«مسافران»؛ آخرین امید حیات برای نسل بشر

روزنامه صبا - آرش واحدی : فیلم «مسافران» درحالی روزهای اکران خود را آغاز کرد که با رقیب‌های بسیار قدرتمندی در گیشه مواجه بود. آثاری چون «موجودات عجیب» و «دکتر استرنج» با بودجه‌ای چند‌برابر این اثر همزمان به‌نمایش عمومی درآمدند و نکته قابل‌توجه در عملکرد نسبتا موفقیت‌آمیز «مسافران» در گیشه بود. فیلم با قدرت دو ستاره محوری‌اش توانست از مهلکه گیشه‌های سختگیر دنیا جان سالم به‌در ببرد. این درحالی است که اکران فیلم «مسافران» در فصل جوایز نمی‌توانست اعتبار هنری خاصی به اعضای گروه سازنده‌اش اضافه کند.

فیلم شباهت زیادی به آثار دهه‌های پیشین هالیوود دارد، از این منظر که جنیفر لارنس و کریس پرت را به‌عنوان پرفروش‌ترین ستاره‌های سال‌های اخیر در برابر هم قرار می‌دهد و فضایی منحصر و بسته خلق می‌کند. با این وجود «مسافران» از حیث هنری نیز توانست نظر بسیاری از منتقدان را جلب کند و همین امر را می‌توان به‌عنوان برگ برنده فیلم در نظر گرفت. تا مدتی دیگر «مسافران» به ایستگاه نمایش خانگی می‌رسد و برای ارتباط برقرارکردن با دنیای کهکشانی که به‌تصویر کشیده است، بهتر دیدیم پیش از تماشای فیلم نکته‌های مهمی که باید در مورد آن بدانیم را یادآوری کنیم. نکاتی که می‌تواند تماشای این تریلر علمی‌تخیلی را به امری واجب برای علاقمندان به این ژانر مبدل کند.

کهکشانی پر از رمز و راز

جنیفر لارنس و کریس پرت در «مسافران» نقش آرورا و جیم را ایفا می‌کنند. دو غریبه‌ای که در سفری ۱۲۰ ساله به‌سوی سیاره‌ای خاص در کهکشان راهی شده‌اند. به‌علت طولانی بودن این سفر تمام مسافرهای درون سفینه در خواب مصنوعی فرو رفته‌اند. مشکل این‌جاست که آرورا و جیم در اثر اشتباهی، ۹۰ سال زودتر از خواب بیدار شده‌اند. آن‌ها پس از سردرآوردن از مشکل سفینه‌شان متوجه می‌شوند که این مشکل نه‌تنها حل نشده است بلکه ممکن است باعث سقوط سفینه شود و جان پنج‌هزار مسافرش را به‌خطر اندازد. یا به‌عبارتی دیگر بزرگترین مهاجرت دسته‌جمعی در تاریخ بشریت پیش از آغاز به‌پایان می‌رسد.

شما جای آن‌ها بودید چه می‌کردید!؟

مورتن تیلدوم؛ کارگردان اثر می‌گوید: ماجراهای فیلم در مورد کاراکترهایی است که در شرایط بسیار ویژه قرار می‌گیرند و برای رهایی از این وضعیت حق انتخاب‌هایی بسیار عجیب دارند، این موقعیت همواره من را شگفت‌زده می‌کند زیرا این سوال را پیش می‌آورد که اگر من جای آن‌ها بودم چه راهی را انتخاب می کردم!؟ فیلم «مسافران» اولین تجربه کارگردانی مورتن تیلدوم پس از نامزدی اسکارش برای کارگردانی «بازی تقلید» است.

