«اثر انگشت»، دورهمی سیاسی؟!

روزنامه هفت صبح - احمد رنجبر: «اثر انگشت» برای داغ کردن انتخابات، چهره های سیاسی را در فضایی مثلا صمیمی قرار می دهد اما نه رویی تازه از آنها می بینیم و نه شهرام شکیبا می تواند حرفی متفاوت از زبان شان بیرون بکشد، چالش ما با این مجری روی ضعف های اجرا، کیفیت برنامه و چند مورد دیگر است.

«اثر انگشت» پذیرای مهمان هایی می شود که نسبتی با انتخابات دارند، مجری سعی می کند در لوکیشنی شبه خانه، یک دورهمی صمیمانه راه بیندازد. در را به روی آنها باز می کند، برای شان نوشیدنی می ریزد و گپ و گفت ابتدایی لحن محاوره دارد. نتیجه اما به بار ننشسته و تلاش ها نه تنها روی دیگر سیاسیون را عیان نمی کند که سوال های کلیشه ای و سطحی باعث شده، بیننده سخت پسند جدی اش نگیرد. پاره ای از نقاط ضعف «اثر انگشت» و البته نقدهایی که به مجری داشتیم را با شهرام شکیبا مطرح کرده ایم.

شما برای کمرنگ شدن بار سیاسی برنامه انتخاب شدید؟

من خودم همیشه از اجرای برنامه سیاسی پرهیز داشتم، منتها «اثر انگشت» متفاوت بود. وقتی طرح را گفتند دیدم بد نیست و می تواند طبع آزمایی خوبی باشد و حرف هایی را از این طریق شاید بتوان بیان کرد. ضمن اینکه من سیاسی حرف نمی زدم و سعی می کردم گفت و گو رنگ و بوی اجتماعی و حتی «فان» داشته باشد. الان زمان برنامه های تند و تیز سیاسی که بخواهد بیانیه صادر کند و با لحنی بیش از حد جدی و آمرانه با مردم حرف بزند، گذشته است.

مخاطب این سبک را دوست ندارد؛ اساس مردم دیگر سفارش قبول نمی کنند. یعنی هرچه سفارش می شود رفتار مردم عکس آن است. در برنامه های سیاسی باید به سمتی رفت که با گرایش های اجتماعی کمی آرام تر پیام سیاسی در خلال برنامه منتقل شود.

شهرام شکیبا جزو قشر مطرح و کاربلد رسانه بوده؛ مهمان های «اثر انگشت» هم چهره های مطرح سیاسی هستند. برنامه اما برای بیننده ای که دنبال چهار تا نکته می گردد چیزی ندارد.

باید ببینید کارکرد برنامه چیست. البته «اثر انگشت» ادامه پیدا می کند و کاملا متفاوت خواهدبود. ولی الان زمانی است که نمی توان روی ضعف ها تاکید کرد بلکه باید مردم را به شرکت در انتخابات ترغیب کرد. وظیفه اصلی رسانه ها در این ایام باید دعوت از مردم برای شرکت در انتخابات باشد.

«اثر انگشت» می خواهد فضایی راحت و صمیمی ایجاد کند اما نوع گزیش مهمان این امکان را سخت می کند. چرا این همه آدم سیاسی؟

فراموش نکنید برنامه به سفارش معاونت سیاسی سازمان است؛ طبیعتا مهمان ها را خود معاونت سیاسی انتخاب کرده. ابتدا بنا بوده مهمان ها از طیف های مختلف باشند اما طیفی که در برنامه غایب هستند، خودشان نیامدند.

گیر ما تعدد حضور آدم های سیاسی در برنامه ای است که می خواهد فان باشد اما نمی تواند.

توی اتاق فکر به این نتیجه رسیدیم که فقط سیاستمداران به برنامه بیایند. در حالی که حضور مردان سیاسی حالت آمرانه می گیرد و ما برای اینکه از این اتفاق فاصله بگیریم سعی کردیم چند کاراکتر غیرسیاسی را هم دعوت کنیم. به یکسری آدم فرهنگی زنگ زدیم، قول دادند ولی نیامدند.

تلاش شما هم برای فان کردن برنامه به بار نمی نشیند. مهمان در می زند، به استقبالش می روید و... رفتار شما هم تکراری شده و جسارتا لوس.

ما در سری اول قلق گیری می کردیم. در همین حد هم خیلی ها باورشان نمی شد آدم های سیاسی جلوی یک مجری غیرسیاسی بنشینند. آن هم در یک فضای غیراستودیویی. برای سری بعد طرح مان آماده است و این فضا بیشتر شبیه خانه خواهدشد. ممکن است خانواده من هم حضور داشته باشند.

