تحسین‌شده‌ترین فیلم‌های قرن ۲۱ را ببینید
یکی از جذاب‌ترین بازی‌های سینمایی برای طرفداران پر و پا قرص سینما، دنبال کردن فهرست بهترین فیلم‌هاست.
روزنامه هفت صبح: یکی از جذاب‌ترین بازی‌های سینمایی برای طرفداران پر و پا قرص سینما، دنبال کردن فهرست بهترین فیلم‌هاست:
بهترین فیلم‌ها از نظر منتقدان نشریات گوناگون، بهترین فیلم‌های سایتاندساوند(که هر دهه فهرست‌شان به روز می‌شود و البته در چند دهه اخیر تغییرات خیلی کمی در ده فیلم برتر تاریخ سینمای سایتاندساوند رخ داده است)، بهترین فیلم‌ها از نظر خود سینماگران و غیره. یکی از سایت‌های بزرگ و معتبر سینمایی وسط این بازی حرکت جالبی انجام داده است. بهترین فیلم‌های قرن بیست‌ویکم را هر سال به روز می‌کند. برای انتخاب ۲۵۰ فیلم برتر این ۱۲ سال به نظرسنجی‌های متفاوتی رجوع می‌کند.
آنها این فیلم‌ها را بهترین‌های قرن بیست‌ویکم نمی‌دانند بلکه به آنها لقب تحسین‌شده‌ترین فیلم‌های این سال‌ها را می‌دهند. فیلم‌های هر سال را برای به روز نگهداشتن این فهرست بررسی می‌کنند. امسال ۲۷۱۰ فیلم را، که از جهات مختلف برای منتقدان یا تماشاگران مهم بودند، بررسی کرده‌اند. بخصوص امسال به دلیل اعلام نتایح نظرسنجی بهترین‌های سایتاندساوند در سال ۲۰۱۲ این فهرست تغییرات مهمی داشته است چون تک‌تک نظرات کارگردانان و منتقدان درباره بهترین فیلم‌های تاریخ سینما، اگر شامل فیلم‌هایی از هزاره سوم هم بوده است، در اعلام تحسین‌شده‌ترین فیلم‌های قرن بیست‌ویکم تاثیر خودش را گذاشته است.
۴۰ فیلم در فهرست امسال نسبت به سال گذشته یا از لیست خارج شده‌اند یا تازه وارد صف ۲۵۰ فیلم تحسین‌شده این هزاره شده‌اند. فيلمسازان مستعدي چون آپيچات‌پونگ ويراستاكول، بلا تار، ميشاييل هانكه، پدرو كوستا و لوكرسيا مارتل(در ميان كارگردانان ديگري كه ستاره محسوب مي‌شوند) كساني هستند كه نام‌شان در فهرست افراد شركت‌كننده در نظرسنجي سايت‌اندساوند بارها تكرار شده است و علاقه منتقدان و سينماگران به آنها در اين فهرست بهترين‌هاي هزاره سوم هم منعكس شده است.
از فيلم‌هاي سال گذشته، ده فيلم به فهرست ۲۵۰ فيلم اضافه شده‌اند كه يكي از آنها «سي‌دقيقه نيمه‌شب» كاترين بيگلوست كه بالاترين رده را در فيلم‌هاي سال گذشته دارد. با اختلاف كمي از آن هم «عشق» هانكه در ميان فيلم‌هاي ۲۰۱۲ رتبه بعدي را دارد. از ميان ۲۵۰ فيلم تحسين‌شده هزاره سوم، ۶۲ تاي آنها در فهرست بهترين فيلم‌هاي تاريخ سينما هم قرار گرفته‌اند كه اين نشانه خوبي براي قرن بيست‌ويكم است.
كارگرداناني كه در اين فهرست بيشترين تعداد اثر را دارند عبارتند از: ميشاييل هانكه، كوئنتين تارانتينو، مارتين اسكورسيزي، هو هسايو هساين، استيون اسپيلبرگ، ژيا ژانگكه، برادران كوئن، آپيچات‌پونگ ويراستاكول، پدرو آلمادووار، پل توماس اندرسون، وس اندرسون، دارن آرنوفسكي، كلر دنيس، كلينت ايستوود، پيتر جكسون، لوكرسيا مارتل، كريستوفر نولان، جعفر پناهي، الكساندر پين، گاس ون‌سنت و لارس فون‌تريه.
