خواندنی ها با برترین ها (۸۵)
در این شماره از خواندنی ها با ترجمه ی جدیدی از یادداشت های زیرزمینی داستایفسکی، بیوگرافی جدیدی درباره چنگیزخان، گفتگوی بلندی با آیدین آغداشلو و... آشنا شوید.
برترین ها - محمودرضا حائری: در این شماره از خواندنی ها با ترجمه ی جدیدی از یادداشت های زیرزمینی داستایفسکی، بیوگرافی جدیدی درباره چنگیزخان، گفتگوی بلندی با آیدین آغداشلو و... آشنا شوید.
یادداشت های زیرزمینی (با ۱۴ تفسیر)
اهمیت یادداشت های زیرزمینی در آن است که داستایفسکی برای اولین بار آگاهانه و روراست بگویم، بی شائبه نگاهش را به خویشتن می اندازد. اما نمی خواهیم به قضاوت دوست سابقش ستراخوف که می گوید: داستایفسکی یک بد جنس حسود و کوتوله است، یا به قضاوت بیلینسکی اشاره کنیم که می گفت داستایفسکی را که می بینم یاد ژان ژاک روسو می افتم، همواره مثل او حسود و کماکان فکر می کند مثل او تحت تعقیب است.
آری مردی هست که رمان یادداشت های زیرزمینی می گوید من خبیث و بیمارم. اما آن من که داستایفسکی برای یادداشت ها به کار میرد، مقوله ای به مراتب گسترده تر و عمیق تر است. می توان به شکلی پارادوکسیکال تایید کرد که چرا داستایفسکی در یادداشت هایش شجاعت این را دارد که از خودش حرف بزند. دقیقاً به همین دلیل؛او به عمق مکانی اشاره می کند که نه خودش نه دیگران در آن حضور ندارند و به وسیله ی عاملی که نه شخصی است و نه اجتماعی نابود شده اند؛ یعنی به وسیله ی همان چیزی که داستایفسکی زیرزمین می نامد.
کوگیتو (زنان اندیشه)
کوگیتو: زنان اندیشه حاوی یک مقاله و چهار گفت‌وگو با فلاسفه ی زن یا زنان فیلسوف است که از کتاب گفت و گوی کوگیتو با فلاسفه ی بزرگ برگزیده شده است. این مجموعه با پیش‌چشم داشتن این گفته ی هیوم که «فیلسوف باش اما در همان گیرودارِ فسفه ات، مردی باش»، مخاطب خود را به آن سوی فلسفه سوق می‌دهد آن‌جا که حجاب جهل پرده در شده است.
شاید خواننده ی ناآشنا با فلسفه نتواند کتاب ها و مقاله هایی را که اعتبار یک متفکر بسته به آن است بخواند و بفهمد اما هر کسی با خواندن یک مصاحبه ی جدی اما در فضایی دوستانه می‌تواند به نکاتی پی ببرد و جان کلام یک اثر و شخصیت نویسنده ی آن دستگیرش شود. مسلماً همین ویژگی آخر نشان می‌دهد که چرا مصاحبه همیشه جذاب و خواندنی است.
از پیدا و پنهان (گفتگویی بلند)
این کتاب دربردارندۀ سیزده جلسه گفتگو بین آیدین آغداشلو و مصاحبه‌کنندگان است که از آذرماه ۱۳۷۶ آغاز شده و در خردادماه ۱۳۸۷ به پایان رسیده است.
این کتاب حاصل گفتگویی بلند است که در چند ماه متوالی صورت گرفته و بیشتر دربرگیرندۀ نگاهی پرسنده و جستجوگر است در زمینۀ روشنفکری ایران دهه‌های چهل و پنجاه که خاطرات مصاحبه‌شونده در دوران این تکوین مؤثر و جذاب و پویا را بازگو می‌کند و در ادامه به مباحث گسترده‌تر دیگری نیز می‌رسد.
