روزگار خوش و ناخوش تلویزیون… (۲)

روزنامه بانی فیلم: بخش نخست این گزارش را با سریال های «پایتخت»، «شهرزاد» و «ساختمان پزشکان» آغاز کردیم در این شماره بررسی سریال های «مختارنامه»، «روزگار قریب»، «سرزمین کهن»، «برنامه نود»، سریال «ارمغان تاریکی» و برنامه «ماه عسل» از نظر شما می گذرد.

«مختارنامه» (داود میرباقری)

این سریال به دلایل ذیل جزو انتخاب های ما به عنوان اتفاقات سال های اخیر تلویزیون محسوب می شود. مجموعه تلویزیونی «مختارنامه» پیرامون زندگی و قیام مختار ثقفی به کارگردانی داود میرباقری است که به داستان مختار ثقفی مکنی به ابواسحاق، که پس از حادثه عاشورا به خونخواهی برمی‌خیزد، می‌پردازد. این سریال در ۴۰ قسمت ۶۰ دقیقه‌ای از صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش شد و قسمت آخر آن در تاریخ ۷ مرداد ۱۳۹۰ به پایان رسید.

شناسنامه

تصویربرداری سریال «مختارنامه» از سال ۱۳۸۳ آغاز و در تیر ۱۳۸۸ به پایان رسید. فیلمبرداری این مجموعه، در تهران، قزوین، تاکستان، ورامین، آبادان، شوشتر، شهریار، آران و بیدگل و شاهرود انجام شده‌است.

اولین قسمت سریال در تاریخ جمعه ۹ مهر ۱۳۸۹ از شبکه اول سیما پخش شد. همچنین شبکه آی فیلم پخش این مجموعه را از تاریخ ۱۴ ژانویه برای مخاطبان عرب‌زبان آغاز کرد.

سریال «مختارنامه» دارای ۷۰۰ سکانس است که ۱۰۰ سکانس آن مربوط به ۵ جنگ بزرگ این فیلم هستند.

کارگردان این سریال داود میرباقری و به تهیه کنندگی محمود فلاح و علی کریم و رضا اصغری بعنوان دستیاران اول کارگردان، محمود اردلان بعنوان طراحی و اجرای صحنه‌های جنگ، حمیدرضا آشتیانی پور سرپرست گویندگان و همچنین پرویز بهرام گویندهٔ پیشکسوت در مقام راوی و گویندگانی از جمله علی همت مومیوند، ژرژ پطرسی، اکبر منانی، بیژن علیمحمدی، امیر حکیمی، حسین عرفانی، ایرج رضایی، تورج مهرزادیان، منوچهر زنده‌دل، مریم شیرزاد و شوکت حجت حضور انجام می شد.

آهنگساز سریال «مختارنامه» امیر توسلی و موسیقی تیتراژ آن با خوانندگی اکبر سلطانعلی (بازیگر نقش رستم، غلام شمر) و همنوایی لالایی صدیقه بحرانی با نوحه‌خوان بوشهری همراه بود و مسعود پاکدل نیز عکاس این سریال بود.

در این سریال ۱۱۰ بازیگر اصلی و ۴۰۰ بازیگر فرعی بازی می‌کردند.

بودجه ساخت مجموعه تاریخی «مختارنامه» از سوی داوود میرباقری در همایش «قیام تا قیام» ۲۰ میلیارد تومان اعلام شد.

«روزگار قریب» (کیانوش عیاری)

اصولاً سینمای کیانوش عیاری به نحوی باورپذیر است که مخاطبان آن را می پسندند. او با هر فکر و ایده ای در هر مدیومی چه سینما و چه تلویزیون فیلم بسازد، بیش از هر چیز به زندگی فکر می کند و همین فاکتور سینمای او را از دیگر همکارانش متمایز می کند. توانایی استفاده عالی و سبک بازی گرفتن از نابازیگران به عیاری این قدرت را داده است که جایگاه کارگردان در تمام آثار او منور باشد.

«روزگار قریب» از آن جهت یک اتفاق در تلویزیون ملی ما محسوب می شود که در کنار پرداختن به زندگی این شخصیت، موضوعات و مسائل سیاسی، اجتماعی و تاریخی آن دوره، روایت قصه را نیز به موازات قصه مورد بررسی قرار می گیرد و نگاه مستندگونه کارگردان، نقطه عطف این اثر محسوب می شود با این وصف که حضور نابازیگران در کنار چهره های بزرگی چون مهدی هاشمی، هرگز حس نشد و بازی های یکدست در هر لحظه از سریال قابل تمجید بود.

