پولسازی هندی ها در هالیوود

هفته نامه همشهری جوان - آیدا تدین: مهاراجه ها یک بار گیشه دنیا را انگشت به دهان گذاشتند. ماجرا از این قرار است که در چند هفته اخیر، دنباله جدید یک فیلم هندی به نام «باهوبالی» در گیشه آمریکای شمالی افتتاح شد و فقط با نمایش در ۴۲۵ سالن سینما رکورد سومین فیلم پرفروش گیشه آخر هفته را زد.

این جور شگفتی های هندی طور وقتی بیشتر به چشم می آید که با یک دو دوتا چهارتای ساده می بینید فیلم اکشن «سریع و خشمگین ۸» در ۴۰۷۷ سالن سینما روی پرده رفته و «باهوبالی ۲» با حدود یک دهم این تعداد سالن، فقط دو پله پایین تر از هشتمین بخش یکی از محبوب ترین فرنچایزهای سینمایی هالیوود قرار گرفته است. قضیه فقط به گیشه آمریکا و رقابت با هالیوود محدود نمی شود.

ظاهرا نفوذ بالیوود و ستاره هایش روز به روز در سینماهای دنیا گسترده تر می شود و انگار هندی ها خیلی مویرگی دارند به صنعت سرگرمی دنیا مسلط می شوند. برای همین شیرجه رفتیم در آمار فروش باکس آفیس و نگاهی هم انداختیم به جیب ستاره های بالیوود تا ببینیم رخنه بالیوود به هالیوود صرفا توهم توطئه است یا واقعیت دارد.

روزی که بالیوود گیشه دنیا را ترکاند

هنوز به نیمه سال ۲۰۱۷ نرسیده یک اتفاق شگفت انگیز گیشه دنیا را با رکوردی جدید مبهوت کرد. جدیدترین دنباله فانتزی بالیوودی «باهوبالی» موفق شد با ۱۳۱ میلیون دلار فروش جهانی، رکورد پرفروش ترین فیلم هندی تمام دوران ها را به نام خودش بزند.

رکورددار قبلی، کمدی هجوآمیز «پی کی» بود که سال ۲۰۱۴ با بازی عامر خان روی پرده رفت و ۱۲۳ میلیون دلارِ ناقابل در گیشه دنیا فروخت. جالب است بدانید «اس اس راجامولی» یکی از سرشناس ترین فیلمسازهای جنوب هند، کارگردانی هر دو بخش «باهوبالی» (Baahubali) را به عهده داشته. این فیلم که از همان ابتدا در قالب پروژه ای دو قسمتی فیلمبرداری شده بود، با بودجه ای حدود ۴۰ میلیون دلار تهیه و تولید شده است.

یکه تازی با افتتاحیه های هندی

فیلم هندی بازها بدانند که «پرابهاس»، «آنوشکاشتی» و «تمناباتیا» ستاره های این فیلم موفق هستند. از همه مهم تر این که رکوردشکنی «باهوبالی» فقط به فروش جهانی محدود نمی شود. افتتاحیه این فیلم در گیشه آمریکای شمالی به بیش از ۱۰ میلیون دلار رسید و سومین فیلم پرفروش گیشه آخر هفته شد. آن هم در حالی که به طرزی ناباورانه فقط در ۴۲۵ سالن سینما روی پرده رفته که در مقایسه با ۴۰۷۷ سالنی که همزمان در اختیار «سریع و خشمگین ۸» قرار دارد، برای خودش زلزله ای محسوب می شود و بس.

بد نیست این نکته را هم به خاطر داشته باشید اصطلاح «بالیوود» اساسا در مورد تولیداتی کاربرد دارد که در خود بمبئی و به زبان هندی ساخته می شوند (صنعت فیلمسازی بمبئی) اما به مرور زمان عمومیت پیدا کرده و بیشتر اوقات در ارجاع به کل سینمای هند به کار می رود.

رو کم کنی هندی طور

قبل از این که «باهوبالی ۲» اواسط بهار امسال از راه برسد و با ۱۳.۱ میلیون دلار، رکورد فروش افتتاحیه فیلم های بالیوود در گیشه دنیا را به نام خودش بزند، درام ورزشی «دانگال» با بازی عامر خان و «ساکشی نتور» برای خودش برو و بیایی داشت و با ۱۲.۴ میلیون دلار فروش افتتاحیه در سینماهای دنیا رکورددار برود.

