فیلم های ارسالی ایران به اسکار، هیاهو برای هیچ!
سابقه معرفی فیلم به آکادمی اسکار سابقه ای طولانی نیست. با این که در دهه ۵۰ فیلم های شاخصی وجود داشتند که می توانستند به آکادمی معرفی شوند اما تا سال ۱۳۵۶ که «دایره مینا» معرفی شد هیچ فیلم ایرانی انتخاب نشد.
هفته نامه صدا: سابقه معرفی فیلم به آکادمی اسکار سابقه ای طولانی نیست. با این که در دهه ۵۰ فیلم های شاخصی وجود داشتند که می توانستند به آکادمی معرفی شوند اما تا سال ۱۳۵۶ که «دایره مینا» معرفی شد هیچ فیلم ایرانی انتخاب نشد.
البته آن زمان تهران یک جشنواره بین المللی و مشهور به نام همین شهر داشت که بسیاری از فیلمسازان مشهور جهان در آن حاضر می شدند. شاید آن زمان ضرورت این کار حس نمی شد. اما بعد از سال 1356 تا سال 1373 هم سینما، از اسکار دوری کرد. بد نیست این دوران را مرور کنیم تا ببینیم اصلا اوضاع چه بوده.
1355/ دایره مینا/ داریوش مهرجویی
یکی از بحث انگیزترین فیلم های مهرجویی درباره فروش خون معتادها به بیمارستان؛ می گویند این فیلم دلیلی شد تا سازمان انتقال خون در ایران شکل بگیرد. فیلم، در زمان نمایش متهم به سیاه نمایی و نمایش تصویری منفی از ایران شد. فیلم محصول 1353 بود و ده سال توقیف شد و بعد، در جشنواره های پاریس و برلین نمایش داده شد و جوایزی هم گرفت. اما آن سال نتوانست در فهرست نامزدهای اسکار قرار بگیرد. آن سال فیلم «مادام رزا» ساخته موشه میزراهی از فرانسه جایزه را برد.
1373/ زیر درختان زیتون/ عباس کیارستمی
تا سال 1373، هیچ فیلم ایرانی به اسکار ارسال نشد. دلیل؟! در دهه شصت آمریکا خط قرمز جدی بود و اسکار، هیچ اهمیتی نداشت. در اوایل دهه هفتاد بود که فیلم کیارستمی، بعد از نمایش در بخش مسابقه جشنواره کن و البته حضور در جشنواره های مختلف مثل شیکاگو، برای ارسال به آکادمی انتخاب شد. این فیلمی نبود که اعضای آکادمی روی خوش به آن نشان دهند و بنابراین، نامزد جایزه نشد.
1374/ بادکنک سفید/ جعفر پناهی
اولین فیلم جعفر پناهی با فیلمنامه ای از عباس کیارستمی، انتخاب بعدی سینمای ایران بود. فیلم کودکانه پناهی محصول تلویزیون بود و داستانش هم درباره دختری بود که برای خرید ماهی قرمز بیرون می رود اما پولش در یک راه آب می افتد. تاثیر کیارستمی در آن مشهود بود. اما موفقیت فیلم در کن (جایزه دوربین طلا را برد) و بعد جشنواره توکیو هیات انتخاب را قانع کرد که می توانند آن را به اسکار بفرستند. نتیجه؟ هیچ!
1376/ گبه/ محسن مخملباف
این مهم ترین محصول مخملباف بعد از تغییر رویکردش در سینما و تمایل او به نمایش فیلم ها در جشنواره های خارجی بود. داستانی با پیرنگ اندک، تصاویر زیبا و اگزوتیک از زندگی ایل ها، توجه به قالی و طرح های آن و موسیقی گوشنواز، همان چیزی بود که مستشرقان از ایران نشان می دادند. فیلم، در جشنواره توکیو، کاتالونیا و سنگاپور جوایزی گرفت اما شانسی در اسکار نداشت. آن زمان مخملباف تلاش کرد با لابی با مدیران وقت وزارت ارشاد، فیلم «بچه های آسمان» را کنار بزند و «گبه» را نماینده ایران کند. معلوم بود که فعالیت او نتیجه هم داد.
