

مدیرفیلمبرداری: شاهین پورامین

طراح صحنه و لباس: عباس بلوندی

طراح گریم: سعید ملکان

مدیربرنامه‌ریزی: علی ملاقلی‌پور

خلاصه داستان:

«داستان زمان پس از ضربت خوردن حضرت علی علیه‌السلام را روایت می‌کند و ظلم‌هایی که به ایشان از سوی افراد مختلف روا شده در فیلم دیده می‌شود. فیلم یک شب پس از ضربت خوردن حضرت‌علی(ع) تا زمان شهادت را به تصویر خواهد کشید و قصه در مدت زمان ۲۴ ساعت می‌گذرد.»


زیباتر از زندگی (ساخت۱۳۹۱): ۳,۵ میلیون تومان

تاریخ اکران : دی‌ماه سال ۹۳

بازیگران: حامد کمیلی (شهید علم‌الهدی)، محمود پاک‌نیت، مهوش صبرکن، قربان نجفی، سید جواد طاهری و حسین کلانتر

کارگردان و نویسنده: انسیه شاه‌حسینی

تهیه‌کننده : سیدسعید سیدزاده

مدیر فیلمبرداری : امیر کریمی

جلوه‌های ویژه میدانی: محسن نامدار روزبهانی و محمود سمن‌آبادی

جلوه‌های ویژه بصری:‌ هادی اسلامی

عکاس: علی نیک‌رفتار.

خلاصه داستان:

«فیلم، داستان زندگی شهید علم‌الهدی و رزمندگانی است که در عملیات نصر حضور داشتند. این عملیات توسط ارتش در اوایل جنگ در منطقه جنوب اهواز در دشت آزادگان انجام شد.

عملیات‌ نصر، ۱۵ دی‌ماه سال ۵۹ در منطقه‌ غرب‌ دشت آزادگان آغاز شد و در دقایق‌ نخست آن تمام‌ خاکریزهای‌ مقدم‌ دشمن‌ تسخیر شد و با ادامه ‌عملیات‌ و محاصره‌ دشمن‌، نزدیک‌ دوهزار نفر از آنان‌ به‌ اسارت‌ درآمدند. سیدحسین‌ علم‌الهدی یکی از رزمندگان دلیر ایران است که بعد از مقاومتی سخت و جانانه در این عملیات به خیل عظیم شهیدان کشور می‌پیوندند و نام خود را در تاریخ کشور جاودانه می‌کند.»


جشن تولد (ساخت۱۳۹۴): چهار میلیون تومان

تاریخ اکران: بهمن‌ماه سال ۹۵

بازیگران: احمد کاوری، علیرام نورایی، نادی خوری، امیه ملس و علی صطوف

نویسنده: عباس لاجوردی

مدیر فیلمبرداری: فرهاد محمودی

مشاور کارگردان : مهدی فیوضی

تدوین : یعقوب غفاری

طراح جلوه‌های ویژه: عظیم محمدی

طراح صحنه و لباس : علی مربی

طراح چهره‌پردازی : داریوش صالحیان

خلاصه داستان:

«فیلم، داستان خانواده‌ای سوری را روايت می‌کند. داستان با شب جشن تولد فرزندشان، رقيه، آغاز می‌شود که اين شب و جشن آن‌ها با حمله تکفيری‌ها به دمشق و حرم حضرت زينب(س) مصادف شده که باعث می‌شود اين خانواده شيعه به‌همراه همسايه اهل سنتشان از خانه به سمت محل امنی فرار کنند و مقصدشان حرم امن حضرت زينب(س) است، در اين مسير با دو ايرانی که برای زيارت به اتفاق خانواده آمده‌اند آشنا می‌شوند، زمانی در جنگ ايران و عراق در خرمشهر از شهرشان دفاع می‌کردند در مسير رسيدن به حرم در بين راه به يک کليسا پناه می‌برند و در مسير اتفاقاتی برای اين گروه رخ می‌دهد.»

«جشن تولد» اولین ساخته عباس لاجوردی در مقام کارگردان است.


رهاتر از دریا (ساخت۱۳۹۰): ۴,۸میلیون تومان

تاریخ اکران : تیر‌ماه سال ۹۳

بازیگران : نسرين مقانلو، حميد طالقاني، جعفر دلشاد، احسان حياتي، رضا رعيت، اميرحيدريان، مريم بهلولي و مجيد نخجيرواني

کارگردان: حمید طالقانی

تهیه‌کننده : عباس جهانبخش- مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی

نويسنده: جواد حبيب‌پور

دستيار اول كارگردان: عباس جهانبخش

تصويربردا ر: سيدحسين موسوي

عكاس: مجيد نخجيرواني

صدابردار: مجيد ميرزايي

مجري طرح: جهان فيلم و عباس جهانبخش

خلاصه داستان:

«رهاتر از دريا»، ملودرامی اجتماعي با طنز موقعيت است كه نگاهي هم به ژانر دفاع مقدس دارد. فيلم در مورد زندگي دختري است كه مادرش (دكتر) را در جنگ از دست داده و پدرش كه كاپيتان كشتي بوده مفقودالاثر است و دختر كه امروز خود پزشك شده در پی يافتن پدر است كه...

