ویدا جوان، کتایونِ منفی در ماه و پلنگ

هفته نامه همشهری جوان - سوسن سیرجانی: «ویدا جوان» بازیگر نقش کتایون از تجربه بازی در سریال «ماه و پلنگ» می گوید که در آن عهده دار یک نقش کاملا منفی بود.

ویدا جوان را مخاطبان بیشتر با دو سریال کمدی «پژمان» و «شمعدونی» به خاطر می آورند. او بعد از این دو تجربه کمدی، در سریال اکشن و ماجراجویانه «آسمان من» هم بازی کرد. جوان در این سریال نقش یکی از ماموران گارد پرواز را داشت. در این سریال مخاطب با نقش و تصویری متفاوت از ویدا جوان رو به رو شد اما این نقش به دلیل حجم کم و در حاشیه بودن چندان به چشم نیامد.

«ماه و پلنگ» فرصت تازه ای بود برای این بازیگر تا بتواند خودش را از زیر سایه نقش های کمدی اش بیرون بکشد. یک نقش سنگین و جدی که محور درام براساس او شکل می گرفت؛ نقشی که البته یک ویژگی بازر دیگر هم داشت و آن منفی بودن کاراکتر بود. ماحصل کار او در ماه و پلنگ تا حد زیادی رضایت بخش بود. با ویدا جوان درباره این تجربه متفاوت حرف زدیم.

احمد امینی کاری از شما دیده بود که برای نقش کتایون انتخابت کرد؟

آقای امینی کار من را در تئاتر دید و برای این سریال انتخابم کرد. اصلا از جریان آقای سلطانی مطلع نبودم اما چون کارهای قبلی احمد امینی رادیده بودم و می دانستم کارهایش همیشه پربیننده و با کیفیت است، خیلی ترغیب شدم. از طرف دیگر حضور «سعید مطلبی» به عنوان نویسنده و «آرمان زرین کوب» در مقام تهیه کننده باعث شد مثلثی به وجود بیاید که نقش کتایون را بپذیرم.

همکاری احمد امینی و سعید مطلبی یک مقدار عجیب به نظر می رسد. احمد امینی سریال هایی مثل «اولین شب آرامش» و «بی گناهان» را در کارنامه دارد و تجربه سعید مطلبی در نگارش فیلمنامه های فیلمفارسی های قبل از انقلاب یا نهایتا سریال «ستایش» است. به نظر می رسد فیلمنامه نویس و کارگردان آن طور که باید خوب ترکیب نشده اند.

نمی توانم بگویم با علم به این قضیه جلو رفتم، چون نمی توان قاعده ای قائل شد که دو نفر هم سبک نباشند اما ترکیب آن ها خوب از آب درنیاید. صرفا نمی توانستم بگویم چون مطلبی در این سبک می نویسند و امینی سبک دیگری می سازد، پس ترکیب خوبی نمی شود، اتفاقا تصور من این بود که ترکیب فوق العاده ای خواهدشد.

در ساخت و پرداخت شخصیت هایی که سعید مطلبی خلق می کند. یک جور اغراق وجود دارد؛ شخصیت ها تقریبا تک بعدی هستند. یعنی یا کاملا خوب هستند یا کاملا بد. این باعث می شود بازی بازیگرها هم تحت تاثیر این روند قرار بگیرد. شخصیت کتایون هم در خیلی از جاها متاثر از فضای اغراق شده و بزرگنمای فیلمنامه است. این ها بیشتر از سمت فیلمنامه به نقش افزوده شده بود. یا احمد امینی اصرار بر این نوع بازی اغراق آمیز داشت؟

ابتدا این را بگویم که من همه کارهای آقای مطلبی را ندیدم و نخواندم که بتوانم یک برداشت کلی از قلم ایشان داشته باشم. اما فیلمنامه «ماه و پلنگ» شخصیت پردازی کاملی داشت و خیلی قابل تغییر نبود. اتفاقا شخصیت کتایون برای مثال چندوجهی و لایه لایه است و در خیلی جاها می بینیم با وجود انتقام جویی اش ولی هنوز قلبی شکننده و احساساتی دارد. البته من هم تا جایی که امکان داشت تغییراتی را با تعامل آقای امینی انجام دادم اما در فیلمنامه توضیح کامل درباره شخصیت داده شده بود.

بسیاری مسائل هم بود که من پیشنهاد می دادم و اگر آقای امینی تایید می کرد، به نقش اضافه می کردیم. البته باید این را در نظر داشته باشیم که شخصیت کتایون به خودی خود اوراکت و بزرگنمایی است. کسی که در مراسم خاکسپاری همسرش بلند می شود و حرف های شعاری می زند، کسی که بر اثر ضربه روحی و توهم خیانت به فکر کشتن دوستش و نابود کردن زندگی او می افتد، یک شخص نرمال نیست. طبعا فردی این چنین احساساتی پر از اغراق دراکت و بیان است.