در جلسۀ اول گفتگو از آغاز تولد تا حول و حوش سیزده و چهارده سالگی استاد و شرایط اجتماعی و سیاسی آن دوران و تأثیر آن بر وی سخن گفته شده است. در قسمتی از گفتگوی این جلسه آمده است: «قضایای سیاسی و اجتماعی کمتر در نقاشی‌ها منعکس می‌شدند و بیشتر منتقل شده بودند به کارهای گرافیک روی جلد مجله‌ها و کاریکاتورهای هتاک و خشنی که تند و گستاخ و بی‌ملاحظه بودند. اما به طور غیرمستقیم نقاش‌هایی بودند که با دید رئالیست سوسیالیستی خودشان، انسان‌های عادی و رنج‌ها و مصائبشان را تصویر می‌کردند که این تأثیر غیرمستقیم قضیه بود و اغلب هم بعد از ۲۸ مرداد شدت گرفت ».
سؤال و جواب‌های جلسه دوم بیشتر به محیط خانوادگی و خاطرات دوران مدرسه و آغاز نقاشی توسط ایشان اختصاص پیدا کرده است. همچنین در این جلسه از گفتگو دربارۀ نامه‌نگاری بین ایشان و داریوش شایگان نیز سخن گفته شده است. در قسمتی از این گفتگو، ایشان دربارۀ مادرش می‌گوید: «اما دربارۀ مادرم؛ فرشته‌ای بود ساده و فروتن که نمی‌دانم بال‌هایش را کجا پنهان می‌کرد! مظهری بود از زن نجیب و زحمتکش ایرانی. از زنانی که دوروبرمان می‌پلکند ـ خیلی عادی ـ و نمی‌فهمم چرا هر بار که می‌بینیم‌شان جلوی پایشان سجده نمی‌کنیم.... ناهید خانم نخجوان من زن غریبی بود؛ در تمام عمرش از کسی قرض نگرفت و در محدودیت و فقر، با غرور و سربلندی مرا بزرگ کرد».
در جلسۀ سوم دربارۀ سال‌های دهۀ سی و ادبیات و هنر آن دهه سخن گفته شده است. در این جلسه در پاسخ به سؤالی دربارۀ تأثیرگذاران در حوزۀ شعر و ادبیات و فلسفه، آغداشلو اینگونه پاسخ داده است: «در وهلۀ اول آنهایی تأثیرگذار بودند که قصد تأثیرگذاری داشتند؛ یعنی ذهنشان تشکیلاتی بود و می‌خواستند نسلی را مطابق معیارها و مترهای خودشان بار بیاورند؛ مثل آل احمد. قطعا بیشترین تأثیر را بر نسل من جلال آل احمد گذاشت. توانست نسلی فراهم بیاورد از مریدهای جوان و پرشور. مریدهای بااخلاصی که ـ به سیاق صوفی‌های مرید شاه عباس ـ گوش به زنگ اوامر مرشد کامل‌شان بودند؛ نویسنده‌هایی مثل رضا براهنی، محمدعلی سپانلو، سیروس طاهباز، غلامحسین ساعدی، اسلام کاظمیه و دیگران»...
چنگیزخان
چنگیزخان صحنه را برای مرحله ی تازه ای در تاریخ اسلام و جهان آماده کرد اما خودش وارث قرن ها تعامل میان صحرانوردان و یک جانشینان بود. ایلات چنگیزخان اولین کسانی نبودند که از منطقه ای به نام مغولستان خوانده می شد. به جهان اسلام حمله کردند. قبل از آنها، ترک ها بودند که در قرن ششم و هفتم بر منطقه ی وسیعی که از منچوری تا دریای کاسپین گسترده بود فرمان می راندند، ترک های مسلمان، اخلاف اتباع امپراتوری ترک، در آستانه به قدرت رسیدن چنگیزخان بر بخش های زیادی از شرق جهان اسلام حکومت می کردند...
نویسنده، با نگاهی دقیق به زندگی اولیه ی چنگیز و جهان گشایی او، قدرت پایدار بازماندگان او، نشان می دهد که چگونه چنگیز و جانشینانش به رونق تجارت جهانی، مبادلات فرهنگی و علمی کمک کردند و نوع جدیدی از مشروعیت و قانون پدید آوردند و بدین وسیله نقشه ی قومی جدیدی در اوراسیا ساختند. بدین سان، چهره ی این مرد شگفت در تاریخ نگاری اسلامی و غیراسلامی نیز به تدریج تغییر می یابد.