اگر بخواهيم مقايسه‌اي بين تحسين‌شده‌ترين فيلم‌هاي هر سال از ابتداي قرن بيست‌ويكم انجام بدهيم به نتيجه جالبي مي‌رسيم: همه فيلم‌هاي سال ۲۰۰۰ همچنان در فهرست بهترين‌هاي هزاره سوم حضور دارند، دو فيلم به آثار سال ۲۰۰۱ و يكي به ۲۰۰۲ اضافه شده، از فيلم‌هاي سال ۲۰۰۳ و ۲۰۰۴ و ۲۰۰۵ و ۲۰۰۶ به ترتيب ۲، ۵، ۲ و ۴ فيلم كم شده است. همه فيلم‌هاي تحسين‌شده مربوط به سال ۲۰۰۷ همچنان در فهرست نهايي حضور دارند. از ۱۶ فيلم سال ۲۰۰۸، سه فيلم ارزش و اعتبارشان را از دست داده‌اند و در ميان بهترين‌هاي قرن بيست‌ويكم حضور ندارند اما فيلم‌هاي سال‌هاي ۲۰۰۹ و ۲۰۱۰ همچنان جايگاه خودشان را حفظ كرده‌اند.
سه فيلم هم به آثار محصول سال ۲۰۱۱ اضافه شدند. حضور سينماي ايران در ميان ۲۵۰ فيلم تحسين‌شده قرن بيست‌ويكم توسط منتقدان و سينماگران باعث خشنودي است. سال گذشته ايران ۴ فيلم در ميان بهترين فيلم‌هاي دهه اخير داشت و امسال با ۵ فيلم در اين فهرست حضور دارد. عباس كيارستمي با فيلم «ده»(محصول ۲۰۰۲) و «كپي برابر اصل» (۲۰۱۰) در اين فهرست حضور دارد. فيلم‌هايي كه البته هرچند فيلمسازشان ايراني است و بيشتر عوامل توليد اولي هم ايراني هستند، اما سرمايه‌گذارشان فرانسوي بوده و درنتيجه به عنوان توليدات كشور فرانسه در اين فهرست حضور دارند.
مي‌شود گفت ارزش و افتخار مشترك استعداد ايراني و سرمايه فرانسوي است. فيلم «ده» نسبت به سال گذشته صعود چشم‌گيري داشته است. در حالي كه در نظرسنجي سال ۲۰۱۲ رتبه ۱۷۸ را به دست آورده بود امسال با صد پله ترقي به عنوان ۷۸امين فيلم تحسين‌شده قرن بيست‌ويكم از ميان ۲۵۰ اثر معرفي شده است. وضعيت «كپي برابر اصل» هم بهتر شده و در رتبه ۱۵۷ به رتبه ۱۵۰ صعود كرده است. كيارستمي سرشناس‌ترين فيلمساز تاريخ سينماي ايران در خارج از كشور است.
هرچند در سال‌هاي اخير رقيبي مانند اصغر فرهادي پيدا كرده كه با فيلم «جدايي نادر از سيمين» و اسكارش تبديل به مهم‌ترين چهره سينمايي ايران شده است ولي به هر حال كارنامه كلي كيارستمي در جشنواره‌هاي خارجي از همه فيلمسازان ايراني ديگر پرافتخارتر است. جعفر پناهي پركارترين فيلمساز ايراني اين فهرست است. سال ۲۰۰۰ فيلم «دايره» را ساخته كه سال گذشته رتبه ۸۶ و امسال رتبه ۱۰۱ را در اين فهرست دارد.
«طلاي سرخ»(محصول ۲۰۰۳) كه هيچ‌گاه در ايران پخش نشد از رتبه ۲۵۰ سال گذشته به ۲۱۶ صعود كرده است. پناهي سال ۲۰۰۶ فيلم «آفسايد» را با خط محوري ممنوعيت حضور زنان در ورزشگاه آزادي ساخت كه سال گذشته ۲۲۵امين فيلم بود و امسال وضعيتش بهتر شده و فيلم ۲۱۵ام فهرست است. سال ۲۰۱۱ پناهي كه از فعاليت حرفه‌اي در ايران منع شده بود با مجتبي ميرتهماسب «اين يك فيلم نيست» را ساخت كه در اصل شرح احوال فيلمساز بود. جالب است كه اين فيلم در فهرست بهترين‌هاي قرن ۲۱ سال گذشته حضور نداشت اما امسال از ۲۵۰ فيلم ۲۳۰امين اثر اين فهرست است.