احمد امینی در بخش هایی از کار که می دیدند بازی ها بیرون می زند، دخل و تصرفی نداشتند؟ یا سعی می کردند به فیلمنامه وفادار باشند؟

احمد امینی کاملا به فیلمنامه وفادار بود، تا جایی که ما باید دیاولگ ها را عین به عین می گفتیم. حتی یادم است در سکانسی، من چهار صفحه مونولوگ داشتم و درپاراگراف آخر یک «که» جا انداختم، گفت دوباره از اول بگو. خودش هم به همین نسبت که از ما توقعد اشت، به متن وفادار بود اما در اواخر ضبط سریال، دیالوگ های بلند را کمی کوتاه تر و امروزی تر می کرد و تغییرات خیلی کوچکی در بعضی سکانس ها می داد اما در کل فیلمنامه نهایی شده، تغییری ایجاد نکرد.

شما به عنوان بازیگر نقش اول سریال، با این شکل از شخصیت پردازی که همه یا خوب هستند یا بد و در آخر انسان های بد به مکافات عمل خود می رسند، مشکلی نداشتید؟

ممکن است نگاه و تفکر من با سعید مطلبی و احمد امینی متفاوت باشد، اما به هر حال مجری کاری بودم که به من پیشنهاد شده بود. شخصیتی پرداخته شده بود و از من خواستند که آن را بازی کنم که البته من واقعا کاراکتر کتایون را دوست داشتم و پذیرفتم اما در روند قصه، مسائل زیادی وجود دارد که با سلیقه ام مختلف است و دیدگاهم با روند آن یکسان نیست.

یعنی خود کتایون هم وجوهی دارد که شما آن را قبول ندارید؟

من به عنوان یک بازیگر، نقش کتایون را پذیرفتم و البته سعی کردم با توجه به این که او را زندگی کردم و شناختی که نسبت به نقشم کسب کردم، کنسه های در ارتباط با درونیات و تفکر این کاراکتر ارائه دهم ولی به هر حال من به عنوان یک بازیگر جوان، خیلی کم تجربه تر از احمد امینی و سعید مطلبی هستم و بازیگر جوان خیلی هم نمی تواند برای یک نقش بجنگد. وقتی حرف تجربه به میان می امد، دیگر خیلی قدرت تغییر شکل و تغییر مسیر نقش را نداشتم اما تمام سعی خودم را کردم که بهترین حالت این نقش را نشان بدهم.

زمانی که سریال «شمعدونی» با بازی شما پخش می شد، در مصاحبه ای گفته بودید چون خیلی برایم عجیب بود که سارا به عنوان یک دکتر نمی تواند درست بیماری ها را تشخیص بدهد، مدام از سروش صحت سوال می پرسیدم و او حتی چند دکتر را آورد تا برایم توضیح دهند. در سریال «ماه و پلنگ» یکی از مسائلی که خیلی به چشم می آید، حل شدن بدون مانع مسائل حقوقی است. این که کسی به راحتی طلاق بگیرد یا شرکتی سوری به ثبت برساند که در چند کشور مهم دنیا شعبه دارد. درباره این موضوعات از کارگردان توضیح نمی خواستید؟

بله درباره همه این مسائل صحبت می کردیم و اکثر مواقع جواب طرف مقابل این بود که: «تحقیق شده و ما آدم های بی تجربه ای نیستیم.» از طرفی چون مسائل حقوق خیلی به بازی من ارتباطی نداشت، تحقیقی انجام ندادم اما درباره ثبت شرکت ها چون از راه خلاف و رشوه جلو می رود، به هر حال با پول خیلی کارها می کنند. همچنین فیلم نباید عینا با حقیقت منطبق باشد، به هر حال فیلم است و حتما همه چیز نباید کاملا شبیه واقعیت باشد.

کتایون، اولین نقشی اولی است که شما بازی کرده اید. فکر نمی کنید ممکن است بعد از این پیشنهادها همه شبیه به همین باشد و فیلمسازانی که فقط وقتی دنبال یک بازیگر برای نقش زنی بدجنس و خانمان برانداز هستند به سراغ شما بیایند و دچار کلیشه شوید؟

نه خیلی به این موضوع فکر نکرده ام. چون من در ژانرهای مختلف کار کرده ام و به نظرم وقتی یک بازیگر توانایی اش را ثابت کرده باشد که می تواند هر نقشی را بازی کند، اهل فن هم او را به سمت کلیشه نمی برند.

