بازی مردان هنر در زمین مردان سیاست!

روزنامه شهروند - امین فرج پور: شاید اگر دوازده سال پیش در انتخابات ریاست جمهوری سال هشتاد و چهار محمود احمدی نژاد در میان شگفتی همگان به مقام ریاست جمهوری ایران نمی رسید، امروز بحث فیلم های تبلیغاتی نامزدهای ریاست جمهوری تا بدین حد پردامنه و البته کنجکاوی برانگیز نمی شد. آن سال فیلم تبلیغاتی احمدی نژاد را که نامزد گمنامی بود و جز یک دوره کوتاه شهرداری تهران سابقه قابل ذکری نداشت، جواد شمقدری ساخته بود؛ فیلمسازی متعلق به یکی از رادیکال ترین طیف های جناح محافظه کار؛ که البته پیشتر در کارنامه سینمایی‌اش نشان داده بود به رغم این که نگاهش ظرافت هنری لازم را ندارد و درگیر شعار مانده، اما کار با ابزار و امکانات را خوب بلد است.

در فیلم احمدی نژاد، اما، شمقدری فیلمساز باهوشی بود که به جای تاکید بر سوابق نداشته احمدی نژاد، سبک زندگی و شباهت های زندگی احمدی نژاد با اقشار پایین جامعه را در کانون نگاهش قرار داده بود؛ و نتیجه را هم دیدیم که چه شد! در واقع می توان شمقدری را مهم ترین چهره تثبیت فیلمسازی تبلیغاتی برای کاندیداها نامید. اگرچه اول بار در سال ٧٦ بود که رییس دولت اصلاحات از امکان سینما برای معرفی خود به مردم استفاده کرد؛ اما از آن جا که او گزینه اول قشر باسواد فرهنگی جامعه قلمداد می شد؛ اما بیشترین استفاده را هشت سال بعد محمود احمدی نژاد برد. او که کمترین شانسی برای موفقیت نداشت و اغلب کارشناسان رسانه فیلم شمقدری را یکی از دلایل مهم موفقیت او ارزیابی کردند- که در کنار شعار جذاب مبارزه فقر و غنا قرار می گرفت- می توان گفت که این شمقدری بود که باعث شد این حرفه در ایران ماند و پا گرفت و همه ساله در آستانه انتخابات بحث های پررنگی را شکل داد...

موفقیت شمقدری عایدی مهمی برای خود او هم داشت. این سینماگر کم کار و ناشناخته با موفقیت احمدی نژاد نه تنها تا مقام مقام مشاور فرهنگی رئیس جمهوری بالا رفت، که چندی بعد معاون سینمایی ارشاد و بعدتر رئیس سازمان سینمایی نیز شد؛ که از این مقام به مقام اول سینمای ایران تعبیر می کنند. بله؛ داستان صعود -و سقوط- احمدی نژاد و فیلمسازش شبیه هم بود!

آن زمان که داستان صعود مقاومت ناپذیر رئیس جمهور و فیلمسازش آغاز شده بود، فیلمسازان دیگری نیز بودند که سودای موفق کردن کاندیداهایی دیگر را در سر می پروراندند. در انتخابات آن سال رخشان بنی‌اعتماد فیلم تبلیغاتی مصطفی معین، کمال تبریزی فیلم انتخاباتی آیت الله هاشمی‌رفسنجانی، مهدی فخیم زاده فیلم انتخاباتی علی لاریجانی، رسول ملاقلی‌پور فیلم محسن رضایی، بهروز افخمی فیلم مهدی کروبی و محرم زینال زاده برای محسن مهرعلیزاده فیلم تبلیغاتی ساخته بودند...