اصغر فرهادي آخرين فيلمساز ايراني است كه در اين ۱۲ سال وارد اين فهرست شده است اما بهترين رتبه را براي سينماي ايران به ارمغان آورده است. اول اينكه فيلم او هم مانند فيلم‌هاي جعفر پناهي محصول خود ايران است و نه يك كشور خارجي. «جدايي نادر از سيمين»(محصول ۲۰۱۱) همان سال گذشته در فهرست بهترين‌هاي قرن ۲۱ قرار گرفت با اين تفاوت كه پارسال فيلم ۵۹ام بود و امسال فيلم ۲۹ام.
باعث خشنودي است كه يك فيلم تماما ايراني جزو ۳۰ فيلم برتر قرن بيست‌ويكم تا به امروز بوده است. البته بايد به اين نكته توجه كرد كه به جز فيلم «جدايي نادر از سيمين» فرهادي كه يكي از موفق‌ترين آثار سينماي ايران چه از نظر مخاطبان و منتقدان ايراني در يك دهه اخير و چه از نظر سينمادوستان خارجي بوده است، بقيه فيلم‌ها لزوما بهترين آثار سينماي ايران نيستند. اگر همه فيلم‌هاي سينماي ايران ديده مي‌شدند شايد نام ايران در اين فهرست خيلي طول‌تر از اين‌ها مي‌شد. اما به هر حال اين ۸ فيلم تحسين‌شده‌ترين فيلم‌هاي ايران توسط جشنواره‌ها، سينماگران، منتقدان و مخاطبان خارجي در قرن بيست‌ويكم هستند.
در حال و هواي عشق(وونگ كارواي-۲۰۰۰-هنگ‌كنگ و فرانسه)
از همان سالي كه فيلم كارواي وارد فهرست تحسين‌شده‌ترين فيلم‌هاي هزاره سوم شد تا به امروز هميشه صدرنشين جدول بوده است. فيلم در هنگ‌كنگ مي‌گذرد، در جهاني سرد ولي رمانتيك شده در اوايل دهه ۶۰. فيلم به غايت زيباي كارواي(بخصوص از لحاط بصري) مي‌تواند حتي به عنوان يك قطعه هنري از لحاظ تكنيكي مورد بررسي قرار گيرد اما در جزييات اين يك داستان عاشقانه بين دو آدم تنهاي افسرده است كه كارواي موفق شده از لحظاتي كه در زندگي‌شان وجود دارد، درام زيبايي خلق كند. لحظات زنده‌اي كه تا سال‌ها بعد در ذهن‌تان باقي خواهد ماند. اين فيلم تفسيري رويايي و البته تلخ از روابط انساني مي‌دهد.
جاده مالهالند(ديويد لينچ-۲۰۰۱- فرانسه و آمريكا)
برايتان جالب خواهد بود اگر بدانيد فيلمنامه شاهكار لينچ درواقع به روز شده طرح يك تله فيلم دو ساعته است كه در سال ۱۹۹۹ به شبكه ABC ارائه شد و مسئولان شبكه آن را رد كردند. فيلم لينچ انواع و اقسام خشونت‌ها را نشان مي‌دهد كه هر يك از آنها ممكن است منتج به ديگري شود. فيلم به طرز جسورانه‌اي هم خودش را دست مي‌اندازد و هم روي منطق روايي عجيب و غريبش پافشاري مي‌كند. اين فيلم عجيب و غريب بعد از «مخمل آبي» قوي‌ترين فيلم ديويد لينچ است. جو ارعاب‌آور فيلم، حلول روح يكي در ديگري، جهان‌هاي واهي و خيلي از مولفه‌هاي ديگر فيلم‌هاي لينچ اينجا به درخشان‌ترين شيوه ممكن گرد هم آمده‌اند.