 شناسنامه

مجموعه تلویزیونی«روزگار قریب» به کارگردانی کیانوش عیاری از پاییز ۱۳۸۶ به مدت یک سال از شبکه سه سیما به نمایش در آمد. این سریال الهام گرفته از زندگی دکتر محمد قریب، بنیان‌گذار تخصص پزشکی اطفال در ایران است.

داستان این مجموعه علاوه بر نمایش زندگی دکتر محمد قریب، بررسی تحولات دانش پزشکی و رویدادهای سال ۱۲۹۵ تا ۱۳۵۴ خورشیدی را روایت می‌کند.

کیانوش عیاری نویسنده و کارگردان این سریال است. داستان سریال «روزگار قریب» علاوه بر مرور زندگی دکتر قریب، حوادث سال‌های ۱۲۹۵ تا ۱۳۵۴ ایران را مورد بررسی قرار می‌دهد.

تصویربرداری این سریال از اواخر سال ۱۳۸۱ آغاز شده بود و تا پاییز ۱۳۸۶ ادامه یافت.

مدت: ۳۶ قسمت ۶۰ دقیقه‌ای

بخشی از دوران کودکی دکتر قریب در شهرستان میمه اصفهان فیلمبرداری شد.

لوکیشن‌ها خانه شخصی دکتر قریب، هتل قدیم رامسر، ایستگاه گارماشین، بیمارستان فیروزآبادی.

بازیگران: مهدی هاشمی (دکتر قریب میانسالی دکتر قریب)، شهاب کسرائی (جوانی دکتر قریب)، ناصر هاشمی (دکتر قریب در آغاز میانسالی)، کاوه آهنگر (نوجوانی دکتر قریب)، پرهام کرمی (کودکی دکتر قریب)، مهران رجبی (میرزاعلی اصغر پدر دکتر قریب)، آفرین عبیسی (زری مامان همسر دکتر قریب)، مهدی فریمان (حسین پسر دکتر قریب)، حسین پناهی (لطفعلی نوکر حکیم گرکان)، رضا کیانیان (سید رضا فیروزآبادی رئیس مریضخانه فیروز آبادی)، فرحناز منافی ظاهر (فاطمه مادر دکتر قریب)، رضا بابک (مهدی بازرگان دوست دکتر قریب)، هوشنگ توکلی (علی‌اکبر سیاسی رئیس دانشگاه تهران)، الناز حبیبی (زهرا خواهر دکتر قریب)، امیرحسین صدیق (سیداحمد طبیب عموزاده دکتر قریب)، صبا کمالی (ملیحه همسر سیداحمد طبیب)، بهاره افشار (زری مامان همسر دکتر قریب (جوانی)، زهره حمیدی (شمس پهلوی خواهر شاه)، محمود بنفشه خواه (یحیی عدل دوست دکتر قریب)، اعظم فرهاد (ناهید قریب دختر دکتر قریب)، میرطاهر مظلومی (ابوالفضل شکیبا دوست دکتر قریب)، مریم کاویانی (خانم کاویانی پرستار)، شهناز شهبازی (خانم شهبازی پرستار)، مریم سلطانی (خانم افراشته مادر شادن)، محمد برسوزیان (نایب سرکرده امنیه‌ها)، رضا فیاضی (دکتر فتوحی دوست دکتر قریب).

دیگر بازیگران: افشین سنگ چاپ (عموی دکتر قریب)، مهدی فریمان (دکتر حسین قریب، پسر بزرگ دکتر قریب)، شهرزاد کمال‌زاده (خواهر دکتر قریب)، پروین میکده (مادر بزرگ دکتر قریب)، رضا بنفشه خواه (سپهبد فضل‌الله زاهدی)، مریم بوبانی، مهدی صباحی (شاه نعمت)، سوسن پرور، سپیده ذاکری (مریم قریب، دختر دکتر قریب)، احمد یارعلی (اقوام دکتر قریب)، محرم بسیم، نفیسه روشن (اقوام دکتر قریب)، بهناز جعفری، صبا کمالی (همسر سیداحمد طبیب)، آتیه جاوید (آشنایان دکتر قریب)، نورعلی لطفی (پدربزرگ دکتر قریب)، یاسمن محب اهری (منشی دکتر قریب)، پرویز شاهین خو (حکیم رحمت‌الله)، فریده دژکامه (ملک طباطبایی، همسر مهدی بازرگان)، رضا بهبودی (جوانی مهدی بازرگان)، مهشید افشارزاده (همسر محمدرضا شاه پهلوی).

«سرزمین کهن» (کمال تبریزی)

توقف این سریال گرانقیمت و پر بازیگر عامل انتخاب مجموعه «سرزمین کهن» در میان اتفاقات سال های اخیر تلویزیون محسوب می شود.