چهار سال بعد هم این رقابت بین سینماگران ادامه یافت. در سال ٨٨ مجید مجیدی و احمدرضا درویش برای نخست وزیر دوران جنگ فیلم ساختند و علی معلم و بهروز افخمی برای تبلیغ رییس مجلس ششم شورای اسلامی به ساخت فیلم روی آوردند. جواد شمقدری دوباره فیلمی برای محمود احمدی‌نژاد ساخت و محمدعلی فارسی نیز فیلم تبلیغاتی محسن رضایی را تدارک دید. چهار سال پیش یعنی در سال ٩٢ نیز حسین دهباشی فیلم حسن روحانی، حسین شمقدری برای سعید جلیلی، سیدمحمود رضوی و بهروز شعیبی برای قالیباف بود و محمدحسین لطیفی برای علی اکبر ولایتی، مجید برزگر برای محمدرضا عارف،‌ جلال عطارزاده برای محمد غرضی و اسماعیل فلاح پور برای محسن رضایی فیلم انتخاباتی ساختند تا به این صورت نشان داده شود سینماگران به حضور در این وادی علاقه دارند و تقریبا ردپای بیشتر فیلمسازان دولتی مهم را می توان در این وادی جست....

امسال، اما، در حالی که بیست و یکی دو روز بیشتر به روز برگزاری انتخابات نمانده، به نظر می رسد کاندیداها اغلب به این قضیه بی توجهی کرده اند؛ و البته شاید هم پنهانکاری در این زمینه به بهترین شکل ممکن در این دوره جواب داده و خبری از فیلمسازانی که قرار است فیلم های مستند تبلیغاتی روسای احتمالی جمهور را بسازند، به بیرون درز نکرده است.

در حال حاضر جز دو کاندیدا که فیلمسازان شان را معرفی کرده اند و دو کاندیدای دیگر که می شود فهمید چه کسانی فیلم شان را خواهند ساخت، دو کاندیدا در سکوت کامل پیش می روند؛ و البته شاید هم نظر بدبین ها در این زمینه درست باشد- که آن ها به این دلیل که می دانند در آخرین روزها به نفع دیگری کنار خواهند کشید و اگر هم کنار نکشند سبد رای قابل توجهی ندارند، نخواسته اند که پول بی زبان شان را به فیلمسازانی بدهند که خود نیز می دانند نخواهند توانست در رای آوری به سفارش دهندگانشان کمکی هر چند کوچک کنند.

اولین کاندیدایی که پروژه تبلیغاتی خود را برای حضور در انتخابات ریاست جمهوری کلید زد، محمود احمدی نژاد بود؛ که البته با رد صلاحیت مواجه شد و عملا تمام فیلم هایی که گرفته شده بود، فعلا در این برهه زمانی بی استفاده ماند. آگاهان قضیه در مراسم و گردهمایی های گروه سه نفره بهار، جواد شمقدری، حسین پسر جواد شمقدری و مسعود ده نمکی را دیده بودند که نه تنها در مراسم حضوری دایم داشتند بلکه با فیلمبرداران دوربین به دست نیز در ارتباطی مدام بودند و از آن ها تصویربرداری از تصاویری خاص را خواستار می شدند. سید ابراهیم رئیسی ساداتی یا همان رئیسی به زبان خودمانی اما اولین کاندیدای تایید صلاحیت شده ای بود؛ که از روزهای خیلی دور، از وقتی که هنوز نامی از او در میان نامزدهای احتمالی نیز نبود، ظاهرا داشت به این روزها فکر می کرد.

ابراهیم رئیسی در انتخاب تیم سازنده مستند تبلیغاتی‌اش نیز زودتر از بقیه کاندیداها عمل کرده و سازندگان فیلم هایش را انتخاب کرده است. با این که چند روز پیش خبر رسیده بود که محمدحسین رضوی برادر کوچک‌تر محمود رضوی تهیه کننده سینما که فیلم های درخشان و قابل توجهی را در کارنامه اش دارد، قرار است فیلم تبلیغاتی ابراهیم رئیسی را بسازد؛ و حتی عکس هایی از ابراهیم رئیسی منتشر شده بود که در حرم مطهر محمد حسین رضوى نیز در تمام لحظات در کنار ابراهیم رئیسی دیده می شد؛ و حتی رابطه نزدیک محمد حسین رضوى با امین توکلى زاده و ستاد آقاى رئیسى این انتخاب را قطعی نشان می داد، اما ظاهرا در آخرین ساعات تصمیم ستاد آقای رئیسی عوض شده و مهدی نقویان و محمدعلی فارسی به عنوان سازندگان فیلم انتخاباتى رئیسی انتخاب شده اند.

