فیلم های مارادونایی تاریخ سینما

هفته نامه همشهری تماشاگر: نمی شود گفت که دیه گو مارادونا تنها ورزشکاری است که ساخت فیلم درباره اش مشتری دارد و خیلی ها طرفدارش می شوند چرا که ستارگانی همچون «محمد علی» هم در زمره سوپراستارهایی بوده اند که ارزش ساخت فیلم را داشته اند که البته فیلم آنها هم با استقبال مواجه شد.

قهرمان های ورزشی را نمی شود فقط و فقط در میادین مسابقه مورد بررسی قرار داد. پشت سر این موفقیت ها به طور حتم حواشی بسیار زیادی وجود دارد. زندگی آنها فراز و فرودهای فراوان به خود دیده که می تواند برای آنهایی که عاشق یک شبه قهرمان شدن هستند، جالب باشد. فیلم های ورزشی را می توان به چهار دسته کلی تقسیم کرد.

اول آن دسته از فیلم ها که مستند هستند و در آنها از تصاویر واقعی استفاده می شود. این فیلم ها معمولا بخشی از زندگی یک ورزشکار را مورد بررسی قرار می دهد و همه چیز بی کم و کاست بیان می شود، بدون آنکه قصه ای به ماجرای زندگی قهرمان ورود پیدا کند.

دوم فیلم هایی هستند که براساس یک رویداد واقعی ورزشی ساخته می شد. شخصیت ها اما در اینجا تغییر می کنند و حتی روایت و قصه داستان هم شاید تفاوت های بسیار اساسی با رویداد واقعی داشته باشد؛ مانند فیلم «فرار به سوی پیروزی» که اقتباسی از یک بازی فوتبال در دوران جنگ جهانی بین اسرا و تیمی آلمانی بود. در این فیلم براساس یک داستان واقعی، آلمانی ها با اسرای جنگی شان یک مسابقه فوتبال برگزار می کنند اما در واقعیت برنامه ای برای فرار وجود نداشته و مانندتمامی فیلم های هالیوودی سعی در درشت نمایی بدرفتاری های نازی ها با اسرا و مردم سرزمین های تحت اشغال شده بود. (البته قصد دفاع و حمایت از نازی ها را نداریم اما واقعیت ها و اسناد موجود درباره آن مسابقه تاریخی نشان می دهد، هیچ بدرفتاری با تیم اسرا نشده است.)


سوم فیلم هایی هستندکه بیوگرافی یک قهرمان را به نمایش درمی آورد. فیلم معمولا هم صحنه های واقعی دارد و هم صحنه هایی که در آن هنرپیشگان ایفای نقش کرده اند. داستان بسیار به واقعیت نزدیک است و تقریبا خود زندگی نامه ورزشکار را شامل می شود.

چهارم فیلم هایی هستند که برداشتی از واقعیت ندارند و براساس یک داستان نوشته شده اند. این دسته را باید در زمره فیلم ها یا سریال های معمولی بدانیم که ورزش، ژانر اصلی یا دست کم یکی از ژانرهای فیلم است.

بیسبال و بوکس در رأس هستند

هالیوودی ها در ساخت فیلم ها و سریال های ورزشی پیشتاز هستند؛ درست مثل سایر حوزه های سینما. از آنجا که ورزش های آمریکایی برایشان در اولویت است، بنابراین ساخت فیلم های ورزشی حول و حوش بسکتبال، فوتبال آمریکایی، بوکس و بیس بال بیشتر از سایر رشته ها بوده است. در این میان فیلم هایی که بیس بال و بوکس در آنها مطرح شده، بیش از سایر رشته ها به چشم می آید.

فیلمسازی مارادونایی

یکی از چهره هایی که با اقبال عمومی مواجه شده، دیه گو مارادونا است. کسی که به اعتقاد اکثر کارشناسان یک تنه فاتح جام جهانی ۱۹۸۶ شد و بعد از فوتبال هم حواشی زندگی پردردسرش برای مردم دنیا قابل توجه بود.

به عنوان مثال باید بگوییم که بازیکنان بزرگی مانند پل گاسکویین، اریک کانتونا و جورج بست هم با حواشی بسیاری در زندگی ورزشی و زندگی عادی شان روبرو بودند اما هیچ کدام شان تا این اندازه مورد توجه مردم نبوده اند.

مارادونا پس از کنار گذاشتن فوتبال در دام اعتیاد افتاد و تا سر حد مرگ پیش رفت اما توانست از این مهلکه هم بگریزد. داستان زندگی او همواره مورد توجه فیلمسازان، هنرمندان و جامعه هنری بوده و به همین دلیل دن دیه گو توانست به سالن های سینما هم راه پیدا کند. در اینجا مروری داریم بر مهمترین فیلم هایی که با محوریت دیه گو مارادونا ساخته شده است.