يي-يي(ادوارد يانگ-۲۰۰۰-تايوان و ژاپن)
فيلم خارق‌العاده و جهاني «يي-يي» كه توسط يكي از اساتيد معاصر كارگرداني تايوان، ادوارد يانگ ساخته شده، فيلم داستان يك خانواده متعلق به طبقه متوسط است كه بيش از يك سال است در تايپه زندگي مي‌كنند. فيلم با مراسم ازدواج آغاز مي‌شود و با تشييع جنازه خاتمه مي‌يابد. دوربين يانگ روي تك‌تك اعضاي اين خانواده مي‌چرخد. از پدر ميانسال گرفته تا پسر نوجواني كه دوست دارد همه وقايع را با دوربينش ثبت كند. فيلمساز ماهرانه و با شفافيت زياد به اعضاي خانواده نزديك مي‌شود و هر كدام از آنها زندگي را از دريچه نگاه خودشان تشريح مي‌كنند. اين فيلم گرم و صميمي و درخشان يكي از شاهكارهاي قرن جديد است.
شهر اشباح(هايائو ميازاكي-۲۰۰۱-ژاپن)
اين انيميشن ميازاكي يكي از سرزنده‌ترين و بهترين كارهاي وي تا به امروز است. تعادل دلنشيني بين سادگي سرگرم‌كننده (كه در نيمي از آثار ميازاكي مثل «تورو همسايه من» وجود دارد) و جنبه‌هاي گسترده بقيه كارهايش(مثل «قصري در آسمان» يا «شاهزاده مونونوكه») وجود دارد. «شهر اشباح» در هر دو دنياي ميازاكي بهترين اثرش است. به عبارت ديگر اين اثر فانتزي كاملا از لحاظ فرمي رها و از لحاظ احساسي كاملا به طرز غيرقابل باوري دوست‌داشتني است. در اين فيلم از بالاترين تكنولوژي انيميشن استفاده شده است. يك موفقيت بصري تمام عيار، چه در طراحي شخصيت‌ها و چه در جو و اتمسفر فيلم است. داستان شگفت‌انگيز مخلوقات عجيب و غريب و روح‌هاي سرگردان.
هارمونی‌های ورک مایستر(بلا تار-۲۰۰۰-مجارستان، آلمان، فرانسه،سوييس و ايتاليا)
فيلمي كه در تعليق موجود در آن غوطه‌ور مي‌شويد. داستان در دنياي غم‌انگيز و مه‌آلود و بيرنگ اما به طرزي انكارناپذير زيباي يك دهكده روايت مي‌شود. با اتاق‌هايي كه بيشتر به سلول شبيهند و كارگردان فيلم به كمك رمان‌نويس مهجور، لازلو كراژناهوركا، جهاني شگفت‌انگيز را در فيلم‌شان به تصوير مي‌كشند. مشخصه اصلي فيلم برداشت‌هاي بلند و طولاني است كه اتفاقا با دوربين‌هاي خيلي معمولي گرفته شده است. فيلم هيچ طرح داستاني مشخصي ندارد. و نام فیلم بیشتر از این که به محتوا و مضمون فیلم اشاره داشته باشد نشان دهنده سبک فیلمساز در پیش برد فضاسازی‌ها و دکوپاژهای خارق‌العاده‌اش است. شيوه بلا تار در استفاده از دوربين درست شبيه به شيوه كراژناهوركا در استفاده از جملات است.
پنج فيلم تحسين‌شده ديگر هزاره سوم
نام‌هايي كه تاكنون خوانديد برترين فيلم‌هاي قرن بيست‌ويكم تا به امروز بودند. اما از آنجا كه فهرست‌ها معمولا ده‌تايي است، پنج فيلم دوم را هم به اختصار معرفي مي‌كنيم:
درخت زندگي: به كارگرداني ترنس ماليك كه بعد از نمايش‌اش در جشنواره كن سال ۲۰۱۱ و تحسين منتقدان ناگهان سرعت كار فيلمسازش بالا رفت. ماليكي كه هر ده سال يك فيلم مي‌ساخت حالا سه پروژه در دست توليد دارد.
خون به پا خواهد شد: پل توماس اندرسون در اين فيلم به كمك بازي شگفت‌انگيز دنيل دي‌لوييس درباره سرمايه‌داري و مانيفست تقدير در اواخر قرن بيستم حرف مي‌زند.
پنهان: فيلم خارق‌العاده ميشاييل هانكه با بازي ژوليت بينوش و دنيل اوتوي يقه مخاطبش را مي‌چسبد و تا پايان او را در وحشت نگه‌ميدارد و رهايش نمي‌كند.