شناسنامه

«سرزمین کهن» نام یک مجموعه تلویزیونی ایرانی است که به بررسی وقایع تاریخ سیاسی- اجتماعی ایران از سال ۱۳۲۰ تا پیروزی انقلاب اسلامی در بستر زندگی پسری نوجوان می‌پردازد. بنابر زمان‌بندی اعلام‌شده، پخش سریال قرار بود ۵ دی ۱۳۹۲ از شبکه سه انجام شود، که به دلیل بازنگری در پوشش بازیگران زن و همچنین نارضایتی مسئولان صدا و سیما از کمرنگ بودن نقش جریانات اسلامی در پیروزی انقلاب ۱۳۵۷، پخش این مجموعه با تأخیر روبرو شد، تا برخی صحنه‌های آن مجدداً فیلمبرداری شود.

این مجموعه به بررسی تاریخ سیاسی- اجتماعی ایران از سال ۱۳۲۰ تا پیروزی انقلاب ۱۳۵۷ ایران در بستر زندگی یک پسربچه می‌پردازد که در قالب دو فصل برای پخش آماده شده است. در فصل اول سریال، کودکی (رهی) که شخصیت اصلی «سرزمین کهن» است به تصویر کشیده می‌شود، که نقش او را علی شادمان (بازیگر کودک فیلم میم مثل مادر) بازی می‌کند. رهی بعد از بمباران دهکده محل سکونت ‌شان توسط نیروهای متفقین، از زیر آوار بیرون کشیده شده و پس از چند روز مراقبت توسط مادرش راهی تهران می‌شود. سال‌ها بعد او در یک خانواده توده‌ای بزرگ شده و بر اثر به وقوع پیوستن ماجراهایی به یک خانواده درباری سپرده می‌شود. در این خانواده است که او رفته رفته به هویت خود پی می‌برد

«ارمغان تاریکی» (جلیل سامان)

سالها بود سریال های سفارشی و مناسبتی مرتبط با انقلاب اسلامی چندان جذاب و پر کشش از آب در نمی آمد.

سریال «ارمغان تاریکی» از آن جهت سریال منتخب ما محسوب می شود که قدمی نو در ساخت سریال های مناسبتی تلویزیون محسوب می شد. این سریال خوش ساخت و خوش رنگ و لعاب به دور از هرگونه شعارزدگی روایتی خاص داشت. شاید جلیل سامان قدم اول را در این سریال حتی محکمتر از دیگر ساخته هایش برداشت چرا که مشخصاً فکری پشت خلق اینگونه آثار محسوس است که شاید دیگر اجرای آن به این راحتی ها امکانپذیر نباشد. جلیل سامان با این مجموعه توانست صاحب جایگاهی موفق در میان کارگردانان تلویزیون شود که حفظ آن برای هر کارگردانی در تلویزیون ساده نخواهد بود.

شناسنامه

مجموعه تلویزیونی «ارمغان تاریکی» به مناسبت دهه فجر سال ۱۳۸۹ از شبکه ۳ سیما به نویسندگی و کارگردانی جلیل سامان پخش شد. این سریال همچنین از شبکه آی‌فیلم بازپخش شده است.

نویسنده و کارگردان: جلیل سامان، بازیگران: آرش مجیدی، امیر آقایی، لیلا زارع، سودابه بیضایی، مجید مشیری، مجید سعیدی، حمیدرضا هدایتی، شهین تسلیمی، سعیده عرب، امیر غفارمنش، فریبرز گرم‌رودی، آزاده ریاضی، مریم خدارحمی، علی ابوالحسنی، مریم سرمدی، ترلان پروانه، رضا اصغری، غزل ذوالفقاری، فرشته آلوسی، ساقی زینتی، آرمان ضیایی، فرید کلهر، حشمت آرمیده. آهنگ پایان: محمد اصفهانی.

«ماه عسل» (احسان علیخانی)

برنامه «ماه عسل» ویژه ماه رمضان با توجه به سبک اجرای احسان علیخانی و نوع مهمانان برنامه در این مناسبت خاص و با در نظر گرفتن حال و احوال مخاطب، یک اتفاق برای تلویزیون است چرا که بی شک قبل از افطار توانایی جذب مخاطب پرشماری را دارد.