خبرهایی درباره حذفیات سریال منتشر شد که در ادامه آن احمد امینی و سعید مطلبی نامه نوشتند و خواستار حذف نام خود از تیتراژ سریال شدند. چقدر از این حذفیات به بازی شما لطمه وارد کرد؟

سکانس های زیادی با بازی من بود که هم برای آن بسیار زحمت کشیده بودیم و هم در روند قصه بسیار تاثیرگذار بود. حقیقتش این است که از قسمت دوم که بازی من در سریال شروع شد، ممیزی ها هم استارت خورد. حالا هم به شکل زدن از سر و ته سکانس یا حذف کامل یک سکانس. چون فیلمنامه در هر سکانس کدی را برای بیننده باز می کرد و وقتی به این شکل آن را قلع و قمع می کنند، دیگر خیلی از کدها باز نمی شود و سوال های زیادی باقی می ماند.

اتفاقا با توجه به گفته های خودتان یکی از مسائلی که برای بیننده لاینحل باقی ماند، سرعت برقراری ارتباط عاطفی میان کتایون و محسن بود. مردی که خوشبخت است با یک بار دیدن یک زن تمام زندگی خود را برای او می بازد.

نشنیدید می گویند طرف با یک نگاه عاشق شد... گذشته از شوخی، محسن هم یک انسان است و گاهی تمامیت وجوه یک انسان، اسیر دلش می شود و کار دل هم حساب و کتاب نمی شناسد اما به هر حال گذر زمانی که در فیلمنامه ملموس بود، در ساخت سریال درنیامده و شاید برای همین ملموس نیست.

فعلا کمدی نه

تا قبل از نقش کتایون، مخاطبان بیشتر ویدا جوان را با نقش هایش در سریال های پژمان یا شمعدونی به خاطر می آوردند. دو نقش کمدی که حسابی به چشم آمدند و موجب شدند تا این بازیگر برای مخاطب به چهره ای آشنا تبدیل شود. او در بخشی از این گفت و گو از تجربه بازی اش در این سریال های کمدی گفته و این که آیا بعد از بازی در نقش کتایون علاقه ای به بازگشت به عرصه کمدی دارد یا خیر.

اگر قرار باشد دوباره نقش کمدی باز کنید، بیشتر دوست دارید این کمدی از سبک کمدی سریال «پژمان» باشد یا کمدی «شمعدونی»؟

این مسئله بیشتر به نقش و ژانری که پیشنهاد می شود بستگی دارد اما از بین دو سریال کمدی که کار کردم، سبک و سیاق شمعدونی را بیشتر دوست داشتم.

یعنی نقش سارا در شمعدونی برایت جذاب تر از هدیه بود؟

نقش هدیه در پژمان بیشتر به تیپ نزدیک بود و کمی هم فانتزی داشت. از همین رو نقش جذابی برایم بود اما در شمعدونی چیزی که بیشتر مرا جذب کرده بود فضا و حال و هوای خود سریال بود، این مسئله در کنار گروه بازیگران و همکاری مجدد با سروش صحت موجب شد تا بازی در شمعدونی را بپذیرم.

برای دوری از کلیشه شدن از کمدی فاصله گرفتی؟

من از ابتدا بازیگری را با پلنی شروع کردم که تصمیم گرفتم همیشه تمرینات تئاتر داشته باشم حتی اگر به اجرا نرسد، همیشه در حال یادگیری باشم و در یک سبک و ژانر باقی نمانم و همه ژانرها را تجربه کنم و خودم را بسنجم.

الان به آن ایده آلی که می خواستید رسیدید؟

نه، چون چیزی که من می دیدم خیلی فراتر از جایی است که الان ایستاده ام. من برای شروع این مسیر ابتدا ملودرام «زمانه» را بازی کردم، بعد از آن کمدی «پژمان». در ادامه در سریال «آسمان من» حاضر شدم که در ژانری کاملا متفاوت با دو کار قبلی ام قرار داشت، پس از آن با سریال «شمعدونی» دوباره سراغ طنز رفتم اما پس از شمعدونی با خودم گفتم فعلا کمدی کافی است.

اما کلا دور کار تصویری را خط کشیدید چون اصلا خبری از شما در هیچ فیلم و سریالی نبود.

بله، یک سال و نیم تئاتر کار کردم و هیچ کار تصویری نداشتم تا آمادگی لازم برای بازی در یک نقش متفاوت را به دست بیاورم، نقشی که بتواند من را از لحاظ بازیگری راضی کند.

با ماه و پلنگ این اتفاق برایت افتاد؟

نمی دانم، اما برنامه هایم درست پیش رفت و پس از آخرین اجرای تئاترم، احمد امینی من را برای نقش کتایون انتخاب کرد.