«رهاتر از دریا» اولین فیلم عباس جهانبخش در مقام کارگردان است.


اشک و سکوت (ساخت ۱۳۹۰): پنج میلیون تومان

تاریخ اکران: دی‌ماه سال ۹۳

بازیگران: لیلا بوشهری، زهرا اویسی، مینا جعفرزاده، کامران باختر، محمدرضا نیک‌‌سرشت، هما خاکپاش، جعفر قهرمانی، بهار رسولی و بهروز بابانژاد‌

کارگردان: اصغر نصیری

نویسنده: عباس نادری

تهیه‌کنندگان : اصغر نصیری و محمد قاضی

مدیر فیلمبرداری : مصطفی کشفی

مجری طرح و تدوین: اصغر نصیری

موسیقی: اشکان سورانی

صدابردار: علی گراکویی

خلاصه داستانی از فیلم در منابع موجود یافت نشد.

«اشک و سکوت» پنجمین ساخته نصیری پس از فیلم‌های «منفی هجده»، «شغال»، «لوکوموتیوران» و... به‌شمار می‌آید.


پروانگی(ساخت ۱۳۸۹): هفت میلیون تومان

تاریخ اکران: مرداد‌ماه سال ۹۰

بازیگران: سعيد راد، مهدي سلوكي، ايندا رويا، ميتر كوتون، درياموند رو، سسيله چائولون و مارينه دمونتليه

کارگردان: قاسم جعفری

فيلمنامه: فرهاد طب‌نوري و عليرضا كاظمي‌پور

تهیه‌کننده : قاسم جعفري و جواد نوروزبيگي

مدیر فیلمبرداری : فرزاد‌ جودت

موسیقی : مازيار فلاحي

صداگذاری و میکس : محمود موسوي‌نژاد

مجری طرح : صديقه صحت

پخش: ‌سازمان سينمايي سوره

خلاصه داستان:

«فيلم، داستان نويسنده‌اي را روايت مي‌كند كه به دعوت دوستش از آمريكا به فرانسه مي‌آيد، اما به محض ورود به پاريس متوجه مي‌شود دوستش مرده و با كتاب نيمه تمام دوستش روبه‌رو مي‌شود، تصميم مي‌گيرد اين كتاب را كامل كند اما داستان كتاب او را وارد فضايي متفاوت از حال و روز خودش مي‌كند.»

قاسم جعفري نيز پيش از اين كارگرداني مجموعه‌هاي «خط قرمز»، «مسافري از هند» و «كمكم كن» و فيلم‌هاي سينمايي «بازنده»، «گرگ و ميش»، «مجنون ليلي» و «دختران» را در كارنامه خود داشت ولی فیلم «پروانگی» با داشتن گروه و بازیگران حرفه‌ای با شکست مطلق در گیشه مواجه شد.

در انتها باید اشاره کرد این میزان تفاوت بین فیلم‌های اول و آخر جدول فروش فیلم‌ها در سینمای ایران نمی‌تواند پیام خوبی داشته باشد و از آن طرف می‌توان غیر قابل پیش‌بینی بودن مردم ایران و تمایل آنی به یک فیلم و دلزده شدن از یک جریان و گونه سینمایی مهم را از مهم‌ترین عوامل ناکامی مطلق و پیروزی قاطع فیلم‌ها عنوان کرد.

همچنین نمی‌توان از میزان علاقه و اقبال مردم به گونه کمدی و تمایل و انگیزه فیلمسازان مختلف به این گونه نگفت. به‌طوری که پایین‌ترین فیلم‌های کمدی از نظر کیفیت و استاندارد حداقل تضمینی برای فروش خود دارند ولی فیلم‌های دیگر و در ژانرهای مانند مذهبی و جنگی حتی در بهترین حالت نیز نمی‌توانند در گیشه موفق باشند. می توان از فیلم «ایستاده در غبار» و «ماجرای نیمروز» محمد حسین مهدویان مثال زد که با وجود تحسین و تعریف‌های تمام نشدنی منتقدان سینمایی و صاحب نظران فرهنگی و سیاسی نتوانستند فیلم‌های پرفروشی در سینمای این دو سال ایران باشند و اولی حدود ۲,۵ میلیارد و دومی حدود چهارمیلیارد‌تومان تاکنون فروخته است. درحالی که کم فروش‌ترین فیلم کمدی پارسال سینمای یعنی «زاپاس» بیش از این فیلم‌ها فیلم‌ها فروش کرده‌اند.