فهرست سیاه

در نگاه اول داستان شاید یک تریلر اکشن ساده در مورد آینده‌ای دور باشد ولی بیشتر تمرکز فیلمنامه روی دو مسافری است که در فضایی متفاوت با یکدیگر آشنا می‌شوند. فیلمنامه این اثر سال‌هاست که در فهرست سیاه هالیوود قرار دارد. جان اسپایتز مدت‌ها پیش نگارش فیلمنامه را به‌پایان رسانده است ولی خطر ساخت چنین پروژه‌ای برای کمپانی‌های فیلمسازی باعث تاخیری چند‌ساله در ساخت آن شد. نکته قابل‌توجه در این میان حضور اسپایتز در تیم فیلمنامه‌نویسی «دکتر استرنج» است.

قهرمانی از طبقه کارگر

کریس پرت در مورد نقشی که ایفا می‌کند می‌گوید: جیم شخصیتی است که متعلق به طبقه کارگر است. او مشکلاتش را باتوجه به تجربه‌های شخصی‌اش حل می‌کند و از همین‌رو هنگامی که سعی دارد مشکل از خواب بیدار شدن زودهنگام مسافران سفینه را حل کند متوجه مشکلی به‌مراتب بزرگ‌تر می‌شود. او که همواره علاقه دارد به دیگران کمک کند درصدد حل این مشکل و نجات دادن جان مسافران سفینه برمی‌آید.

سفری که رفت و برگشتش ۲۴۰ سال طول می‌کشد

آرورا با نقش‌آفرینی جنیفر لارنس به طبقه دیگر اجتماعی تعلق دارد. او نویسنده‌ای نیویورکی است که علاقه دارد دست به این سفر ۱۲۰ ساله بزند و ۱۲۰ سال بعد را نیز در راه بازگشت به خانه بگذراند تا بتواند ۲۴۰ سال آینده را ببیند. ستاره سری فیلم‌های «بازی‌های عطش» در این مورد می‌گوید: این تصمیم بزرگی است که آرورا گرفته است. سفری که رفت و برگشت آن ۲۴۰ سال به‌طول می انجامد و پس از بازگشت مدت‌هاست تمام اشخاصی که می‌شناختید درگذشته‌اند. این سفر به‌گونه‌ای است که انگار شما زندگی جدیدی را در سیاره‌ای جدید آغاز می‌کنید، حتی باتوجه به این‌که به شهر خودتان بازگردید. من فکر نمی‌کنم هیچ‌گاه بتوانم چنین تصمیمی بگیرم اما علاقه شخصیت آرورا به دانستن عجایب را درک می‌کنم.

آوالون

زندگی این دو مسافر غریبه که تضادهای زیادی با یکدیگر دارد در سفینه‌ای کاملا مجهز به‌صورت تصادفی بهم گره می‌خورد. پرت در این مورد می‌گوید: جمعیت مسافران این سفینه قرار بود سه‌ماه پیش از رسیدن به مقصد از خواب بیدار شوند. به این منظور که در مدت مذکور با فضا و همدیگر بیشتر آشنا شوند و تدارکات لازم برای فرود در سیاره جدید را فراهم کنند. برای تداعی‌شدن این حس سفینه از امکانات بسیار پیشرفته‌ای بهره می‌برد. مرکز خرید، استخر و سالن‌های بسیار پیشرفته و زیبا ملزومات اصلی این پروژه بوده‌اند.

لازم به ذکر است که سه طبقه اصلی در کشتی وجود دارد، اولی منطقه خواب مصنوعی است، دومی منطقه سرگرمی و سومی ظرف بسیار بزرگی است که تدارکات فرود بر سیاره‌ای دور در آن آماده می‌شود.

طراحی‌صحنه

طراحی دکورها و صحنه‌هایی که در فیلم می‌بینیم تاثیر بسزایی در اتفاقات رخ داده ایفا می‌کند. برای رسیدن به طراحی صحنه‌ای که تیلدوم درنظر داشته است، دو استودیوی بزرگ با هم ادغام شده‌اند تا سالن‌های اصلی سفینه در آن طراحی شوند. تیلدوم با توجه به این‌که ماجرا را در آینده روایت می‌کند قصد داشته حس نوستالژیکی برای مخاطبان به‌وجود آورد. از همین‌رو بیشتر طراحی‌صحنه برگرفته از فیلم‌های مشهور هالیوودی و دوران جنگ‌جهانی‌دوم است.