مهدی نقویان که در چند دوره از جشنواره عمار به عنوان فیلمساز برگزیده انتخاب شده، در فیلم هایش فرم خاصی از روایت مستند را دنبال می کند. گفت‌وگوهای پشت میزی و متعدد به هیچ وجه در مستندهای نقویان جایی ندارد. حضور تصاویر آرشیوی دیده نشده و ناب یکی از مزیت‌های مستندهای اوست که بر جذابیت کارهایش افزوده است. از این نظر می توان گفت تیم رئیسی در انتخاب فیلمساز انتخاب درستی داشته اند. نقویان روز گذشته در گفت‌وگو با آنا این خبر را تایید کرد و در عین این که درباره جزئیات این مستند صحبت نکرد، افزود: آقای فارسی هم مستند دیگری می‌سازند. دو مستند باید برای هر کاندیدا آماده شود که یکی از آن‌ها را من و دیگری را آقای فارسی می‌سازد. محمدعلی فارسی نیز فیلمساز خوش تکنیکی است که ساخت فیلم را با دوران دفاع مقدس به عنوان دستیار کارگردان و تدوینگر شهید آوینی در مجموعه سراب آغاز و پس از تاسیس روایت فتح به همکاری خود با شهید آوینی ادامه داد. فارسی پس از شهادت آوینی در بهار سال ۷۲ مسئولیت معاونت تولید موسسه روایت فتح را تا سال ۸۱ عهده دار شد...

خانواده رضوی در انتخابات امسال ظاهرا قرار است در صدر اخبار باشند. علاوه بر برادر کوچک تر که نامش به عنوان سازنده فیلم آقای رئیسی سر زبان ها بود، محمود رضوی برادر بزرگ او یا همان رضوی اصلی نیز بنا بر اخبار رسیده قرار است ساخت فیلم تبلیغاتی محمدباقر قالیباف از نامزدهای ریاست جمهوری را بسازد. این تهیه کننده سرشناس این خبر را در صفحه شخصی‌اش منتشر کرده: امروز با تیم کارشناسان تبلیغاتی دولت مردم جلسه داشتم. برای فیلم مستند انتخابات لازم بود از تعهدهایی که آقای قالیباف در بیانیه ثبت نام در انتخابات داده بودند، سر دربیاورم...

محمود رضوی البته در قضیه ساخت فیلم های تبلیغاتی بی سابقه نیست. در دوره گذشته رضوی به عنوان سرپرست تبلیغاتی قالیباف ساخت فیلم تبلیغاتی را در نهایت به بهروز شعیبی سپرد. امسال نیز به نظر می رسد چنین برنامه ای در انتظار باشد. رضوی به عنوان یکی از باهوش ترین تبلیغات حال حاضر سینمای ایران قطعا می داند با انتخاب فرد مناسب برای ساخت این فیلم در واقع کارش را می توان گفت که انجام داده و تمام کرده است. گفته می شود بهروز شعیبی شانس زیادی دارد تا دوباره پشت دوربین قالیباف ایستاده و گروه فیلمبرداری را رهبری کند. البته صحبت مهدویان کارگردان ماجرای نیمروز نیز در این میان شنیده می شود؛ که به دلیل رابطه حسنه ای که این روزها میان کارگردان و تهیه کننده ماجرای نیمروز وجود دارد، می توان او را نسبت به شعیبی گزینه اولی تری دانست. اگر این اتفاق بیفتد و مهدویان پشت دوربین فیلم قالیباف قرار گیرد، گفته می شود که بهروز شعیبی احتمال دارد به تیم برادر آقای تهیه کننده پیوسته و فاز آخر کار را در خدمت رئیسی باشد.

