سرگذشت موسیقی در صفحه ۲۰۱۶ تاریخ

برترین ها: ۲۰۱۶ سال تاسف‌انگیزی برای موسیقی بود که در آن بسیاری از ستاره‌های کهنه کار و پیشگام با زندگی وداع کردند. با این حال سال ۲۰۱۶ سال خوبی برای درخشش دوباره بود.

سال درخشش مجدد

بعد از سه دهه غیاب ریک استلی Rick Astley با آلبوم ۵۰ پنجاه بازگشت غیر منتظره‌ای به صدر جدول پرفروشترین آلبوم های بریتانیا داشت.

کرگ دیوید Craig David اولین خواننده موفق سبک یو کی گرج هم بعد گذشت از شانزده سال از صدرنشینی اولین آلبوم خود Born to Do It، این بار با آلبوم Following My Intuition موفق به تکرار آن شد.

جیمز آرتر James Arthur برنده جایزه استعدادیابی اکس فکتور بریتانیا در سال ۲۰۱۲، داشت به فراموشی سپرده می‌شد که با تک آهنگ Say You Won't Let Go و آلبوم Back from the Edge دوباره به صدر جدول پرفروش ترین‌ها بازگشت.

و اما گروه بریتانیایی- کانادایی آل سینتز All Saints، از گروه‌های تمام دختر موفق دهه نود بریتانیا، اولین کنسرت خود را بعد از گذشت پانزده سال در ماه آوریل اجرا کرد و به دنبال آن جدیدترین آلبومشان Red Flag به رده سوم جدول پرفروش‌ترین آلبوم‌های بریتانیا رسید.

هیپ هاپ بریتانیا

۲۰۱۶ سالی بود که گرایم Grime جای پای خود را در صنعت موسیقی بریتانیا محکم کرد. در سبک گرایم، رپرهای بریتانیایی هویت خود را پیدا کردند و بعد از چندین دهه بالاخره از زیر سایه رپ آمریکا بیرون آمدند.

گرایم بوضوح بریتانیایی است؛ رپرهای بریتانیایی از لهجه و زبان عامیانه خود استفاده می کنند، در کنار آن از موسیقی تاریک سبک داب استپ Dubstep هم الهام گرفته می‌شود که خود اصالت بریتانیایی دارد.

اسکپتا Skepta از رپرهای اصیل و پیشگام گرایم با آلبوم Konnichiwa برنده جایزه مهم مرکوری ۲۰۱۶ شد و این یعنی گرایم مهر تایید منتقدان را هم گرفت. پیش‌بینی می شد این جایزه به دیوید بوئی برای آلبوم Blackstar برسد اما داوران بر این باور بودند که اگر خود بویی در بین آنان بود، مایل بود که جایزه به اسکپتا داده شود.

رکوردها

هنرمندان کانادایی سال بسیار موفقی در بریتانیا داشتند بخصوص در بین جدول تک‌ آهنگ‌ها.

آنها چهار آهنگ صدرنشین داشتند، جاستین بیبر با آهنگ Love Yourself، شان مندز با آهنگ Stitches، دریک با آهنگ وOne Dance میجر لیزر با آهنگCold Water.

جاستین بیبر موفق شد رکور جدیدی به جا بگذارد. او اولین هنرمندی است که همزمان با آهنگ‌های Love Yourself، Sorry، What Do You Mean، رده‌های اول و دوم و سوم جدول پرفروش‌ترین تک آهنگ بریتانیا را قبضه کرد.

دریک هم با آهنگ One Dance رکورد طولانی‌ترین صدر نشین جدول تک آهنگ‌های امسال را به دست آورد: پانزده هفته پیاپی صدر نشینی. این یعنی او با رکورد آهنگ Love Is All Around از گروه وت وت وت در سال ۱۹۹۳ برابر شد اما رکورد تاریخی هنوز در دست برایان آدامز است که با آهنگ (Everything I Do) I Do It for You برای شانزده هفته پیاپی در سال ۱۹۹۱ صدرنشین بود.

تعریف دوباره مرزهای ادبیات

نیم قرن پیش زمانی که باب دیلان گیتار الکتریک را به دست گرفت دنیای موسیقی فولک را حیرت زده کرد. اما با گذشت زمان صف هواداران موسیقی‌اش طولانی و طولانی‌تر شد.