درک رخداد
هرچه را که اختراع کنیم. از اصول اخلاقی و قانون گرفته تا موسیقی و ادبیات، تا علم و تکنولوژی، به طریق شگفت، یا مستقیم از آگاهی حکم گرفته اند یا از افشاگری هستی ای الهام می گیرند که آگاهی به ما عرضه می دارد. به علاوه، اختراعات، کم و بیش اثری بر هستی افشا شده دارند و آن را به طور خوب یابد متاثر می کنند حلقه ای از تاثرات بر یکدیگر وجود دارند- هستی، آگاهی، خلاقیت- و حلقه بسته می شود. درام شرایط انسان منحصراً از آگاه شدن ناشی می شود.
با این وجود، آگاه شدن و افشاگری هایش به ما اجازه می دهند تا برای خودمان و دیگران زندگی بهتری بسازیم، ولی بهای گرانی برای این زندگی بهتر بپردازیم. تنها بها، به خطر انداختن ها و مشقات نیست. بلکه بهای مطلع شدن از مخاطره انداختن ها، مخاطرات و مشقات است. حتی از این بدتر: این بهای مطلع شدن از این است که لذت چیست و دانستن این که چه وقت لذت وجود ندارد...
«مجله اینترنتی برترین ها» از تمامی ناشران، نویسندگان، مترجمان، منتقدان و علاقه مندان به حوزه نشر و کتاب دعوت می نماید مطالب خود را در حوزه معرفی و یا نقد و بررسی کتاب به آدرس زیر ارسال نمایند:
Bartarinha.editorial@gmail.com
همچنین برای ارتباط و هماهنگی های لازم می توانید با شماره ۲۳۰۵۱۴۹۲ تماس بگیرید. منتظر پیشنهادات و انتقادات سازنده شما عزیزان می باشیم.
یادداشت های زیرزمینی (با ۱۴ تفسیر)
- فیودور داستایفسکی
- ترجمه ی حمیدرضا آتش بر آب
- انتشارات علمی و فرهنگی
- چاپ اول: ۹۴
اهمیت یادداشت های زیرزمینی در آن است که داستایفسکی برای اولین بار آگاهانه و روراست بگویم، بی شائبه نگاهش را به خویشتن می اندازد. اما نمی خواهیم به قضاوت دوست سابقش ستراخوف که می گوید: داستایفسکی یک بد جنس حسود و کوتوله است، یا به قضاوت بیلینسکی اشاره کنیم که می گفت داستایفسکی را که می بینم یاد ژان ژاک روسو می افتم، همواره مثل او حسود و کماکان فکر می کند مثل او تحت تعقیب است.
آری مردی هست که رمان یادداشت های زیرزمینی می گوید من خبیث و بیمارم. اما آن من که داستایفسکی برای یادداشت ها به کار میرد، مقوله ای به مراتب گسترده تر و عمیق تر است. می توان به شکلی پارادوکسیکال تایید کرد که چرا داستایفسکی در یادداشت هایش شجاعت این را دارد که از خودش حرف بزند. دقیقاً به همین دلیل؛او به عمق مکانی اشاره می کند که نه خودش نه دیگران در آن حضور ندارند و به وسیله ی عاملی که نه شخصی است و نه اجتماعی نابود شده اند؛ یعنی به وسیله ی همان چیزی که داستایفسکی زیرزمین می نامد.
کوگیتو (زنان اندیشه)
- مری وارناک و دیگران
- ترجمه ی محبوبه مهاجر
- انتشارات فرهنگ جاوید
- چاپ اول: 95
کوگیتو: زنان اندیشه حاوی یک مقاله و چهار گفت‌وگو با فلاسفه ی زن یا زنان فیلسوف است که از کتاب گفت و گوی کوگیتو با فلاسفه ی بزرگ برگزیده شده است. این مجموعه با پیش‌چشم داشتن این گفته ی هیوم که «فیلسوف باش اما در همان گیرودارِ فسفه ات، مردی باش»، مخاطب خود را به آن سوی فلسفه سوق می‌دهد آن‌جا که حجاب جهل پرده در شده است.
