سیروس مقدم، کارخانه سریال سازی!

برترین ها به نقل از تماشا : کارخانه سریال سازی، اعطای این لقب به سیروس مقدم آبادانی الاصل ۵۷ ساله، بدون شک اعتراض هیچ کس را به دنبال نخواهد داشت. کافی است نگاهی به سابقه او بیندازیم. او در این ۱۲ سال، حدود ۱۴ سریال ساخته که بیشتر از ۴۱۰ قسمت می شود که از مرز ۱۶۰۰۰ دقیقه گذشته (البته بدون احتساب بازپخش ها).

تازه در کنار اینها ۱۰ تله فیلم هم ساخته (کابوس. زندگی خصوصی امیر. روز بعد از خوشبختی. وکیل. شاه کلید. هما. گوشه نشینان. مجلس آخر. ذبح اسماعیل. نیلوفر کبود. لالایی برای بیداری).


مقدم که در کنار همسرش الهام غفوری، دیگر یک سریال ساز حرفه ای شده، رگ خواب مخاطبان تلویزیونی دستش است. او جزو معدود کارگردان هایی است که کاری به نویسندگی ندارد و تمام انرژی اش را برای کارگردانی گذاشته. نوع متفاوت فیلمبرداری که بیشتر روی دست است و ابتکار فیلمبردار کارهای او یعنی امیر معقولی است، در کنار نورپردازی متفاوت صحنه و قصه داشتن سریال ها، ویژگی و امضای مقدم است. در پایین، تمام سریال های او را می بینیم. تازه به این فهرست «تا ثریا» را هم اضافه کنید که این روزها از شبکه اول پخش می شود و آزیتا حاجیان، ستاره آن است.

روزهای زندگی / عشقی که به جنون رسید

اولن سریال سیروس مقدم، ۱۲ سال قبل روی آنتن رفت. او در همان گام اول نشان داد که برایش جایگاه زنان در جامعه مهم است. ماجرای سریال، ماجرای زنی بود که بعد از سال ها، همراه با همسرش به ایران برگشته بود. نازایی اش باعث شده بود تا دختربچه ای را به فرزندی قبول کند؛ اما آنقدر نگرانش بود که بیماری روانی پیدا کرد. کتایون ریاحی در این سریال بازی درخشانی داشت و لیلا بلوکات هم با این کار، وارد تلویزیون شد.

مسافر / عروس، معتاد شد

ابوالفضل پورعرب که ۱۰ سال قبل در فیلم عروس (بهروز افخمی)، جوانی عاشق پیشه را ماندگار کرده بود اینجا عاشقی معتاد شده بود. مجید (پورعرب) که در خانواده ای معتاد و خلافکار زندگی می کرد، می خواست با گول زدن افسانه (آنا نعمتی)، اموال او را بالا بکشد.

مقدم در این سریال ۲۲ قسمتی که ۱۱ سال قبل روی آنتن شبکه تهران، وجوه انسانی به معتادها داد و نشان داد که آنها هم آمدند و زندگی خانوادگی شان چگونه است. این نوع نگاه باعث شد تا منیژه گریه رو (خواهرزاده معتاد مجید) با بازی ماندگار پانته آ بهرام، کاراکتری جذاب، از آب دربیاید. عبارت «من یک مسافرم»، جمله معروف شخصیت های درحال ترک اعتیاد سریال، جمله ماندگار مسافر بود. این سریال، بی حاشیه هم نبود، شنیده شد که پورعرب و نعمتی بعد از این سریال با هم ازدواج کردند که پایان خوشی نداشت.