دیه گو مارادونا به وسیله کاستوریکا (۲۰۰۸)

امیر کاستوریکا روز ۲۴ نوامبر سال ۱۹۵۴ در سارایوو متولد شد. او فیلم های زیادی را کارگردانی کرده اما ساخت فیلم «مارادونا به وسیله کاستوریکا» که محصول فرانسه است و ۲۸ ماه مه ۲۰۰۸ به روی پرده آمده شاید یکی از شاهکارهایش محسوب شود.

این فیلم، مستندی درباره زندگی دیه گو آرماندو مارادونا است که با استقبال زیادی هم مواجه شد. نکته جالب این است که در اسامی هنرپیشگان فیلم، نام هایی چون فیدل کاسترو رهبر انقلاب کوبا، هوگو چاوس رییس جمهوری فقید ونزوئلا، اووه مورالس رییس جمهوری بولیوی، خود امیر کاستوریکا و دیه گو مارادونا به چشم می خورد!

خود کاستوریکا می گوید: «من چندین بار متولد شده ام و به طور حتم یکی از آنها کم است.»

او از جمله کسانی است که خانه پدری اش در جنگ داخلی بوسنی غارت شد و به همین دلیل هم پدش سکته کرد. بخشی از فیلم در بلگراد پایتخت ربستان فیلمبرداری شد و این خود نکته قابل توجهی بود که این فیلمساز بوسنیایی به بلگراد رفت و آنجا با مارادونا بخش هایی از فیلم را گرفتند. مارادونا در بلگراد یکی از به یاد ماندنی ترین گل های خود را به ثمر رسانده است.


دست خدا (۲۰۰۷)

ماجرای دست خدا را تقریبا همه فوتبالی ها می دانند. همان توپی که مارادونا در جام جهانی ۱۹۸۶ با دست وارد دروازه انگلستان کرد و این تیم را از رسیدن به نیمه نهایی بازداشت. همان گلی که در بحبوحه تنش های پس از جنگ انگلیسی ها و آرژانتینی ها بر سر جزایر فالکلند به ثبت رسید و مارادونا آن را دست انتقام خداوند از انگلیسی ها دانست. البته سر بابی رابسون فقید، سرمربی وقت سه شیرها، آن را دست شیطان نام نهاد!

مارکوریسی کارگردان ایتالیایی در سال ۲۰۰۵ تصمیم به ساخت فیلمی درباره دیه گو مارادونا گرفت که این فیلم ایتالیایی - آرژانتینی در نهایت در سال ۲۰۰۷ اکران شد. تلاش کارگردان این بود که تصویری از زندگی واقعی ال دیه گو ارائه کند. داستان فیلم از بچگی مارادونا شروع شده و تا زمان بهبود و مرخصی اش از بیمارستان ادامه می یابد.

پایان بندی فیلم هم به همین موضوع اختصاص دارد، بازگشت دیه گو به زندگی و رهایی اش از بند بیماری، صحنه پایانی فیلم دست خدا است.

ریسی متولد ۴ ژوئن ۱۹۵۱ بوده و در میلان متولد شده است.

عشق به مارادونا (۲۰۰۵)

یک فیلم دیگر درباره زندگی دیه گو مارادونا. در توصیف این فیلم آمده است: دیه گو مارادونا بدون هی سوالی یکی از بزرگترین و موثرترین بازیکنان تاریخ فوتبال جهان است. این داستان زندگی پسری است که در فقر بزرگ شد و به ستاره ای بی بدیل در دنیای ورزش مبدل شد.

موضوع رفتن به کوبا و ترک اعتیاد و بازگشت دوباره به زندگی هم یکی از بخش هایی است که در این فیلم به آن پرداخته شده است. فیلم محصول آرژانتین بوده و مارسلو لاوینتمن، کارگردانی فیلم را برعهده داشته است.

مارادونا (۲۰۰۳)

یک فیلم ساخته «موکاری ایوونی» که البته چندان هم سر و صدا نکرد. ایوونی که یک هنرپیشه و کارگردان تلویزیونی است، به خاطر علاقه اش به مارادونا این فیلم را ساخت.


سانتا مارادونا (۲۰۰۱)

یک فیلم کمدی ایتالیایی که در سال ۲۰۰۱ اکران شده و البته هیچ ربطی هم به دیه گو مارادونا ندارد! از این قبیل فیلم ها در نقاط مختلف دنیا بسیار به چشم می خورد؛ فیلم هایی که نام مارادونا را در عنوان خود دارد اما یا ربطی به دیه گو ندارد یا اینکه فقط حرف مارادونا در آن زده می شود؛ مثل همین فیلم بهرام توکلی که در سی و سومین جشنواره فیلم فجر هم اکران شد.

مارادونا ۸۶

سال گذشته میلادی سم بلیر کارگردان انگلیسی، فیلمی درباره ماردونا در جام جهانی ۱۹۸۶ ساخت. او در این فیلم بر این عقیده است که دیه گو کاری فراتر از تصور را در این رقابت ها انجام داده و توانسته آرژانتین تحت فشار را به قهرمانی جهان برساند. او در این فیلم سراغ دست خدا هم رفته و به آن با دید ویژه ای نگریسته است.