این بار او دنیای ادبیات را بهت‌زده کرد. با اهدای جایزه نوبل ادبیات به دیلان در ماه اکتبر، او به صف غول‌های ادبیات پیوست و در کنار بزرگانی چون تی اس الیوت، گابریل گارسیا مارکز، تونی موریسون و ساموئل بکت قرار گرفت.

سارا دانیوس پژوهشگر ادبی و دبیر دائمی آکادمی نوبل، دیلان را شاعر خواند و او را با هومر مقایسه کرد. او در جواب این سوال که آیا اهدای جایزه به دیلان معنی ادبیات را گسترش می دهد با اشاره به عنوان یکی از آهنگ‌های ماندگار دیلان گفت: 'زمونه داره عوض میشه ' شاید.

خروج از رکود

بعد از حدود پانزده سال رکود در صنعت موسیقی به خاطر دانلود‌های غیرقانونی، بازفروش بلیت کنسرت‌ها و رقابت سخت با بازی‌های کامپیوتری، صنعت موسیقی دوباره به روزهای سوددهی برگشت.

به بازار آمدن آلبوم‌های پرفروش بزرگ‌ترین ستاره‌های بین‌المللی پاپ نقش بسزایی در این روند داشت، مانند آلبوم‌هایی از بیانسه Lemonade، دریک Views، ریانا Anti ، کانیه وست The Life of Pablo.

برای اولین بار از سال ۱۹۹۹ انجمن صنفی ضبط موسیقی ایالات متحده آمریکا، در نیمه اول سال از رشد هشت و نیم درصدی خبر داد. علت دیگر افزایش درآمد از سایت‌های استریمنگ و کپی رایت بوده است.

یوتیوب هم اعلام کرد که در سال ۲۰۱۶ بیش از یک میلیارد دلار به هنرمندان، ناشران و شرکت‌های موسیقی پرداخته است.

علاوه بر این فروش بلیت کنسرت‌ها نیز از سال گذشته سه و نیم درصد بیشتر شد. فقط کنسرت سوپراستارهایی مانند ادل، بیانسه، رولینگ استونز، مدونا، پل مکارتنی و بروس اسپرینگستین بیش از صد و هفتاد میلیون دلار در آمد داشته است.

پرفروش‌ترین‌های سال

آلبوم ۲۵ ادل که پرفرشترین آلبوم سال ۲۰۱۵ بود امسال هم همین روند را ادامه داد و برای دومین سال پیاپی مقام خود را در صدر جدول پرفروش‌ترین آلبوم‌های بریتانیا حفظ کرد.

آلبوم ۲۵ در کل هفتصد هزار نسخه فروش داشته، ترکیبی از دانلودهای دیجیتال و سی دی و صفحه. این آلبوم در بریتانیا تا به حال بدون در نظر گرفتن تعداد استریم در اسپاتیفای و اپل موزیک بیش از سه میلیون نسخه فروش داشته و از زمان ارائه به بازار در سال ۲۰۱۵ هرگز از جمع چهل آلبوم برتر بریتانیا بیرون نرفته.

دومین آلبوم‌ پرفروش سال هم در سال ۲۰۱۵ سفر خود را شروع کرده بود؛ آلبوم Coldplay's A Head Full of Dreams از کولد پلی که در سال ۲۰۱۵ نتوانست به قله برسد، در ماه فوریه ۲۰۱۶ به مقصد رسید. آلبوم سوم Together از Michael Ball and Alfie Boe موفق شد با فروش بیش از نیم میلیون نسخه، در هفته آخر سال از جاستین بیبر پیشی بگیرد و به این ترتیب از تمام آلبو‌هایی که در سال ۲۰۱۶ منتشر شدند فروش بیشتری داشت؛ اتفاقی کاملا غیرمنتظره آن هم در حالی که آلبوم‌های ستاره‌های معروف‌تر موسیقی پاپ مانند املی سَنده، رابی ویلیامز و لیدی گاگا هم همزمان با این آلبوم راهی بازار شدند.

