پشت پرده پایان یهویی «در حاشیه» چی بود؟

روزنامه هفت صبح - مرجان فاطمی: با پایان زودهنگام سریال «در حاشیه» حواشی آن همچنان ادامه دارد؛ برخی از پایان زودهنگام آن صحبت به میان می آورند و برخی دیگر از مشکلات محتوایی و ساختاری آن حرف می زنند. در این میان سوالاتی وجود دارد که هیچ جوابی برای آنها داده نشده.

سریال «در حاشیه» به عنوان یکی از پرحاشیه ترین سریال های مهران مدیری، پنجشنبه شب به پایان رسید اما حاشیه ها، اعتراض ها به پایان زودهنگام، بی جنبه بودن پزشکان و ... همچنان تیتر یک بسیاری از سایت های خبری است.

در کنار این نوع اعتراض ها، انتقاد به ضعف محتوایی سریال هم همچنان وجود دارد. خیلی ها معتقدند ایراد از تیم نویسندگی سریال بوده و مثلا اگر مدیری از پیمان قاسم خانی استفاده می کرد، وضعیت جور دیگری رقم می خورد.

عده دیگری می گویند ایراد از مدیری است چون کمدی اش در همان سطح دهه هشتاد باقی مانده و خودش را به روز نکرده و عده دیگر معتقدند تلویزیون «مدیری» را مجبور کرده که به این وضعیت پیش برود و کاری در سطحی پایین تر از حد انتظار روی آنتن بفرستد.


با وجود همه این انتقادها، «در حاشیه» در ذهن بیش از نیمی از مخاطبانش، اثری مقبول از مدیری است و بعد از مدت ها توانسته حال شان را خوب کند.

با همه این تفاسیر همچنان یکسری نکات درباره این سریال وجود دارد که ذهن خیلی هایمان را درگیر کرده؛ چراهایی که هنوز کسی پیدا نشده تا جوابی صادقانه برایشان داشته باشد. هفت صبح ابهامات مختلف این سریال را بررسی می کند.

مردم همه چیز یادشان است

از روز اولی که صحبت درباره ساخت «اتاق عمل» به میان آمد اعلام شد که مدیری قصد دارد سریالی ۹۰ قسمتی بسازد و کل زمستان آن را روی آنتن داشته باشد. بعد از اعتراض های اولیه و تغییر نام «اتاق عمل» به «در حاشیه» همچنان اصرار روی ۹۰ قسمتی بودن آن وجود داشت.

حتی زمانی که اعلام شد سریال قرار است نوروز روی آنتن شبکه سه باشد، خبر به این صورت به گوش مردم رسید: «سریال ۹۰ قسمتی مهران مدیری از امروز پخش می شود.» در توضیحات تکمیلی تمام خبرها هم به این نکته اشاره می شد که سریال تا ماه رمضان روی آنتن است و هیچ جا اسمی از ۲۶ قسمتی بودن آن به میان نمی آمد.


یک مرتبه اما ورق برگشت. بعد از پخش ۲۰ قسمت، ناگهان اعلام شد که فصل اول «در حاشیه» تمام شده و از اول هم قرار بوده فصل اول ۲۶ قسمتی باشد! اما هیچ کس توضیح نداد که این قرار اولیه از کجا آمده؟ چرا قبلا کسی از آن اطلاع نداشته؟ مگر می شود حافظه مردم را پاک کرد؟ همه یادشان است که از ابتدا هیچ وقت حرفی از فصل بندی به میان نیامده بود و اصلا ۲۶ قسمتی بودن آن به گوش شان نخورده بود.

ولدبیگی، فلاح، عبدالرزاقی و ناصر نصیر چه شدند؟

مسئله بعدی اینجاست که اگر بنا بود سریال ۲۶ قسمتی باشد، پس چرا یکسری از بازیگران آن اصلا در سریال بازی نکرده اند؟ اگر به تیتراژ نگاه کنید چشم تان به اسامی سحر ولدبیگی، نیما فلاح و الیکا عبدالرزاقی هم می خورد؛ بازیگرانی که حتما باید در سریال حضور می داشته اند که اسم شان آمده اما الان آب شده اند و رفته اند زیر زمین!

اگر مدیری از اول تصمیم داشته سریال ۲۶ قسمتی باشد، پس چرا اصلا اسمی از اینها به میان آورده؟

در تیتراژ، عبدالرزاقی، ناصر نصیر، ولدبیگی و نیما فلاح در لباس بیمارستان دیده می شوند و حتما قصه خاص خودشان را داشته اند اما به خاطر نصفه و نیمه ماندن آن، مدیری مجبور به حذف آنها شده! البته او فرصتی هم برای پرداختن به آنها پیدا نکرد.


این همه تجهیزات پزشکی برای ۲۶ قسمت؟

نکته قابل توجه دیگر این است که طبیعتا برای بازسازی و مجهز کردن یک بیمارستان، خرید یا اجاره تجهیزات از قبیل وسایل اتاق عمل، دستگاه رادیولوژی و ... هزینه های بسیاری صرف شده. مدیری تلاش کرده یک بیمارستان واقعی و مجهز داشته باشد تا استفاده های زیادی ازز آن بکند. مگر می شود کسی برای فقط ۲۶ قسمت سراغ هزینه برای چنین تجهیزاتی برود و بعد هم بی خیال تمام خرج و مخارج آن شود؟

طبیعتا در آن صورت، مدیری از شیوه دیگری در ساخت دکور استفاده می کرد. جالب اینجاست که حتی در همین ۲۶ قسمت هم اما و اگر وجود دارد. کلا ۲۶ قسمت روی آنتن رفته اما مدیری زمانی که مقابل مردم قرار می گیرد از سریالی ۳۰ قسمتی حرف می زند و این نشان می دهد که این تعداد قسمت، طبق برنامه قبلی نبوده.

