تلویزیون با تیزر این فیلم ها چه مشکلی دارد؟

هفته نامه تماشاگران امروز - علی نیکخواه: سریال پخش نشدن تیزر فیلم های سینما در تلویزیون از حدود 15 سال قبل آغاز شد؛ یعنی دوره اصلاحات و زمانی که وزارت ارشاد و صدا و سیما با هم زاویه پیداکردند و تلویزیون به فیلم های تایید شده از طرف این وزارتخانه اصلاح طلب چندان روی خوش نشان نمی داد. آن زمان فیلم «زیر پوست شهر» روی ممنوعی پخش تیزرش مانور زیادی داد و خیلی ها را با همین تبلیغ به سالن های سینما کشاند.

پس از آن دوران، رابطه بین سینما و سیما اندکی مهربانانه تر شد. تعداد شکایت ها پایین آمد و تا چند سالی کسی از پخش نشدن تیزر فیلمش گلایه ای نکرد. هم اکنون هم ترحیم تیزرهای تلویزیونی به شدت سابق نیست؛ ولی باز هم فیلم سازان به نحوه پخش ناعادلانه تبلیغات اعتراض دارند. تلویزیون با آغوش باز به استقبال برخی فیلم ها می رود و برای دیگران سختگیری های عجیب و غریب می کند. برخی فیلم ها فرصت تبلیغات رایگان در اختیار دارند، ولی برخی با محدودیت مواجه می شوند.

در حال حاضر فیلم «استراحت مطلق» از طرف تلویزیون تحریم شده و هیچ تبلیغی ندارد. به جز چند کارگردان تیزرهایشان روزی چند بار از تلویزیون پخش می شود، بقیه کارگردان ها و تهیه کندگان از وضع موجود ناراضی هستند و درست مثل زمان دولت اصلاحات، نگرانی ها و ناخرسندی ها دارد روز به روز بیشتر می شود. داوودی، کارگردان «رخ دیوانه» چندی پیش گفت: «اگر قرار است تبلیغات فیلم ما این قدر محدود باشد اصلا بهتر است تبلیغی از تلویزیون پخش نشود». مروری کرده ایم بر این اتفاقات دنباله دار در همین چند ماه گذشته.

فیلم «مستانه» ساخته محمدحسین فرح بخش


تیزر این فیلم حتی یک بار هم از تلویزیون پخش نشد. فرح بخش در تمامی مصاحبه هایش به ماجرای پخش نشدن تیزر اشاره کرد. به گفته کارگردان تیزرهای این فیلم مجوز داشتند ولی اداره بازرگانی سیما جلوی پخش آنها را گرفته است.

دلیل توقیف تیزر:

احتمالا دلیل اصلی تحریم تیزر مضمون فیلم بود که ماجرای تجاوز به یک بازیگر مشهور را نشان می داد. اما فرح بخش برای آنکه خبرسازی کند بحث ممنوع التصویر بودن میلاد کی مرام را پیش کشید. او البته خودش ادعایش را نقض کرد و به بازی کی مرام در سریال «بچه های نسبتا بد» اشاره کرد که آن زمان از تلویزیون در حال پخش بود. فرح بخش نسخه دومی از تیزر با حذف نماهای کی مرام تهیه کرد و به اداره بازرگانی داد اما باز هم تیزر روی آنتن نرفت.

عوامل فیلم چه گفتند؟

فرح بخش، کارگردان این فیلم سینمایی گفت: «ظاهرا تلویزیون با داستان های اجتماعی و نمایش وضعیت مردم مشکل دارد و هرچه فیلم ها سطحی تر باشد بهتر دست و دلش می رود که به آنها تیزر بدهد. تلویزیون با تحریم تیزرهای این فیلم، ضربه جبران ناپذیری را به بخش خصوصی خواهدزد. متاسفانه تحریم تلویزیون نوعی اعمال سلیقه شخصی توسط مدیران و کارمندان رده پایین این سازمان است.»

فیلم «استراحت مطلق» ساخته عبدالرضا کاهانی


تلویزیون تیزر این فیلم را تحریم کرد. عوامل فیلم در اینستاگرام از مردم خواستند پشت ماشین های شان فیلم را تبلیغ کنند و زیرش بنویسند: این فیلم تیزر ندارد. البته در برنامه هفت بخش هایی از این فیلم پخش شد و موافق و مخالف درباره اش صحبت کردند.