1377/ بچه های آسمان/ مجید مجیدی
این فیلم، سال قبلش شانس اول اسکار بود و حتی مدیر میراماکس تلاش کرد با نوشتن نامه ای نظر سینماگران ایرانی را جلب کند تا فیلم را به اسکار بفرستند. اما همین نامه، بهانه ای دست مخملباف داد تا به اسم مقابله با کمپانی های امریکایی، آن را کنار بزنند. بچه های آسمان در جشنواره مونترال سال قبل، بسیار مورد توجه قرار گرفته و بلافاصله هم کمپانی میراماکس آن را برای پخش در آمریکای شمالی خریده بود. با این حال وقفه یک ساله در ارسال آن به ضرر تمام شد و اگرچه، اولین نامزدی اسکار را برای سینمای ایران به ارمغان آورد اما رقابت را به «زندگی زیباست» روبرتو بنینی واگذار کرد.
1378/ رنگ خدا/ مجید مجیدی
سال های بروبیای مجیدی در سینما بود و فیلم تازه او با موضوع پسر نابینایی که اربتاط عجیبی با طبیعت داشت گزینه ای بود که برای اسکار انتخاب شد. دلیل انتخاب شاید نامزدی و دریافت 15 جایزه از جشنواره های مختلف و البته سابقه مجیدی بود. او حالا فیلمی داشت که نامزد اسکار شده بود و خودش دلیلی بود تا بقیه را مجاب کنند که فیلم او گزینه مناسب اسکار است. اما فیلم نتوانست نامزد اسکار شود.
1379/ زمانی برای مستی اسب ها/ بهمن قبادی
اولین فیلم سینمایی قبادی، با موضوع قاچاق از راه کردستان در ایران، داستان پرامید و البته جذابی داشت؛ اما فیلم به شدت اگزوتیک بود و بیشتر حال و هوای آثار اروپای شرقی، مثل فیلم های امی رکوستوریتسا را زنده می کرد. موفقیت فیلم در کن (برنده جایزه دوربین طلایی شد) و شیکاگو، هیات انتخاب را قانع کرد که گزینه مناسبی برای ارسال به اسکار است. اما این یکی هم نتیجه ای نداد.
1380/ باران/ مجید مجیدی
باز هم فیلمی از مجید مجیدی انتخاب شد؛ موضوعش باب روز بود و داستان کارگری بود که عاشق یک دختر مهاجر افغان می شد و همه زندگی اش را می باخت. کیفیت بصری فیلم فوق العاده بود و داستانش هم با توجه به حضور طالبان در افغانستان و توجه جهانی، می توانست مخاطبان را جلب کند. به خصوص که مثل چند فیلم انتخاب شده آن سال ها، اگزوتیک بود و فضای بومی آن، برای تماشاگر خارجی جذاب بود. اما فیلم موفقیتی به دست نیاورد.
1381/ من ترانه 15 سال دارم/ رسول صدر عاملی
یک فیلم از دل سینمای اجتماعی برای ارسال به آکادمی انتخاب شد. فیلمی با قصه ای جسورانه درباره مادری مجرد و مقابله با سقط جنین. این دو تا مورد آخر، دلایل مهمی بودند برای ارسال فیلم به آمریکا. بعدها صدرعاملی مدعی شد که فیلم «جونو» براساس فیلم او ساخته شده است. اما «من ترانه 15 سال دارم» با همه ویژگی هایش چندان مورد توجه قرار نگرفت و فیلمی اسکاری نشد.
1382/ نفس عمیق/ پرویز شهبازی
یکی از فیلم های کالت سینمای ایران، درباره واکنش جوانان به فضای بعد از دوم خرداد فیلمی جدی، تلخ و عبوس و به شدت مدرن که داستانش درباره پرسه دو پسر و یک دختر در تهران بود. کیفیت فیلم جای هیچ مجادله ای را نمی گذاشت که فیلم، بهترین انتخاب برای ارسال به اسکار بود. اما هنوز انگار سلیقه اعضای آکادمی معلوم نشده بود. چون فیلم نتوانست موفقیتی به دست آورد.
1383/ لاک پشت ها هم پرواز می کنند/بهمن قبادی
مثل «زمانی برای مستی اسب ها» این یکی هم در فضایی اگزوتیک می گذشت. این بار داستان، در یک اردوگاه پناهندگان عراقی می گذشت و پیشگویی پسری ناقص وقایع فیلم را رقم می زد. فیلم شبیه یک خواب یا کابوس بود که فضای بصری و موسیقی آن به شدت تاثیرگذار بود. اما این هم فیلمی نبود که بتواند جایزه اسکار را ببرد.
1384/ خیلی دور، خیلی نزدیک/ رضا میرکریمی
فیلم محبوب میرکریمی، درباره موضوع ازلی اختلاف نسل ها بود که این بار با ایمان به خدا هم گره می خورد. فیلم در ایران بسیار مورد توجه قرار گرفت و طبیعی بود که برای اسکار هم در نظر گرفته شود اما علیرغم وجوه مثبت، به مذاق اعضای آکادمی خوش نیامد.