دریایی ها / کپی خانه سبز

تهیه کنندگی مسعود و مهران رسام که تجربه های همسران و خانه سبز و... را داشتند، فرم این سریال را هم شبیه کارهای قبلی آنها کرده بود. یک فضای تقریبا فانتزی در یک آپارتمان سه طبقه با دو خانواده و یک پیرمرد تنها. پیرمرد تنهایی که مهدی فتحی بود. فتحی با نقش آجرلو، آخرین نقشش را بازی کرد و چند ماه بعد هم درگذشت. در کنار هم قرار گرفتن پژمان بازغی، رضا عطاران و مریلا زارعی در یک سریال، اتفاق جالب چهارمین سریال مقدم بود. دریایی های ۲۶ قسمتی، چندان دیده نشد و خیلی در ذهن ها نماند ولی موسیقی تیتراژش با صدای علی لهراسبی، قابل توجه بود. هرچند پخش آن از شبکه تهران که استانی هم بود در این افت مخاطب، بی تاثیر نبود.

بانویی دیگر / زندگی در نشریه

مقدم در این سریال ۱۵ قسمتی که نوروز ۸۳ از شبکه ۳ پخش شد سراغ رابطه یک زوج روزنامه نگار رفت. سعید (حسن پورشیرازی) و مهری (لاله صبوری)، دو روزنامه نگار بودند که ۱۲ سال باهم زندگی کرده بودند. آنها در نشریه بانوی اول که به حقوق زنان می پرداخت، مشغول کار بودند و با مراجعان و خوانندگان مختلفی رو به رو می شدند. تحلیل شخصیت های این سریال که در آن بازیگرانی مثل نگار فروزنده، مهرانه مهین ترابی و رضا بنفشه خواه بازی می کردند بعد از تعطیلات نوروز، مورد توجه اهالی نشریات قرار گرفت.


ریحانه / زجر زنانه

اولین سریال مقدم که نامی زنانه داشت. زیبا بروفه، مرجان محتشم، رویا تیموریان و افسر اسدی هم چهارضلع زنان این سریال بودند. این دو ویژگی، در کنار قصه دراماتیک آن، نشان د اد، مقدم در شناسایی گروه اصلی مخاطبانش یعنی خانم ها، شکی به خود راه نداده. او فهمیده بود که اگر در خانه ای، خانمی را پای تلویزیون بنشانی بقیه افراد خانواده را هم پای تلویزیون خواهی نشاند.

ریحانه که از شبکه ۳ پخش می شد، برشی از زندگی مظلومانه ریحانه (مرجان محتشم) بود که در زمان پهلوی ها زندگی می کرد و خانواده اش هم جزو مبارزان انقلابی بودند. ما در طول این سریال ۲۷ قسمتی، داستان زندگی اش را از زبان فرزندان و دوستان و اقوامش می شنیدیم. خیلی ها با دیدن محتشم در نقش ریحانه یاد خانوم کوچیک پس از باران می افتادند. با این حال بازی ایرج نوذری، عنایت بخشی و بروفه هم در این کار، جالب توجه بود.

نرگس / هیولایی به نام شوکت

اولین سریال ملودرام شبانه تلویزیون و طولانی ترین سریال مقدم که تاثیرگذارترین آنها بود. شب های تابستان ۸۵، میلیون ها ایرانی، پای شبکه ۳ می نشستند تا نرگس را ببینند. مقدم در نرگس، سراغ تمام ویژگی های آشنا برای خانواده های ایرانی رفته بود؛ مرد دوزنه، عشق خیابانی، اعتیاد، ایدز، ازدواج مجدد، مهاجرت غیرقانونی، داماد سرخونه و... آدم هایش خط کشی های مشخصی داشتند یا خوب بودند و در جبهه نرگس یا بد بودند و در جبهه محمود شوکت. اتفاقات هنگام ساخت، مثل فوت پوپک گلدره که نقش نرگس را داشت و بعدا ستاره اسکندری، جایش را گرفت در کنار موج رسانه ای هنگام پخش آن، هفتمین سریال مقدم را به دیده شده ترین آنها تبدیل کرد.