كشتي روسي: فيلم تحسين‌شده الكساندر سوخوروف مثل حضور در يك مجلس بالماسكه است. شما در قرن بيست‌ويكم شاهد تاريخ روسيه در قرن هجدهم به روايت سينما هستيد.
درخشش ابدي يك ذهن بي‌آلايش: شاهكار بي‌ترديد ميشل گوندري حتي قبل از اينكه تا انتهايش برويد و دركش كنيد، آنقدر به مخاطبش لذت مي‌دهد كه شايسته قرار گرفتن در رتبه دهم اين فهرست باشد. گوندري كارگردان فرانسوي كه كليپ‌هاي موسيقي مي‌ساخت از فيلمنامه فوق‌العاده چارلي كافمن اثر قابل تحسيني ساخته است.
بهترین فیلم‌ها از نظر منتقدان نشریات گوناگون، بهترین فیلم‌های سایتاندساوند(که هر دهه فهرست‌شان به روز می‌شود و البته در چند دهه اخیر تغییرات خیلی کمی در ده فیلم برتر تاریخ سینمای سایتاندساوند رخ داده است)، بهترین فیلم‌ها از نظر خود سینماگران و غیره. یکی از سایت‌های بزرگ و معتبر سینمایی وسط این بازی حرکت جالبی انجام داده است. بهترین فیلم‌های قرن بیست‌ویکم را هر سال به روز می‌کند. برای انتخاب ۲۵۰ فیلم برتر این ۱۲ سال به نظرسنجی‌های متفاوتی رجوع می‌کند.
آنها این فیلم‌ها را بهترین‌های قرن بیست‌ویکم نمی‌دانند بلکه به آنها لقب تحسین‌شده‌ترین فیلم‌های این سال‌ها را می‌دهند. فیلم‌های هر سال را برای به روز نگهداشتن این فهرست بررسی می‌کنند. امسال ۲۷۱۰ فیلم را، که از جهات مختلف برای منتقدان یا تماشاگران مهم بودند، بررسی کرده‌اند. بخصوص امسال به دلیل اعلام نتایح نظرسنجی بهترین‌های سایتاندساوند در سال ۲۰۱۲ این فهرست تغییرات مهمی داشته است چون تک‌تک نظرات کارگردانان و منتقدان درباره بهترین فیلم‌های تاریخ سینما، اگر شامل فیلم‌هایی از هزاره سوم هم بوده است، در اعلام تحسین‌شده‌ترین فیلم‌های قرن بیست‌ویکم تاثیر خودش را گذاشته است.
از فيلم‌هاي سال گذشته، ده فيلم به فهرست ۲۵۰ فيلم اضافه شده‌اند كه يكي از آنها «سي‌دقيقه نيمه‌شب» كاترين بيگلوست كه بالاترين رده را در فيلم‌هاي سال گذشته دارد. با اختلاف كمي از آن هم «عشق» هانكه در ميان فيلم‌هاي ۲۰۱۲ رتبه بعدي را دارد. از ميان ۲۵۰ فيلم تحسين‌شده هزاره سوم، ۶۲ تاي آنها در فهرست بهترين فيلم‌هاي تاريخ سينما هم قرار گرفته‌اند كه اين نشانه خوبي براي قرن بيست‌ويكم است.
كارگرداناني كه در اين فهرست بيشترين تعداد اثر را دارند عبارتند از: ميشاييل هانكه، كوئنتين تارانتينو، مارتين اسكورسيزي، هو هسايو هساين، استيون اسپيلبرگ، ژيا ژانگكه، برادران كوئن، آپيچات‌پونگ ويراستاكول، پدرو آلمادووار، پل توماس اندرسون، وس اندرسون، دارن آرنوفسكي، كلر دنيس، كلينت ايستوود، پيتر جكسون، لوكرسيا مارتل، كريستوفر نولان، جعفر پناهي، الكساندر پين، گاس ون‌سنت و لارس فون‌تريه.