شاید خواننده ی ناآشنا با فلسفه نتواند کتاب ها و مقاله هایی را که اعتبار یک متفکر بسته به آن است بخواند و بفهمد اما هر کسی با خواندن یک مصاحبه ی جدی اما در فضایی دوستانه می‌تواند به نکاتی پی ببرد و جان کلام یک اثر و شخصیت نویسنده ی آن دستگیرش شود. مسلماً همین ویژگی آخر نشان می‌دهد که چرا مصاحبه همیشه جذاب و خواندنی است.
از پیدا و پنهان (گفتگویی بلند)
- آیدین آغداشلو
- کتاب آبان
- چاپ اول: 94
این کتاب دربردارندۀ سیزده جلسه گفتگو بین آیدین آغداشلو و مصاحبه‌کنندگان است که از آذرماه ۱۳۷۶ آغاز شده و در خردادماه ۱۳۸۷ به پایان رسیده است.
این کتاب حاصل گفتگویی بلند است که در چند ماه متوالی صورت گرفته و بیشتر دربرگیرندۀ نگاهی پرسنده و جستجوگر است در زمینۀ روشنفکری ایران دهه‌های چهل و پنجاه که خاطرات مصاحبه‌شونده در دوران این تکوین مؤثر و جذاب و پویا را بازگو می‌کند و در ادامه به مباحث گسترده‌تر دیگری نیز می‌رسد.
در جلسۀ اول گفتگو از آغاز تولد تا حول و حوش سیزده و چهارده سالگی استاد و شرایط اجتماعی و سیاسی آن دوران و تأثیر آن بر وی سخن گفته شده است. در قسمتی از گفتگوی این جلسه آمده است: «قضایای سیاسی و اجتماعی کمتر در نقاشی‌ها منعکس می‌شدند و بیشتر منتقل شده بودند به کارهای گرافیک روی جلد مجله‌ها و کاریکاتورهای هتاک و خشنی که تند و گستاخ و بی‌ملاحظه بودند. اما به طور غیرمستقیم نقاش‌هایی بودند که با دید رئالیست سوسیالیستی خودشان، انسان‌های عادی و رنج‌ها و مصائبشان را تصویر می‌کردند که این تأثیر غیرمستقیم قضیه بود و اغلب هم بعد از ۲۸ مرداد شدت گرفت ».
سؤال و جواب‌های جلسه دوم بیشتر به محیط خانوادگی و خاطرات دوران مدرسه و آغاز نقاشی توسط ایشان اختصاص پیدا کرده است. همچنین در این جلسه از گفتگو دربارۀ نامه‌نگاری بین ایشان و داریوش شایگان نیز سخن گفته شده است. در قسمتی از این گفتگو، ایشان دربارۀ مادرش می‌گوید: «اما دربارۀ مادرم؛ فرشته‌ای بود ساده و فروتن که نمی‌دانم بال‌هایش را کجا پنهان می‌کرد! مظهری بود از زن نجیب و زحمتکش ایرانی. از زنانی که دوروبرمان می‌پلکند ـ خیلی عادی ـ و نمی‌فهمم چرا هر بار که می‌بینیم‌شان جلوی پایشان سجده نمی‌کنیم.... ناهید خانم نخجوان من زن غریبی بود؛ در تمام عمرش از کسی قرض نگرفت و در محدودیت و فقر، با غرور و سربلندی مرا بزرگ کرد».
در جلسۀ سوم دربارۀ سال‌های دهۀ سی و ادبیات و هنر آن دهه سخن گفته شده است. در این جلسه در پاسخ به سؤالی دربارۀ تأثیرگذاران در حوزۀ شعر و ادبیات و فلسفه، آغداشلو اینگونه پاسخ داده است: «در وهلۀ اول آنهایی تأثیرگذار بودند که قصد تأثیرگذاری داشتند؛ یعنی ذهنشان تشکیلاتی بود و می‌خواستند نسلی را مطابق معیارها و مترهای خودشان بار بیاورند؛ مثل آل احمد. قطعا بیشترین تأثیر را بر نسل من جلال آل احمد گذاشت. توانست نسلی فراهم بیاورد از مریدهای جوان و پرشور. مریدهای بااخلاصی که ـ به سیاق صوفی‌های مرید شاه عباس ـ گوش به زنگ اوامر مرشد کامل‌شان بودند؛ نویسنده‌هایی مثل رضا براهنی، محمدعلی سپانلو، سیروس طاهباز، غلامحسین ساعدی، اسلام کاظمیه و دیگران»...