تلفات بیشتر در استرمینگ؟

وقتی قبل از کریسمس ۲۰۱۵ گروه بیتلز اعلام کردند که مجموعه آثارشان بزودی بصورت استریمینگ در دسترس خواهد بود، نُه شرکت را معرفی کردند تا هوادارانشان به آنها مراجعه کنند: اپل موزیک، دیزر، گوگل پلی موزیک، مایکروسافت گروو، آمازون پرایم موزیک، رپسودی/نپستر، اسلکر رادیو، اسپاتیفای و تایدل.

چنین رقابتی برای محصولی مشابه، عرضه‌کنندگان خدمات را در هر بازاری دچار مشکل خواهد کرد چه برسد به بازار ظریف و آسیب پذیر استریمینگ. اگر رقبای بزرگ بین‌المللی چون ساون هند، کی‌کی باکس کره جنوبی و گوورای استرالیا را هم در نظر بگیریم دشواری موفقیت در این بازار ملموس‌تر می‌شود.

بنا به آمار فدراسیون بین المللی صنعت فونوگرافی، چهل و یک میلیون نفر در سال ۲۰۱۴ برای استفاده از استریمینگ پول پرداختند. این رقم کمتر از یک در صد جمعیت کره زمین است و کمی بیشتر از یک و نیم درصد کل افرادی که به اینترنت وصل هستند. در سال ۲۰۱۵ آردیو و سیمفای آلمان به کار خود پایان دادند و کبوز فرانسه ورشکسته شد. از این رو برای شرکت‌های کوچک مستقل استریمینگ سال ۲۰۱۷ سالی پر پیچ و خم پیش‌بینی می‌شود.

بال سرویس های مجانیچیده شده

سرویس مجانی شرکت‌های استریمینگ و ویدیو هم در سال گذشته زیر فشار بود و واقعیت‌های اقتصادی و قانونی ادامه این نوع خدمات را دشوار کرده است.

در سال ۲۰۱۶ شاهد موارد زیادی از تغییر رویه این کمپانی‌ها به سوی اشتراک پولی بودیم. کمپانی ووو بزودی نوعی اشتراک پولی را برای خدمات خود اعلام خواهد کرد. اپل موزیک هم که از مدل کار شرکت نتفلیکس الهام گرفته در موقعیت بهتری قرار گرفته و نزدیک به بیست میلیون مشترک پولی دارد. اسپاتیفای هم تصمیم دارد که بعضی از موسیقی‌های خود را فقط در اختیار مشترکان پولی قرار دهد.

پی آر اس کمپانی که کپی رایت هنرمندان و کمپانی‌های موسیقی را جمع می کند از کمپانی ساند کلاود و یو تیوب شکایت کرده که در پنج سال گذشته به اندازه کافی حق آهنگسازان اروپایی را نپرداخته‌‍اند. با این نشانه‌ها به نظر می‌رسد که دوران موسیقی مجانی بزودی بسر خواهد رسید.

به یاد ...

لئونارد کوهن ۱۹۳۴ - ۲۰۱۶

سال ۲۰۱۶ سپری شد و سال ۲۰۱۷ تازه شکفته. دراین میان چندی از درخشان ترین ستاره‌های آسمان موسیقی خاموش شدند. دنیای موسیقی هنوز از ستاره‌هایی که در سال ۲۰۱۶ از دست داد بهت زده است. بهت بیرون نیامده است. در این میان چند تن از آنها نه‌ تنها الهام بخش چندین نسل از هنرمندان بودند بلکه برای بسیاری همچون فانوس‌ دریایی، چراغ راه بودند.

لئونارد کوهن شاعر، داستان نویس، آهنگساز و خواننده. کمتر خواننده-ترانه سرایی هست که به نوعی تحت تاثیر آثار او قرار نگرفته باشد. او را 'کشیش اعظم تاثر ' و 'پدرخوانده دلتنگی ' می نامند. ولی او خود معتقد بود: ویژگی کار من بیشتر جدی بودن است تا افسردگی. او می‌گفت: "من خودم را آدم بدبینی نمی دانم. فکر می‌کنم آدم بدبین کسی است که منتظر باران است ولی من حس می‌کنم خیس خیس هستم."