شناسنامه

«ماه عسل» یک برنامه زنده تلویریونی با زمینه اجتماعی-معنوی و با حضور مهمان‌هایی از متن جامعه است که از سال ۱۳۸۶ تا کنون هر سال ماه رمضان قبل از افطار از شبکه سه سیما پخش می‌شود. ایده اولیه این برنامه متعلق به احسان علیخانی بود که پس از اجرای برنامه‌های مناسبتی جزر و مد در سالهای ۸۴ و ۸۵ تصمیم گرفت خودش برنامه‌ای مستقل برای ماه رمضان بسازد و این گونه بود که «ماه عسل» از سال ۸۶ متولد شد. مهمان‌های این برنامه غالباً مردم عادی جامعه هستند که توانسته‌اند در زندگیشان کار مهمی انجام دهند یا در زندگی افراد دیگر تأثیرگذار بوده‌اند و یا حادثه مهمی در زندگیشان رخ داده است. اکثر مهمان‌های «ماه عسل» در زندگی خود با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم کرده‌اند اما همگی با امید، پشتکار، تلاش و مبارزه بر مشکلات غلبه کرده و به انسان‌های موفقی در زندگی خود تبدیل شده‌اند.

این برنامه سعی دارد با تلنگرهایی که از طریق مهمانان مختلف به مخاطب می‌زند، وجدان- شاید خفته ی- بیننده را بیدار کند. از آنجا که این برنامه در ماه رمضان پخش می‌شود، این موضوع بیشتر بر مردم تأثیر می‌گذارد چراکه این ماه را به روزه داری می‌پردازند و بیش از پیش به خدا و نماز و دیگر عبادات می‌پردازند.

«نود» (عادل فردوسی پور)

در اوج نگاه داشتن یک برنامه بیش از ۱۰ سال حتماً کار سختی است. اما اینکه دلایل ماندگاری این برنامه برای دوشنبه شب های شبکه سه چیست. باید گفت دو عامل در این موفقیت حرف اول را می زند. یکی اجرای خوب عادل فردوسی پور و محبوبیت ورزش فوتبال بین مردم در تمام دنیا، عادل فردوسی پور به طور دقیق با مذاق مخاطب علاقه مند ایرانی در خصوص این رشته ورزشی پرحاشیه آشناست و خوب می داند چه فاکتورهایی در گیرا ماندن و ماندگاری برنامه اش موثر است.

عادل فردوسی پور پیش از اینکه یک تهیه کننده یا یک گزارشگر فوتبالی باشد یک علاقه مند به فوتبال و حواشی آن است. این مسئله در کار او، در برنامه او و در ارتباطش با مخاطب تاثیرگذار است. به همین دلیل برنامه «نود» حتی در روزهای بی فوتبالی هم در اوج بوده است. عادل فردوسی پور با فاصله گرفتن از حواشی اطراف، یک چهره معروف و محبوب، تمام تلاش و توانش را برای ورود به لایه های نادیده فوتبال متمرکز کرده است و اگر از تاثیری که بر کیفیت داوری در فوتبال گذاشته به راحتی عبور نکنیم باید گفت برنامه «نود» و مجری محبوبش علاقه مند هستند تا کوچک ترین حاشیه اطراف این ورزش و قهرمانانش از دست نرود.

 شناسنامه

«نود» نام یک برنامه زنده تلویزیونی است، که هر هفته دوشنبه شب از شبکه ۳ سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش می‌شود. بنیانگذار، مجری و تهیه کننده این برنامه عادل فردوسی پور و موضوع آن فوتبال ایران است.

برنامه «نود» در سال ۱۳۷۸ توسط عادل فردوسی‌پور بنیان‌گذاری شد. اولین قسمت برنامه «نود» در تاریخ ۲۳ مرداد ۱۳۷۸ پخش شد.

هر هفته به مرور و تحلیل رویدادهای مرتبط با فوتبال ایران می‌پردازد. به طور معمول، این برنامه به پخش صحنه‌های بازی‌های لیگ برتر فوتبال ایران، جام حذفی، گزیده‌هایی از لیگ دسته اول فوتبال ایران، تحلیل مسائل مربوط به داوری بازی‌ها با حضور کارشناسان داوری و احیاناً تحلیل رقابت‌های فوتسال می‌پردازد. قسمتهایی از برنامه نیز به بررسی حواشی و اخبار مرتبط با فوتبال ایران اختصاص دارد.

۹۰ درجه: بخش اول برنامه که صحنه‌های بسیار کوتاهی از بازی‌ها در آن پخش می‌شود و فردوسی پور در مورد آنها توضیحاتی (که معمولاً طنز است) می‌دهد.

پخش خلاصه بازی‌ها: در این بخش صحنه‌های مهم بازی‌ها پخش می‌شود.

بخش کارشناسی: در گذشته در هر برنامه دو کارشناس، یکی در مسایل فنی و دیگری داوری درباره بازی‌ها اظهار نظر می‌کردند؛ اما بخش کارشناسی فنی از برنامه حذف شد و فقط در بخش داوری صحنه‌های جنجال برانگیز داوری مورد بررسی قرار می‌گیرد.