یک اندرویدِ پارانوئید

مایکل شین در مورد ایفای نقش یک ربات اندروید می‌گوید: او طراحی شده است تا بهترین متصدی بار دنیا باشد. شین در مورد شخصیت جالب آرتور اضافه می‌کند: او دلسوز است، شنونده بسیار خوبی است و کارش را بسیار حرفه‌ای انجام می‌دهد اما محدودیت‌هایی برای وی وجود دارد، برای مثال او طراحی شده تا مکالمات کوتاهی را با رویی گشاده به پایان برساند. اما هم‌صحبت شدن با جیم برای مدت بسیار طولانی جزو وظایفی است که از محدودیت‌هایش خارج است.

تیم طراحی جلوه‌های ویژه میدانی نواری چوبی را پشت باری که آرتور می‌ایستد طراحی کرده‌اند وآن قطعه‌ چوبی که قرار است شین روی آن زانو بزند را به‌موازات محل کارش نصب کرده‌اند. به این ترتیب شین مانند یک ربات با سرعت به سمت‌های مختلف می‌رود بدون این‌که لزومی به حرکت باشد یا از جلوه‌های ویژه کامپیوتری به‌جای آن استفاده کنند. لازم به ذکر است که سرعت نواری که شین روی آن قرار می‌گرفته به هر اندازه‌ای که تصورش را بکنید قابل تنظیم است.

مبارزه با جاذبه

با توجه به این‌که شرایط سفینه در ابتدا بسیار پیشرفته و کامل به‌نظر می‌رسد این است که آرورا و جیم به‌مرور زمان متوجه اشکالاتی تازه در سیستم‌های هدایتی و محافظتی سفینه می‌شوند. این مشکلات تا اندازه‌ای پیش می‌رود که به‌تدریج باعث از کارافتادن وسایل مهم سفینه می‌شود. یکی از سکانس‌های معروف فیلم که با استقبال مخاطبان مواجه شد و به این موضوع بی‌ارتباط نیست، مربوط می‌شود به سکانس استخر شنا، جایی که دریچه‌های ورودی محفظه در فضایی بی‌انتها تخلیه شده و باعث برهم خوردن جاذبه در محیط می‌شود و جان آرورا را تهدید می‌کند.

لارنس در این مورد می‌گوید: شاید یکی از سخت‌ترین سکانس‌هایی بود که در آن بازی کرده‌ام، برای مدت زمان زیادی برداشت‌های ما به‌طول می‌انجامید و بینی و گوش‌هایم با تکرار برداشت‌ها پر از آب شده بود. اما از طرفی برایم نتیجه کار بسیار هیجان‌انگیز بود، وقتی سکانس نهایی را با اضافه شدن جلوه‌های ویژه کامپیوتری دیدم بسیار لذت بردم. سکانس بسیار عالی از کار در آمده بود و هیچ‌گاه چنین صحنه هیجان‌انگیز و شوکه‌کننده‌ای در فیلمی دیگر ندیده بودم.

اس.او.اس

در پوستر رسمی فیلم نمادهای کوچکی عنوان اثر را دربرگرفته‌اند، این نمادها که عبارتند از: «نقطه نقطه نقطه خط فاصله، خط فاصله، خط فاصله نقطه نقطه نقطه» یا به عبارتی «...---...» این عبارت در حقیقت کد مورس برای پیام اس. او. اس است. پیامی اضطراری که اولین‌بار در سال ۱۹۰۵ توسط امپراتوری آلمان به‌رسمیت شناخته شد و از سال ۱۹۰۸ قابل اجرا شده است.