پارسال بود که «دانگال» روی پرده رفت و با ۸۳ میلیون دلار فروش داخلی، پرفروش ترین فیلم گیشه هند در تمام دوران ها شد. حالا با عبور «باهوبالی» از مرز ۱۰۰ میلیون دلار، این رکورد هم به فیلم راجامولی رسیده است. جالب است بدانید که پخش کننده این فیلم، یک کمپانی هندی به نام «آرکامدیاورکس» است که حتی به اندازه «دیزنی» - کمپانی تولید و پخش «دانگل» - شناخته شده نیست ولی خیلی مویرگی گیشه دنیا را به زانو در آورده است.

نفوذ مویرگی هندی ها

از این جا به بعد قرار است ماجرای نفوذ مویرگی بازیگرهای بالیوود و هندی تبار را به درون هالیوود دنبال کنیم اما قبل از این که وارد فاز جذب ستاره ها شویم باید با یک واقعیت تکان دهنده روبرو شوید که اسناد و مدارکش موجود است و با کسی شوخی ندارد. از این بابت، عشاق بالیوود باید کلاه شان را بالاتر بگذارند، چرا که شیفته یکی از عظیم ترین صنعت های فیلمسازی در جهان هستند.

لابد می پرسید از چه نظر؟ به لحاظ شمار افرادی که در این صنعت قدرتمند مشغول به کار هستند و همچنین شمار تولیدات سینمایی. آخرین آمار به ما می گوید بیش از 3.5 میلیارد بلیت در سراسر دنیا از قبل تولیدات بالیوود به فروش رسیده که به طرز شگفت انگیزی 900 هزار بلیت بیشتر از فروش فیلم های هالیوود است. این را هم بدانید که در سال 2014 از میان 1969 فیلمی که در سینمای هند تولید شده، 252 فیلم سهم بالیوود بوده است.

پولسازی هندی ها در هالیوود

از نفوذ گسترده چنین صنعت قدرتمندی است که شاخک های هالیوودی ها به کار می افتد تا پولسازی کنند و با جذب ستاره های سینمای هند بر درآمد گیشه خودشان بیفزایند. از بین ستاره های بالیوود که در تولیدات جهانی و به ویژه هالیوود مقابل دوربین رفته اند، «آیشواریارای» یکی از موفق ترین نمونه هاست.

اولین حضور بین المللی این بازیگر در فیلم بریتانیایی «غرور و تعصب» بود که با اقتباس از رمان معروف «جین آستن» در سال 2004 روی پرده رفت. او پنج سال بعد (2009) با اکشن کمدی «پلنگ صورتی 2» به کارگردانی «هارالد زورات» که تولید کمپانی معروف «ام جی ام» در هالیوود مقابل دوربین رفت. همان سال مجله اقتصادی فوربز در یکی از مطالب خود از آیشواریا به عنوان یکی از پولسازترین ستاره های هندی هالیوود نام برد.

از ریش سفید بالیوود تا میلیونر زاغه نشین

کسی را می شناسید که در زندگی اش حتی یک بار هم نام آمیتاب باچان به گوشش نخورده باشد؟ اتفاقی که تقریبا بعید به نظر می رسد. جالب است بدانید ریش سفید محبوب بالیود با 74 سال سن، اولین بار چهار سال پیش با فیلم اقتباسی «گتسبی بزرگ» به جمع هالیوودی ها پیوست و در کنار دیگر ستاره های این فیلم از جمله «لئوناردو دی کاپریو»، «توبی مگوایر»، «آیلا فیشر»، «کری مولیگان» و «جیس کلارک» روی فرش قرمز رفت.

«عرفان خان» هم که برای خودش گل سرسبد بالیوودی های راه یافته به هالیوود است. این بازیگر پنجاه ساله را به خاطر ایفای نقش در فیلم های موفق هالیوود مثل «زندگی پی» و «میلیونر زاغه نشین» و «دنی بویل» می شناسند که داستان شان حول شخصیت های هندی شکل می گیرد.

فیلم بویل که جوایز آکادمی ۲۰۰۹ را با دریافت هشت جایزه اسکار از جمله بهترین فیلم و بهترین کارگردان درو کرد، بارها و بارها از تلویزیون خودمان روی آنتن رفته است. کمپانی «فاکس سرچ لایت» با ۱۵ میلیون دلار این فیلم را تهیه و تولید کرد و در عوض با ۳۷۸ میلیون دلار فروش جهانی پول هنگفتی به جیب زد.