چنگیزخان
- میکال بیران
- ترجمه ی مانی صالحی علامه
- نشرنامک
- چاپ اول: 94
چنگیزخان صحنه را برای مرحله ی تازه ای در تاریخ اسلام و جهان آماده کرد اما خودش وارث قرن ها تعامل میان صحرانوردان و یک جانشینان بود. ایلات چنگیزخان اولین کسانی نبودند که از منطقه ای به نام مغولستان خوانده می شد. به جهان اسلام حمله کردند. قبل از آنها، ترک ها بودند که در قرن ششم و هفتم بر منطقه ی وسیعی که از منچوری تا دریای کاسپین گسترده بود فرمان می راندند، ترک های مسلمان، اخلاف اتباع امپراتوری ترک، در آستانه به قدرت رسیدن چنگیزخان بر بخش های زیادی از شرق جهان اسلام حکومت می کردند...
نویسنده، با نگاهی دقیق به زندگی اولیه ی چنگیز و جهان گشایی او، قدرت پایدار بازماندگان او، نشان می دهد که چگونه چنگیز و جانشینانش به رونق تجارت جهانی، مبادلات فرهنگی و علمی کمک کردند و نوع جدیدی از مشروعیت و قانون پدید آوردند و بدین وسیله نقشه ی قومی جدیدی در اوراسیا ساختند. بدین سان، چهره ی این مرد شگفت در تاریخ نگاری اسلامی و غیراسلامی نیز به تدریج تغییر می یابد.
درک رخداد
- آنتونیو داماسیو
- ترجمه ی تقی کیمیایی اسدی
- نشر نگاه معاصر
- چاپ اول: 95
هرچه را که اختراع کنیم. از اصول اخلاقی و قانون گرفته تا موسیقی و ادبیات، تا علم و تکنولوژی، به طریق شگفت، یا مستقیم از آگاهی حکم گرفته اند یا از افشاگری هستی ای الهام می گیرند که آگاهی به ما عرضه می دارد. به علاوه، اختراعات، کم و بیش اثری بر هستی افشا شده دارند و آن را به طور خوب یابد متاثر می کنند حلقه ای از تاثرات بر یکدیگر وجود دارند- هستی، آگاهی، خلاقیت- و حلقه بسته می شود. درام شرایط انسان منحصراً از آگاه شدن ناشی می شود.
با این وجود، آگاه شدن و افشاگری هایش به ما اجازه می دهند تا برای خودمان و دیگران زندگی بهتری بسازیم، ولی بهای گرانی برای این زندگی بهتر بپردازیم. تنها بها، به خطر انداختن ها و مشقات نیست. بلکه بهای مطلع شدن از مخاطره انداختن ها، مخاطرات و مشقات است. حتی از این بدتر: این بهای مطلع شدن از این است که لذت چیست و دانستن این که چه وقت لذت وجود ندارد...
«مجله اینترنتی برترین ها» از تمامی ناشران، نویسندگان، مترجمان، منتقدان و علاقه مندان به حوزه نشر و کتاب دعوت می نماید مطالب خود را در حوزه معرفی و یا نقد و بررسی کتاب به آدرس زیر ارسال نمایند:
Bartarinha.editorial@gmail.com
همچنین برای ارتباط و هماهنگی های لازم می توانید با شماره ۲۳۰۵۱۴۹۲ تماس بگیرید. منتظر پیشنهادات و انتقادات سازنده شما عزیزان می باشیم.
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان
اپلیکیشن برترین ها
را نصب کنید.
نظر کاربران
خوب و عالی، سپاس