فیلم‌های ایرانی در جشنواره فیلم کن ۲۰۱۷

روزنامه صبا - محمد تقی‌زاده: بعد از درخشش «فروشنده» در فستیوال کن ۲۰۱۶، گویی دوران تازه‌ای برای سینمای ایران آغاز شد و توجه سینمای هنری جهان که پایگاهش هر ساله در کن بنا می‌شود به سینمای ایران بیشتر و بیشتر شد.

بعد از درخشش «فروشنده» در فستیوال کن ۲۰۱۶، گویی دوران تازه‌ای برای سینمای ایران آغاز شد و توجه سینمای هنری جهان که پایگاهش هر ساله در کن بنا می‌شود به سینمای ایران بیشتر و بیشتر شد. امسال پنج فیلم از سینماگران ایرانی در این فستیوال به رقابت با برترین آثار ارائه شده به این جشنواره می‌پردازند. «لِرد» از رسول اف که در جشنواره فجر شرکت داده نشد و دو فیلم کوتاه و یک فیلم تجربی از مرحوم کیارستمی از جمله فیلم‌های ارائه شده از ایران به جشنواره کن محسوب می‌شوند.

بجز این چهار فیلم، آناهیتا قزوینی‌زاده که هم‌اکنون در آمریکا ساکن است فیلم جدید خود را برای بخش ویژه فرستاده است تا پنجمین فیلمساز ایرانی باشد که فیلمش قرار است نماینده سینمای ایران در کن لقب گیرد. در ادامه به معرفی کوتاه این پنج فیلم می‌پردازیم که قراراست در هفتادمین جشنواره فیلم کن (که از تاریخ ۱۷ تا ۲۸ می‌(۲۸ اردیبهشت‌ماه تا هفتم خرداد‌ماه) در فرانسه برگزار می‌شود) به نمایش در آیند.

فیلم تجربی «۲۴ فریم»، ساخته عباس کیارستمی در بخش ویژه

در بخش مسابقه فیلمی از سینمای ایران پذیرفته نشد اما در بخش خارج از مسابقه، فیلمی که عباس کیارستمی در حال ساخت آن بود، به نمایش درمی‌آید. کیارستمی مراحل پایانی این فیلم با نام اصلی «۲۴ فریم قبل و بعد از لومیر» را در دوره‌ درمانش در بیمارستان و منزل خود به پایان رساند. این مجموعه بر مبنای ۲۴ فیلم چهار‌ونیم دقیقه‌ای که کیارستمی در چند سال گذشته کارگردانی کرده، گردآوری شده است. هر فیلم از یک صحنه ثابت بر مبنای پنج نقاشی و ۱۹ عکس تشکیل شده است. برای جان بخشیدن به صحنه از تکنیک‌های پرده آبی استفاده شده است.

فیلم سینمایی «لِرد» ساخته محمد رسول‌اُف بخش نوعی نگاه

این فیلم ششمین فیلم سینمایی محمد رسول‌اف است که پس از چند سال دوری از تولیدات رسمی سینمای ایران، زمستان ۹۵ با دریافت پروانه ساخت، مقابل دوربین رفت اما از سی‌وپنجمین جشنواره فیلم فجر کنار گذاشته شد.

«لِرد» (به معنی ته نشست مایعات) عنوان آخرین ساخته محمد رسول‌اف است که پس از چند سال دوری از تولیدات رسمی سینمای ایران، زمستان سال گذشته با دریافت پروانه ساخت در سکوت خبری، در شمال کشور و بخش‌هایی از آن در تهران تصویربرداری شد. در خلاصه داستان «لِرد» آمده است؛ «رضا با دوری جستن از شهر، در مزرعه خود مشغول به‌کار است. او همراه خانواده‌اش در دامن طبیعت زندگی آرامی دارد. اداره مزرعه با مشکلاتی روبه‌رو شده است. رضا می‌خواهد این مشکلات را با دوری از زنجیره روابط فاسد محلی پشت سر بگذارد.»

طبق اطلاعات خبرنگار «صبا»، مراحل فنی فیلم سینمایی «لِرد» شامل صداگذاری، جلوه ویژه و اصلاح رنگ در کشور فرانسه انجام خواهد شد. سودابه بیضایی ایفاگر نقش اصلی فیلم «لِرد» است و علاوه بر او رسول‌اف از چند بازیگر تئاتر در تازه‌ترین ساخته خود استفاده کرده است.

آخرین ساخته محمد رسول‌اف با عنوان «به امید دیدار» به‌رغم توقیف در کشور در فستیوال بین‌المللی کن در سال ۲۰۱۱ موفق به دریافت جایزه بهترین کارگردانی در بخش نگاه دیگر این فستیوال بین‌المللی شد.

با وجود این‌که رسول‌اف برای شرکت دراین جشنواره دعوت شده بود، به علت ممنوع‌الخروجی نتوانست درآن حضور یابد. اگر‌چه این حکم چند روز قبل از شروع جشنواره لغو شد ولی با توجه به این‌که وی باید از چند مرجع قانونی دیگر برای دریافت گذرنامه استعلام می‌کرد، در نهایت امکان حضور پیدا نکرد.

همچنین رسول‌اف که جزو کارگردانان ممنوع‌الکار سینمای ایران به حساب می‌آید، در سال ۲۰۱۲ نیز با فیلم سینمایی «دست‌نوشته‌ها نمی‌سوزند» در شصت و ششمین جشنواره بین‌المللی کن شرکت کرد.