دستمزدبگیرترین میلیونرهای زاغه نشین

باورتان می شود در بالیوود ستاره هایی هستند که رقم دستمزدشان از ستاره های هالیوود هم بیشتر است؟ آمیتاب باچان، سلمان خان، اکشای کومار و همین طور یک دو جین ستاره های هندی دیگر می شود نام برد که حتی از «مارک والبرگ»، «دواین جانسن» و «جانی دپ» هم بیشتر دستمزد می گیرند. دو سال پیش، زمانی که مجله فوربز فهرست پردرآمدترین بازیگران مرد دنیا را منتشر کرد، تازه معلوم شد ستاره های بالیوود چه قدرت نفوذی در سینمای جهان دارند. در واقع معلوم شد از بین ۳۴ بازیگر لیستی که فوربز تهیه کرده بود، ستاره های بالیوود بعد از همتایان هالیوودی شان بیشترین میزان دستمزد را دریافت می کنند.

لُنگ انداختن تا کجا؟!

آمیتاب باچان و سلمان خان هر کدام ۳۳.۵ میلیون دلار درآمد سالانه داشته اند و شاید مخ تان سوت بکشد اگر بدانید این رقم حتی بالاتر از جمع دستمزد سالانه «کریس پرت» و «بن افلک» با هم است. به همین ترتیب، دو ستاره بالیوود با قرار گرفتن در رده هفتم فهرست فوربز، نام خودشان را در میان ۱۰ بازیگر پردرآمد دنیا در سال ۲۰۱۵ جاودانه کردند.

همان سال، آکشای کومار با 32.5 میلیون دلار دستمزد سالانه - برابر با جمع دستمزد سالانه جورج کلونی و برد پیت - در رتبه نهم فهرست فوربز ایستاد. صد البته که شاهرخ خان هم در این لیست قرار دارد و با 26 میلیون دلار درآمد سالانه، در رتبه هجدهم قرار دارد؛ یعنی تصور بفرمایید هم ردیف با «ویل اسمیت» و حتی بالاتر از آقایان «مت دیمن»، «هیو جکمن» و «راسل کرو». با چنین اوضاع و احوالی، احتمالا وقتش رسیده سلبریتی های هالیوود نیم نگاهی به جیب رقبای بالیوودی شان بیندازند و در مورد میزان محبوبیت خودشان در میان عشاق سینما تجدید نظر کنند.

ملاقات با معروف ترین و با نفوذترین هندی های هالیوود

هالیوود و غول های هندی تبارش

هندی ها حسابی خودشان را در دل سینمای آمریکا جا کرده اند. این ماجرا به جایی رسیده که کمتر سریال تلویزیونی یا فیلم سینمایی را پیدا می کنید که دست کم یک شخصیت هندی در قصه اش نداشته باشد اما نفوذ هندی ها به هالیوود فقط محدود به جلوی دوربین نمی شود و غول هایی هستند که با اصل و نسب هندی، هالیوود را در مشت شان دارند. از «عزیز انصاری» در کمدی گرفته تا «آنیل آمبانی» شریک تجاری «استیون اسپیلبرگ» و «بن کینگزلی» از جنوب آسیا راه شان را به ینگه دنیا باز کرده اند که اگر زاغه نشین هم نبوده باشند، دست کم میلیونرهای معروفی در هالیوود از آب در آمده اند.

عزیز انصاری

* کی متولد شده؟ فوریه 1983
* چند سالشه؟ ۳۴ سال
* چه کاره اس؟ بازیگر، کمدین و نویسنده

* چه تیتری می شه براش زد؟ خالق یکی از مضحک ترین کاراکترهای تلویزیون عزیز انصاری یکی از مضحک ترین و به یادماندنی ترین کاراکترهای حال حاضر تلویزیون را خلق کرده است. «تام هاور فورد» در کمدی سیتکام و سیاسی «پارک ها و تفریحات» (Parks and Recreation) که از شبکه «ان بی سی» روی آنتن می رود. انصاری نقش های کوچکی هم در فیلم هایی مثل «آدم های بامزه»، «عاشقتم مرد» و «30 دقیقه یا کمتر» ایفا کرده است. او کارش را از اواسط اولین دهه 2000 با اجرای استندآپ کمدی آغاز کرد.