اگر بخواهيم مقايسه‌اي بين تحسين‌شده‌ترين فيلم‌هاي هر سال از ابتداي قرن بيست‌ويكم انجام بدهيم به نتيجه جالبي مي‌رسيم: همه فيلم‌هاي سال ۲۰۰۰ همچنان در فهرست بهترين‌هاي هزاره سوم حضور دارند، دو فيلم به آثار سال ۲۰۰۱ و يكي به ۲۰۰۲ اضافه شده، از فيلم‌هاي سال ۲۰۰۳ و ۲۰۰۴ و ۲۰۰۵ و ۲۰۰۶ به ترتيب ۲، ۵، ۲ و ۴ فيلم كم شده است. همه فيلم‌هاي تحسين‌شده مربوط به سال ۲۰۰۷ همچنان در فهرست نهايي حضور دارند. از ۱۶ فيلم سال ۲۰۰۸، سه فيلم ارزش و اعتبارشان را از دست داده‌اند و در ميان بهترين‌هاي قرن بيست‌ويكم حضور ندارند اما فيلم‌هاي سال‌هاي ۲۰۰۹ و ۲۰۱۰ همچنان جايگاه خودشان را حفظ كرده‌اند.
سه فيلم هم به آثار محصول سال ۲۰۱۱ اضافه شدند. حضور سينماي ايران در ميان ۲۵۰ فيلم تحسين‌شده قرن بيست‌ويكم توسط منتقدان و سينماگران باعث خشنودي است. سال گذشته ايران ۴ فيلم در ميان بهترين فيلم‌هاي دهه اخير داشت و امسال با ۵ فيلم در اين فهرست حضور دارد. عباس كيارستمي با فيلم «ده»(محصول ۲۰۰۲) و «كپي برابر اصل» (۲۰۱۰) در اين فهرست حضور دارد. فيلم‌هايي كه البته هرچند فيلمسازشان ايراني است و بيشتر عوامل توليد اولي هم ايراني هستند، اما سرمايه‌گذارشان فرانسوي بوده و درنتيجه به عنوان توليدات كشور فرانسه در اين فهرست حضور دارند.
مي‌شود گفت ارزش و افتخار مشترك استعداد ايراني و سرمايه فرانسوي است. فيلم «ده» نسبت به سال گذشته صعود چشم‌گيري داشته است. در حالي كه در نظرسنجي سال ۲۰۱۲ رتبه ۱۷۸ را به دست آورده بود امسال با صد پله ترقي به عنوان ۷۸امين فيلم تحسين‌شده قرن بيست‌ويكم از ميان ۲۵۰ اثر معرفي شده است. وضعيت «كپي برابر اصل» هم بهتر شده و در رتبه ۱۵۷ به رتبه ۱۵۰ صعود كرده است. كيارستمي سرشناس‌ترين فيلمساز تاريخ سينماي ايران در خارج از كشور است.
هرچند در سال‌هاي اخير رقيبي مانند اصغر فرهادي پيدا كرده كه با فيلم «جدايي نادر از سيمين» و اسكارش تبديل به مهم‌ترين چهره سينمايي ايران شده است ولي به هر حال كارنامه كلي كيارستمي در جشنواره‌هاي خارجي از همه فيلمسازان ايراني ديگر پرافتخارتر است. جعفر پناهي پركارترين فيلمساز ايراني اين فهرست است. سال ۲۰۰۰ فيلم «دايره» را ساخته كه سال گذشته رتبه ۸۶ و امسال رتبه ۱۰۱ را در اين فهرست دارد.
«طلاي سرخ»(محصول ۲۰۰۳) كه هيچ‌گاه در ايران پخش نشد از رتبه ۲۵۰ سال گذشته به ۲۱۶ صعود كرده است. پناهي سال ۲۰۰۶ فيلم «آفسايد» را با خط محوري ممنوعيت حضور زنان در ورزشگاه آزادي ساخت كه سال گذشته ۲۲۵امين فيلم بود و امسال وضعيتش بهتر شده و فيلم ۲۱۵ام فهرست است. سال ۲۰۱۱ پناهي كه از فعاليت حرفه‌اي در ايران منع شده بود با مجتبي ميرتهماسب «اين يك فيلم نيست» را ساخت كه در اصل شرح احوال فيلمساز بود. جالب است كه اين فيلم در فهرست بهترين‌هاي قرن ۲۱ سال گذشته حضور نداشت اما امسال از ۲۵۰ فيلم ۲۳۰امين اثر اين فهرست است.
