محسن چاوشی؛ صدای خسته، خش دار و مرموز

روزنامه هفت صبح - هرمز سلامی: تک نگاری دوم چهره های موسیقی مربوط به محسن چاوشی است که الان چیزی حدود یک دهه است در اوج قرار دارد. اگر در اینترنت درباره چاوشی جستجو کنید می بینید که لقبش «آقای خاص» است. برای مرد مرموز موسیقی پاپ ایران لقب برازنده ای است. کمتر از هر خواننده دیگری از او عکس منتشر شده.

تا امروز حتی یک اجرای زنده هم نداشته است. کار به جایی رسیده که بعضی ها فک رمی کنند مشکل کنسرت نگذاشتن چاوشی بیشتر به خاطر صدایش است و بیشتر چیزی که در آلبوم هایش می شنویم افکت های صوتی هستند و با دستگاه صداسازی می کند و به همین دلیل توانایی هایش در حد اجرای زنده نیستند.


دلیل کنسرت نگذاشتن محسن چاوشی را هیچ کس نمی داند. دلایل خودش مبنی بر نداشتن مجوز (تا قبل از انتشار آلبوم های رسمی اش) و بعد هم نبود امکانات خیلی قابل قبول به نظر نمی رسد؛ با این وجود بعید است که حرف های مخالفانش هم درست باشد. به هر حال افکت های صوتی روی صدای خواننده برای اهل فن قابل تشخیص هستند.

مهمترین ویژگی اش منحصر به فرد بودنش است. محسن چاوشی یک مسیر جدید در موسیقی است که با هیچ کس قابل مقایسه نیست. اولین آلبومش، «نفرین»، سال ۱۳۸۳ در فضای مجازی منتشر شد و به خاطر ترانه های عاصی و خشمگین و متفاوتش که معروف ترین هایش کار مریم حیدرزاده و همکار سال های بعدش حسین صفا بود، خیلی زود مخاطبان خودش را میان جوانان پیدا کرد.

سنتوری

چاوشی کنار اردوان کامکار ممکن است در وهله اول ترکیب نامتجانسی به نظر برسد اما نتیجه سلیقه داریوش مهرجویی کار درجه یکی درآمد و حتی پیش از دیدن «سنتوری» قطعات «سنگ صبور»، «زخم زبون»، «خیانت» و «من با تو خوشم» طرفداران زیادی پیدا کرد.


شایعات می گفتند که اصلا «سنتوری» به خاطر مجوز نداشتن محسن چاوشی توقیف شده است اما چاوشی مجوز گرفت و همچنان فیلم مهرجویی توقیف ماند. همه قطعاتی که چاوشی برای فیلم «سنتوری» خواند تبدیل به هیت شدند. حسین صفا و ترانه مکرم حالا دیگ رترانه سراهایی بودند که نام شان همراه چاوشی می آمد. بعضی از قطعات مثل «خیانت» ترکیب سبک پاپ و ترنس بودند و بین جوانان حسابی گل کردند.

یه شاخه نیلوفر

اولین آلبوم رسمی محسن چاوشی سال ۱۳۸۷ منتشر شد و به معنای واقعی کلمه بازار موسیقی را ترکاند. کسانی که سال ها چاوشی را در فضای مجازی دنبال کرده بودند و بعد هم سر فیلم «سنتوری» از صدایش لذت می بردند، حالا فرصت پیدا کردند که یک آلبوم رسمی از خواننده مورد علاقه شان بخرند.

آلبوم شامل ۱۲ قطعه بود که بیشترشان تلفیقی از پاپ و یکی از سبک های ترنس، رگه و هاوس و سافت راک بود. قطعات «یه شاخه نیلوفر»، «کجاست بگو» و «عصا» مهمترین قطعات این آلبوم پرفروش شدند.


«یه شاخه نیلوفر» و «سنتوری» نشان دادند که برای چاوشی ترانه و تنظیم هم از اهمیت زیادی برخوردار است. او احتمالا جزو معدود خوانندگانی است که می شود یک خط سیر مشخص را در ترانه هایش دنبال کرد. یی از دلایلش همکاری دائمی او با حسین صفاست. حالا دیگر تصور چاوشی بدون صفا تقریبا غیرممکن است. بخشی از اهمیت چاوشی به خاطر ترانه های تلخی است که می خواند و اتفاقا با صدایش خیلی جور درمی آیند.