حسن پورشیرازی، چنان پرقدرت نقش شوکت را بازی کرد که بعد از پنج سال، هنوز خیلی ها او را شوکت صدا می زنند. عاطفه نوری، ستاره اسکندری و مهدی سلوکی هم درخشش خوبی داشتند. نرگس، پایان پرشایعه ای داشت و بعد از ۷۸ قسمت تمام شد. این تعداد قسمت غیرمتعارف، شایعه فشار برای پایان بندی خوب و خوش را تقویت کرد. حاشیه های نرگس بعد از پایان آن، ادامه داشت.


پرواز در حباب / ماورای توهم:

نام عجیب سریال، اوج توهم بود. مدتی گذشت تا مخاطبان هم دلیل این نامگذاری را فهمیدند. موضوع اصلی داستان این سریال ۷۶ قسمتی، قرص های روان گردان بود که در قالب داستانی انتقام جویانه روایت می شد. حامد کمیلی که نقش یک جوان پخش کننده قرص را داشت، می خواست از قاتلان پدرش انتقام بگیرد. برای همین دمار از روزگار پسر یکی از مظنونان قتل (علی نصیریان) درآورد. پرواز در حباب سال ۸۵ از شبکه ۵ پخش شد و همین چند روز قبل هم عرب زبانان، آن را با نام «ماورا الوهم» از آی فیلم دیدند.

مزرعه کوچک / رستوران در اتوبوس

پخش سه سریال از یک نفر در یک سال. این اتفاق، سال ۸۵ برای مقدم افتاد. وقتی پرواز در حباب و نرگس از شبکه های ۵ و ۳، پخش می شدند. شبکه اول هم سریال ۲۴ قسمتی مزرعه کوچک را نشان داد. یک زوج جوان (کیهان ملکی و پونه حاج محمدی) از تهران به شمال می روند و در کنار جاده و در یک اتوبوس تصادفی، رستوران بین راهی راه می اندازند. قصه های اپیزودیک مسافران بین راهی این سریال اصلا مثل دو سریال دیگر که داشت همزمان پخش می شد، نبود. فضای سوررئال و فانتزی کار، به گروه خونی مقدم نمی خورد.

اغما / تو برگزیده ای دکتر

اولین تجربه رمضانی مقدم با این سریال ۳۰ قسمتی آغاز شد. سریالی که علیرضا افخمی آن را نوشته بود و از شبکه ۳ پخش شد. افخمی که چند سال قبل در او یک فرشته بود، پای شیطان را به تلویزیون باز کرده بود، در این کار هم، شیطان دیگری رو کرد. الیاس با بازی حامد کمیلی که ظاهرالصلاح بود و می خواست دکتر پژمان (امین تارخ) را از راه به در کند. فضای ماورایی، در کنار نورپردازی و فیلمبرداری عجیب امیر معقولی، اغما را پرطفدار کرد. تکرار تکه کلام های الیاس مثل «تو برگزیده ای دکتر» و... در میان مردم، نشانه موفقیت مقدم بود.


پیامک از دیار باقی / جواب ندی، پیامک می زنم

نوروز ۸۶، اولین سریال طنزآلود مقدم از شبکه یک پخش شد. منصور سیم خواه (محمدرضا شیرفی نیا) یک بسازبفروش و بازاری طماع که برای فرار از دست طلبکاران، خودش را به مردن می زند و زنده، زنده دفن می شود. محسن تنابنده، این کار را نوشته بود و با زیگران زیادی مثل حامد کمیلی، افسانه بایگان، شیلا خداداد و رضا شفیعی جم در آن بازی کرده بودند.

روز حسرت / در برزخ

دومین سریال رمضانی مقدم، باز هم تمی ماورایی داشت؛ اما او این بار به سراغ برزخ رفته بود. نرگس (افسانه بایگان) که صاحب چشم برزخی شده بود احوالات همسر (فرامرز قریبیان) و پسرش (پوریا پورسرخ) را در عوالم ماورا می دید که چندان خوش نیستند و در عذابند. این کار را که از شبکه اول پخش شد بازهم علیرضا افخمی نوشته بود ولی مثل اغما مورد توجه قرار نگرفت.

