گزارش از پشت صحنه برنامه «جیوگی»

هفته نامه همشهری جوان - محمدرضا کاظمی: در روزهای سوت و کور تلویزیون یک تیم جوان با برنامه جیوگی حسابی سروصدا راه انداخته، سری زدیم به پشت صحنه این برنامه تا ببینیم ماجرا از چه قرار است.

هنوز یک ماه نشده که سری جدید برنامه جیوگی روی آنتن رفته؛ برنامه ای که سازندگان آن جزو برنامه سازان دانه درشت صداوسیما حساب نمی شوند اما در این چند قسمتی که از برنامه جنجالی شان گذشته، حرف و حدیث های زیادی به وجود آورده اند.


صحبت های مسعود فراستی و گفتگو با پوران درخشنده با پخش صحبت های دکتر اباذری پس از درگذشت مرتضی پاشایی فقط تعدادی از آیتم های برنامه جیوگی بود که تا به امروز روی آنتن شبکه دو رفته است.

بعد از چند روز هماهنگی و آفیش کردن کل یوم (!) لوازم و وسایل عکاسی و خبرنگاری قرار می شود سری به استودیوی محل ضبط برنامه بزنیم؛ آن هم در روزی که رادیکال جیوگی (برنامه ای که نقدی بر قسمت های قبلی است) باید ضبط شود.

ساعت نزدیک به ۱:۳۰ بعدازظهر است و ما همچنان در لابی ساختمان پرس تی وی نشسته ایم؛ ساختمانی که استودیوهای ریز و درشت زیادی دارد و برنامه های مختلف تلویزیون - فرقی ندارد برای چه شبکه ای - در آن ساخته می شود.

بالاخره مهدی بهادران، تهیه کننده جوان جیوگی وارد ساختمان می شود و بعد از هماهنگی برای ورود ما، خودش را سریع به محل ضبط می رساند تا ضبط برنامه با تاخیر مواجه نشود. ما هم بعد از چند دقیقه پایین و بالا رفتن و سرک کشیدن در راهروهای مختلف بالاخره بروبچه های سازنده برنامه را پیدا می کنیم و گوشه دنجی در استودیو می یابیم تا ببینیم یک برنامه جنجالی جوانانه، چطور تولید می شود؟

موضوع این هفته جیوگی جنگ و صلح بود و در رادیکال جیوگی هم به ابعاد بیشتر آن موضوع و نقدهای مخاطبان برنامه پرداخته می شود. بعد از چند بار بالا و پایین کردن نورهای بزرگ بالای صحنه و جابجا کردن جعبه هایی که از آنها به عنوان صندلی استفاده می شود، همه چیز آماده می شود برای ضبط قسمت اول برنامه.

از پشت صحنه از میلاد دخانچی، مجری جوان و سرخوش برنامه می خواهند که چیزی بگوید تا ضبط صدا را کنترل کنند. مجری با شوخی های مختلف، هم صدا را چک می کند هم روحیه خودش و مهمان برنامه را بالا می برد: «خب. سلام عرض می کنم خدمت بینندگان محترم، امروز یک میهمان خفن داریم که قرار است حال ما را بگیرد!»

یکی از سه دوربین استودیو که مخصوص گرفتن صحنه های مجری است، دچار دشواری شده و یکی دو نفر بالای سر آن هستند تا مشکلش را برطرف کنند. بعد از چند دقیقه همه چیز اوکی می شود، تصویربرداران پشت دوربین قرار می گیرند و به قول معروف برنامه روی Ai۲ می رود.

فرهادی، میهمان اول برنامه است؛ کسی که در قسمت «جنگ و صلح» جیوگی جزو حضار برنامه بوده و نقدی نسبت به پخش نشدن برخی از حرف هایش در برنامه قبلی داشته.