دلیل توقیف تیزر:

سعید خانی، مدیر پخش نسیم صبا می گوید: «به ما گفته اند این فیلم پیام ندارد.» به گفته او مسوولان اداره بازرگانی سیما، فیلم را برای تبلیغ تایید نکرده اند. از خانی می پرسیم آیا شما در تیزرهای تان موارد ممیزی را رعایت کردید، که او پاسخ می دهد: «اصلا کار تیزر ما به آن مرحله نرسید. اول باید اجازه پخش بدهند که بعد ما روی حجاب بازیگران و دیالوگ های تیزر کار کنیم. فیلم ما را در مرحله اول نامناسب تشخیص دادند. ما حتی حاضر بودیم که هزینه های پخش تیزر را هم پرداخت کنیم و تیزر رایگان نمی خواستیم. اما با فیلم ما برخورد بسیار بدی کردند.» به گفته خانی همه فیلم های اکران نوروز تیزر داشتند؛ ولی برای آنکه مظلوم نمایی کنند گفتند تیزرهای ما پخش نمی شود.

عوامل فیلم چه گفتند؟

کاهانی، کارگردان فیلم گفته: «اگر تلویزیون دوست دارد فیلم «استراحت مطلق» را کسی نبیند، بهتر است تیزرهایش را پخش کند. این برخوردها برای من عادی شده است و به پخش کننده فیلم هم پیشنهاد دادم با افتخار به این موضوع نگاه کند. پخش نشدن تیزر بهترین تبلیغ برای فیلم است و بهتر بود تلویزیون تیزرها را پخش می کرد. تلویزیون می گوید فیلم ها برای حمایت و پخش تیزر باید حاوی پیام باشند و مردم را نصیحت کنند اما من می دانم مردم به تنها چیزی که قطعا احتیاج ندارند، نصیحت است.»

فیلم «طبقه حساس» ساخته کمال تبریزی


این فیلم در نوروز ۹۳ اکران شد و در ایام تعطیلات عید، تلویزیون تبلیغاتش را پخش نکرد. قبل از عید چند بار تیزر فیلم روانه آنتن شد.

دلیل توقیف تیزر:

واقعالی کسی دلیلش را نمی داند. شاید به این دلیل که فیلم مردان متعصب افراطی را مسخره می کند. شاید هم به این خاطر که بخشی از بهشت را نشان می داد. برخی می گویند مشکلات شخصی با تبریزی هم در اعمال چنین محدودیتی بی تاثیر نبوده.

عوامل فیلم چه گفتند؟

جواد نوروزبیگی، تهیه کننده فیلم سینمایی طبقه حساس بدون نام آوردن از فیلم «معراجی ها» ساخته ده نمکی گفت: «مردم خیلی هوشیارند و وقتی می بینند که هر ۱۰ دقیقه یک فیلم از همه شبکه ها تبلیغ می شود سراغ فیلمی می روند که تبلیغ نمی شود. عدم اختصاص تیزر به فیلم ما در ایام نوروز دور از عدالت است.»

فیلم «شب بیرون» ساخته کاوه سجادی حسینی


این فیلم در گروه «هنر و تجربه» اکران شد. کارگردان فیلم می گوید: «ما تیزرهای مان را به گروه هنر و تجربه دادیم ولی برگشت خورد. نمی دانم به چه علت و براساس کدام ممیزی.»

دلیل توقیف تیزر:

کارگردان فیلم می گوید که فیلمش مشکل حجاب ندارد. مشکل مضمون هم ندارد: «در کنار اینها، باران کوثری هم در حال حاضر ممنوع التصویر نیست که بگوییم به این خاطر تیزرش توقیف شده است. من خودم هم نمی دانم چرا این کار را با فیلم ما کردند. اصلا اگر اصلاحیه می دادند من اجرایش می کردم. در بین فیلم های هنر و تجربه ماهی و گربه، آنلاین و روایت ناپدیدشدن مریم تبلیغات تلویزیونی داشتند. البته بحث مالی هم بی تاثیر نیست. فیلم های هنر و تجربه را قرار شده رایگان تبلیغ کنند. احتمالا اولویت آنها با فیلم هایی است که پول می دهند.