ژاکت

سال ۱۳۸۸ چاوشی دومین آلبومش را به بازار داد و «ژاکت» توانست از آلبوم قبلی اش هم موفق تر شود. پرفروش ترین آلبوم ۸۸ و یکی از موفق ترین آلبوم های موسیقی این سال به انتخاب مردم بود. امیر ارجینی و حسین صفا ترانه سرا بودند و بیشتر آهنگ ها را خود چاوشی در سبک ترنس و راک تنظیم کرده بود. «چاردیواری»، «اسیری» و «دلشوره» قطعات مهم این آلبوم بودند. منتقدان موسیقی «ژاکت» را در مسیر درست آلبوم قبلی چاوشی ارزیابی کردند. چاوشی در همه زمینه ها پیشرفت کرده بود.


حریص

چاوشی که انگار روی دور افتاده بود به فاصله نیک سال سومین آلبومش را هم منتشر کرد؛ آلبومی که خود چاوشی آن را کامل ترین اثرش می داند. طرفداران چاوشی «حریص» را تبدیل به پرفروش ترین آلبوم سال ۸۹ کردند و در نظرسنجی سایت موسیقی ما، «حریص» توانست با کسب آرای بیشتر در رقابت با آلبوم های «رگ خواب» محسن یگانه و «یه خاطره از فردا» احسان خواجه امیری عنوان محبوب ترین آلبوم پاپ سال ۱۳۸۹ موسیقی ایران را نصیب خود کند. کار چاوشی یک لم خاصی دارد که با وجود استفاده از ترانه هایی با مضامین مشابه و تنظیم هایی که بعد از دو آلبوم دیگر به گوش آشنا بودند، باز هم می تواند مخاطب جلب کند و کهنه به نظر نمی رسد.


پرچم سفید

در فاصله «حریص» (۱۳۸۹) و «پرچم سفید» (۱۳۹۰) آلبوم «سنتوری» این بار به صورت رسمی به بازار آمد. «پرچم سفید» نتوانست موفقیت های قبلی چاوشی را تکرار کند. البته همچنان در بازار توفیق زیادی پیدا کرد و یکی دو قطعه هیت هم داشت ولی منتقدان آن را یک اثر تکراری از چاوشی خواندند که نکته جددی نداشت.


من خود آن سیزدهم

سال ۱۳۹۱ یکی از پرفروش ترین آلبوم های سال بود. پس از گذشت ۲ روز از انتشار آلبوم، محسن چاوشی در صفحه رسمی فیس بوک خود اعلام کرد که آلبوم برای تیراژ دوم رفته است. چاوشی این بار سراغ اشعار کلاسیک خیام و باباطاهر رفته بود. آلبوم مورد علاقه طرفداران چاوشی نیست.


پاروی بی قایق

مهمترین نکته اش همکاری چاوشی با روزبه بمانی، ترانه سرا در دو قطعه «دزیره» و «قهوه قجری» بود. ناگهان شبکه های اجتماعی از نظرات مختلف درباره «پاروی بی قایق» که اکثرا هم مثبت بود منفجر شدند. پرفروش ترین آلبوم سال ۱۳۹۳ بود.


نقاط ضعف

بزرگترین خطری که چاوشی را تهدید می کند تکراری شدن است و اینکه در بعضی از قطعاتش بیش از اندازه صدایش را به مویه و زاری نزدیک می کند. چاوشی ذاتا در صدایش نوعی خستگی دارد، نیازی نیست به آن دامن بزند.

ویژگی های سلبریتی بودن

همین که همه آلبوم های یک خواننده جزو پرفروش ترین ها باشد و بعد از هر آلبوم عامه مردم در شبکه های اجتماعی درباره اش حرف بزنند و اظهارکنظر کنند، یعنی ستاره است.


قطعات موفق (هیت)

سنگ صبور از آلبوم «سنتوری» با ترانه امیر ارجینی: تنهای بی سنگ صبور/ خونه سرد و سوت و کور/ توی شب هات ستاره نیست/ موندی و راه چاره نیست؛ تک آهنگ «برقص آ» با شعری از مولانا و «کجاست بگو؟» از آلبوم «یه شاخه نیلوفر» با ترانه ای از حسین صفا.