دخانچی هم ابتدا به او اجازه می دهد حرف هایش را بزند و بعد با توپ پر جوابش را می دهد. کل کل بین مجری و میهمان جالب از آب درمی آید اما مثل بسیاری از بحث هایی که معمولا در این برنامه ها رخ می دهد، هر کس ساز خودش را می زند و هر دو طرف برای قانع کردن فرد مقابل شان تلاش های بی نتیجه ای می کنند.

بعد از چند دقیقه کلنجار رفتن، میهمان برنامه بالاخره می پذیرد که وقت برنامه آنقدرها هم زیاد نیست که بشود تمام صحبت ها را پخش کرد و مجری هم از اینکه توانسته با این ترفند طرف مقابلش را قانع کند، راضی است.


جنگ سه جانبه

بعد از یک آنتراکت کوچک، میهمان های بعدی وارد استودیو می شوند. ایوب آقاخانی به عنوان کارگردان تئاتر «تکه های سنگین سرب» که مربوط به برهه ای از زندگی شهید چمران است و دکتر لاله هم به عنوان منتقد و پژوهشگر سینما در کنار آقاخانی می نشیند تا این تئاتر را نقد بکند.

دخانچی بحث را کلید می زند، در مورد کلیت ماجرا می گوید و پاتکی هم به فیلم «چ» حاتمی کیا می زند، بعد از آقاخانی می خواهد که وارد ماجرا شود و در خصوص تئاترش و اینکه در آن، شهید چمران را جنگجو ترسی کرده یا صلح جو، توضیح دهد.

آقای کارگردان حرف هایش را آغاز می کند و می خواهد با گفتن از عقبه کار و داستان هایی که برای ساخت آن به وجود آمده حرفش را بسط دهد اما مجری به میان حرف هایش می آید و از او می خواهد خیلی وارد گذشته و طرح اولیه نشود و یکراست جواب سوالش را بدهد.

چند مرتبه دیگر این اتفاق می افتد و دخانچی هر جا احساس می کند آقاخانی از مسیر پاسخ دادن به او دور شده، حرفش ار قطع می کند و او را به راه مورد نظر خودش برمی گرداند.

همین مسائل باعث می شود آقای کارگردان کم کم گاردش را بالا بگیرد و در مورد هر انتقادی با دخانچی مخالفت کند. وقتی نوبت حرف زدن به ضلع سوم این گفتگو می رسد، باز هم این مجری است که نقش اصلی ماجرا می شود و حرف های دکتر لاله را هم قطع می کند، از او می خواهد صرفا این نمایش را نقد کند.

بگذار ما هم حرف بزنیم!

فضا کم کم سنگین می شود و هر دو میهمان برنامه، مقابل مجری با گارد بالا می ایستند. چند بار که دخانچی با این جمله «شما به عنوان یک منتقد» آقای دکتر را مورد خطاب قرار می دهد، جناب لاله به مقابله با حرف مجری می ایستد و اصلا خودش را یک منتقد نمی داند: «من منتقد نیستم آقا. من یک پژوهشگر و تحلیلگرم.»

البته اینها باعث نمی شود دخانچی جا بخورد و از همین حرف ها به نفع خودش استفاده می کندو می خواهد که بحث جنگ و صلح موجود در نمایش را تحلیل کند. این صحبت های سه جانبه داغ ترین بحث های امروز هستند. دوربین ها پشت صحنه جابجا می شوند و حرکت دست و صورت هر سه نفر را به خوبی به تصویر می کشند.

بحث کمی به درازا می کشد و تهیه کننده وارد استودیو می شود و از پشت دوربین ها حرکت می کند و جوری که در مسیر دید مجری برنامه قرار بگیرد، ساعت دیجیتالی را که در استودیو وجود دارد، به او نشان می دهد و اعلام می کند که وقت زیادی برای ادامه برنامه ندارند.