1385/ کافه ترانزیت/ کامبوزیا پرتوی
فیلم در جشنواره فیلم فجر سال 1383 نامزد 8 سیمرغ بلورین شد و دو تا هم به دست آورد. به نظر می رسید که موضوع عشق یک مرد سنتی به زنی بیوه که آشپز هم است، می تواند برای خارجی ها جذاب باشد. به خصوص که همه چیز آن استاندارد بود. در جشنواره شیکاگو و ماردل پلاتا و داکا هم مورد توجه قرار گرفت. اما این جشنواره ها در سطحی نبودند که اعضای آکادمی را بابت کیفیت متقاعد کنند. پس شانسی هم در اسکار نداشت.
1386/ میم مثل مادر/ رسول ملاقلی پور
ملودرامی درباره عشق مادری به فرزندش که البته این فرزند به دلیل بمباران شیمیایی دچار نقص عضو بود. فیلم، خشن و در عین حال بسیار تاثیرگذار بود و البته بیشتر از هر مخاطبی برای ایرانی ها جذاب و جالب بود. طبیعی بود که انتخاب آن برای اسکار، انتخاب اصلح میان نامزدهای نه چندان مشهور و معقول بود وگرنه کیفیت لازم را برای شرکت در این رقابت نداشت.
1387/ آواز گنجشک ها/ مجید مجیدی
بعد از یک نامزدی و سه بار ارسال فیلم به اسکار، طبیعی بود که فیلم تازه او برای این دوره هم انتخاب شود. به خصوص که باز فضایی اگزوتیک داشت و قهرمانش هم مردی بود اسیر تقدیر الهی. فیلم، در ایران با واکنش های ضد و نقیضی رو به رو شد اما در جشنواره برلین جایزه بهترین بازیگر نقش اول مرد را گرفت. این استقبال کافی بود؟ نه. چون نامزد اسکار نشد!
1388/ درباره الی.../ اصغر فرهادی
همه را در جنشواره فیلم فجر غافلگیر کرد و کمی بعد در جشنواره برلین هم مثل بمب صدا کرد! در جشنواره فیلم فجر جایزه بهترین کارگردانی را دریافت کرد و در جشنواره برلین، خرس نقره ای بهترین کارگردانی و جایزه بهترین بازیگر را به صورت گروهی گرفت. بعد از آن در فستیوال هایی مثل ترایبکا، وین، کرالا و... شرکت کرد و جوایزی گرفت. اما با وجود این موفقیت ها شانسی در اسکار نداشت.
1389/ بدرود بغداد/ مهدی نادری
درست در روزهایی که خانه سینما به دست دولت تعطیل شده بود، مسئله انتخاب فیلم برای اسکار پیش آمد. آن زمان وزارت ارشاد، بدون اعلام و اطلاع سینماگران فیلم «بدرود بغداد» را به عنوان نماینده ایران انتخاب کرد و بعد، چون امکان نمایش عمومی فیلم فراهم نبود، آن را یک هفته در یک شهر نمایش داد. با همه این ها فیلم نتوانست موفقیتی به دست آورد.
1390/ جدایی نادر از سیمین/ اصغر فرهادی
جوایزی که در جشنواره فجر گرفت (بهترین فیلمنامه، کارگردانی، بازیگری و...) و موفقیتی که در برلین به دست آورد، همه را قانع کرد که این بهترین گزینه برای ارسال به اسکار است. فیلم، در جوایز گلدن گلوب، جایزه بهترین فیلم غیرانگلیسی زبان را به دست آورد و کمی بعد هم برنده اسکار بهترین فیلم خارجی و نامزد بهترین فیلمنامه شد. آن زمان مدیران سینمایی دولت دهم گفتند که با لابی آن ها فیلم در اسکار موفق شده است!
1391/ یه حبه قند/ رضا میرکریمی
فیلم برای ارسال به آکادمی انتخاب شد. اما جواد شمقدری، رییس وقت سازمان سینمایی در اعتراض به کاریکاتورهایی که در اروپا علیه پیامبر اسلام (ص) کشیده شده بود، اعلام کرد که سینمای ایران، امسال اسکار را تحریم می کند. در نتیجه فیلمی به آکادمی ارسال نشد. برخی این دلیل شمقدری را فقط یک بهانه برای مخالفت با ارسال فیلم میرکریمی که از روسای خانه سینما و مخالفان مدیریت سینمایی وقت بود دانستند.