دیود بوئی معروف به ' آفتاب پرست هنری '. خواننده، آهنگساز،نقاش و بازیگر سینما ،شاید بشود گفت همه فن حریف بود ولی در واقع حتی بیشتر از اینها بود. او برای تهیه، تنظیم و ارائه موسیقی خود از دنیای مد، فیلم، تئاتر، ادبیات و زندگی معاصر الهام می‌گرفت . نو‌آور و الگوی نسل جوان بود.

زمانی که اینترنت و ماهواره وجود نداشت با خریدن آلبوم بویی، از پیش می‌شد دریافت که چه موسیقی و چه سبکی و چه مدی در راه است. بویی می‌گفت: "من هنرپیشه هستم ... تمام زندگی حرفه‌ای من یک نمایش است."

پرینس ۱۹۵۸ - ۲۰۱۶

پرینس، خواننده‌ای که هیچ کس به اندازه‌اش سایه روی موسیقی معاصر نیفکنده است. دیسکو، فانک، پاپ، هاووس و الکترو همه تحت تاثیر کار او قرار گرفته‌اند. موسیقی‌اش یکی از منحصر به فردترین نمونه‌ها در دنیای پاپ و راک است. کارش با همه فرق داشت و همه می خواستند مثل او کار کنند. در آثار او رد پای همه سبکهای موسیقی سیاه پوستان را می‌توان دید.

از آر اند بی و جاز گرفته تا راک‌اند رول و بلوز و راک. پیش از او بودند کسانی که فروش بیشتری داشتند و جوایز بیشتری هم بردند، ولی هیچ کس به اندازه او خلاقیت نداشت و به اندازه او قواعد را چنین آسان و راحت نمی شکست.

جورج مایکل ۱۹۶۳ - ۲۰۱۶

جورج مایکل صدای منحصر به فرد موسیقی پاپ، ترانه سرا و آهنگساز با استعدادی هم بود. جاستین تیمبرلیک، رابین تیک، سم اسمیت از جمله هنرمندانی هستند که به نوعی مدیون او هستند. آنها هم مثل مایکل، در اصل خواننده پاپ نیستند، بلکه خواننده آر اند بی هستند که چون سفید پوستند، برچسب پاپ بر آنها خورده است.

در زمانی که مایکل روی کار آمد موسیقی سیاه و سفید از هم تفکیک شده بودند. این تفکیک بالاخره با کمک پرینس، مایکل جکسون و ویتنی هیوستون از بین رفت. جورج مایکل خواننده سفید‌پوستی نبود که تلاش کند مانند یک خواننده سول یا آر‌اند بی باشد. چیزی که او را از بقیه متمایز می‌کرد این بود که او بدون تلاش، حس و حال یک خواننده سول را داشت. مایکل در سال ۱۹۸۸ اولین خواننده سفیدپوستی شد که آلبومش صدرنشین جدول آلبوم موسیقی سیاهپوستان آمریکا شد.

موریس وایت ۱۹۴۱ - ۲۰۱۶

و اما موریس وایت خواننده و بنیانگذار گروه سول و آر‌اند بی Earth Wind & Fire که یکی از موفق‌ترین گروه‌های سول-دیسکو در دهه هفتاد میلادی بود. مجله رولینگ‌ استون در وصف این گروه گفته: "گروهی خلاق، دقیق که صدای موسیقی پاپ سیاهپوستان را شکل داد".

وایت آهنگساز و تهیه کننده اصلی گروه بود. او برنده هفت جایزه گرمی بود و ۲۰ بار هم نامزد دریافت این جایزه شد. وایت به غیر از گروهش با بسیاری از ستاره‌های پاپ کار کرده بود، از جمله باربارا استرایسند، نیل دایموند و گروه ایموشنز.

در پایان، سال ۲۰۱۶ را پشت سر گذاشتیم و سال ۲۰۱۷ را آغار می کنیم آسوده خاطر از این که موسیقی باز هم با جادویش ما را شگفت زده خواهد کرد. به گفته موریس وایت:

"من فهمیده ام که موسیقی به خیلی ها کمک می‌کند تا با زندگی دست و پنجه نرم کنند. آنها برای این کار آهنگ‌هایی می خواهند که به آنها چیزی بدهد. فکر کنم می توانید اسمش رابگذارید امید."