دخانچی کم کم بحث را جمع می کند و در آخر هم با وجود تمام نقدهایی که به کار آقاخانی دارد، از بینندگان می خواهد که سری به محل نمایش تکه های سنگین سرب بزنند و تئاتر ایوب آقاخانی را ببینند. همین برخورد دوگانه باعث می شود که آقای کارگردان هم خنده اش بگیرد و بعد از پایان ضبط به دخانچی اعتراض کند: «این همه نسبت به کار گیر دادی، بعد می گویی بروند ببینند؟!»

عروسک بازی

با توجه به اینکه امروز ضبط برنامه کمی دیر شروع شده، همه در تکاپو هستند خیلی زود قسمت های بعدی را هم بگیرند و استودیو را خالی کنند. پنج شش نفر از اعضای گروه «سنگ،کاغذ، قیچی» که از گروه های فعال در زمینه صلح است و برای بچه های جنگ زده عروسک می سازند، روی صندلی های مخصوص صحنه می نشینند.

برای اینکه بچه ها مسیر دید دوربین ها را نگیرند و سوژه های اصلی را ماسکه نکنند، چند باری آنها را جابجا می کنند تا تصویربردار و کارگردان به قلب دلخواه شان برسند. با سه، دو، یکی که از پشت صحنه به گوش می رسد، ضبط هم شروع می شود: «در خدمت تعدادی از گروه»، «در خدمت بچه هایی از گروه هستیم. ای بابا» اینها دوتا از تپق هایی است که دخانچی در ابتدای این قسمت از برلنامه که مربوط به بروبچه های... است، می زند. خودش و میهمان های برنامه هم از این موضوع خنده شان گرفته.

بعد از چند برداشت، بالاخره دخانچی برنامه را آغاز می کند. دو سه نفر از بچه ها کلیت ماجرا را توضیح می دهند و داستان تشکیل گروه شان را به زبان می آورند. وقتی ضبط برنامه به اتمام می رسد، از پشت صحنه از همه بچه ها می خواهند چند ثانیه ای ثابت بایستند تا چند تصویر کلوزآپ از صورت های آنها بگیرند تا در تدوین برنامه استفاده کنند.

هنگام این توقف، دخانچی سر شوخی را با بچه ها باز می کند تا لبخندی هم روی صورت شان نقش ببندد: «آقا چرا هر وقت با من حرف می زنید، پایین رو نگاه می کنید؟ من رو ببینید، بابا ترس ندارم که!»

پایان یک جیوگی

ساعت ۲:۴۰ دقیقه است و بعد از اینکه بچه های گروه چندتا عکس سلفی با دخانچی و آرم برنامه جیوگی می گیرند، چراغ های استودیو را خاموش می کنند اما هنوز گفتگو با یکی از میهمان های برنامه مانده و با ریش گرو گذاشتن تهیه کننده، بروبچه های مسئول استودیو قبول می کنند بخش های مربوط به امید خوش نظر، انیمیشن سازی که در حوزه دفاع مقدس کارهای خوبی ساخته هم گرفته شود و برنامه تمام و کمال ضبط شود.


گپ زدن با خوش نظر نه چندان چالشی است و نه سختی خاصی دارد. بعد از چهار پنج دقیقه مصاحبه پینگ پنگی، بالاخره حرف های شان به سرانجام می رسد و ضبط برنامه هم تمام می شود.

خیلی زود مسئولان استودیو برق ها را یکی یکی خاموش می کنند و صندلی های چیده شده کف استودیو را هم جمع می کنند. (مثل اینکه بر و بچه های جیوگی خیلی زیاد در استودیو مانده بودند چون هر چه اصرار کردیم چند لحظه نور استودیو را خاموش نکنند برای عکاسی ما افاقه نکرد!)

بعد از خالی شدن استودیو و جمع کردن تمام بد و بساط بچه های جیوگی، تیم سازنده هم دم و دستگاه شان را جمع می کنند و می روند برای آماده کردن مقدمات جیوگی هفته بعد.