فیلم کوتاه «وقت ناهار» ساخته علیرضا قاسمی، بخش رقابتی نخل طلای فیلم‌های کوتاه جشنواره کن

استفاده از عنصر خشونت ممکن است بسیاری از مخاطبان را هنوز هم از چنین فیلم‌هایی دور کند اما «وقت نهار» با تکیه درست و زمان‌بندی دقیق روایی برای استفاده از این عنصر موفق می‌شود تاثیرگذار باشد اما آنچه چنین فیلم‌هایی را با وجود حس دافعه ناخوشایند خشونت به فیلم‌های قابل تامل و مهم بدل می‌کند آگاهی ناخودآگاهی است که اجازه می‌دهد سیطره نازیبایی در جغرافیایی فیلم جای خالی و از دست رفته آنچه مسائل انسانی و زیبا می‌نامیم را یادآور شود. مسیری که در نهایت و پایان فیلم تاکید محکمی روی آن می‌شود و «وقت نهار» را از آثار انحرافی به اصطلاح سینمای خشن، دور می‌کند.

کیفیت اجرا و وسواس برای دست یافتن به اتمسفر از ویژگی‌های دیگر «وقت نهار» هستند که بسیار در مورد آن‌ها خواهیم گفت. «وقت نهار» در بخش مسابقه فیلم کوتاه هفتادمین دوره جشنواره فیلم کن و برای به‌دست آوردن نخل طلای این بخش رقابت خواهد کرد.

خلاصه داستان؛ «دختری ۱۶ساله از مدرسه برای تشخیص هویت مادر تازه در گذشته‌اش به بیمارستان آمده است. مسئولان بیمارستان اجازه ورود او را به دلیل سن کم به سردخانه نمی‌دهند و از او می‌خواهند بزرگ‌تران خود را برای تشخیص هویت خبر کند. اما دختر اصرار دارد که اجازه ورودش را به سردخانه بدهند (اکثر اعضای خانواده دختر به‌خاطر جرم و بزه در زندان هستند). سرانجام با اصرارهای دختر به او اجازه حضور در سردخانه را می‌دهند. با رفتن مامور سردخانه متوجه می‌شویم که دختر دلیل دیگری نیز برای حضور در کنار جنازه مادرش دارد…»

نویسنده و کارگردان: علیرضا قاسمی، مدیر فیلمبرداری: محمد حدادی، بازیگران: خورشید چراغی‌پور، رویا بختیاری، سیاوش چراغی‌پور، امیر تقدیری، پیمان نعیمی و محمد امینی و تهیه‌کننده: علیرضا قاسمی.

«وقت نهار» به کارگردانی علیرضا قاسمی که فیلمبرداری آن به‌تازگی در بیمارستان «قائم» کرج به پایان رسیده داستان یک دختر دبیرستانی است که برای تشخیص هویت مادر درگذشته‌اش به بیمارستان رفته است.

علیرضا قاسمی که پیش از این با فیلم کوتاه «فرکانس» در بخش مسابقه جشنواره فیلم «اوستین» آمریکا حضور داشت، «وقت نهار» را به‌عنوان تازه‌ترین فیلم کوتاهش برای اکران در سال ۲۰۱۷ آماده نمایش می‌کند.

فیلم کوتاه «حیوان» ساخته بهرام و بهمن حاج‌ابول‌لو(ارک)، بخش سینه فونداسیون

داستان «حیوان» درباره مردی است که تلاش می‌کند خود را به آن‌سوی مرز برساند. بهرام و بهمن ارک پیش از این با ساختن فیلم‌های کوتاهی نظیر «نجس» درباره تصادف مردی مذهبی با یک سگ، «آفتاب‌سوخته»، «سیمین سینماست» و فیلم بلند «سویوق» درباره کودکی درگیر اضطراب در بین اهالی سینما شناخته شدند.

بهمن و بهرام ارک علاقه خود به استفاده از عناصر آلترناتیو را در ساخته پیشین خود «سیمین سینما ست» به خوبی به نمایش گذاشته‌اند. «حیوان» به تمامی پاسخ محکمی است بر تشخیص درست آن‌ها بر اهمیت تجربه کردن هر چه بیشتر عناصر آلترناتیو در همه جوانب سینما. «حیوان» در میانه انبوه فیلم‌های موفق و شکست خورده‌ای که در تلاشند با تکیه هر چه تمام‌تر بر واقعیت بیرونی و نزدیک‌تر شدن به آن، اهمیت مسئله خود را بیشتر و بیشتر به رخ بکشند به سادگی ذهنیت را چاشنی درک بیشتر و متفاوت‌تر مسئله جهانی و البته به‌روزش قرار می‌دهند.

آنچه سورئالیسم بی‌مکان و بی‌زمان «حیوان» درون خود دارد بازگو شدن یک مسئله مهم و بارها گفته جهانی است اما با چاشنی لذت‌بخشی از مقدار قابل توجهی از خلاقیت و جسارت. «حیوان» حتی با وجود فیلمی مانند «مادرمرده» نیز موفق می‌شود عنوان فیلمی جسورانه‌تر را از آن خود کند.

«حیوان» در بخش مسابقه سینه فونداسیون هفتادمین دوره جشنواره فیلم کن حضور خواهد داشت.

نویسنده، کارگردان، گریم و صحنه: بهمن و بهرام ارک، ماسک: مهسا فرشید، طراحی لباس: حسن ارک، بازیگر: داود نورپور و تهیه‌کننده: مدرسه ملی سینما.

فیلم «آن‌ها» ساخته آناهیتا قزوینی‌زاده بخش نمایش‌های ویژه کن ۲۰۱۷

قزوینی‌زاده سه سال پیش با فیلم کوتاه «سوزن» برنده جایزه اصلی بخش سینه‌فونداسیون فیلم‌های دانشجویی شده بود.

او «آن‌ها» را در آمریکا و به زبان انگلیسی ساخته است.