قسمت های غیراستاندارد ۲۵ دقیقه ای!

خیلی ها در نظرات مختلفی که در سایت ها یا صفحه اینستاگرام خود مهران مدیری گذاشته اند انتقاد کرده اند که سریال بی سر و ته است، محتوای خاصی ندارد و بیشتر بهش می خورد آیتمی باشد تا سریالی؛ اتفاقی که پیش از این در هیچ کدام از کارهای مدیری نظیرش را ندیده بودیم.


مدیری اصولا خوب بلد است از کنار هم گذاشتن وقایع مختلف به یک کل منسجم دست پیدا کند اما اینجا حتی در ایجاد همین انسجام هم موفق نبوده؛ مگر اینکه بپذیریم قسمت های مختلف آن اسیر تیغ سانسور تلویزیون شده اند!

تایم قسمت های سریال خودش شاهد خوبی بر این ادعاست. اگر دقت کرده باشید هیچ کدام از قسمت های سریال هم اندازه نیستند. یک روز با سریالی ۴۵ دقیقه ای روبرو هستیم با فقط نپج دقیقه پشت صحنه و روز دیگر ۳۵ دقیقه سریال برایمان نمایش می دهند که تازه ۱۵ دقیقه آن هم شامل تیتراژ ابتدا و انتها وپشت صحنه است. اصلا مگر می شود سریالی داشته باشیم که یکی از قسمت هایش فقط ۲۵ دقیقه باشد؟

طراحی قسمت های اولیه برای مجموعه ای نود قسمتی

جدای از اینها یکی از عادات مدیری که در تمام کارهای قبلی اش وجود دارد این است که وقتی می داند قرار است سریالی ۹۰ قسمتی باشد، قسمت های اول آن را صرفا برای معرفی شخصیت ها و شکل گیری فضا در ذهن مخاطب می گذارد و تازه از قسمت دهم به بعد وارد اصل ماجرا می شود.

این فرمول اما زمانی جواب می دهد که سریال واقعا ۹۰ قسمتی باشد نه ۲۶ قسمتی! قطعا اگر قرار باشد سریالی ۲۶ قسمت داشته باشد، نیازی به ۱۰ قسمت حاشیه رفتن ندارد و باید خیلی زودتر از اینها رفت سر اصل مطلب. مدیری هم کارگردان تازه کاری نیست که چنین اصولی از زیر دستش در برود؛ مگر اینکه اجباری برای پایان ناگهانی آن وجود داشته باشد.


تغییر رویکرد سریال

روز گذشته خبرگزاری تسنیم به نکته جالبی درخصوص تغییر فضای «در حاشیه» اشاره کرده بود. در گزارشی با تیتر «سرنوشت در حاشیه در کدام جلسه تعیین شد؟» آمده بود که بار انتقادی سریال بعد از یک جلسه مشترک میان مسئولان وزارت بهداشت و جامعه صنفی پزشکان با مدیران ارشد صدا و سیما یکمرتبه کاهش پیدا کرد.

برخلاف این ادعا می شود گفت به جای کاهش، دستخوش تغییر شد. از یک جایی به بعد انتقاد به جراحان عمومی و داخلی کمرنگ شد و تیر انتقادات، به سمت جراحان پلاستیک یا سایر تخلفات بیمارستانی نشانه رفت؛ به طوری که انگار دستوری بیرونی آنها را مجبور کرده به این شیوه حرکت کنند تا نهایتا با یک پایان ناگهانی، همه چیز خیلی زودتر از زمان واقعی، ختم به خیر شود.


سیاست یکی به نعل و یکی به میخ مدیران

اتفاقات «در حاشیه» جدای از تمام حرف و حدیث هایی که به همراه داشت، سنگ محک خوبی برای مدیران جدید تلویزیون بود. بعد از تجربه تلخ بیرون کشیدن یکباره «سرزمین کهن» از کنداکتور به خاطر اعتراضات توسط مدیران قبلی، مدیران جدید این بار نشان دادند که اهل تساهل و تسامح اند و می توانند با سیاست «یکی به نعل یکی به میخ» از یک طرف خودشان را توی دل مردم جا کنند و از طرف دیگر کاری کنند تا پزشکان هم این وسط بی نصیب نمانند.

در اوج اعتراض ها طرف مدیری و مردم را گرفتند و با انتشار نامه هایی افشاگرانه، اعلام کردند که سریال، موجه است و قطعا باید ادامه پیدا کند اما از طرف دیگر با کم کردن تعداد قسمت ها و پیش کشیدن بحث چند فصلی بودن سریال، به تدریج جلوی پخش آن را گرفتند تا آب از آب تکان نخورد؛ سیاستی که اگر یک درصد آن، زمان اعتراضات به «سرزمین کهن» از سوی مدیران قبلی به کار گرفته شده بود تا این حد جنجال و کشمکش به وجود نمی آمد.


مدیری همچنان در تلویزیون می ماند

با تمام این اوصاف شاید خیلی ها گمان کنند این اتفاق ها باعث شود تا مدیری مجددا قید همکاری با تلویزیون را بزند و دوباره راهش را به سمت شبکه خانگی کج کند اما قطعا به این زودی ها چنین اتفاقی نمی افتد.

مدیری برای ساخت ۹۰ قسمت با تلویزیون قرارداد دارد و تا پایان ساخت قسمت ۹۰، کارش را در این رسانه ادامه می دهد. حتما بعد از پایان این ۹۰ قسمت، حرف ها و ناگفته های پشت پرده زیادی از سوی عوامل این سریال منتشر می شود و همه متوجه می شوند پشت تمام این اتفاق ها و پنهان کاری ها چه مسائلی نهفته بوده.