فیلم «ایران برگر» ساخته مسعود جعفری جوزانی


از زمانی که مشخص شد فیلم در اکران نوروزی جای دارد، تبلیغات در شبکه های مختلف انجام شد اما به یک باره تعطیل شد و آخرین تبلیغات این فیلم در سال گذشته ۲۳ اسفندماه از تلویزیون پخش شد و در ۱۰ فروردین دوباره تیزرهایش به تلویزیون بازگشت.

دلیل توقیف تیزر:

نشریه فرهنگی، اجتماعی مرد لورستان (لور) دلیل توقیف تیرهای این فیلم را استفاده نا به جا از زبان لری عنوان کرد. این نشریه اکران خبر عمومی فیلم در استان لرستان را تکذیب کرد و نوشت: «اکران عمومی این فیلم در هیچ یک از شهرهای لرستان صحت ندارد و آنچه اکران خصوصی این فیلم با حضور کارگردان و عوامل فیلم، در حضور جمعی از فرهیختگان و مسوولان استان لرستان در خرم آباد خوانده می شد به شدت با انتقاد حاضران جلسه مواجه شده و عمق نارضایتی مردم و نخبگان لرستان از این شیوه استفاده از فرهنگ، زبان و هویت لرستان را نشان می دهد.»

عوامل فیلم چه گفتند؟

علی سرتیپی مدیرعامل فیلمیران گفت: «۵ تیزر را برای پخش از تلویزیون آماده کرده بودیم که همه آنها مجوزهای لازم را داشت و جالب است که بالاترین میزان تیزر را هم در پخش دراختیار داشتیم اما متاسفانه پخش تیزرها در اوایل اکران متوقف شد و هیچ دلیلی برای توقف پخش تیزرها اعلام نکردند. چگونه ممکن است فیلمی که در شورای تلویزیون مطرح شده و توانسته اجازه تبلیغ را کسب کند به یک باره تیزر تلویزیونی خود را از دست می دهد؟»

بازی برد- برد!

گلایه ها یک محور مشترک دارند؛ اینکه چرا تیزر برخی فیلم ها رایگان و در حجم وسیع پخش می شود و دیگر فیلم ها آن طور که باید و شاید تبلیغ نمی شوند. فیلم هایی همچون اخراجی ها، مریم مقدس، ملک سلیمان، چ، شیار ۱۴۳ و معراجی ها در چندسال گذشته از رسانه تلویزیون بیشترین بهره را برده و به فروش های خوبی هم دست پیدا کرده اند. حمایت ها همیشه به صورت رسمی اعلام نمی شود.

مثلا دو سال پیش پوران درخشنده در برنامه هفت از عزت الله ضرغامی به خاطر تبلیغ رایگان فیلمش (هیس! دخترها فریاد نمی زنند) در تلویزیون تشکر ویژه کرد. در اتفاقی دیگر پس از آنکه نسخه نمایش خانگی فیلم «چ» به کارگردانی ابراهیم حاتمی کیا به شبکه نمایش خانگی آمد، تلویزیون آن را به شدت تبلیغ کرد. ابراهیم حاتمی کیا هم در مراسم رونمایی از نسخه نماش خانگی «چ» از ضرغامی تشکر کرد که غیرتمندانه پای این فیلم ایستاد!

کالای فرهنگی سیری چند؟

درباره هزینه تبلیغات تلویزیونی رقم های متنوعی گفته می شود. سعید خانی، مدیر بخش نسیم صبا که پخش فیلم «استراحت مطلق» را به عهده دارد، می گوید: «اگر بخواهیم قبل از برنامه نود فیلم را ۱۵ ثانیه تبلیغ کنیم باید حدود ۱۵ میلیون تومان به صدا و سیما بدهیم که هزینه سنگینی است. تبلیغ ثانیه ای ۱۵ هزار تومان هم در تلویزیون داریم؛ ولی هرچه به ساعت های پایانی شب نزدیک تر بشویم، قیمت بالاتر می رود.»