اصغر فرهادي آخرين فيلمساز ايراني است كه در اين ۱۲ سال وارد اين فهرست شده است اما بهترين رتبه را براي سينماي ايران به ارمغان آورده است. اول اينكه فيلم او هم مانند فيلم‌هاي جعفر پناهي محصول خود ايران است و نه يك كشور خارجي. «جدايي نادر از سيمين»(محصول ۲۰۱۱) همان سال گذشته در فهرست بهترين‌هاي قرن ۲۱ قرار گرفت با اين تفاوت كه پارسال فيلم ۵۹ام بود و امسال فيلم ۲۹ام.
باعث خشنودي است كه يك فيلم تماما ايراني جزو ۳۰ فيلم برتر قرن بيست‌ويكم تا به امروز بوده است. البته بايد به اين نكته توجه كرد كه به جز فيلم «جدايي نادر از سيمين» فرهادي كه يكي از موفق‌ترين آثار سينماي ايران چه از نظر مخاطبان و منتقدان ايراني در يك دهه اخير و چه از نظر سينمادوستان خارجي بوده است، بقيه فيلم‌ها لزوما بهترين آثار سينماي ايران نيستند. اگر همه فيلم‌هاي سينماي ايران ديده مي‌شدند شايد نام ايران در اين فهرست خيلي طول‌تر از اين‌ها مي‌شد. اما به هر حال اين ۸ فيلم تحسين‌شده‌ترين فيلم‌هاي ايران توسط جشنواره‌ها، سينماگران، منتقدان و مخاطبان خارجي در قرن بيست‌ويكم هستند.
از همان سالي كه فيلم كارواي وارد فهرست تحسين‌شده‌ترين فيلم‌هاي هزاره سوم شد تا به امروز هميشه صدرنشين جدول بوده است. فيلم در هنگ‌كنگ مي‌گذرد، در جهاني سرد ولي رمانتيك شده در اوايل دهه ۶۰. فيلم به غايت زيباي كارواي(بخصوص از لحاط بصري) مي‌تواند حتي به عنوان يك قطعه هنري از لحاظ تكنيكي مورد بررسي قرار گيرد اما در جزييات اين يك داستان عاشقانه بين دو آدم تنهاي افسرده است كه كارواي موفق شده از لحظاتي كه در زندگي‌شان وجود دارد، درام زيبايي خلق كند. لحظات زنده‌اي كه تا سال‌ها بعد در ذهن‌تان باقي خواهد ماند. اين فيلم تفسيري رويايي و البته تلخ از روابط انساني مي‌دهد.
برايتان جالب خواهد بود اگر بدانيد فيلمنامه شاهكار لينچ درواقع به روز شده طرح يك تله فيلم دو ساعته است كه در سال ۱۹۹۹ به شبكه ABC ارائه شد و مسئولان شبكه آن را رد كردند. فيلم لينچ انواع و اقسام خشونت‌ها را نشان مي‌دهد كه هر يك از آنها ممكن است منتج به ديگري شود. فيلم به طرز جسورانه‌اي هم خودش را دست مي‌اندازد و هم روي منطق روايي عجيب و غريبش پافشاري مي‌كند. اين فيلم عجيب و غريب بعد از «مخمل آبي» قوي‌ترين فيلم ديويد لينچ است. جو ارعاب‌آور فيلم، حلول روح يكي در ديگري، جهان‌هاي واهي و خيلي از مولفه‌هاي ديگر فيلم‌هاي لينچ اينجا به درخشان‌ترين شيوه ممكن گرد هم آمده‌اند.
فيلم خارق‌العاده و جهاني «يي-يي» كه توسط يكي از اساتيد معاصر كارگرداني تايوان، ادوارد يانگ ساخته شده، فيلم داستان يك خانواده متعلق به طبقه متوسط است كه بيش از يك سال است در تايپه زندگي مي‌كنند. فيلم با مراسم ازدواج آغاز مي‌شود و با تشييع جنازه خاتمه مي‌يابد. دوربين يانگ روي تك‌تك اعضاي اين خانواده مي‌چرخد. از پدر ميانسال گرفته تا پسر نوجواني كه دوست دارد همه وقايع را با دوربينش ثبت كند. فيلمساز ماهرانه و با شفافيت زياد به اعضاي خانواده نزديك مي‌شود و هر كدام از آنها زندگي را از دريچه نگاه خودشان تشريح مي‌كنند. اين فيلم گرم و صميمي و درخشان يكي از شاهكارهاي قرن جديد است.