حسن روحانی با این که به واسطه چهار سال ریاست جمهوری چهره ای شناخته شده است و کمتر از بقیه به فیلم تبلیغاتی نیازمند نشان می دهد- به خصوص که اقدامات اقتصادی تیمش به دلیل برجام تاثیری هرچند اندک بر زندگی مردم گذاشته است- اما ظاهرا او نیز با کارگردان شناخته شده ای عهد اخوت بسته تا در این بزنگاه مهم حمایتش کند. فیلم دوره قبل روحانی را حسین دهباشی ساخته بود که در میان فیلمسازان کاندیداهای دیگر اسم و رسم کمتری داشت. با این که امسال نیز گفته می شود که دهباشی فیلم روحانی را خواهد ساخت، و البته صحبت هایی نیز درباره حسام الدین آشنا شنیده می شود.

حسام‌الدین آشنا،رئیس مرکز بررسی‌های استراتژیک، مشاور رئیس‌جمهور ایران در امور فرهنگی و همچنین استاد دانشکده معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق است. ر جریان انتخابات ریاست جمهوری عضو هسته مرکزی ستاد انتخاباتی حسن روحانی و مشاور و تحلیلگر مناظرات وی بود. آشنا در اولین سفر حسن روحانی به نیویورک برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل متحد در سال ۲۰۱۳ از همراهان او بود. اما در عین حال علاوه بر آشنا نام های آشناتری هم که این روزها به اردوگاه آقای روحانی رفت و آمد کرده اند، به گوش می رسد.

یکی از این نام های آشنا رضا میرکریمی است که این روزها جشنواره بین المللی فیلم فجر با مدیریت او در حال برگزاری است. میرکریمی که به عنوان هنرمندی با گرایشات اصلاح طلبانه متعادل شناخته می شود، رابطه حسنه ای با تیم فرهنگی دولت دارد، و به نظر می رسد آمدن نامش به عنوان سازنده احتمالی فیلم آقای روحانی از آن اخبار قریب به یقین باشد. اما در کنار او نام محمد مهدی عسگرپور نیز به گوش می رسد که او نیز دارای گرایشات سیاسی اصلاح طلبانه بوده و سابقه مدیریت مرکز سینمایی فارابی و خانه سینما را نیز در کارنامه دارد. البته احتمال حضور عسگرپور طبق شنیده ها در اردوگاه آقای حسن روحانی چندان زیاد نیست و باید به احتمال زیاد رشا میرکریمی و یا حسین دهباشی را سازنده فیلم روحانی معرفی کرد.

در حالی که حدود یک سال پیش نام بهروز افخمی در صدر فهرست فیلمسازان کاندیداهای اصلاح طلب قرار داشت، امسال نیز اخباری از حضور او در ستادهای نزدیک به روحانی شنیده شد؛ که به نظر می رسد پایه و اساس درستی نداشته باشد. او که زمانی جزو اصلاح طلبان بود و حتی به نمایندگی مجلس نیز انتخاب شد، در یک سال اخیر گام به گام سرنوشتش را بیشتر با محافظه کاران گره زده است...

عسگرپور یا احمدرضا درویش که رابطه خوبی با سید مصطفی هاشمی طبا و اسحاق جهانگیری دارند، در صورت جدیت این دو کاندیدا در ماندن در میدان تا لحظه آخر می توانند گزینه های جدی ساخت فیلم تبلیغاتی این دو باشند. از ستاد سید مصطفی میرسلیم نیز در این باره هنوز خبری به بیرون درز نکرده. وزیر ارشاد دهه شصت سلیقه عجیبش را در دوران وزارتش در سینما بارها و بارها نشان داده و بعید نیست در انتخاب فیلمساز برای فیلم تبلیغتاتیش نیز این قضیه را دوباره تکرار کند...