1392/ گذشته/ اصغر فرهادی
فیلم فرهادی براساس موفقیتش در کن که جایزه بهترین بازیگر نقش اول زن را گرفته بود و موفقیت آن در نمایش خارجی به اسکار ارسال شد. شاید چون هیات انتخاب فکر می کرد که موفقیت قبلی فرهادی زمینه را برای این فیلم هم فراهم می کند. آن زمان فیلم «دربند» پرویز شهبازی هم حسابی طرفدار داشت و جدال بین این دو فیلم به قدری بالا گرفت که هیات انتخاب به دو بخش تقسیم شد و در رای گیری نهایی بود که «گذشته» با دو، سه رای بیشتر گزینه سینمای ایران برای اسکار شد.
1393/ امروز/ رضا میرکریمی
سال خوبی برای سینمای ایران نبود و مجموع فیلم های تولیدشده به قدری ضعیف بود که پیدا کردن یک گزینه معقول کار سختی بود. «امروز» از این نظر که در چند جشنواره خارجی نمایش داده شده بود و منتقدان فرهنگی هم از آن استقبال کرده بودند به نظر گزینه معقولی می رسید. شاید هم یک جور دلجویی از میرکریمی بود که «یه حبه قند»ش را قبل تر حذف کرده بودند.
1393/ محمد رسول الله (ص)/ مجید مجیدی
فیلم مجید مجیدی بعد از حدود 4 سال اکران شده بود، در جشنواره مونترال نمایش موفقی داشت و عوامل خارجی و عضو آکادمی زیادی هم داشت. جلوه بصری فیلم هم در حد و اندازه ای بود که می توانست برای خارجی ها جذاب باشد. ضمن این که موضوع آن که زندگی پیامبر اسلام (ص) در دوران کودکی بود جنبه رسمی و ایدئولوژیک مورد نیاز را هم فراهم می کرد. اما با وجود همه این پیش بینی ها فیلم مورد توجه آکادمی قرار نگرفت. چرا؟ شاید چون فیلم زیادی شبیه آثار آمریکایی بود.
1395/ فروشنده/ اصغر فرهادی
این چهارمین فیلم اصغر فرهادی است که برای اسکار انتخاب شده است؛ فیلمی که دو جایزه بهترین فیلم و بهترین بازیگر نقش اول را در جشنواره کن دریافت کرده و اکران آن تا یک ماه دیگر در اروپا و امریکا آغاز می شود. شرکت آمازون پخش فیلم را در آمریکای شمالی بر عهده دارد و خیلی ها امیدوارند که این فیلم بتواند نظر آکادمی را جلب کند. اما در ایران بر سر انتخاب «فروشنده» بحث و دعواهای فراوانی به راه افتاده است؛ اتفاقی که در چند سال اخیر نه تنها عجیب نبوده که به امری عادی بدل شده است. حالا همه منتظرند ببینند فیلم می تواند در اسکار موفق شود یا نه.
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان
اپلیکیشن برترین ها
را نصب کنید.
نظر کاربران
با شناختی که از اسکار و سوابق و عوامل غیرهنری دخیل وجود داره این فیلم جایزه میاره همونطور که نسخه کامل نشده اش روز آخر کن رسید به جشنواره و دو تا نخل گرفت!! انگار نه انگار اون همه فیلم داشتن خودشون می کشتن واسه جایزه.. اینا روز آخر رفتن دو تا نخل طلا گرفتن برگشتن!! پس اسکارش عجیب نیست
سینمای ایران خیلی فقیر و ضعیفه، فیلمها زیاد جالب و درخور توجه نیستند،از بین تمام کارهایی که معرفی کردید،فقط زمانی برای مستی اسبها و جدایی نادر از سیمین را دیدم. هنوز هم، نمیدانم چرا این فیلم اسکار گرفت.
پاسخ ها
وقتی از بین 23تافیلم فقط 2تا رو دیدی خیلی صلاحیت نطر دادن نداری
به شما پیشنهاد میکنم بتمن علیه سوپرمن و انقام جویان رو ببینی.احتمالا نظرت جلب میشه.
شما که فیلم بچه های آسمان یا زیر درختان زیتون و درباره الی رو ندیدی چطور در مورد سینمای ایران نظر میدی؟؟؟!!!! مثل این میمونه که من از پشت کامپیوتر بگم قیافه شما خوشگل نیست یا مثلا دماغتون کجه!!!! اول اطلاعات کسب کن بعد نظر بده.
نبایدم بدونی چرا جدایی اسکار گرفته چون درکی از هنر و سینما نداری!!
آی دلم خنک میشه فروشنده اسکارو بگیره
فروشنده جایزه بهترین فیلم رو نگرفت،بهترین فیلمنامه رو گرفت