اين انيميشن ميازاكي يكي از سرزنده‌ترين و بهترين كارهاي وي تا به امروز است. تعادل دلنشيني بين سادگي سرگرم‌كننده (كه در نيمي از آثار ميازاكي مثل «تورو همسايه من» وجود دارد) و جنبه‌هاي گسترده بقيه كارهايش(مثل «قصري در آسمان» يا «شاهزاده مونونوكه») وجود دارد. «شهر اشباح» در هر دو دنياي ميازاكي بهترين اثرش است. به عبارت ديگر اين اثر فانتزي كاملا از لحاظ فرمي رها و از لحاظ احساسي كاملا به طرز غيرقابل باوري دوست‌داشتني است. در اين فيلم از بالاترين تكنولوژي انيميشن استفاده شده است. يك موفقيت بصري تمام عيار، چه در طراحي شخصيت‌ها و چه در جو و اتمسفر فيلم است. داستان شگفت‌انگيز مخلوقات عجيب و غريب و روح‌هاي سرگردان.
فيلمي كه در تعليق موجود در آن غوطه‌ور مي‌شويد. داستان در دنياي غم‌انگيز و مه‌آلود و بيرنگ اما به طرزي انكارناپذير زيباي يك دهكده روايت مي‌شود. با اتاق‌هايي كه بيشتر به سلول شبيهند و كارگردان فيلم به كمك رمان‌نويس مهجور، لازلو كراژناهوركا، جهاني شگفت‌انگيز را در فيلم‌شان به تصوير مي‌كشند. مشخصه اصلي فيلم برداشت‌هاي بلند و طولاني است كه اتفاقا با دوربين‌هاي خيلي معمولي گرفته شده است. فيلم هيچ طرح داستاني مشخصي ندارد. و نام فیلم بیشتر از این که به محتوا و مضمون فیلم اشاره داشته باشد نشان دهنده سبک فیلمساز در پیش برد فضاسازی‌ها و دکوپاژهای خارق‌العاده‌اش است. شيوه بلا تار در استفاده از دوربين درست شبيه به شيوه كراژناهوركا در استفاده از جملات است.
پنج فيلم تحسين‌شده ديگر هزاره سوم
نام‌هايي كه تاكنون خوانديد برترين فيلم‌هاي قرن بيست‌ويكم تا به امروز بودند. اما از آنجا كه فهرست‌ها معمولا ده‌تايي است، پنج فيلم دوم را هم به اختصار معرفي مي‌كنيم:
درخت زندگي: به كارگرداني ترنس ماليك كه بعد از نمايش‌اش در جشنواره كن سال ۲۰۱۱ و تحسين منتقدان ناگهان سرعت كار فيلمسازش بالا رفت. ماليكي كه هر ده سال يك فيلم مي‌ساخت حالا سه پروژه در دست توليد دارد.
خون به پا خواهد شد: پل توماس اندرسون در اين فيلم به كمك بازي شگفت‌انگيز دنيل دي‌لوييس درباره سرمايه‌داري و مانيفست تقدير در اواخر قرن بيستم حرف مي‌زند.
پنهان: فيلم خارق‌العاده ميشاييل هانكه با بازي ژوليت بينوش و دنيل اوتوي يقه مخاطبش را مي‌چسبد و تا پايان او را در وحشت نگه‌ميدارد و رهايش نمي‌كند.
كشتي روسي: فيلم تحسين‌شده الكساندر سوخوروف مثل حضور در يك مجلس بالماسكه است. شما در قرن بيست‌ويكم شاهد تاريخ روسيه در قرن هجدهم به روايت سينما هستيد.
درخشش ابدي يك ذهن بي‌آلايش: شاهكار بي‌ترديد ميشل گوندري حتي قبل از اينكه تا انتهايش برويد و دركش كنيد، آنقدر به مخاطبش لذت مي‌دهد كه شايسته قرار گرفتن در رتبه دهم اين فهرست باشد. گوندري كارگردان فرانسوي كه كليپ‌هاي موسيقي مي‌ساخت از فيلمنامه فوق‌العاده چارلي كافمن اثر قابل تحسيني ساخته است.
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان
اپلیکیشن برترین ها
را نصب کنید.
ارسال نظر