بن کینگزلی

* کی متولد شده؟ دسامبر ۱۹۴۳
* چند سالشه؟ 73 سال
* چه کاره اس؟ بازیگر

* چه تیتری می شه براش زد؟ تا همین چند سال پیش هم بودند بازیگرهای هندی تبار که ترجیح می دادند اصالت و تبار واقعی شان را مخفی نگهدارند اما بازیگر هفتاد و سه ساله انگلیسی که با ایفای نقش «گاندی» اسم و رسمی در عالم بازیگری به هم زد خیلی صادقانه اعتراف کرده از یک جایی به بعد تصمیم می گیرد نامش را از «کریشنا بهانجی» به «بن کینگزلی» تغییر بدهد. کینگزلی تعریف می کند: «قرار بود برای اولین بار تست بازیگری بدهم. پدرم که خودش هم هندی است، کاملا از این ایده حمایت کرد. بن که نام کوچکم است در واقع نام خودمانی پدرم بود. فامیلی ام را هم از نام خودمانی پدربزرگم عاریه گرفتم. دیگر برای استفاده از نام واقعی ام قدری دیر شده.»

ام. نایت شیامالان

* کی متولد شده؟ 1970
* چند سالشه؟ ۴۶ سال
* چه کاره اس؟ کارگردان، نویسنده، تهیه کننده

* چه تیتری می شه براش زد؟ شیامالان همچنان یکی از فیلمسازان هالیوود است که در قلب منتقدان جا دارد. خیلی ها این بحث را مطرح می کنند که بعد از «حس ششم» او دیگر در ساخت فیلم خوب موفق نبوده است. هر چند که سال گذشته با روی پرده بردن تریلر ترسناک «شکاف» نشان داد به دوران اوجش برگشته است. درگیری او با تهیه کننده فیلم هایش باعث شد شیامالان مدتی با افت روبرو شود اما پشتکار هندی طور او کمکش کرد از جایش بلند شود و با سرمایه شخصی دوباره ساخت فیلم های بفروش و پرمخاطب را شروع کند.

عرفان خان

* کی متولد شده؟ ۱۹۶۷
* چند سالشه؟ 50 سال
* چه کاره اس؟ بازیگر
* چه تیتری می شه براش زد؟ پولسازترین شکار هالیوود

عرفان خان گل سرسبد بازیگران مرد بالیوود در طول 20 سال فعالیت حرفه ای اش در بیش از 75 فیلم سینمایی و سریال تلویزیونی مقابل دوربین رفته و هر از گاهی هم سری به هالیوود زده است. او اولین بار با فیلم «قلب قدرتمند» وارد هالیوود شد. بازی در فیلم «همنام» (2006) جایزه مستقل اسپریت در رشته بهترین بازیگر نقش مکمل مرد را برایش به ارمغان آورد. شهرت عرفان خان به جایی رسید که دنی بویل برای بازی در «میلیونر زاغه نشین» از دو دعوت کرد. «مرد عنکبوتی شگفت انگیز» و «زندگی پی» هم از مهم ترین فیلم های هالیوودی اوست.

آنیل آمبانی

* کی متولد شده؟ ژوئن ۱۹۵۹
* چند سالشه؟ 57 سال
* چه کاره اس؟ تاجر، کارآفرین و سرمایه گذار
* چه تیتری می شه براش زد؟ قدرترین حریف اسپیلبرگ در دنیای سرگرمی

به هیچ وجه شوخی نیست به عنوان رئیس هیئت مدیره و بنیانگذار شرکت ارتباطات «ریلاینس» ۵۰ درصد سهام کمپانی «دریم ورکس پیکچرز» متعلق به آمبانی است؛ قدرترین شریک تجاری استیون اسپیلبرگ در این کمپانی. بنابراین، آمبانی علاوه بر هزار و یک مشغله تجاری، در صنعت فیلمسازی هم دستی بر آتش دارد، کاملا هم جدی. تا همین جا، شرکت آمبانی دست کم با پرداخت ۲۰۰ میلیون دلار به استودیوی فیلمسازی «دریم ورکس» در تهیه و تولید فیلم های پر هزینه و موفقی مثل «گلادیاتور»، «خدمتکار» و «لینکلن» - فیلم برنده اسکار اسپیلبرگ - مشارکت داشته است. این هندی مقیم آمریکا در سال ۲۰۰۸ به عنوان ششمین فرد ثروتمند دنیا شناخته شد.