آنچه ما دیدیم خانه نبود. بیشتر شبیه دفتر کار است.

این مشکل در سری بعد حل می شود. اگر برنامه بخواهد حرف بزرگ بزند، باید به اندازه آن حرفش بزرگ باشد. اگر می خواهیم پیام را درست منتقل کنیم باید ساختار برنامه از نوع دکور تا مهمان و حتی سوییچ تلویزیونی در حد اعلا باشد. برای حرف باشکوه باید باشکوه بود. در تلویزیون این اتفاق به ندرت رخ داده.

شما به خاطر سبقه تان در ادبیات برای برنامه هایی از جنس «قند پهلو» مناسب هستید. فکر نمی کنید انتخاب «اثر انگشت» اشتباه بوده؟

یک چیز را فراموش نکنید؛ ما به لحاظ محتوا بالغ هستیم اما از نظر ساختار نابالغ و از کسانی که با ما رقابت می کنند و حتی تشکیلات شان از ما بسیار کوچک تر است، عقبیم.

کاری به بنگاه های خبری شان ندارم؛ از آنها که برنامه های اجتماعی می سازند هم از نظر ساختار عقبیم. این معضل غالب برنامه های ما است و چه شود برنامه ای مثل «قند پهلو» برحسب اتفاق درست از آب دربیاید. خود ما هم اول به آن اعتقاد نداشتیم و فکر نمی کردیم «قند پهلو» گل کند.

در «اثر انگشت» هم قدم اول را برداشته ایم؛ غایتی که برای آن در نظر دارم این است که در فضایی خانگی حتی با حضور خانواده من و در صورت امکان با حضور خانواده مهمان ساخته شود.

سوال هایی که می پرسید، عمیق نیست. اگر از سابقه ژورنالیستی تان اطلاع نداشتیم می گفتیم شما هم مثل خیلی از مجریانی که تکنیک مصاحبه را بلد نیستند، پرسش های کلی مطرح می کنید.

این برنامه، انتخاباتی است و بیش از شصت درصد سوال ها ربطی به من نداشته و فقط اجرا کرده ام. در خیلی از برنامه ها هم مولف ام و مجری. در «اثر انگشت» فقط مجری بودم و تالیفی نداشتم. برنامه نویسنده داشت.

خب چرا پذیرفتید؟

چون می خواستم برنامه سیاسی را تجربه کنم. ضمن اینکه تازه سری اول «اثر انگشت» پخش شده برای همین ترجیح دادم کنار بابستم و فقط به عنوان مجری عمل کنم. طبیعتا در سری بعد ماجرا فرق خواهدکرد و دیگر سفارش و فرمایشی وجود ندارد.

و حالا از نتیجه راضی هستید؟ می توانید درصد بدهید؟

من پنجاه درصد رضایت دارم. چون کاری کرده ام که تا حالا نشده بود و حتی با اینکه به قول شما در نیامده، ولی قرار دادن شخصیت های سیاسی در فضایی جدید قدمی به جلو است. خیلی از نقدهای شما را که می گویید من هم قبول دارم.

حتی مهمان های سیاسی و کاملا جدی در «خندوانه» رویی دیگر از خودشان نشان داده اند.

مهمان هایی که من داشته ام را پیش هرکدام از مجریان ببر ببین نتیجه چه می شود. به هر حال بضاعت من در چنین طرحی همین قدر است. ولی وقتی طرح تغییر کند، بقیه بخش های برنامه هم عوض خواهدشد. در حدی که جا داشت فکر می کنم نتیجه قابل دفاع است؛ ما تمرین دو سرعت می کردیم در اتاق سه در چهار.

شما که به سوال ها نقد دارید، چرا آخر برنامه می گفتید چه گفت و گوی خوبی شد؟

این تیکه کلام لقلقه زبانم شده بود. البته بعضی گفت و گوها واقعا خوب بودند و این تمجید ناظر به بخش هایی است که شما ندیدید. از یک ساعت و نیم به الزام تایم، بخش هایی بیرون می ماند.

حمید استیلی را نمی شناختید؟ از ماجرای درگیری با محمد نوازی بی خبر بودید؟ لااقل یک سرچ می کردید.

من سعی می کردم که روی وجوه مثبت دیگران زوم کنم؛ هر کسی ممکن است در زندگی اشکال هایی داشته باشد. برای ما ضربه استیلی به نوازی مهم نبود بلکه گلش به آمریکا اهمیت داشت.