رستگاران / عصر نامردی

در تابستان داغ ۸۸، این سریال ۵۲ قسمتی روی آنتن شبکه ۳ رفت. داستان پیچیده رستگاران که قرار بود با نام آشفتگی پخش شود، باعث شد تا خاطره خوش سه سال قبل نرگس، تکرار نشود اگرچه رویکرد صدا و سیما در زمان پخش سریال هم در افت مخاطب بی تاثیر نبود. با این حال در این سریال هم مثل نگرس، یک زن تنها به اسم خجسته (روناک یونسی) برای یافتن همسرش به تهران می آید و با آدم ها و سرنخ های متفاوتی رو به رو می شود. آتیلا پسیانی در نقش شایسته در این سریال بازی درخشانی داشت و تیتراژ پایانی آن با صدای اصفهانی هم شنیدنی از آب درآمده بود.


چاردیواری / داستان های تقی تاکسی

یکی از طنازانه ترین آثار مقدم که محسن تنابنده و سعید آقاخانی نوشتند و آتیلا پسیانی و امیر جعفری در آن درخشیدند. پسیانی که نقش تقی تاکسی را داشت چنان درخشید که کسی شایسته رستگاران در یادش نماند. نادر (امیر جعفری) هم که پسر تقی بود، کلی بدشانسی می آورد و همین مخاطب را در نوروز ۸۹، پای شبکه اول می نشاند.

زیر هشت / زیر تیغ

هرچقدر سریال نوروز ۸۹ مقدم یعنی چاردیواری، شیرین بود این سریال ۳۰ قسمتی که تابستان ۸۹ پخش شد، تلخ بود. عطا (امی جعفری) که پادوی یک جواهرفروشی و عاشق منیژه، دختر جواهرفروش (پانته آ بهرام) است به جرم سرقت از جواهرفروشی، روانه زندان می شود. کم کم پای منصور، برادر ناتنی منیژه (کامران تفتی) به ماجرا باز می شود و قضیه پیچ می خورد. هیچ کس با دیدن امیر جعفری در این سریال یاد نقش های سرخوشانه او نمی افتاد.

پایتخت / مهاجران

مردم ایران، دهه نود را با سریال طنز دیگری از مقدم شروع کردند. این سریال درباره مهاجرت خانواده نقی (محسن تنابنده) به تهران بود. سرگردانی آنها در تهران بی در و پیکر به حدی بود که صدای شهرداری تهران را هم درآورد. لهجه شمالی بازیگران هم باعث اعتراضاتی در مازندران شد؛ اما مهم این بود که مخاطبان از دیدن این میزان سادگی و سردرگمی خوششان آمده بود، به خصوص پدر نقی با بازی فوق العاده علیرضا خمسه.

پلیس جوان / عشق و وظیفه

اولین سریالی که شهاب حسینی در آن نقش اول را داشت که اولین سریال مقدم در دهه ۸۰ هم بود. یونس هدایتی (شهاب حسینی) که تازه وارد پلیس شده می خواهد با دختردایی اش، نیلوفر (میترا حجار) ازدواج کند که می بیند نیلوفر، درگیر یک باند مخوف مواد مخدر شده. این سریال که مجموعه ای از بازیگران کهنه کار و جوان بود خیلی ها را یاد سریال امام علی(ع) انداخت چون شش با زیگر آن در این سریال بودند (داریوش ارجمند، پروانه معصومی، فرهاد اصلانی، عنایت بخشی، حسین خانی بیک و سعید نیک پور). علاوه بر شهاب حسینی میترا حجار هم با این بازی، شناخته شد. پلیس جوان از شبکه سه پخش شد و ۲۶ قسمتی بود؛ اما ریتم کندی داشت.


باز نشر: مجله اینترنتی Bartarinha.ir